เบลเกรด

เบลเกรดตั้งอยู่ในตอนกลางของประเทศเซอร์เบีย ระหว่างรอยของภูมิภาคสองแห่งคือ ชูมาดียา (เซอร์เบีย: Шумадија) กับภูมิภาค วอยโวดีนา (เซอร์เบีย: Војводина) พื้นที่โดยทั่วไปของเมืองเบลเกรดเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำมีเนินต่ำ ๆ สลับ โดยถือเป็นริมขอบทางด้านตะวันออกเฉียงใต้ของเขตที่ราบแพนโนเนียน มีแม่น้ำสำคัญตัดผ่านเมืองสองสายคือ แม่น้ำซาวาไหลมาจากทิศตะวันตกเฉียงใต้และมาบรรจบกับแม่น้ำดานูบซึ่งไหลมาจากทางตะวันตกเฉียงเหนือผ่านเขตวอยโวดีน่า โดยจุดที่แม่น้ำทั้งสองมาไหลรวมกันนั้น ถือว่าเป็นสมรภูมิที่ดีมาแต่ยุคโบราณจึงเป็นที่ตั้งของป้อมปราการโบราณของเบลเกรด (อังกฤษ: Belgrade Fortress) หรือที่เรียกกันในอีกนามว่า คาเลเมกดัน (เซอร์เบีย: Калемегдан) ซึ่งตั้งอยู่มากว่าสองพันปี

ทั้งนี้แม่น้ำสายหลักทั้งสองสาย นอกจากเป็นเส้นทางคมนาคมแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นเส้นแบ่งเขตภูมิภาคที่มาบรรจบกันในเขตของเมืองเบลเกรดด้วย โดยฝั่งซ้ายของแม่น้ำซาวาที่แขวงเซมุน, นอวี เบลเกรด และ ซูร์ชินตั้งอยู่นั้น ถือว่าอยู่ในเขตเซเรมซึ่งเป็นภูมิภาคย่อยของวอยโวดีนา ขณะเดียวกันฝั่งซ้ายของแม่น้ำดานูบอันเป็นที่ตั้งของแขวงปาลิลูลาอยู่ในเขตแดนเรียกกันว่าบานัทซึ่งเป็นอีกหนึ่งภูมิภาคย่อยของวอยโวดีนาเช่นกัน

ในเขตเมืองเบลกราดมีเกาะซึ่งเกิดจากการไหลเซาะของแม่น้ำ โดยในจำนวนนี้สองเกาะซึ่งมีขนาดใหญ่ที่สุดคือ อาดา ซิกันลิยา (เซอร์เบีย: Ада Циганлија) อยู่ห่างจากใจกลางเมืองไปทางต้นแม่น้ำซาว่า อีกเกาะนึงนั้นอยู่ในจุดที่แม่น้ำดานูบไหลมาบรรจบกับแม่น้ำซาวาตรงข้ามป้อมปราการโบราณคือ เวลิโก รัทโน โอสเตอร์โว (เซอร์เบีย: Велико Ратно Острво) โดยเกาะทั้งสองนี้ถูกจัดให้เป็นพื้นที่คุ้มครองทางธรรมชาติและเป็นสถานที่พักผ่อนในยามหน้าร้อนของประชากรในเบลเกรด

ยุคก่อนประวัติศาสตร์

เมื่อราว ๆ 5700 − 4800 ปีก่อนคริสตกาล ได้มีอารยธรรมที่เรียกกันว่า อารยธรรมวินชา (อังกฤษ: Vinča) ซึ่งเป็นอารยธรรมในยุคหินใหม่แพร่หลายในอาณาเขตประเทศเซอร์เบียในปัจจุบันรวมถึงบางส่วนของประเทศข้างเคียงเช่น บอสเนีย, บัลแกเรีย, โรมาเนีย โดยในส่วนของเมืองเบลเกรดนั้น ได้มีการขุดค้นพบโบราณวัตถุของอารยธรรมวินชาที่แหล่งขุดค้น Vinča-Belo Brdo ซึ่งอยู่ห่างจากใจกลางเมืองไปทางปลายแม่น้ำดานูบประมาณ 14 กิโลเมตรในแขวงกรอทซกาทางทิศตะวันออก กลุ่มชนของอารยธรรมวินชานั้นได้รับการเชื่อถือกันว่าเป็นกลุ่มอารยธรรมแรกสุดของโลกที่รู้การหลอมแร่ทองแดงเพื่อประดิษฐ์เป็นสิ่งต่าง ๆ^[14]

