Herri palestinarra

Palestinar» orritik birbideratua)

Palestinarrak (arabieraz: الفلسطينيون‎, al-Filasṭīniyyūn, hebreeraz: פָלַסְטִינִים) edo palestinar arabiarrak (arabieraz: العربي الفلسطيني‎, al-'arabi il-filastini) Ekialde Hurbileko talde etnonazional bat dira.[1][2] Palestinako biztanleak dira[3] edo mendeetan zehar bertan bizi direnen ondorengoak, tartean judu eta samariarrak, egun kulturalki eta linguistikoki arabiarrak direnak.[4] Palestina historikoan- egungo Zisjordania, Israel eta Gazako zerrenda- biztanleriaren %49a dira. Gainera, diaspora zabala dute munduan zehar, erdia aberrigabea dena.[5]

Palestinarrak
(الفلسطينيون, al-Filasṭīniyyūn)

Sofronio I.a Jerusalemgoa • May Ziade • Tawfiq Canaan • Abd al-Rahim al-Hajj Muhammad • Khalil al-Sakakini • Izzat Muhammad Darwaza • George HabashJassir Arafat • Nayi al-Ali • Mahmud DarwishHanan Ashrawi • Tawfiq Ziyad • Edward Said • Hind Husseini • Leila Khaled • Raed Salah • Michel Sabbah • Ismail Haniya • Mohammad Bakri • Rania JordaniakoaHiam Abbass • Mustafa Barghouti • Samih al-Qasim • Rula Jebreal • Mohammed Assaf
Biztanleak guztira
c. 12,37 milioi
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
Hizkuntza
Arabiera
Erlijioa
Gehiengo sunita
Zerikusia duten beste giza taldeak

Biztanle eta errefuxiatu kopuruak

Palestinako populazio osoa, errefuxiatuak eta lekualdatuak barne, hamar milioi ingurukoa da, eta horien erdiak, gutxi gorabehera, Palestinako eskualde historikoan bizi dira, gaur egungo Israel, Palestinako Estatua eta Jordaniako mendebaldea barruan hartzen dituen eremuan. Gainerakoa, beste erdia gutxi gorabehera, Palestinako diaspora bezala ezagutzen dena da, eta horietako gehienak zenbait herrialdetan hiritartasunik ez duten errefuxiatuak dira. 2005ean, bi milioi eta erdi baino gehiago bizi dira Jordanian, milioi bat Siria eta Libanoren artean, eta milioi bat Saudi Arabian, milioi erdi inguru Txilen, arabiar mundutik kanpoko kontzentraziorik handiena.

Ekialde Hurbileko Palestinako Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Agentziak (UNRWA) bost milioi errefuxiatu palestinar baino gehiago ditu erregistratuta Gazako Zerrendan, Zisjordanian, Sirian, Libanon eta Jordanian. Horietatik ia heren bat, 1,4 milioi baino gehiago, 58 errefuxiatu-kanpamentutan bizi dira. Errefuxiatu horiek 1948ko gerra arabiar-israeldarraren ondoren sortu ziren, eta 700.000tik gora palestinarrek galdu zituzten etxea eta bizibidea. . XXI. mendeko errefuxiatu palestinarrak exodo hartan —Nakba izenekoa— lekualdatuak izan zirenak dira eta haien ondorengoak.[6][7]

Palestinako Estatistiken Bulego Nagusiaren (PCBS, ingelesezko siglak) kalkuluen arabera, Palestinako Estatuak 4.816.503 biztanle palestinar ditu, eta horietatik 2.935.368 Zisjordanian[8] bizi dira (Eki-Jerusalem barne) eta 1.881.135 Gazako zerrendan.

Hizkuntza eta erlijioa

Palestinar gehienak musulmanak dira, batez ere islamaren suni-adarrekoak, eta zenbait konfesiotako gutxiengo kristau garrantzitsu bat ere badago, baita komunitate samariar txiki bat ere. «Arabiar palestinarra» etnonimoak iradokitzen duen moduan, eskuarki aplikatua, palestinarren hizkuntza tradizionala, beren erlijioa edozein dela ere, dialekto Palestinako arabiera da. Israelgo palestinarrak, askotan, elebidunak dira, hebreera ere erabiltzen baitute. Zenbait azterketa genetiko modernok iradoki duenez, palestinarrek, talde etniko gisa, "«historiaurreko garaietatik eskualdean bizi zen biztanle-nukleo baten ondorengo» modernoak dira, arabiera Hizkuntza franko gisa ezarri zuen konkista arabiar musulmanaren aurrekoak. Azkenean, biztanleen hizkuntza bakarra bilakatu zen arabiera, eta gehienak, denborarekin, islamera bihurtu ziren. El 90 % dels palestins que viuen a Amèrica són de religió cristiana.

