Palatale laterale Approximant

Palatale laterale Approximant
IPA-Nummere	157
IPA-Zeiche	ʎ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA	`L`
Kirshenbaum	`l^`
^ⓘ^/?

De palatali laterali Approximant isch en Luut vo dr mänschliche Sprooch. Im Alemannische git es de Luut nit; die Sprooche mit däm Luut, wo em Alemannische geografisch am nööggschte sin, sin s Rätoromanisch ùn s Italienisch. S Zeiche im IPA defür isch [ʎ].

Artikulation

Es isch en Approximant, er wird ohni Verschlùss oder Engi im Muul bildet.
Es isch en Lateral; mit de Mitte vo de Zùng wird e Verschlùss bildet, aber aa de Syte blybt e Öffnig, wo d Lùft cha ussegoo.
De Artikulationsort isch palatal; d Zùng duet sich em harte Gaume aanööchere.
D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA	Bedütig	Bemerkig
Rätoromanisch	Surselvisch	sulegl	[suleʎ](info)	‚Sùn‘
	Putèr	glüna	[ˈʎynɐ](info)	‚Moo‘
	Vallader	föglia	[ˈføʎɐ](info)	‚Blatt‘
Frankoprovenzalisch	Greyerzerisch	la filye	[la ˈfiʎə]	‚s Maidli‘	im ältere Patois, hüt mit /j/ zämmegfalle
Aymara		llaki	[ʎaki]	‚truurig‘
Katalanisch^[1]		ull	[ˈuʎ]	‚Aug‘	bi mangi Sprecher mit /j/ verschmùlze.
Färöisch		fylgja	[fɪʎd͡ʒa]	‚folge‘
Galizisch		ollo	[ˈoʎo]	‚Aug‘
Neugriechisch		ήλιος	[ˈiʎos](info)	‚Sùn‘	Postalveolar.^[2]
Ungarisch	nördlichi Dialäkt^[3]	lyuk	[ˈʎuk]	‚Loch‘	im Standardungarische mit /j/ verschmùlze.
Italienisch^[4]		figlio	[ˈfiʎːo]	‚Sohn‘
Norwegisch	nördlichi un zentrali Dialäkt^[5]	alle	[ɑʎːe]	‚alli‘
Portugiesisch^[6]		olho	[ˈoʎu]	‚Aug‘
Okzitanisch		miralhar	[miraˈʎa]	‚reflektiere‘
Okzitanisch	Gaskonisch	hilh	[hiʎ]	‚Sohn‘
Quechua^[7]		qallu	[qaʎu]	‚Zùng‘
Schottisch-Gälisch^[8]		till	[tʲʰiːʎ]	‚Rùggkehr‘
Spanisch^[9]		millón	[miˈʎo̞n]	‚Million‘	in de meischte Dialäkt mit /ʝ/ verschmùlze; däm sait mer yeísmo.
Slowakisch		ľúbiť	[ˈʎuːbɪc](info)	‚gärn ha‘	in südliche Dialäkt mit /l/ verschmùlze.

Fuessnote

Konsonante

Lueg au: IPA, Vokale

Dental

Alveolopalatal

Epiglottal

Schnalzluut

ʘ

ǀ

ǃ

ǂ

ǁ

ǃ˞

Affrikat

pɸ

bβ

p̪f

b̪v

tθ

dð

ʈʂ

ɖʐ

tɕ

dʑ

cç

ɟʝ

kx

ɡɣ

qχ

ɢʁ

Implosiv

ɓ

ɗ

ᶑ

ʄ

ɠ

ʛ

Ejektiv

pʼ

tʼ

ʈʼ

cʼ

kʼ

qʼ

ʂʼ

q͡χʼ

Approximante

fʼ

θʼ

sʼ

ɬ’

ʃʼ

ɕʼ

xʼ

χ’

ɽr

t͡θʼ

t͡sʼ

t͡ɬʼ

t͡ʃʼ

ʈ͡ʂʼ

c͡ʎ̝̥ʼ

k͡xʼ

k͡ʟ̝̊ʼ

co-artikulierti Frikativ

co-artikulierti Plosiv

k͡p

ɡ͡b

ŋ͡m

lat. Approximante

Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]