ยุคก่อนการเข้ามาของโรมัน

หลังการสิ้นสูญไปของอารยธรรมวินชา บันทึกทางประวัติศาสตร์ของกลุ่มชนรุ่นต่อมาที่เข้ามาสร้างอารยธรรมที่เด่นชัดในเขตแดนเมืองเบลเกรดในปัจจุบันนี้ก็คือชาวเคลต์กลุ่มสครอดีซี พวกเขาได้เข้ามาชิงดินแดนจากชาวเทรซเซียนแล้วตั้งรัฐของตนเองขึ้นมาครอบคลุมดินแดนส่วนใหญ่ของประเทศเซอร์เบียในช่วง 279 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งนอกจากเบลเกรดแล้วเมืองอื่น ๆ ในเซอร์เบียเช่น คุซุม (อังกฤษ: Cusum) (เมืองเปโตรวาราดินซึ่งทุกวันนี้เป็นส่วนหนึ่งของปริมณฑลเมืองนอวี ซาด) เทารุนุม (อังกฤษ: Taurunum) (ชื่อเรียกปัจจุบันคือเซมุน เป็นหนึ่งในแขวงย่อยที่อยู่การปกครองของเบลเกรดแต่เคยเป็นเมืองที่แยกออกจากกันต่างหากจนกระทั่งถึงปี ค.ศ. 1934) และ ไนซุส (อังกฤษ: Naissus) (เมืองนีชทางตะวันออกเฉียงใต้ของเซอร์เบีย) ก็เชื่อกันว่าถูกก่อตั้งโดยชาวสครอดีซี หรือถูกรวมอยู่ในรัฐของชนเผ่านี้เช่นกัน

ชาว Scordisci เป็นชนกลุ่มแรกที่เลือกสร้างชุมชนบนเนินต่ำ ณ จุดบรรจบกันของแม่น้ำซาวาและดานูบ โดยสร้างเป็นป้อมปราการมีลักษณะรูปร่างเป็นวง จึงเป็นที่มาของชื่อแรกสุดของเบลเกรดที่ได้รับการบันทึกไว้คือ ซินกิดูน (อังกฤษ: Singidun) ตั้งตามลักษณะแผนผังการก่อสร้างซึ่งเป็นรูปร่างกลม^[15]เมื่ออาณาจักรโรมันเริ่มเข้ามาทำสงครามขยายดินแดนในแถบนี้ ชาวสครอดีซีซึ่งพ่ายแพ้ในสงครามก็ค่อยถูกรวมเข้าไปอยู่ในอาณาจักรโรมันและถูกกลืนหายไปกับชาวโรมันในช่วงร้อยปีแรกหลังจากเริ่มมีคริสต์ศักราช

สภาเมืองเบลเกรดมีสมาชิกสภาทั้งหมด 110 คนโดยมีการเลือกตั้งทุกสี่ปี มีการเลือกคณะมนตรีซึ่งมีอำนาจในการดูแลการบริหารปกครองจากสมาชิกสภาทั้ง 110 คน อีก 13 คน โดยอยู่ภายใต้การนำของนายกเทศมนตรีและรองนายกเทศมนตรีซึ่งจะถูกเลือกโดยนายกเทศมนตรีเพื่อทำหน้าที่ในกรณีที่นายกเทศมนตรีไม่อยู่ในฐานะที่สามารถปฏิบัติงานได้

