พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี

บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี มหาราช (เปอร์เซีย: رضا شاه پهلوی; Rezā Ŝāh Pahlawi พระนามเดิม เรซา ข่าน; 15 มีนาคม ค.ศ. 1878 – 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1944) เป็นชาห์แห่งจักรวรรดิเปอร์เซีย^[1] ตั้งแต่ 15 ธันวาคม ค.ศ. 1925 จนกระทั่งทรงถูกบังคับให้สละราชสมบัติโดยสหราชอาณาจักร-สหภาพโซเวียตภายหลังทั้งสองกองทัพได้รุกรานอิหร่าน เมื่อวันที่ 16 กันยายน ค.ศ. 1941^[2]

พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี
ชาห์แห่งอิหร่าน
ครองราชย์	15 ธันวาคม ค.ศ. 1925 - 16 กันยายน ค.ศ. 1941
รัชกาลก่อนหน้า	พระเจ้าชาห์อะหมัด ชาห์ กอญัร
รัชกาลถัดไป	พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี
ประสูติ	15 มีนาคม ค.ศ. 1878
สวรรคต	26 กรกฎาคม ค.ศ. 1944
พระบรมราชินี	มารายัม ซาวากูดไฮ สมเด็จพระราชินีตาจ อัล-โมลูก คาร์มา อัล-โมลูก แอสแมต ดาวลัตฮาไฮ
พระราชบุตร	เจ้าหญิงฮาดัมซัลดีห์ ปาห์ลาวี เจ้าหญิงชามส์ ปาห์ลาวี ชาห์โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี เจ้าหญิงอัชราฟ ปาห์ลาวี เจ้าชายอาลี เรซา ปาห์ลาวี เจ้าชายกอห์ลัมเรซา ปาห์ลาวี เจ้าชายอับดุล เรซา ปาห์ลาวี เจ้าชายฮาหมัด เรซา เจ้าชายมามุด เรซา เจ้าหญิงฟาติมาห์ ปาห์ลาวี เจ้าชายฮามิด เรซา ปาห์ลาวี
ชาห์ เรซา ปาห์ลาวี
ราชวงศ์	ราชวงศ์ปาห์ลาวี
พระราชบิดา	พระเจ้าอับบัส อลี ข่าน
พระราชมารดา	สมเด็จพระราชินีนุช-อาฟารีน อายรอมโลอู
ลายพระอภิไธย

ในปี ค.ศ. 1925 ชาห์ เรซา ได้ทำการโค่นล้มราชบัลลังก์ของพระเจ้าชาห์อะห์หมัด ชาห์ กอญัร ชาห์พระองค์สุดท้ายของราชวงศ์กอญัร และก่อตั้งราชวงศ์ปาห์ลาวีขึ้น พระองค์ทรงใช้ระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญปกครองอิหร่าน จนกระทั่งถูกล้มล้างในปี ค.ศ. 1979 ในช่วงการปฏิวัติอิหร่าน พระเจ้าชาห์ เรซา ทรงเป็นผู้นำให้มีการปฏิรูปสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองจำนวนมากในช่วงรัชสมัยของพระองค์ และท้ายที่สุดคือการวางรากฐานของรัฐอิหร่านที่ทันสมัย

พระราชมรดกของพระองค์ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่จนถึงทุกวันนี้ ป้อมปราการของพระองค์ยืนยันว่าพระองค์เป็นแรงผลักดันให้อิหร่านเข้าไปสู่ความทันสมัย ในขณะที่ผู้คนวิพากษ์วิจารณ์ว่าการครองราชย์ของพระองค์นั้นเป็นเผด็จการและจะนำไปสู่ความล้มเหลวในที่สุด แม้ว่าพระองค์จะพยายามนำอิหร่านไปสู่ความก้าวหน้าเพียงใด ท้ายที่สุดประชาชนในชนบทก็ได้หว่านเมล็ดพันธ์ที่นำไปสู่การปฏิวัติอิหร่านในที่สุด

จนกระทั่งในวันที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1944 พระเจ้าชาห์ เรซาเสด็จสิ้นพระชนม์ในประเทศแอฟริกาใต้จากนั้นก็ไม่มีใครพบพระศพของพระองค์

จนกระทั่งในปี ค.ศ. 2018 อิหร่านได้ค้นพบซากมัมมี่ที่คาดว่าอดีตชาห์อิหร่านค้นพบโดยนักก่อสร้างที่ค้นพบด้วยความบังเอิญ เป็นพระศพของพระเจ้าชาห์ เรซา ทางการอิหร่านก็ได้ปิดข่าวเรื่องนี้เพราะเนื่องจากกระแสที่เกี่ยวกับราชวงศ์จะกลับมาอีกครั้ง^[3][4]