გაეროს გენერალური მდივანი

გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალური მდივანი (UNNSG, SG ან SecGen) — გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მთავარი ადმინისტრაციული ოფიცერი და გაეროს სამდივნოს ხელმძღვანელი.

გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალური მდივანი
სახელები ოფიციალურ ენაზე:

გაეროს დროშა

გაეროს გერბი
მოქმედი:
ანტონიუ გუტერეში

 1 იანვარი, 2017 (2017-01-01)
მიმართვის სტილი მისი აღმატებულება
ტიპი მთავარი ადმინისტრაციული ოფიცერი
შემოკლებით UNSG
წევრი სამდივნო
გენერალური ასამბლეა
რეზიდენცია Sutton Place, ნიუ-იორკი, აშშ
გაეროს შტაბ-ბინა, ნიუ-იორკი, აშშ (საერთაშორისო ტერიტორია)
წარმდგენი უშიშროების საბჭო
დამნიშვნელი გენერალური ასამბლეა
ვადის ხანგრძლივობა ხუთი წელი, ხელახლა არჩევის შესაძლებლობით
წინამორბედი ერთა ლიგის გენერალური მდივანი
დაარსდა 24 ოქტომბერი, 1945
დამაარსებელი გაეროს ქარტია
პირველი თანამდებობაზე გლედვინ ჯები
როგორც გენერალური მდივნის მოვალეობის შემსრულებელი
ტრიუგვე ლი
როგორც პირველი გენერალური მდივანი
თანაშემწე მოადგილე
საიტი un.org/sg

გენერალური მდივნისა და სამდივნოს როლი ასახულია გაეროს ქარტიის XV თავში (მუხლები 97-დან 101-მდე). თუმცა, ოფისის კვალიფიკაცია, შერჩევის პროცესი და ვადა ღიაა ინტერპრეტაციისთვის; ისინი დადგენილია ჩვეულებით.[1]

არჩევა და უფლებამოსილების ვადა

სამდივნოს შენობა არის 154 მეტრიანი ცათამბჯენი და გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის შტაბ-ბინის ცენტრი.

გენერალურ მდივანს ნიშნავს გენერალური ასამბლეა უშიშროების საბჭოს წარდგინებით. ვინაიდან რეკომენდაცია უნდა მოდიოდეს უშიშროების საბჭოსგან, საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრიდან ნებისმიერს შეუძლია ვეტო დაადოს ნომინაციას. გენერალური მდივნების უმეტესობა არის კომპრომისული კანდიდატები და ნაკლებად არიან პოპულარულები.

არაოფიციალური კვალიფიკაცია წინა შერჩევის პრეცედენტით შეიქმნა. დანიშნული პირი არ შეიძლება იყოს უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრიდან რომელიმეს მოქალაქე.[2] 1997 წლის გენერალური ასამბლეის 51/241 რეზოლუციაში ნათქვამია, რომ „საუკეთესო კანდიდატის“ დანიშვნისას სათანადო ყურადღება უნდა მიექცეს დანიშნულების ეროვნული წარმომავლობის რეგიონულ (კონტინენტურ) როტაციას და გენდერულ თანასწორობას,[3]:5თუმცა გენერალური მდივნის თანამდებობა ჯერ არც ერთი ქალს დაუკავებია. ყველა დანიშნული პირი პროფესიითა და კარიერით დიპლომატია.[4]

ვადის ხანგრძლივობა დისკრეციულია, მაგრამ 1971 წლიდან ყველა გენერალური მდივანი დაინიშნა ხუთწლიანი ვადით. 1961 წლიდან ყველა გენერალური მდივანი ხელახლა იქნა არჩეული მეორე ვადით, გარდა ბუტროს ბუტროს-გალისა, რომელსაც ვეტო დაადო ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა 1996 წელს. არსებობს ჩვეულებითი, მაგრამ არაოფიციალური,[5] ვადის ლიმიტი ორი სრული ვადით, რომელიც დადგეინდა, როდესაც ჩინეთმა, 1981 წლის შერჩევისას, დადო რეკორდული 16 ვეტო კურტ ვალდჰაიმის მესამე ვადით არჩევას. 1981 წლის შემდეგ არცერთ გენერალურ მდივანს არ უცდია მესამე ვადის მოპოვება.

