Hydrazyna
Hydrazyna, diazan, N2H4 – nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z dwóch połączonych ze sobą wiązaniem N–N grup aminowych. Jest to silnie trująca, bezbarwna, łatwopalna, żrąca, higroskopijna ciecz, dymiąca na powietrzu[1].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | N2H4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory | H2N–NH2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 32,05 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | lekko oleista, bezbarwna, higroskopijna ciecz, dymiąca na powietrzu[1] o silnym zapachu amoniaku[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 302-01-2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pochodne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Budowa cząsteczki
Cząsteczka hydrazyny zbudowana jest z dwóch połączonych ze sobą identycznych grup aminowych. Pomimo tego wykazuje ona duży moment dipolowy (1,85 D w fazie gazowej), co świadczy o tym, że występuje ona głównie w konformacji gauche, w której obie grupy aminowe są skręcone o ok. 90–95° w stosunku do symetrycznej konformacji naprzeciwległej[14].
Otrzymywanie
Hydrazynę otrzymuje się poprzez utlenianie amoniaku podchlorynami[1]:
Właściwości
Wodne roztwory hydrazyny mają charakter słabo zasadowy[1]:
- N2H4 + H2O ⇄ [N2H5]+ + OH−
Stała dysocjacji w 25 °C[15]:
- Kb = 1,3×10−6
- pKBH+ = 8,1
Jest więc zasadą około dziesięciokrotnie słabszą od amoniaku (Kb = 1,78×10−5; pKBH+ 9,25).
Stała dysocjacji pKb dla innych temperatur[16]:
25 °C | 50 °C | 100 °C | 200 °C | 300 °C | |
---|---|---|---|---|---|
pKb | 6,005 | 5,842 | 5,693 | 5,813 | 6,434 |
Zastosowanie
Hydrazyna znajduje zastosowanie jako paliwo rakietowe. Jest używana również do napędzania okrętów podwodnych. Stosuje się ją także jako surowiec w syntezie organicznej, jest reduktorem, a także odczynnikiem do wykrywania aldehydów, ketonów i cukrów[1].
Jest odczynnikiem do sekwencjonowania DNA metodą Maxama-Gilberta. Używana razem z piperydyną zrywa DNA przy cytozynie, natomiast z piperydyną i chlorkiem sodu zrywa DNA przy tyminie[17].
Zagrożenia
W badaniach na zwierzętach wykazuje właściwości rakotwórcze (wchłania się również przez skórę). Hydrazyna i jej pochodne to silne reduktory. Związek ten w obecności utleniaczy może gwałtownie wybuchnąć. Ryzyko wybuchu występuje także w obecności metali[18].
Przypisy
Bibliografia
- David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).