ส่วนปกครองภายในกรุงเบลเกรด

เบลเกรดนั้นนอกจากเป็นเมืองหลวงของเซอร์เบียแล้ว ยังมีฐานะเป็นเขตปกครองพิเศษมีอำนาจในการดูแลแขวงย่อยอีกจำนวนมากที่อยู่รอบ ๆ โดยเป็นการบริหารจัดการร่วมกันระหว่างสภาท้องถิ่นของแต่ละแขวงกับสภาเมืองเบลเกรด หลายแขวงเคยมีฐานะเป็นเมืองเอกเทศที่ไม่เกี่ยวข้องกับเมืองเบลเกรดมาก่อนเช่น เซมุน โอเบรโนวัทส์ แต่ถูกรวบเข้ามาอยู่ในความปกครองดูแลร่วมกับเมืองเบลเกรดในระยะเวลาหลายสิบปีก่อน

ตราแขวง	ชื่อ (ไทย)	ชื่อ (อังกฤษและเซอร์เบีย)	ขนาดพื้นที่ (ตร.กม)	จำนวนประชากร (ค.ศ. 2011)	ภูมิภาคย่อย
	กรอทซกา	Grocka / Гроцка	289	83,907	ชูมาดียา
	ชูการิทซา	Čukarica / Чукарица	156	181,231	ชูมาดียา
	ซเวซดารา	Zvezdara / Звездара	32	151,808	ชูมาดียา
	เซมุน	Zemun / Земун	154	168,170	เซเรม
	ซูร์ชิน	Surčin / Сурчин	28.5	43,819	เซเรม
	ซาฟสกี เวนัทส์	Savski venac / Савски венац	14	39,122	ชูมาดียา
	โซปอท	Sopot / Сопот	271	20,367	ชูมาดียา
	นอวี เบลเกรด	Novi Beograd / Нови Београд	41	214,506	เซเรม
	บาราเยโว	Barajevo / Барајево	213	27,110	ชูมาดียา
	ปาลิลูลา	Palilula / Палилула	451	173,521	บานัท (ส่วนใหญ่)
	มลาเดโนวัทส์	Mladenovac / Младеновац	339	53,096	ชูมาดียา
	ราโกวิทซา	Rakovica / Раковица	31	108,641	ชูมาดียา
	ลาซาเรวัทส์	Lazarevac / Лазаревац	384	58,622	ชูมาดียา
	วราชาร์	Vračar / Врачар	3	56,333	ชูมาดียา
	วอซโดวัทส์	Voždovac / Вождовац	148	158,213	ชูมาดียา
	สตารี กราด	Stari grad / Стари град	5	48,450	ชูมาดียา
	โอเบรโนวัทส์	Obrenovac / Обреновац	411	72,524	ชูมาดียา

ทางถนน

มอเตอร์เวย์สายหลักที่เป็นหัวใจใหญ่ในการเดินทางผ่านกรุงเบลเกรดไปยังเมืองสำคัญต่าง ๆ ในคาบสมุทรบัลข่านประกอบไปด้วย มอเตอร์เวย์สาย E-75 / A1 ซึ่งตัดผ่านประเทศเซอร์เบียตลอดแนวเหนือจรดใต้ตั้งแต่ชายแดนที่ติดต่อกับประเทศฮังการีจนถึงมาเซโดเนีย และ สาย A3 ระหว่างกรุงซาเกร็บและกรุงเบลเกรดซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของมอเตอร์เวย์สาย E-70

นอกจากนั้นกรุงเบลเกรดยังเป็นจุดเชื่อมเส้นทางสายรองอีกจำนวนมากซึ่งใช้เดินทางไปยังเมืองขนาดใหญ่และขนาดกลางอื่น ๆ ของประเทศเซอร์เบีย อาทิ ซเรนยานิน ครากูเยวัทส์ วัลเยโว ฯลฯ

สะพานข้ามแม่น้ำ

ปัจจุบันนี้ในเบลเกรดมีสะพานข้ามแม่น้ำทั้งหมด 10 แห่ง และกำลังก่อสร้างเพิ่มเติมยังไม่แล้วเสร็จอีก 1 แห่ง โดยแบ่งเป็นสะพานข้ามแม่น้ำซาวาจำนวน 9 แห่ง (ในจำนวนนี้ 3 แห่งเป็นสะพานรถไฟ) และสะพานข้ามแม่น้ำดานูบอีก 1 แห่ง