შერჩევის პროცესი გაუმჭვირვალეა და ხშირად ადარებენ პაპის კონკლავს .[6][7] 1981 წლიდან უშიშროების საბჭომ კენჭისყრა ფარულად მიიღო ჩალის გამოკითხვების სერიაში; შემდეგ ის გამარჯვებულ კანდიდატს წარუდგენს გენერალურ ასამბლეას რატიფიკაციისთვის. არცერთი კანდიდატი არ ყოფილა უარყოფილი გენერალური ასამბლეის მიერ და მხოლოდ ერთხელ, 1950 წელს, კანდიდატს კენჭი უყარეს გაეროს უშიშროების საბჭოს ვეტოს მიუხედავად.[8]

2016 წელს გენერალურმა ასამბლეამ და უშიშროების საბჭომ მოითხოვეს ნომინაციები და პირველად ჩაატარეს საჯარო დებატები. თუმცა, უშიშროების საბჭომ ხმა მისცა ფარულად და მიჰყვა იგივე პროცესს, როგორც წინა შერჩევისას, რის გამოც გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი ჩიოდა, რომ ეს „არ შეესაბამება წევრობის მოლოდინებს და ღიაობისა და გამჭვირვალობის ახალ სტანდარტს“.[9]

უფლებამოსილებები და მოვალეობები

გენერალური მდივნის როლი აღწერილია, როგორც ადვოკატის, დიპლომატის, საჯარო მოხელისა და აღმასრულებელი დირექტორის ფუნქციებისა და პასუხისმგებლობების გაერთიანება.[10] გაეროს ქარტია განსაზღვრავს გენერალურ მდივანს, როგორც გაეროს „მთავარ ადმინისტრაციულ ოფიცერს“ და საშუალებას აძლევს მას შეასრულოს „სხვა ფუნქციები, რომლებიცმ ას დაევალება“ გაეროს სხვა ორგანოების მიერ. ქარტია ასევე უფლებას აძლევს გენერალურ მდივანს აცნობოს უშიშროების საბჭოს „ნებისმიერი საკითხის შესახებ, რომელიც მისი აზრით შეიძლება საფრთხეს შეუქმნას საერთაშორისო მშვიდობასა და უსაფრთხოებას“. ეს დებულებები განიმარტება, როგორც ფართო თავისუფლების მინიჭება ოფისის მფლობელებისთვის, რათა შეასრულოს სხვადასხვა როლი, რაც შეეფერება მის პრეფერენციებს, უნარების კომპლექტს ან გარემოებებს.

გენერალური მდივნის რუტინული მოვალეობები მოიცავს სამდივნოს საქმიანობისა და მოვალეობების ზედამხედველობას; გაეროს ორგანოებთან სესიებზე დასწრებას; კონსულტაციებს მსოფლიო ლიდერებთან, მთავრობის წარმომადგენლებთან და სხვა დაინტერესებულ მხარეებთან და მოგზაურობას მსოფლიოში, რათა ყურადღება მიაქციოს გარკვეულ საერთაშორისო საკითხებს.[10] გენერალური მდივანი აქვეყნებს ყოველწლიურ ანგარიშს გაეროს მუშაობის შესახებ, რომელიც მოიცავს მისი საქმიანობის შეფასებას და სამომავლო პრიორიტეტებს. გენერალური მდივანი ასევე არის გაეროს სისტემის მთავარი აღმასრულებელი საბჭოს საკოორდინაციო საბჭოს (CEB) თავმჯდომარე, ორგანო, რომელიც შედგება გაეროს ყველა ფონდის, პროგრამისა და სპეციალიზებული სააგენტოს ხელმძღვანელებისგან, რომელიც წელიწადში ორჯერ იკრიბება არსებითი და მართვის საკითხების განსახილველად, რომლებიც გაეროს სისტემის წინაშე დგას.[10]

