ภาษาโภชปุระ

แคว้นที่มีผู้พูดภาษาโภชปุระกินพื้นที่ 73,000 ตารางกิโลเมตรในอินเดียและเนปาล^[14] ในประเทศเนปาล ภาษาโภชปุระเป็นภาษาหลัก^[11]

ลูกหลานของแรงงานผูกมัดจากคริสต์ศตวรรษที่ 19 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 เพื่อทำงานในไร่นาของอาณานิคมอังกฤษ พูดภาษาโภชปุระ ผู้พูดเหล่านี้อาศัยอยู่ในมอริเชียส, ตรินิแดดและโตเบโก, กายอานา, ซูรินาม, ฟีจี, จาเมกา, แอฟริกาใต้ และส่วนอื่น ๆ ของแคริบเบียน^[10][11][15]

การเขียนภาษาโภชปุระมีความแตกต่างไปในแต่ละกลุ่มชน ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 24 ส่วนใหญ่เขียนด้วยอักษรไกถิและอักษรอาหรับแบบเปอร์เซีย

• อักษรไกถี เป็นอักษรที่ใช้ในการปกครองสมัยราชวงศ์โมกุล สำหรับเขียนภาษาโภชปุระ ภาษาไมธิลี ภาษาเบงกอล ภาษาอูรดู ภาษามคธี และภาษาฮินดีระหว่างพุทธศตวรรษที่ 21 – 25 อักษรไกถิใช้ในบางตำบลของรัฐพิหารจนถึง พ.ศ. และอาจจะมีที่ใช้เหลืออยู่ถึงปัจจุบัน ในพื้นที่ชนบทห่างไกลของอินเดียเหนือ ความสำคัญของอักษรไกถิเมื่อรัฐบาลอินเดียภายใต้อาณานิคมอังกฤษแห่งเบงกอลซึ่งรัฐพิหารและบางตำบลทางใต้ของเนปาลขึ้นต่อเขตนี้ด้วย และรัฐจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือและเอาช์ เลือกใช้อักษรนี้ในการบริหารและการศึกษา มีการจัดมาตรฐานอักษรไกถิเมื่อ พ.ศ. 2418 โดยจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือและเอาช์เพื่อใช้ในการศึกษา รัฐบาลท้องถิ่นของรัฐพิหารเลือกอักษรไกถิเป็นอักษรทางการ ในศาลและการบริหารเมื่อ พ.ศ. 2423 อักษรไกถิเข้าไปแทนที่อักษรอาหรับแบบเปอร์เซียที่เคยใช้มาก่อนในพิหาร
• อักษรอาหรับแบบเปอร์เซีย ก่อน พ.ศ. 2423 งานบริหารทุกอย่างในพิหารใช้อักษรนี้ และอาจจะใช้ในการศึกษาแบบไม่เป็นทางการของชาวมุสลิมที่พูดภาษาโภชปุระทั้งหมด
• อักษรเทวนาครี ใน พ.ศ. 2437 งานราชการในรัฐพิหารใช้อักษรไกถิและอักษรเทวนาครีซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้น ในการแทนที่อักษรไกถิด้วยอักษรเทวนาครีในที่สุด ปัจจุบันงานเขียนภาษาโภชปุระใช้อักษรเทวนาครีเท่านั้น

ภาษาโภชปุระมีวิธีการออกเสียงที่ต่างกัน เช่น मैं कहता हूँ ออกเสียงในภาษาฮินดีเป็น मै कैहता हूँ แต่ในภาษาโภชปุระเป็น मैं कःहःता हूँ คำว่าความสมบูรณ์ทั้งภาษาโภชปุระและฮินดีเขียนว่า बहुत ภาษาฮินดีออกเสียงเป็น बहौत ส่วนโภชปุระเป็น बहुत ในความเห็นของผู้พูดภาษาฮินดีมักมองว่าผู้พูดภาษาโภชปุระออกเสียงผิด ซึ่งเป็นผลมาจากวิวัฒนาการที่ต่างกันของภาษาที่ใกล้เคียงกันเช่น

• ฝรั่ง ฮินดีเป็น अमरुद โภชปุระเป็น अमरूद
• साइकिल เป็นภาษาฮินดีที่มาจากภาษาอังกฤษ cycle ส่วนโภชปุระเป็น साइकिल, सैकिलिया
• มาถึง ฮินดีเป็น पहुँचना โภชปุระเป็น चहुँपना

ในบริเวณที่มีผู้พูดภาษาโภชปุระมีผู้เกี่ยวข้องกับการสร้างชาติอินเดียและได้รับเอกราชอยู่มากเช่นประธานาธิบดีคนแรก ดร. ราเชนทรา ประสาท ตามด้วยนักการเมืองและนักสิทธิมนุษยชน ดร. กฤษณะ เทพ อุปัธยยา

ภาษาโภชปุระเป็นหนึ่งในพื้นฐานของการพัฒนาภาษาราชการของอินเดียหลังได้รับเอกราชคือภาษาฮินดี ในศตวรรษที่ผ่านมา ภารเตนฑุ หริสจันทรา ผู้เป็นบิดาของภาษาฮินดีที่เป็นภาษาเขียนได้รับอิทธิพลจากน้ำเสียงและรูปแบบของภาษาโภชปุระในบริเวณที่เป็นบ้านเกิดของเขา การพัฒนาต่อมาของภาษาฮินดีเกิดขึ้นโดยผู้ที่มีบ้านเกิดในเขตที่มีผู้พูดภาษาโภชปุระอีกหลายคน

