Enska úrvalsdeildin
Enska úrvalsdeildin er efsta atvinnumannadeildin í knattspyrnu á Englandi (og Wales). Hún er vinsælasta deild í heimi og einnig sú arðbærasta. Henni er sjónvarpað til 212 landa og svæða til um 650 milljón heimila. Tímabil deildarinnar er frá ágúst og fram í maí, liðin eru 20 og eru alls 38 leikir á lið. Neðstu þrjú liðin falla í lok tímabils og þrjú lið koma í staðinn á næsta tímabili úr ensku meistaradeildinni. Meðaltal áhorfenda á leikjum er 36.000 sem er það annað mesta í heiminum á eftir þýsku Bundesliga.
| Stofnuð | 20. febrúar 1992 |
|---|---|
| Land | England |
| Álfusamband | UEFA |
| Fjöldi liða | 20 |
| Stig á píramída | 1 |
| Fall í | EFL Championship |
| Staðbundnir bikarar |
|
| Deildarbikarar | EFL Cup |
| Alþjóðlegir bikarar | |
| Núverandi meistarar | Manchester City (7. titill) (2022–23) |
| Sigursælasta lið | Manchester United (13 titlar) |
| Leikjahæstu menn | Gareth Barry (653) |
| Markahæstu menn | Alan Shearer (260) |
| Sýningarréttur |
|
| Vefsíða | premierleague.com |
Söguágrip
Enska úrvalsdeildin var stofnuð árið 1992 af félögunum í gömlu fyrstu deildinni sem hafði verið starfrækt í 104 ár. Alls hafa 49 lið tekið þátt í deildinni frá upphafi. Fyrst um sinn voru lið yfir hvert tímabil 22 en tímabilið 1995-1996 var liðum fækkað í 20.
Eftir aldamót var farið að tala um stóru 4 liðið (Big four): Manchester United, Liverpool, Chelsea og Arsenal. En eftir 2010 var farið að tala um stóru sex (Big six), þá voru Tottenham Hotspur og Manchester City komin hóp stærri liða. Manchester City vann titillinn tímabilið 2011–12 og varð fyrsta liðið utan hinna stóru fjögurra til að vinna deildina síðan Blackburn Rovers tímabilið 1994–95.
Tímabilið 2003–04 var Arsenal taplaust og er það í eina skipti sem það hefur gerst. Liðið var kallað Hinir ósigrandi (e. The invincibles) Þrjú lið hafa unnið Meistaradeild Evrópu: Liverpool (2005), Manchester United (2008) og Chelsea (2012).
Sjö lið hafa unnið deildina hingað til: Manchester United (13), Arsenal (3), Manchester City (7), Chelsea FC (5) Blackburn Rovers (1), Leicester City (1) og Liverpool FC (1).
Með flest mörk á einu tímabili er Erling Haaland með en hann sló metið tímabilið 2022-2023. Áður var Mohamed Salah með 32 mörk og með 31 mark deildu metinu Alan Shearer, Cristiano Ronaldo, Luis Suárez. Thierry Henry hefur oftast verið markakóngur eða 4 sinnum.
Tímabilið 2019-2020 hóf deildin að nota VAR-myndbandsdómgæslu. Tímabilið 2022-2023 fjölgaði skiptingum úr 3 í 5 leikmenn á leik.