გენერალური მდივნის ბევრი უფლებამოსილება არაფორმალურია და ღიაა ინდივიდუალური ინტერპრეტაციისთვის; ზოგიერთმა დანიშნულმა უფრო მეტი აქტივისტის როლი აირჩია, ზოგი კი უფრო ტექნოკრატიული ან ადმინისტრაციული იყო. გენერალური მდივანი ხშირად ეყრდნობა მათი „კარგი თანამდებობების“ გამოყენებას, რომელიც აღწერილია, როგორც „საჯარო და პირადად გადადგმული ნაბიჯები, რომლებიც ეყრდნობა მის დამოუკიდებლობას, მიუკერძოებლობას და მთლიანობას, რათა თავიდან აიცილოს საერთაშორისო დავების წარმოშობა, ესკალაცია ან გავრცელება“.[10] შესაბამისად, დამკვირვებლები ახასიათებენ ოფისს, როგორც „მსოფლიოში ყველაზე თვალსაჩინო დაშინების ამბიონს“ ან „მსოფლიოს მოდერატორს“.[11][4] მაგალითები მოიცავს დაგ ჰამარშოლდის მიერ არაბ-ისრაელის კონფლიქტის მეომარ მხარეებს შორის ზავის ხელშეწყობას, ხავიერ პერეს დე კუელარის მოლაპარაკებას ირან-ერაყის ომში ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ და უ ტანის როლი კუბის სარაკეტო კრიზისის დეესკალაციაში.[4]

რეზიდენცია

გენერალური მდივნის ოფიციალური რეზიდენცია არის თაუნჰაუსი 3 Sutton Place-ში, მანჰეტენი, ნიუ-იორკში, ამერიკის შეერთებული შტატები. თაუნჰაუსი აშენდა ან მორგანისთვის 1921 წელს და გადაეცა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციას 1972 წელს.[12]

გენერალური მდივნების სია

რიგიფოტოსახელივადის დასაწყისივადის დასასრულიმოქალაქეობაგაეროს რეგიონური ჯგუფიპოლიტიკური პარტიაშენიშვნებისქოლიო
მოვალეობის შემსრულებელი ჯები, გლედვინგლედვინ ჯები24 ოქტომბერი 19452 თებერვალი 1946გაერთიანებული სამეფოდასავლეთი ევროპა და სხვებილიბერალურიმეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, ის მსახურობდა როგორც გაეროს მოსამზადებელი კომისიის აღმასრულებელი მდივანი 1945 წლის აგვისტოში და დაინიშნა გაეროს გენერალურ მდივნად 1945 წლის ოქტომბრიდან 1946 წლის თებერვლამდე, როცა აირჩიეს გაეროს პირველი გენერალური მდივანი, ტრიუგვე ლი.[13]
1 ლი, ტრიუგვეტრიუგვე ლი2 თებერვალი 194610 ნოემბერი 1952ნორვეგიადასავლეთი ევროპა და სხვებილეიბორისტულილი, ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრი და ლეიბორისტული პარტიის ლიდერი, რეკომენდირებული იყო სსრკ-ს მ მიერ. კორეის ომში გაეროს ჩართვის გამო, ლის ხელახლა არჩევას ვეტო დაადო სსრკ-მ 1951 წელს. აშშ-მ გვერდი აუარა სსრკ-ს ვეტოს და ლი პირდაპირ გენერალურ ასამბლეას წარიდგინა დასანიშნად. ლი ხელახლა აირჩიეს 46 ხმით 5-ის წინააღმდეგ და 8 სახელმწიფომ თავი შეიკავა, სსრკ მტრულად იყო განწყობილი ლის მიმართ და ის საბოლოოდ გადადგა 1952 წელს.[14][15]
2 ჰამარშელდი, დაგდაგ ჰამარშელდი10 აპრილი 195318 სექტემბერი 1961შვედეთიდასავლეთი ევროპა და სხვებიდამოუკიდებელიმას შემდეგ რაც რამდენიმე კანდიდატს ვეტო დაადეს, ჰამარშელდი აღმოჩნდა უშიშროების საბჭოსათვის მისაღები კანდიდატი 1953 წელს. ის კონსესუსით ხელახლა აირჩიეს 1957 წელს. სსრკ-მ რომელიც უკმაყოფილო იყო იმით, თუ როგორ გაუმკლავდა ჰამარშელდი კონგოს კრიზისს, წამოაყენა ტროიკის იდეა, რომლის მიხედვითაც გაეროს გენერალური მდივნის უფლებებსა და ვალდებულებებს სამი ადამიანი გადაინაწილებდა, თუმცა დასავლეთის სახელმწიფოების გამო სსრკ-ს ამ იდეის მიტოვება მოუწია. ჰამარშელდი გარდაიცვალა ავიაკატასტროფაში ჩრდილოეთ როდეზიაში (ახლა ზამბია) 1961 წელს.[14] აშშ-ის პრეზიდენტმა, ჯონ ფიცჯერალდ კენედიმ მას უწოდა „ჩვენი საუკუნის საუკეთესო სახელმწიფო მოღვაწე“.[16] ჰამარშელდს გარდაცვალების შემდეგ მიენიჭა ნობელის მშვიდობის პრემია 1961 წელს.[17]
მოვალეობის შემსრულებელი ტანი, უუ ტანი3 ნოემბერი 196130 ნოემბერი 1962ბირმააზია-წყნარი ოკეანედამოუკიდებელი

