ภาวะ (ปฏิทินจีน)

ภาวะ หรือ สารท^{[ม 1]} (จีนต้วเต็ม: 節氣; จีนตัวย่อ: 节气; พินอิน: jiéqì; คำอ่าน: เจี๋ยชี่ อังกฤษ: Solar term) หมายถึงระยะที่สำคัญอันสังเกตจากสิ่งแวดล้อมได้รอบตัว ซึ่งชาวจีนได้บัญญัติขึ้นไว้ 24 ภาวะด้วยกันในหนึ่งรอบปี นอกจากนี้ยังกำหนดให้มีการฉลองไหว้บรรพบุรุษตามสมควร ภาวะในปฏิทินจีน มีใช้ในประเทศจีน รวมถึงเกาหลี เวียดนาม และญี่ปุ่นซึ่งเป็นผู้รับวัฒนธรรมจีนอีกด้วย

ภาวะทั้งยี่สิบสี่ ความรู้เรื่องเวลาและแนวปฏิบัติที่พัฒนาขึ้นในจีนผ่านการสังเกตการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ในรอบปี *
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมโดยยูเนสโก
ภาวะทั้งยี่สิบสี่
ประเทศ	จีน
ภูมิภาค **	เอเชียและแปซิฟิก
สาขา	ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล
เกณฑ์พิจารณา	R.1, R.2, R.3, R.4, R.5
อ้างอิง	00647
ประวัติการขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียน	2559 (คณะกรรมการสมัยที่ 11)
รายการ	ตัวแทนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมและการสงวนรักษาที่ดี ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก

ในภาวะตามปฏิทินจีนทั้งหมด จะมีสี่ภาวะซึ่งตรงกับปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ ได้แก่ 春分 (ชุนเฟิน) 夏至 (เซี่ยจื้อ)秋分 (ชิวเฟิน) และ 冬至 (ตงจื้อ หรือวันไหว้ขนมบัวลอย) ซึ่งตรงหรือใกล้เคียงกับวันสำคัญทางดาราศาสตร์ประจำปี ได้แก่ วสันตวิษุวัต อุตรายัน ศารทวิษุวัต และทักษิณายัน ตามลำดับ แต่ละวันมีคำอธิบายโดยย่อดังนี้

• วสันตวิษุวัต หรือชุนเฟิน ช่วงเวลากลางวันกับกลางคืนยาวเท่ากัน แต่หลังจากวันดังกล่าวช่วงเวลากลางวันยาวขึ้น พลังเอี๊ยง (หยาง) เพิ่มขึ้น
• อุตรายัน ครีษมายัน หรือเซี่ยจื้อ ช่วงเวลากลางวันยาวที่สุด อากาศร้อน หลังจากนั้นจะค่อยสั้นลง พลังเอี๊ยงถึงที่สุด
• ศารทวิษุวัต หรือชิวเฟิน ช่วงเวลากลางวันกลับมาเท่ากับช่วงเวลากลางคืนอีกครั้ง โดยหลังจากนี้กลางคืนจะเริ่มยาว พลังอิม (หยิน) เพิ่มขึ้นแทนเอี๊ยง
• ทักษิณายัน เหมายัน หรือตงจื้อ ช่วงเวลากลางคืนยาวที่สุด อากาศหนาวเย็น พลังอิมขึ้นถึงจุดสูงสุดของปี