Sigurvegarar ensku úrvalsdeildarinnar frá upphafi
| Leiktímabil | Sigurvegari |
|---|---|
| 2022-2023 | Manchester City |
| 2021-2022 | Manchester City |
| 2020-21 | Manchester City |
| 2019-20 | Liverpool FC |
| 2018-19 | Manchester City |
| 2017-18 | Manchester City |
| 2016-17 | Chelsea F.C. |
| 2015-16 | Leicester City F.C. |
| 2014-15 | Chelsea F.C. |
| 2013–14 | Manchester City |
| 2012–13 | Manchester United |
| 2011–12 | Manchester City |
| 2010–11 | Manchester United |
| 2009–10 | Chelsea |
| 2008–09 | Manchester United |
| 2006–07 | Manchester United |
| 2005–06 | Chelsea |
| 2004–05 | Chelsea |
| 2003–04 | Arsenal |
| 2002–03 | Manchester United |
| 2001–02 | Arsenal |
| 2000–01 | Manchester United |
| 1999–00 | Manchester United |
| 1998-99 | Manchester United |
| 1997–98 | Arsenal |
| 1996–97 | Manchester United |
| 1995–96 | Manchester United |
| 1994–95 | Blackburn Rovers |
| 1993–94 | Manchester United |
| 1992–93 | Manchester United |
Lið tímabilið 2023-2024
| Félag | Hámarksfjöldi | Leikvangur | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Manchester United | 74.310 | Old Trafford | ||||
| Tottenham Hotspur | 62.062 | Tottenham Hotspur Stadium | ||||
| Liverpool | 60.725 | Anfield | ||||
| Arsenal | 60.432 | Emirates Stadium | ||||
| West Ham United | 60.000 | London Stadium | ||||
| Manchester City | 55.097 | Etihad Stadium | Newcastle United | 52.387 | St James' Park | |
| Aston Villa | 42.790 | Villa Park | ||||
| Chelsea | 41.631 | Stamford Bridge | ||||
| Everton | 40.569 | Goodison Park | ||||
| Nottingham Forest | 30.500 | City Ground | ||||
| Luton Town | 10.000 | Kenilworth Road | ||||
| Wolverhampton Wanderers | 32.050 | Molineux Stadium | ||||
| Brighton & Hove Albion | 30.750 | Amex Stadium | ||||
| Burnley F.C. | 22.000 | Turf Moor | ||||
| AFC Bournemouth | 11.400 | Dean Court | ||||
| Crystal Palace | 26.309 | Selhurst Park | ||||
| Fulham F.C. | 21.000 | Craven Cottage | ||||
| Brentford FC | 17.250 | Brentford Community Stadium | ||||
| Sheffield United | 32.000 | Bramall Lane |
Tölfræði
Markahæstu menn frá upphafi (yfir 100 mörk)
Uppfært 9.3 2024. Feitletraðir leikmenn spila enn í PL.
| Sæti | Leikmaður | Mörk |
|---|---|---|
| 1 |  Alan Shearer | 260 |
| 2 | Harry Kane | 213 |
| 3 | Wayne Rooney | 208 |
| 4 | Andrew Cole | 187 |
| 5 |  Sergio Agüero | 184 |
| 6 | Frank Lampard | 177 |
| 7 |  Thierry Henry | 175 |
| 8 | Robbie Fowler | 163 |
| 9 | Jermain Defoe | 162 |
| 10 |  Mohamed Salah | 154 |
| 11 | Michael Owen | 150 |
| 12 | Les Ferdinand | 149 |
| 13 | Teddy Sheringham | 146 |
| 14 |  Robin van Persie | 144 |
| 15 | Jamie Vardy | 136 |
| 16 | Jimmy Floyd Hasselbaink | 127 |
| 17 |  Robbie Keane | 126 |
| 18 | Nicolas Anelka | 125 |
| 19 |  Dwight Yorke | 123 |
| 20 | Raheem Sterling | 121 |
| 20 |  Romelu Lukaku | 121 |
| 21 | Steven Gerrard | 120 |
| 22 |  Son Heung-min | 116 |
| 23 | Ian Wright | 113 |
| 24 | Dion Dublin | 111 |
| 24 |  Sadio Mané | 111 |
| 25 | Emile Heskey | 110 |
| 26 |  Ryan Giggs | 109 |
| 27 | Peter Crouch | 108 |
| 28 | Paul Scholes | 107 |
| 29 | Darren Bent | 106 |
| 30 |  Didier Drogba | 104 |
| 31 |  Cristiano Ronaldo | 103 |
| 32 | Matt Le Tissier | 100 |
Stoðsendingar
Leikmenn sem enn eru spilandi feitletraðir. Uppfært 9/10 2024.
| Röð | Nafn | Stoðsendingar | Leikir | Stoðsendingar á leik | Leikstaða |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ryan Giggs | 162 | 632 | 0.26 | Miðjumaður |
| 2 | Cesc Fàbregas | 111 | 350 | 0.32 | Miðjumaður |
| 3 | Kevin De Bruyne | 106 | 247 | 0.42 | Miðjumaður |
| 4 | Wayne Rooney | 103 | 491 | 0.21 | Framherji |
| 5 | Frank Lampard | 102 | 609 | 0.17 | Miðjumaður |
| 6 | Dennis Bergkamp | 94 | 315 | 0.30 | Framherji |
| 7 | David Silva | 93 | 304 | 0.30 | Miðjumaður |
| 8 | Steven Gerrard | 92 | 504 | 0.18 | Miðjumaður |
| 9 | James Milner | 89 | 634 | 0.15 | Miðjumaður |
| 10 | David Beckham | 80 | 265 | 0.30 | Miðjumaður |
| 11 | Teddy Sheringham | 76 | 418 | 0.18 | Framherji |
Leikmenn með meira en 500 leiki spilaða
Uppfært 9/3 2024.
