สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะ

จักรพรรดินารูฮิโตะมีพระอิสริยยศเดิมว่า ฮิโระโนะมิยะ (ญี่ปุ่น: 浩宮) พระราชสมภพเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2503 เวลา 16:15 น. ณ โรงพยาบาลสำนักพระราชวังหลวง ในพระราชวังหลวงโตเกียว และดำรงพระราชอิสริยยศนั้นมาจนถึงปี พ.ศ. 2534^[1] จึงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นมกุฎราชกุมาร เป็นเวลาสองปีหลังจักรพรรดิโชวะพระราชอัยกาของพระองค์เสด็จสวรรคตปี พ.ศ. 2532

ทรงสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาตรีและโทจากมหาวิทยาลัยกะกุชุอิง ในสาขาประวัติศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2525 และ พ.ศ. 2531 ตามลำดับ แต่ในปี พ.ศ. 2526-2528 ทรงไปศึกษาต่อที่วิทยาลัยเมอร์ตันแห่งมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด สหราชอาณาจักร

พระองค์โปรดการเล่นวิโอลา รวมไปถึงการวิ่งจ๊อกกิ้ง การไต่เขา และการปีนเขาในยามว่าง นอกจากนี้พระองด้ยังมีพระราชนิพนธ์หนังสือ The Thames and I: A Memoir of Two Years at Oxford ซึ่งเป็นบันทึกประจำวันขณะที่พระองค์ประทับศึกษาอยู่ในออกซฟอร์ด

การอภิเษกสมรส

เจ้าชายนารูฮิโตะอภิเษกสมรสกับสตรีวัย 29 ปี ชาวญี่ปุ่น นามว่ามะซะโกะ โอะวะดะ นักการทูตในกระทรวงการต่างประเทศ ที่เดียวกับที่ทำงานของบิดาเธอคือฮิซะชิ โอะวะดะ ที่ปัจจุบันเป็นตุลาการศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ และเป็นอดีตรองรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ รวมถึงอดีตทูตญี่ปุ่นประจำสหประชาชาติ โดยที่สำนักพระราชวังหลวง ได้ประกาศถึงการหมั้นหมายของทั้งสองพระองค์ เมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2536

พระราชพิธีอภิเษกสมรส ถูกจัดขึ้นในวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2536 ที่หอชินโตของพระราชวังหลวงโตเกียว มีแขกผู้ได้รับเชิญราว 800 คน ซึ่งรวมถึงพระราชวงศ์จากราชวงศ์ในยุโรปจำนวนมาก และมีการถ่ายทอดสดไปยังผู้ชมราว 500 ล้านคนทั่วโลก ทั้งสองได้เลือกพำนักที่วังโทงู ในเขตมินะโตะ โตเกียว

ทั้งสองมีพระราชธิดา 1 พระองค์ คือ เจ้าหญิงไอโกะ โทชิโนมิยะ (敬宮愛子内親王; ประสูติ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2544)

ข้อโต้แย้งต่อพระชายา

ในวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 มกุฎราชกุมารนารูฮิโตะทรงพยายามให้สาธารณชนเข้าใจถึงเจ้าหญิงมาซาโกะพระชายาของพระองค์ ที่กำลังทรงประสบกับภาวะความเครียดและซึมเศร้า ซึ่งถูกวินิจฉัยว่าทรงเป็นภาวะการปรับตัวผิดปกติ เจ้าชายนารูฮิโตะ ทรงตรัสว่า "ข้าพเจ้าอยากจะให้ทุกคนเข้าใจว่า มาซาโกะจะยังคงดำเนินตามความพยายามสูงสุดของเธอต่อไปด้วยกำลังใจจากผู้คนรอบข้าง โปรดเฝ้ามองเธอต่อไปด้วยความเห็นใจ" ทั้งนี้การประชวรของจักรพรรดินีมาซาโกะ ถูกมองว่าอาจมาจากการทรงถูกกดดันให้ประสูติกาลพระราชโอรสเป็นว่าที่องค์รัชทายาท เพราะตามโบราณราชประเพณีและกฎมณเฑียรบาลแล้วสตรีไม่สามารถขึ้นครองราชย์ได้^[2][3]

เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2560 สำนักพระราชวังหลวง ได้ประกาศว่าจักรพรรดิอากิฮิโตะ จะสละราชสมบัติในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2562 เนื่องจากทรงเห็นว่าทรงอยู่ในวัยพระชราภาพ อีกทั้งพระพลานามัยที่อ่อนล้าลง ทำให้ปฏิบัติพระราชกรณียกิจได้ยากลำบากขึ้น และจะเปิดทางให้ เจ้าชายนารูฮิโตะ มกุฎราชกุมาร ขึ้นครองราชสมบัติแทน