Palestinar ospetsuak

Izen-abizenakJaiolekuajaiotza dataheriotza dataJarduerasexua edo generoairudia
Abu NidalJaffa1937-052002-08-16politikarigizonezko
Abu SalmaTulkarem19091980-10-11poetagizonezko
Adania ShibliShibli-Umm al-Ghanam1974idazle
dozente
visiting docent
kazetari
emakumezko
Ahed TamimiNabi Salih2001-01-31aktibista
giza eskubideen aldeko ekintzaile
emakumezko
Alexandra Sophia Handal1975artista
film-zuzendari
emakumezko
Amina DahbourKafr 'Ana19th century
1945
militante politikoemakumezko
Amna SuleimanDamasko1988irakasleemakumezko
Annemarie JacirKiryat Shmona1974-01-17film-zuzendari
gidoilari
poeta
idazle
emakumezko
Asma al-GhulRafah1982-01-17kazetariemakumezko
Atef Abu SaifJabaliako errefuxiatu esparrua1973-06-20idazle
politologo
eleberrigile
gizonezko
Bassel KhartabilSiria1981-05-222015software garatzaile
ingeniari
software ingeniari
informatikari
militante politiko
blogari
wikilari
gizonezko
Bushra al-TawilAl-Bireh1993-04-25kazetariemakumezko
Daniel BarenboimBuenos Aires1942-11-15piano-jotzaile
orkestra zuzendari
musika-zuzendari
musikari
gizonezko
Deema ShehabiKuwait1970poeta
idazle
emakumezko
Fadwa TuqanNablus1917-03-012003-12-12poeta
idazle
emakumezko
Fatima ShbairGaza1997fotokazetariemakumezko
George HabashLod1926-08-022008-01-26politikari
mediku
gizonezko
Georgette RizkTulkarem1925-11-272018-03-16aktibista
ekintzaile sozial
militante politiko
emakumezko
Hanan Al HroubDheisheh1972-03-06irakasleemakumezko
Hanan Al-AghaJaffa19482008-04-19poeta
idazle
eleberrigile
emakumezko
Hanan AshrawiNablus1946-10-08politikari
giza eskubideen aldeko ekintzaile
unibertsitateko irakasle
scholar of English
emakumezko
Haneen ZoabiNazaret1969-05-23politikari
irakasle
emakumezko
Helga Tawil-SouriKuwait1969-11-16film-zuzendariemakumezko
Hiam AbbassNazaret1960-11-30antzerki aktore
zinema aktore
telebista-aktore
ahots-aktore
film-zuzendari
telebista zuzendari
film screenwriter
zinema ekoizle
telebista-ekoizle
acting coach
hizkuntza irakasle
casting zuzendari
argazkilari
emakumezko
Hiba Kamal Abu NadaMeka1991-06-242023-10-20poeta
eleberrigile
nutrizionista
emakumezko
Hind al-HusseiniJerusalem1916-04-251994-09-13aktibista
irakasle
emakumezko
Huzama HabayebKuwait1965-06-04poeta
idazle
emakumezko
Ibtisam BarakatBeit Hanina1963-10kazetari
poeta
emakumezko
Islah JadKairo1951-12-04gender studies scholaremakumezko
Ismail HaniyehAl-Shati kanpamendua1963-01-29politikarigizonezko
Jabra Ibrahim JabraBetleem1919-08-281994-12-12poeta
itzultzaile
idazle
literatura-kritikari
margolari
gizonezko
Jackie SalloumDearborn (Michigan)19th centuryfilm-zuzendari
artista
film-muntatzaile
emakumezko
Jamila Abdallah Taha al-ShantiJabaliako errefuxiatu esparrua1957-03-152023-10-19politikari
unibertsitateko irakasle
emakumezko
Janna JihadNabi Salih2006-04-06kazetari
giza eskubideen aldeko ekintzaile
emakumezko
Jassir ArafatKairo
Jerusalem
1929-08-04
1929-08-03
2004-11-11politikari
ingeniari zibil
gizonezko
Khader AdnanArraba (Jenin)1978-03-242023-05-02militante politikogizonezko
Khaled Juma1965-10-25idazle
haur literatura idazle
poeta
gizonezko
Khalida JarrarNablus1963-02-09politikariemakumezko