วรรณคดีภาษาโภชปุระส่วนใหญ่อยู่ในรูปเพลงและดนตรีพื้นบ้าน และกวีนิพนธ์ วรรณคดีที่เป็นภาษาเขียนเริ่มต้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 17 ในระหว่างที่เป็นอาณานิคมของอังกฤษ ภาษาโภชปุระเป็นที่รู้จักในชื่อภาษาของจังหวัดชายแดนภาคเหนือ หลังจากได้รับเอกราช ภาษาโภชปุระได้มีการปรับเปลี่ยนน้ำเสียงและปรับเปลี่ยนไปตามวิถีชีวิตของชุมชน

ตามข้อมูลจากSwadesh List คำศัพท์ในภาษาโภชปุระเกือบมากกว่าร้อยละ 90 มีความคล้ายกับภาษาฮินดี และมีบางคำ (ไม่รวมคำยิมจากเปอร์เซีย/อาหรับ/เตอร์กิก) ที่แสดงถึงความคล้ายในกลุ่มภาษาอินเดียตะวันตก เช่นภาษาพรัช ภาษาหริยนวี ภาษาปัญจาบ และภาษาเบงกอล ตัวอย่างศัพท์ในภาษานี้ มีดังนี้.

สัปดาห์

ประโยคทั่วไป

ตัวเลข

ไทย। โภชปุระ

1 - หนึ่ง १= ek - एक

2= สอง २= du - दु

3= สาม ३= teen =तीन

4= สี่ ४= char= चार

5= ห้า ५= pan = पान

6= หก ६= chhav= छव

7= เจ็ด। ७= sat= सात

8=แปด ८= aath= आठ

9= เก้า ९= nav = नव

10= สิบ १०= das= दस

100= หนึ่งร้อย १००= ek say = एक सव

500= ห้าร้อย ५००= pan say = पान सव

1000= หนึ่งพัน १०००= ek hajar = एक हजार

ตัวอย่างข้างล่างมาจากปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนข้อที่ 1 ใน 4 ภาษา:

• ภาษาโภชปุระ (อักษรไกถี) – 𑂃𑂢𑂳𑂒𑂹𑂓𑂵𑂠 १: 𑂮𑂥𑂯𑂱 𑂪𑂷𑂍𑂰𑂢𑂱 𑂄𑂔𑂰𑂠𑂵 𑂔𑂢𑂹𑂧𑂵𑂪𑂰 𑂄𑂇𑂩 𑂋𑂎𑂱𑂢𑂱𑂨𑂷 𑂍𑂵 𑂥𑂩𑂰𑂥𑂩 𑂮𑂧𑂹𑂧𑂰𑂢 𑂄𑂋𑂩 𑂃𑂡𑂱𑂍𑂰𑂩 𑂣𑂹𑂩𑂰𑂣𑂹𑂞 𑂯𑂫𑂵𑂾 𑂋𑂎𑂱𑂢𑂱𑂨𑂷 𑂍𑂵 𑂣𑂰𑂮 𑂮𑂧𑂕-𑂥𑂴𑂕 𑂄𑂇𑂩 𑂃𑂁𑂞:𑂍𑂩𑂝 𑂍𑂵 𑂄𑂫𑂰𑂔 𑂯𑂷𑂎𑂞𑂰 𑂄𑂋𑂩 𑂯𑂳𑂢𑂍𑂷 𑂍𑂵 𑂠𑂷𑂮𑂩𑂰 𑂍𑂵 𑂮𑂰𑂟 𑂦𑂰𑂆𑂒𑂰𑂩𑂵 𑂍𑂵 𑂥𑂵𑂫𑂯𑂰𑂩 𑂍𑂩𑂵 𑂍𑂵 𑂯𑂷𑂎𑂪𑂰𑂿
• ภาษาโภชปุระ (อักษรเทวนาครี) – अनुच्छेद १: सबहि लोकानि आजादे जन्मेला आउर ओखिनियो के बराबर सम्मान आओर अधिकार प्राप्त हवे। ओखिनियो के पास समझ-बूझ आउर अंत:करण के आवाज होखता आओर हुनको के दोसरा के साथ भाईचारे के बेवहार करे के होखला।^[17]
• ภาษาฮินดี – अनुच्छेद १: सभी मनुष्यों को गौरव और अधिकारों के मामले में जन्मजात स्वतन्त्रता और समानता प्राप्त हैं। उन्हें बुद्धि और अन्तरात्मा की देन प्राप्त है और परस्पर उन्हें भाईचारे के भाव से बर्ताव करना चाहिये।^[18]
• ภาษาฮินดูสตานี Sarnámi (สำเนียงของภาษาฮินดูสตานีแคริบเบียน) – Aadhiaai 1: Sab djanne aadjádi aur barabar paidaa bhailèn, iddjat aur hak mê. Ohi djanne ke lage sab ke samadj-boedj aur hierdaai hai aur doesare se sab soemmat sè, djaane-maane ke chaahin.^[19]
• ภาษาไทย – ข้อ 1: มนุษย์ทั้งหลายเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในเกียรติศักดิ์และสิทธิ ต่างมีเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันด้วยเจตนารมณ์แห่งภราดรภาพ^[20]

• Rajathi, J and Perumalsamy, P (2021). Linguistic Description of Bhojpuri Mother Tongue Spoken in Bihar, New Delhi: Office of the Registrar General.

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาโภชปุระ

• The Universal Declaration of Human Rights in Bhojpuri, United Nations Information Centre, India (1998)
• Archived open-access recordings of Bhojpuri from Kaipuleohone
• English-Bhojpuri Machine Translation System
• [1]