Gliserol
Gliserol, juga dikenali sebagai gliserin, ialah sejenis sebatian poliol mudah. Ia merupakan cecair likat yang tiada warna mahupun bau, mempunyai rasa manis serta tidak beracun. Tulang belakang gliseril ditemukan pada kesemua jenis lipid trigliserida. Ia digunakan dalam industri makanan sebagai bahan pemanis, bahan pelembap serta dalam perumusan farmaseutikal. Gliserol mempunyai tiga kumpulan hidroksil yang bertanggungjawab atas sifat-sifat keterlarutannya dalam air serta higroskopinya.
| Gliserol | |
|---|---|
| Nama lain | Gliserin Propanetriol 1,2,3-Trihidroksipropana 1,2,3-Propanetriol |
| Pengecam | |
Imej model 3D Jmol | |
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| ChemSpider | |
| DrugBank | |
| ECHA InfoCard | 100.000.263 |
| Nombor E | E422 (bahan pemekat, penstabil & pengelmulsi) |
| KEGG | |
PubChem CID | |
| UNII | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
| |
| |
| Sifat | |
| C3H8O3 | |
| Jisim molar | 92.09 g·mol−1 |
| Rupa bentuk | Cecair lutsinar higroskopik |
| Bau | tiada |
| Ketumpatan | 1.261 g/sm³ |
| Takat lebur | 17.8 °C (64.0 °F; 290.9 K) |
| Takat didih | 290 °C (554 °F; 563 K)[3] |
| Boleh larut campur[1] | |
| Tekanan wap | 0.003 mmHg (50°C)[1] |
| -57.06·10−6 sm³/mol | |
Indeks biasan (nD) | 1.4746 |
| Kelikatan | 1.412 Pa·s[2] |
| Farmakologi | |
| Kod ATC | A06AG04 A06, QA16QA03 (WHO) |
| Bahaya | |
| MSDS | JT Baker |
| NFPA 704 (berlian api) | |
| Takat kilat | 160 °C (320 °F; 433 K) (cawan tertutup) 176 °C (349 °F; 449 K) (cawan terbuka) |
| NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS): | |
PEL (Dibenarkan) | TWA 15 mg/m³ (keseluruhan) TWA 5 mg/m³ (resp.)[1] |
REL (Disyorkan) | Tidak ditentukan[1] |
IDLH (Bahaya serta-merta) | Tiada[1] |
| Kecuali sebaliknya dicatatkan, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawai (pada 25 °C, 100 kPa) Penafian dan rujukan Infobox | |
Pengeluaran
Gliserol biasanya diperolehi dalam bentuk trigliserida yang dijumpai pada sumber tumbuhan dan haiwan. Trigliserida merupakan ester gliserol dengan rantai panjang asid karboksilik. Proses hidrolisis — penyabunan atau transesterifikasi — ke atas trigliserida menghasilkan gliserol serta asid lemak terbitan:
Trigliserida (1) dirawat dengan alkohol seperti etanol (2) dengan pemangkin bes untuk menghasilkan ester-ester etil asid lemak (3) dan gliserol (4):
Kegunaan
Dalam industri makanan
Dalam makanan dan minuman, gliserol berfungsi sebagai pelembap, pelarut, dan pemanis, dan mungkin membantu mengawet makanan. Ia juga digunakan sebagai pengisi di komersial bersedia rendah lemak makanan (contohnya, cookie), dan sebagai agen pemekat dalam minuman beralkohol. Gliserol dan air yang digunakan dalam penjagaan spesimen beberapa jenis daun.[4] Ia turut digunakan sebagai sejenis pengganti gula dengan kandungan kira-kira 27 kilokalori setiap sudu (gula mempunyai 20) dan 60% rasa manis sukrosa. Gliserol sebagai bahan tambahan makanan dilabel E422 mengikut Nombor E. Ia dicampurkan ke dalam gula aising untuk mencegahnya dari menjadi terlalu keras.
Dalam produk farmaseutikal dan penjagaan diri
Gliserol digunakan dalam produk-produk perubatan, farmaseutikal dan penjagaan diri, terutama sebagai cara untuk meningkatkan kelancaran, memberikan pelinciran, dan sebagai pelembap. Ia ditemui dalam persediaan imunoterapi merawat alahan, sirap batuk, eliksir dan ekspektoran, ubat gigi, ubat cuci mulut, produk-produk penjagaan kulit dan rambut, krim bercukur dan sabun. Dalam dos yang kukuh bentuknya seperti tablet, gliserol digunakan sebagai agen pengikat tablet. Untuk kegunaan manusia pula, gliserol merupakan antara alkohol guladiklasifikasikan oleh Pentadbiran Makanan dan Dadah Amerika Syarikat sebagai kalori makronutrien.
Isomer
- 1,1,1-Propanetriol
- 1,1,2-Propanetriol
- 1,1,3-Propanetriol
- 1,2,2-Propanetriol