• สะพานบรานคอฟ (อังกฤษ: Branko's Bridge; เซอร์เบีย: Бранков мост) (ข้ามแม่น้ำซาวา) - อยู่บริเวณปลายแม่น้ำซาวาใกล้กับปากแม่น้ำที่ไหลลงแม่น้ำดานูบที่สุด เป็นสะพานคอนกรีตไร้ตอม่อรองรับน้ำนักส่วนของสะพานช่วงที่ตัดข้ามแม่น้ำ สร้างในปี ค.ศ. 1957 แทนที่สะพานคิงอเล็กซานดาร์ซึ่งเคยอยู่บริเวณเดียวกันมาก่อนแต่ถูกทำลายไปในสงครามโลกครั้งที่2

• สะพานสตารี ซาฟสกี้ (อังกฤษ: Old Sava Bridge; เซอร์เบีย: Стари Савски Мост) (ข้ามแม่น้ำซาวา) - อยู่ถัดเข้ามาจากสะพานบรานคอฟไม่ห่างกันมากนัก เป็นสะพานที่ใช้สัญจรทั้งรถยนต์และรถราง ก่อสร้างครั้งแรกในช่วงที่เบลเกรดถูกฝ่ายนาซียึดครองในช่วงสงครามโลกครั้งที่2 ก่อนตัวสะพานดั้งเดิมที่สร้างด้วยไม้จะถูกสร้างใหม่แทนที่ด้วยตัวสะพานในปัจจุบันในปี ค.ศ. 1964

• สะพานกาเซลา (อังกฤษ: Gazela Bridge; เซอร์เบีย: Мост Газела) (ข้ามแม่น้ำซาวา) - สร้างเสร็จในปี ค.ศ. 1970 เคยเป็นสะพานที่มีอัตราการจำนวนรถสัญจรมากที่สุดเนื่องจากอยู่บนเส้นทางทางหลวงหลักสาย E-75 ที่เป็นทางหลวงสายหลักที่เชื่อมเมืองใหญ่ที่สุด 4 ใน 5 เมืองของเซอร์เบีย (ซูบอติทซา-นอวี ซาด-เบลเกรด-นีช) ทุกวันนี้ก็ยังเป็นสะพานหลักที่รองรับการสัญจรของกรุงเบลเกรดแม้ว่าจะมีสะพานอาดาเพิ่มขึ้นช่วยแบ่งเบาความหนาแน่นของการจราจรแล้วก็ตาม

• สะพานสตารี เซเลซนิชกี้ (อังกฤษ: Stari železnički most / Old Railroad Bridge; เซอร์เบีย: Стари железнички мост) (ข้ามแม่น้ำซาวา) - สะพานรถไฟที่เก่าแก่ที่สุดในเขตเมืองของกรุงเบลเกรด ก่อสร้างครั้งแรกตั้งแต่ปี ค.ศ. 1884 ก่อนจะถูกทำลายในสงครามโลกทั้งสองครั้ง สะพานเหล็กที่เห็นในปัจจุบันนี้สร้างเมื่อครั้นจบสงครามโลกครั้งที่ 2 ใน ค.ศ. 1945

• สะพานนอวี เซเลซนิชกี้ (อังกฤษ: Novi železnički most / New Railroad Bridge; เซอร์เบีย: Нови железнички мост) (ข้ามแม่น้ำซาวา) - สะพานรถไฟแบบสะพานแขวนเคเบิล เปิดใช้มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1979

• สะพานอาดา (อังกฤษ: Ada Bridge; เซอร์เบีย: Мост преко Аде) (ข้ามแม่น้ำซาวา) - สะพานข้ามแม่น้ำซาวาแห่งใหม่ล่าสุดซึ่งอยู่ห่างจากปากแม่น้ำซาวาไกลที่สุด (นับเฉพาะกลุ่มสะพานที่อยู่ในขอบเขตตัวเมืองของกรุงเบลเกรด) เปิดใช้งานอย่างเปิดทางการในวันขึ้นปีใหม่ปี ค.ศ. 2012 สร้างเป็นสะพานแขวนเคเบิลที่มีเสารับน้ำหนักเพียงเสาเดียวซึ่งมีความยาวมากที่สุดในโลก โดยมีตอม่อของเสารับน้ำหนักสะพานตั้งอยู่บนส่วนปลายของเกาะอาดา ซิกันลียา จึงเป็นที่มาของชื่อสะพาน โดยความสูงของเสาคอนกรีตรับน้ำหนักสะพานถึง 200 เมตร นับเป็นสิ่งก่อสร้างที่มีความสูงมากที่สุดในกรุงเบลเกรดจนถึงทุกวันนี้และสร้างความสะดุดตายามที่มองขอบฟ้า ด้วยเหตุนั้นสะพานนี้ก็ได้กลายเป็นแลนด์มาร์กของเมืองหลวงเซอร์เบียอีกแห่งนึง