เป็นครั้งแรกในรอบ 200 กว่าปี ที่จักรพรรดิญี่ปุ่นประกาศสละราชสมบัติ หลังจากที่จักรพรรดิโคกะกุได้สละราชสมบัติให้กับจักรพรรดินินโก พระราชโอรส พระองค์ล่าสุด เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2360 (วันที่ 22 เดือน 3 ปี บุงกะ ที่ 14) ซื่งสภาสำนักพระราชวังหลวง ซึ่งประกอบด้วย นายกรัฐมนตรี ชินโซ อะเบะ พร้อมด้วยประธานสภาผู้แทนราษฎร คณะองคมนตรี และผู้แทนสมาชิกราชวงศ์ญี่ปุ่น เจ้าชายมาซาฮิโตะ ฮิตาจิโนมิยะ เสด็จฯ ออกพร้อมด้วย เจ้าหญิงฮานาโกะ พระชายาฯ ได้มีการประชุมร่วมกันเมื่อวันศุกร์ที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดวันที่เหมาะสมในการสละราชบัลลังก์ของจักรพรรดิอากิฮิโตะ ต่อมา ชินโซ อะเบะ นายกรัฐมนตรีได้แถลงต่อนักข่าวสั้น ๆ ว่า สภาสำนักพระราชวังหลวง กำหนดวันสละราชบัลลังก์ในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2562

จักรพรรดิอากิฮิโตะขณะนี้มีพระชนมพรรษา 84 พรรษา พระองค์ได้เคยผ่านการผ่าตัดพระหทัยและการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากมาแล้ว เมื่อปี พ.ศ. 2559 ที่ผ่านมา พระองค์เคยตรัสว่า

ทรงมีพระชนมพรรษามากขึ้น และพระพลานามัยอ่อนแอลง ทำให้การทรงงานและปฏิบัติพระราชกรณียกิจทำได้ไม่เต็มที่

วันจันทร์ที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2562 เลขาธิการคณะรัฐมนตรีได้ประกาศนามของรัชศกใหม่ที่นำมาใช้แทนรัชศกเฮเซ ที่จะสิ้นสุดลงคือ เรวะ ซึ่งจะเริ่มต้นใช้ในวันพุธที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 เมื่อการสละราชสมบัติของพระราชบิดามีผลในเที่ยงคืนวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2562 มกุฎราชกุมารนารูฮิโตะทรงขึ้นสืบราชสมบัติต่อในทันที

พระราชพิธีขึ้นครองราชย์จัดขึ้นเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ. 2562^[4] ต่อมาอีกสองปี ในวันที่ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดการแข่งขันโอลิมปิกฤดูร้อน 2020 (เลื่อนมาจากกำหนดการเดิมในปี พ.ศ. 2563 เนื่องจากการระบาดทั่วของโควิด-19) ซึ่งกรุงโตเกียวเป็นเจ้าภาพ ณ สนามกีฬาแห่งชาติใหม่ โดยทรงตามรอยสมเด็จพระจักรพรรดิฮิโระฮิโตะ พระบรมอัยกาธิราช ซึ่งทรงเปิดการแข่งขันโอลิมปิกในปี พ.ศ. 2507 ณ สนามกีฬาแห่งชาติเดิม

ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะ
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูล	เท็นโนเฮกะ (天皇陛下)
การแทนตน	โบะกุ (บุรุษ) / วาตาชิ (สตรี)
การขานรับ	เฮกะ (陛下)
ลำดับโปเจียม	1

• 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2503 – 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 : เจ้าชายนารูฮิโตะ ฮิโระโนะมิยะ (浩宮徳仁親王殿下 ฮิโระ-โนะ-มิยะ นารูฮิโตะ ชินโน เดนกะ)
• 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 – 30 เมษายน พ.ศ. 2562 : เจ้าชายนารูฮิโตะ มกุฎราชกุมารแห่งญี่ปุ่น (皇太子徳仁親王殿下 โคไตชิ นารูฮิโตะ ชินโน เดนกะ)
• 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 – ปัจจุบัน : สมเด็จพระจักรพรรดิ (天皇陛下 เท็นโน เฮกะ)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ญี่ปุ่น

• ค.ศ. 2019 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์เกียรติคุณและราชมิตราภรณ์อันสูงส่งยิ่งดอกเบญจมาศ ชั้นสังวาล
• ค.ศ. 2019 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณสูงส่ง โชติช่วงยิ่งดอกคิริ
• ค.ศ. 2019 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์วัฒนธรรม

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

ประเทศ	ปีที่ได้รับ	เครื่องอิสริยาภรณ์	แพรแถบ	อ้างอิง
ออสเตรีย	ค.ศ. 1999	เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐออสเตรีย ชั้นมหาอิสริยาภรณ์ทองพร้อมสายสะพาย
เบลเยียม		เครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งพระเจ้าเลโอโปลด์ ชั้นที่ 1
เดนมาร์ก	ค.ศ. 2004	เครื่องราชอิสริยาภรณ์ช้าง ชั้นอัศวิน
เยอรมนี		เครื่องอิสริยาภรณ์คุณธรรมแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ชั้นประถมาภรณ์
ฟิลิปปินส์	ค.ศ. 2002	เครื่องอิสริยาภรณ์ซิกาตูนา ชั้นสายสร้อย

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะ

• Japankiku เก็บถาวร 2008-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

ก่อนหน้า		สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะ		ถัดไป
จักรพรรดิอากิฮิโตะ		จักรพรรดิญี่ปุ่น (1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 – ปัจจุบัน)		​ยังอยู่ในราชสมบัติ​
เจ้าชายอากิฮิโตะ		มกุฎราชกุมารแห่งญี่ปุ่น (23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 – 30 เมษายน พ.ศ. 2562)		​ว่าง​