Игүле солы
Игүле солы (лат. Avena sativa) — кыяклылар гаиләгеннән Солы ыругына керүче сабан ашлыгы. Киң мәйданнарда игелә торган культура. Башлыча ат азыгына һәм ярмага китә.
| Игүле солы | |
 | |
| Кыскача исем | A. sativa |
|---|---|
| Халыкара фәнни исем | Avena sativa L., 1753[1] |
| Таксономик ранг | төр[1] |
| Югарырак таксон | Солы[1] |
| Таксонның халык атамасы | ceirchen[2], common oat[3], Hawer, Cevada, civada, ﺷﻮﻓﺎن, Əkin yulafı, Һоло, Авёс пасяўны, Овес, ཡུག་པོ།, Kerc'h, Zob, Civada, oves setý, Ceirch, Almindelig Havre, Echter-Hafer, Hafer, Saat-Hafer, Βρώμη, Common Oat, Oat, aveno, Kutima aveno, Kaer, Olo, ﻳﻮﻻف, Kaura, peltokaura[4], Kaar, Avoine cultivée, avoine, Avea, שיבולת-שועל, जई, Zob, Avwàn, Abrakzab, Haver, Hafrar, Avena comune, エンバク, 燕麦, Haver, 귀리, Sėjamoji aviža, Auzas, Sējas auzas, Овес, ഓട്ട്സ്, Haver[5], Havre, Civada, Avin·ne, Owies zwyczajny, Aveia-comum, Aveia, Ovăz, Овёс посевной, Овёс, Эбиэс, යව, Oves, Tërshëra, Ovas, Havre, Oti, ข้าวโอ๊ต, Obena, Beyaz yulaf, Овес, Yến mạch, Avoenne, Iàn-be̍h, 燕麦[6][7][8][…], 燕麥[9], 蓧麥[9], 燕麦[10][11], 铃当麦[10][11], 香麦[10][11], 野麦子[7] һәм alcacer[12] |
| Нәрсәнең чыганагы | овёс[d], Овсяные хлопья[d], oat grain[d], oat herb[d], oat straw[d] һәм steel-cut oats[d] |
| Бүләкләр | |
| Водный след | 1788 cubic metre per ton[14] |
| Нинди вики-проектка керә | ВикиПроект Инвазив биология[d] |
| Зоны морозостойкости растений | 5[d][15] |
| Ареал таксона | Кытай[8][16], Тибетский автономный район[d][17] һәм Гуандун[d][18] |
| Ссылка на авторов таксона | L. |
| GRIN URL | npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=6123[19] |
 Игүле солы Викиҗыентыкта | |
Игү мәйданы буенча бөртеклеләр арасында, бодай, арыш, кукуруз, арпадан кала, бишенче урынны алып тора. Солы орлыгыннан талкан, солы ярмасы, геркулес әзерлиләр, аны терлек азыгы культурасы итеп тә кулланалар.
Солы (арыш кебек үк), бодай һәм арпа чәчүлекләрендә чүп үләне булып йөргән. Соңыннан алардан аерылып, башка культураларның азык кыйммәтен үлчәү берәмлеге булып киткән[20].
Безнең киңлектә солы май башында чәчелә. Солы ярмасы аеруча файдалы. Ул — иң калорияле культура. Солы ярмасында 18 процент аксым, 60 процент углевод һәм 5 процент чамасы май бар. Шуның өстенә ул Е, А, К, В витаминнарына, микроэлементларга, ферментларга бай.
