Sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies
Die sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies (SGVN) is die hoof van die Sekretariaat van die Verenigde Nasies, een van die belangrikste organe van die instituut. Die persoon wat die pos beklee word daarom feitelik as die hoof van die Verenigde Nasies beskou. Die sekretaris-generaal se magte is in hoofstuk XV (artikels 97–101) van die Handves van die Verenigde Nasies vervat, waar hy as die "die hoogste amptenaar van die organisasie" geskryf word.[1] Sedert 1997 bestaan die amp van die adjunk-sekretaris-generaal.
Oorsig
Die sekretaris-generaal word normaalweg vir 'n termyn van vyf jaar aangestel, wat meestal tot tien jaar verleng word. So 'n persoon word deur die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies op aanbeveling van die Veiligheidsraad verkies. Die meeste sekretarisse het 'n vleklose agtergrond en kom uit middelgroot lande. Slegs Kurt Waldheim was omstrede a.g.v. sy betrokkenheid by die Duitse Wehrmacht. Groot name word soms benoem vir die amp, maar hulle word nooit verkies nie.
Die pos van sekretaris-generaal word m.b.v. 'n rotasiestelsel oor die kontinente toegeken. In 2007 was Asië o.a. aan die beurt. Die Veiligheidsraad het Ban Ki-moon, Suid-Korea se minister van Buitelandse Sake, amptelik op 9 Oktober 2006 as kandidaat voorgestel. Verskillende stemrondes het plaasgevind, waartydens kandidate van ander Asiatiese lande uitgestem is of onttrek het. Op 13 Oktober is Ban deur die Algemene Vergadering as opvolger van Kofi Annan (uit Afrika) benoem.
Die sekretaris-generaal word in die Amerikaanse Verdedigingsdepartement as 'n vierster-generaal behandel. Hy is ook 'n erkende "fons honorum" (iemand wat titels kan toeken). In die hoedanigheid skep en verleen hy onderskeidings, waaronder talle medaljes vir vredesmissies.
Sekretarisse-generaal
Die volgende persone het as sekretaris-generaal van die VN gedien:
| Foto | Sekretaris-generaal | Ampstermyn | Land van oorsprong | Opmerkings | Verwysings | |
|---|---|---|---|---|---|---|
 | Sir Gladwyn Jebb | 24 Oktober 1945 – 2 Februarie 1946 | Verenigde Koninkryk (Europa) | Waarnemend tot die eerste sekretaris-generaal verkies is | ||
| 1 |  | Trygve Lie | 2 Februarie 1946 – 10 November 1952 | Noorweë (Europa) | Bedank | [2] |
| 2 |  | Dag Hammarskjöld | 10 April 1953 – 18 September 1961 | Swede (Europa) | Dood in vliegongeluk oor Noord-Rhodesië (nou Zambië) | [3] |
| 3 |  | U Thant | 30 November 1961 – 31 Desember 1971 | Burma (Asië) | Tree na 2de termyn weens persoonlike redes af | [4] |
| 4 |  | Kurt Waldheim | 1 Januarie 1972 – 31 Desember 1981 | Oostenryk (Europa) | China veto sy derde termyn | [5] |
| 5 | .jpg) | Javier Pérez de Cuéllar | 1 Januarie 1982 – 31 Desember 1991 | Peru (Suid-Amerika) | Weier om 'n derde termyn te dien | [6] |
| 6 |  | Boutros Boutros-Ghali | 1 Januarie 1992 – 31 Desember 1996 | Egipte (Afrika) | Verenigde State veto sy tweede termyn | [7] |
| 7 |  | Kofi Annan | 1 Januarie 1997 – 31 Desember 2006 | Ghana (Afrika) | Tree na tweede termyn af | [8] |
| 8 |  | Ban Ki-moon | 1 Januarie 2007 – 31 Desember 2016 | Suid-Korea (Asië) | Tree na tweede termyn af | [9] |
| 9 |  | António Guterres | 1 Januarie 2017 – Nou | Portugal (Europa) | Tans in amp | [10] |
Verwysings
Eksterne skakels
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies.- (ar) (en) (es) (fr) (ru) (zh) Amptelike webwerf van die Sekretarisse-generaal van die Verenigde Nasies