ანტიფაშისტური სახალხო თავისუფლების ლიგის წევრი 1958 წლამდე

ჰამარშელდის ჩანაცვლების პროცესში განვითარებადი სამყარო ითოხვდა არაევროპელ და არაამერიკელ გენერალურ მდივანს და ამიტომ წარადგინეს პოზიციაზე უ ტანი. თუმცა საფრანგეთის (ტანი ხელმზღვანელობდა ალჟირის დამოუიკიდებლობის კომიტეტს) და არაბული სახელმწიფოების (ბურმა მხარს უჭერდა ისრაელს) წინააღმდეგობის გამო ტანი დაინიშნა მხოლოდ ჰამარშელდის ვადის ამოწურვამდე. მომავალი წლის 30 იანვარს, ის კონსენსუსით აირჩიეს სრული ვადით გენერალურ მდივნად. 1966 წლის 2 დეკემბერს ის ხელახლა აირჩეს უშიშროების საბჭოს სხდომაზე გენერალურ მდივნად სრული ვადით და ისევ კონსენსუსით. ტანის ვადა ამოიწურა 1972 წლის 31 დეკემბერს და მას მესამე ვადის მიღება აღარ უცდია.[14] ტანი არის ერთადერთი გენერალური მდივანი, რომლის სახელმწიფოც მისი პოსტზე ყოფნის პერიოდში არ იყო უშიშროების საბჭოს წევრი.[18]
330 ნომებრი 196231 დეკემბერი 1971
4 ვალდჰაიმი, კურტკურტ ვალდჰაიმი1 იასვარი 197231 დეკემბერი 1981ავსტრიადასავლეთი ევროპა და სხვებისახალხოვალდჰაიმი გენერალური მდივანი გახდა ჩინეთისა და გაერთიანებული სამეფოს თავდაპირველი ვეტოების მიუხედავად. 1976 წელს ჩინეთმა თავიდან დაპლოკა ვალდჰაიმის ხელახლა არჩევა, თუმცა მოგვიანებით გადაიფიქრა. 1981 წელს ვალდჰაიმის მესამედ არჩევა დაბლოკა ჩინეთმა, რომელმაც ის 15 რაუნდში დაბლოკა, ჩინეთის მოტივი ამ ბლოკისთვის უცნობია, თუმცა გავრცელებული მოსაზრების თანახმად ისინი მიიჩნევდნენ, რომ კანდიდატურა უნდა წამოეყენებინა რომელიმე მესამე მსოფლიოს სახელმწიფოს ამერიკის კონტინენტებიდან;[19] თუმცა ასევე იდგა ნაცისტების ომის დანაშაულებში მისი შესაძლო ჩართულობის საკითხი.[20] 1986 წლიდან 1992 წლამდე, ვალდჰაიმი მსახურობდა ავსტრიის პრეზიდენტად, რის შედეგადაც ის გახდა პირველი გენერალური მდივანი, რომელიც თანამდებობის დატოვების შემდეგ გახდა სახელმწიფოს მეთაური. 1985 წელს გასაჯაროვდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ გაეროს ომის დანაშაულების კომისიამ ვალდჰაიმი შესაძლო ომის დამნაშავეების სიაში შეიყვანა ვერმახტთან ურთიერთობისა და ჩართულობის გამო. ამასთან დაკავშირებული ფაილები ინახება გაეროს არქივებში.[14][21]
5 პერეს დე კუელიარი, ხავიერხავიერ პერეს დე კუელიარი1 იანვარი 198231 დეკემბერი 1991პერულათინური ამერიკა და კარიბის ზღვადამოუკიდებელი