| Sæti | Leikmaður | Leikir |
|---|---|---|
| 1 | Gareth Barry | 653 |
| 2 | James Milner | 634 |
| 3 | Ryan Giggs | 632 |
| 2 | James Milner | 634 |
| 4 | Frank Lampard | 609 |
| 5 | David James | 572 |
| 6 | Gary Speed | 535 |
| 7 | Emile Heskey | 516 |
| 8 | Mark Schwarzer | 514 |
| 9 | Jamie Carragher | 508 |
| 10 | Phil Neville | 505 |
| 11 | Steven Gerrard | 504 |
| 12 | Rio Ferdinand | 504 |
| 13 | Sol Campbell | 503 |
Markmenn
uppfært í jan. 2023
| Röð | Leikmaður | Hrein mörk |
|---|---|---|
| 1 | Petr Čech | 202 |
| 2 | David James | 169 |
| 3 | Mark Schwarzer | 151 |
| 4 | David Seaman | 140 |
| 5 | David de Gea | 138 |
| 6 | Nigel Martyn | 137 |
| 7 | Pepe Reina | 136 |
| 8 | Edwin van der Sar | 132 |
| Tim Howard | ||
| Brad Friedel | ||
| 9 | Peter Schmeichel | 128 |
Mörk úr aukaspyrnum
Uppfært í desember 2023.
| Sæti | Nafn | Mörk | Leikir | Staða |
|---|---|---|---|---|
| 1 | David Beckham | 18 | 265 | Miðherji |
| 2 | James Ward-Prowse | 17 | 300 | Miðherji |
| 3 | Gianfranco Zola | 12 | 229 | Framherji |
| Thierry Henry | 258 | Framherji | ||
| Cristiano Ronaldo | 222 | Framherji | ||
| 6 | Laurent Robert | 11 | 150 | Framherji |
| Sebastian Larsson | 282 | Miðherji | ||
| 8 | Ian Harte | 10 | 237 | Varnarmaður |
| Morten Gamst Pedersen | 260 | Miðherji | ||
| 10 | Jamie Redknapp | 9 | 295 | Miðherji |
| Nolberto Solano | 302 | Miðherji | ||
| Frank Lampard | 609 | Miðherji |
Markahæstu Íslendingar í ensku úrvalsdeildinni
Uppfært 16/4 2021.
| Sæti | Leikmaður | Mörk |
|---|---|---|
| 1 | Gylfi Þór Sigurðsson | 67 |
| 2 | Eiður Smári Guðjohnsen | 55 |
| 3 | Heiðar Helguson | 28 |
| 4 | Hermann Hreiðarsson | 14 |
| 5 | Jóhann Berg Guðmundsson | 10 |
| 6 | Guðni Bergsson | 8 |
| 7 | Ívar Ingimarsson | 4 |
| 8 | Grétar Rafn Steinsson | 4 |
| 9 | Brynjar Björn Gunnarsson | 3 |
| 10 | Arnar Gunnlaugsson | 3 |
| 11 | Jóhannes Karl Guðjónsson | 2 |
| 12 | Aron Einar Gunnarsson | 2 |
| 13 | Þórður Guðjónsson | 1 |
| 14 | Þorvaldur Örlygsson | 1 |
| Feitletraðir leikmenn spila enn í ensku úrvalsdeildinni | ||
Fjöldi stoðsendinga Íslendinga í Premier League
Uppfært 20/5 2021.
| Sæti | Leikmaður | Stoðsendingar |
|---|---|---|
| 1 | Gylfi Þór Sigurðsson | 50 |
| 2 | Eiður Smári Guðjohnsen | 28 |
| 3 | Jóhann Berg Guðmundsson | 17 |
| 4 | Hermann Hreiðarsson | 15 |
| 5 | Heiðar Helguson | 9 |
| 6 | Grétar Rafn Steinsson | 8 |
| 7 | Guðni Bergsson | 4 |
| 8 | Aron Einar Gunnarsson | 3 |
| 9 | Jóhannes Karl Guðjónsson | 2 |
| 9 | Arnar Gunnlaugsson | 2 |
| 10 | Ívar Ingimarsson | 1 |
| 10 | Lárus Sigurðsson | 1 |
| Feitletraðir leikmenn spila enn í ensku úrvalsdeildinni | ||
Tengt efni
Enska úrvalsdeild kvenna er efsta deild kvennaknattspyrnunnar á Englandi.
Heimildir
- Fyrirmynd greinarinnar var „Premier League“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 12. apríl 2018.
- Fyrirmynd greinarinnar var „Premier League records and statistics“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 8. feb. 2021.
- „Premiership club-by-club guide“, BBC Sport, skoðað 7. maí 2007.
- „Premier League Geymt 13 júní 2006 í Wayback Machine“, skoðað 7. maí 2007.