Khouloud DaibesJerusalem1965-04-16ingeniari
diplomazialari
politikari
arkitekto
emakumezko
Laila ShawaGaza1940-04-042022-10-24artista
margolari
emakumezko
Leila Farsakh1967akademikoaemakumezko
Liana BadrJerusalem1950idazle
gidoilari
poeta
emakumezko
Lina Abu AklehJerusalem1995-04-17giza eskubideen aldeko ekintzaileemakumezko
Lina MeruaneSantiago1970idazle
kazetari
unibertsitateko irakasle
emakumezko
Linda Sobeh AlíRamallah1968diplomazialari
politikari
emakumezko
Mahmoud AbbasSafed1935-11-15
1935-03-26
politikari
legelari
gizonezko
Mahmud DarwishAl-Birwa1941-03-132008-08-09poeta
idazle
gizonezko
Marwán (abeslaria eta poeta)Madril1979-03-05poeta
egile abeslari
abeslari
musikagile
gizonezko
Mary Al-AtrashBetleem1994-06-27igerilariemakumezko
Mayada Al-SayadBerlin1992-10-26maratoilariemakumezko
Mohammed el-KurdJerusalem1998-05-15idazle
poeta
kazetari
gizonezko
Mourid BarghoutiBani Zeid1944-07-082021-02-14poetagizonezko
Najwan DarwishJerusalem1978-12-08idazle
kazetari
poeta
gizonezko
Naomi Shihab NyeSaint Louis1952-03-12poeta
idazle
irakasle
unibertsitateko irakasle
emakumezko
Nathalie HandalHaiti1969-07-29poeta
antzerkigile
saiakeragile
emakumezko
Noura ErakatAlameda konderria1980-01-15giza eskubideen aldeko ekintzaile
unibertsitateko irakasle
emakumezko
Rafeef ZiadahBeirut1979poeta
idazle
emakumezko
Randa Siniora1961emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile
giza eskubideen aldeko ekintzaile
emakumezko
Rashid HusseinMusmus1936-12-281977-02-01poetagizonezko
Rauda MorcosIparraldeko barrutia1974legelari
poeta
irakasle
Bitartekari
emakumezko
Reem Frainahemakumeen eskubideen aldeko ekintzaile
psikologo
emakumezko
Refaat AlareerShuja'iyya1979-09-232023-12-06idazle
poeta
akademikoa
gizonezko
Rim BannaNazaret1966-12-082018-03-24egile abeslari
abeslari
musikagile
emakumezko
Saeb ErekatAbu Dis1955-04-282020-11-10politikari
diplomazialari
gizonezko
Sahar JalifaNablus1941idazleemakumezko
Salma Khadra JayyusiSafed19262023-04-20historialari
poeta
itzultzaile
anthologist
literatura-kritikari
emakumezko
Samah JabrJerusalem1976-08-08psikiatra
idazle
is notable work of
emakumezko
Samiha KhalilAnabta19231999-02-26politikariemakumezko
Shadia MansourLondres1985zeremonialari
rapero
emakumezko
Shireen Abu AklehJerusalem1971-04-032022-05-11kazetari
erreportari
television journalist
emakumezko
Suad AmiryDamasko1951arkitekto
ingeniari
idazle
emakumezko
Suheir HammadAmman1973-10-25poeta
aktore
idazle
emakumezko
Susan AbulhawaKuwait1970-06-03eleberrigile
idazle
kazetari
giza eskubideen aldeko ekintzaile
emakumezko
Taufīq ṢāyiġSiria19231971idazlegizonezko
Waleed Al-HusseiniQalqilyah1989-06-25idazle
saiakeragile
filosofo
blogari
fundatzaile
irakasle
emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile
gizonezko
Woroud SawalhaAsira ash-Shamaliya1991-11-03atletaemakumezko
Yaser HamedLeioa1997-12-09futbolarigizonezko
Yusif SayighAl-Bassa19162004-05-12
2004
ekonomialari
unibertsitateko irakasle
gizonezko
Q6704307Reineh1928-10-162022-02-02poeta
idazle
irakasle
gizonezko

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo estekak