გახდა გაერთიანება პერუსთვის წევრი 1994 წელს
Pérez de Cuéllar was selected after a five-week deadlock between the re-election of Waldheim and China's candidate, Salim Ahmed Salim of Tanzania. Pérez de Cuéllar, a Peruvian diplomat who a decade earlier had served as President of the UN Security Council during his time as Peruvian ambassador to the UN, was a compromise candidate. He became the first and thus far only secretary-general from the Americas. He was re-elected unanimously in 1986.[14][22]
6 ბუტროს-გალი, ბუტროსბუტროს ბუტროს-გალი1 January 199231 December 1996ეგვიპტეაფრიკაეროვნულ-დემოკრატიThe 102-member Non-Aligned Movement insisted that the next secretary-general come from Africa. With a majority in the General Assembly and the support of China, the "Non-Aligned Movement had the votes necessary to block any unfavorable candidate". The Security Council conducted five anonymous straw polls—a first for the council—and Boutros-Ghali emerged with 11 votes on the fifth round. In 1996, the United States vetoed the re-appointment of Boutros-Ghali, claiming he had failed in implementing necessary reforms to the UN.[14][23]
7 ანანი, კოფიკოფი ანანი1 იანვარი 199731 დეკემბერი 2006განააფრიკადამოუკიდებლიOn 13 December 1996, the Security Council recommended Annan.[24][25] He was confirmed four days later by the vote of the General Assembly.[26] He started his second term as secretary-general on 1 January 2002. Kofi Annan and the United Nations were the recipients of the 2001 Nobel Peace Prize.[27]
8 პან გი მუნი1 January 200731 December 2016სამხრეთი კორეააზია და წყანრი ოკეანედამოუკიდებელიBan became the first East Asian to be selected as the secretary-general and the second Asian overall after U Thant. He was unanimously elected to a second term by the General Assembly on 21 June 2011. His second term began on 1 January 2012.[28] Prior to his selection, he was the Foreign Minister of South Korea from January 2004 to November 2006.[29]
9 გუტერეში, ანტონიუანტონიუ გუტერეში1 იანვარი 2017მოქმედიპორტუგალიადასავლეთი ევროპა და სხვებისიციალისტურიგუტერეში არის პირველი ყოფილი მთავრობის მეთაური, რომელიც გენერალური მდივანი გახდა და ასევე პირველი, რომელიც გაეროს შექმნის შემდეგ დაიბადა. ის იყო პორტუგალიის პრემიერ-მინისტრი 1995-2002 წლებში და ასევე იყო სოციალისტური ინტერნაციონალის (1999–2005) და გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატის (2005–2015) პრეზიდენტი. მისი მეორე ვადა დაიწყო 2022 წლის 1 იანვარს.
რუკა, რომელიც გვიჩვენებს, თუ რომელ სახელმწიფოებს ჰყავდათ წარმომადგენელი, რომელიც მსახურობდა გაეროს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე

სტატისტიკა

#სახელიდაბადების თარიღიასაკი დანიშვნისას
(პირველი ვადა)
ვადა
(სულ)
ასაკი გადადგომისას
(ბოლო ვადა)
სიცოცხის ხანგძლივობა
გარდაცვალების თარიღიასაკი
ჯებ, გლედვინი გლედვინ ჯები25 აპრილი 190045 წელი, 5 თვე, 4 კვირა და 1 დღე
24 ოქტომბერი 1945
3 თვე, 1 კვირა და 3 დღე45 წელი, 9 თვე, 1 კვირა და 1 დღე
2 თებერვალი 1946
24 ოქტომბერი 199696 წელი, 5 თვე, 4 კვირა და 1 დღე
1ლი, ტრიუგვე ტრიუგვე ლი16 ივლისი 189649 წელი, 6 თვე, 2 კვირა და 3 დღე
2 თებერვალი 1946
6 წელი, 9 თვე, 1 კვირა და 2 დღე56 წელი, 3 თვე, 3 კვირა და 4 დღე
10 ნოემბერი 1952
30 დეკემბერი 196872 წელი, 5 თვე და 2 კვირა
2ჰამარშელდი, დაგ დაგ ჰამარშელდი29 ივლისი 190547 წელი, 8 თვე, 1 კვირა და 5 დღე
10 აპრილი 1953
8 წელი, 5 თვე, 1 კვირა და 2 დღე56 წელი, 1 თვე, 2 კვირა და 6 დღე
18 სექტემბერი 1961
18 სექტემბერი 196156 წელი, 1 თვე, 2 კვირა და 6 დღე
3ტანი, უ უ ტანი22 იანვარი 190952 წელი, 9 თვე, 1 კვირა და 5 დღე
3 ნოემბერი 1961
10 წელი, 1 თვე, 4 კვირა და 1 დღე62 წელი, 11 თვე, 1 კვირა და 2 დღე
31 დეკემბერი 1971
25 ნოემბერი 197465 წელი, 10 თვე და 3 დღე
4ვალდჰაიმი, კურტ კურტ ვალდჰაიმი21 დეკემბერი 191853 წელი, 1 კვირა და 4 დღე
1 იანვარი 1972
10 წელი63 წელი, 1 კვირა და 3 დღე
31 დეკემბერი 1981
14 ივნისი 200788 წელი, 5 თვე, 3 კვირა და 3 დღე
5პერეს დე კუელიარი, ხავიერ ხავიერ პერეს დე კუელიარი19 იანვარი 192061 წელი, 11 თვე, 1 კვირა და 6 დღე
1 იანვარი 1982
10 წელი71 წელი, 11 თვე, 1 კვირა და 5 დღე
31 დეკემბერი 1991
4 მარტი 2020100 წელი, 1 თვე და 2 კვირა
6ბუტროს-გალი, ბუტროს ბუტროს ბუტროს-გალი14 ნოემბერი 192269 წელი, 1 თვე, 2 კვირა და 4 დღე
1 იანვარი 1992
5 წელი74 წელი, 1 თვე, 2 კვირა და 3 დღე
31 დეკემბერი 1996
16 თებერვალი 201693 წელი, 3 თვე და 2 დღე
7ანანი, კოფი კოფი ანანი8 აპრილი 193858 წელი, 8 თვე, 3 კვირა და 3 დღე
1 იანვარი 1997
10 წელი68 წელი, 8 თვე, 3 კვირა და 2 დღე
31 დეკემბერი 2006
18 აგვისტო 201880 წელი, 4 თვე, 1 კვირა და 3 დღე
8პან, გი მუნი პან გი მუნი13 ივნისი 194462 წელი, 6 თვე, 2 კვირა და 5 დღე
1 იანვარი 2007
10 წელი72 წელი, 6 თვე, 2 კვირა და 4 დღე
31 დეკემბერი 2016
2024-04-29(ცოცხალი)79 წელი, 10 თვე, 2 კვირა და 2 დღე
9გუტერეში, ანტონიუ ანტონიუ გუტერეში30 აპრილი 194967 წელი, 8 თვე და 2 დღე
1 იანვარი 2017
7 წელი, 3 თვე და 4 კვირა(მოქმედი)2024-04-29(ცოცხალი)74 წელი, 11 თვე, 4 კვირა და 2 დღე

რეგიონული ჯგუფის მიხედვით

გაეროს რეგიონული ჯგუფიგენერალური მდივნებივადები
WEOG47
აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფი00
GRULAC12
აზია-წყნარი ოკეანის ჯგუფი24
აფრიკული ჯგუფი23

ლიტერატურა

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

🔥 Top keywords: მთავარი გვერდისპეციალური:ძიებაარასამთავრობო ორგანიზაციასაქართველო9 აპრილის ტრაგედიაილია ჭავჭავაძევეტოქართული დამწერლობადედამიწის დღესაქართველოს პარლამენტითბილისიდავით IV აღმაშენებელიკატეგორია:ქართული გვარებიასტრიდ ლინდგრენითამარ მეფევეფხისტყაოსანისულხან-საბა ორბელიანიდედამიწაუცხოური აგენტების კანონიკარტოფილიიაკობ გოგებაშვილიფარნავაზ Iკორუფციამეორე მსოფლიო ომიქუნთრუშავაჟა-ფშაველაშოთა რუსთაველივახტანგ I გორგასალიკატეგორია:საქართველოს წითელ წიგნში შეტანილი ცხოველებინიკო ფიროსმანისაქართველოს კანონისაბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირიპირველი მსოფლიო ომიქვეყნების სიასაქართველოს გეოგრაფიააფრიკასაქართველოს სახელმწიფო გერბიქართული ენაევროკავშირი