• สะพานมอเตอร์เวย์เส้นเลี่ยงตัวเมือง (ข้ามแม่น้ำซาวา) - อยู่ในเขตชุมชนออสทรุซนิทซา (อังกฤษ: Ostružnica; เซอร์เบีย: Остружница) ห่างจากใจกลางเมืองของกรุงเบลเกรดทางตะวันตกเฉียงใต้ราว ๆ 14 กิโลเมตรบนทางหลวงสายเลี่ยงตัวเมือง ก่อสร้างแล้วเสร็จในปีค.ศ. 1998 ทว่าปีต่อมาในช่วงที่นาโต้ทิ้งระเบิดใส่ยูโกสลาเวียในสงครามคอซอวอก็ได้รับความเสียหายจนต้องดำเนินการซ่อมแซมจนกลับมาเปิดใช้งานได้ในปี ค.ศ. 2004

• สะพานรถไฟออสทรุซนิทซา (ข้ามแม่น้ำซาวา) - ตั้งอยู่ใกล้ ๆ กับสะพานมอเตอร์เวย์ที่ตัดผ่านชุมชนออสทรุซนิทซา

• สะพานข้ามแม่น้ำที่โอเบรโนวัทส์ (ข้ามแม่น้ำซาวา) - อยู่ในอาณาเขตของแขวงโอเบรโนวัทส์ทางทิศตะวันตกสุดของเขตปกครองพิเศษเบลเกรด ห่างจากใจกลางของกรุงเบลเกรดประมาณ 30 กิโลเมตร

ในด้านสะพานข้ามแม่น้ำดานูบนั้น ปัจจุบันมีใช้งานเพียงสะพานเดียวคือสะพานปันเชโว (อังกฤษ: Pančevo Bridge; เซอร์เบีย: Панчевачки мост / Pančevački most) ซึ่งเชื่อมการจราจรจากกรุงเบลเกรดไปยังเมืองปันเชโว เมืองหลักของเขตบานัทใต้ (อังกฤษ: South Banat District; เซอร์เบีย: Јужнобанатски округ / Južnobanatski okrug) ที่อยู่ตรงข้ามฝั่งแม่น้ำดานูบเยื้องไปทางตะวันออกเฉียงใต้ของแขวงปาลิลูลา ทว่าก็กำลังมีการสร้างสะพานข้ามแม่น้ำดานูบแห่งที่สองอยู่ในแขวงเซมุนคือสะพานปูปิน ซึ่งตั้งชื่อมาจากนักฟิสิกส์ชาวเซอร์เบียในสมัยต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 Mihajlo Idvorski Pupin ผู้มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตบานัทที่เป็นปลายด้านตะวันออกของสะพานใหม่แห่งนี้ คาดว่าจะแล้วเสร็จเดือนธันวาคม ค.ศ. 2014

วิกิคำคม มีคำคมภาษาอังกฤษ ที่กล่าวโดยหรือเกี่ยวกับ: เบลเกรด

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ เบลเกรด

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของกรุงเบลเกรด เก็บถาวร 2010-03-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• การท่องเที่ยวเบลเกรด
• สถาปัตยกรรมของเบลเกรด เก็บถาวร 2005-09-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

อ้างอิงผิดพลาด: มีป้ายระบุ <ref> สำหรับกลุ่มชื่อ "หมายเหตุ" แต่ไม่พบป้ายระบุ <references group="หมายเหตุ"/> ที่สอดคล้องกัน