Juan Martinez de Irujo
Juan Martinez de Irujo Goñi, pilota arloan Martinez de Irujo deituraz ezaguna (Ibero, Nafarroa Garaia, 1981eko azaroaren 4a), esku huskako pilotari profesional ohia da. Aurrelari aritzen zen, Aspe enpresarekin. Profesionaletako lehendabiziko partida 2003ko ekainaren 6an jokatu zuen, Iruñeko Labrit pilotalekuan. 2016ko binakako finala izan zen jokatu zuen azken partida; gero aurkitu zioten bihotzeko gaitz batek behartuta hartu zuen erretiroa. Juan Martinez de Irujok iraultza ekarri zuen esku huskako pilotara; batez ere buruz buru jokatzeko erara,[1] baina baita binaka eta lau eta erdian jokatzeko moldera ere. Hark ekarri zuen gaur egungo jokatzeko modua, aireko jokoa gailendu duena. Ohikoa bilakatu zuen sakeak airez errestatzea.[2] Irujo da hiru txapel nagusiak (buruz burukoa, binakakoa eta lau eta erdikoa) urte berean janztea bi aldiz lortu duen pilotari bakarra: bai 2006an, bai 2014an bereganatu zituen hiru txapelak. Parte hartu zuen lehenengo Buruz Buruko Txapelketa Nagusia irabazi zuen, 2004an. Esku huska, Irujo eta Aimar Olaizola dira pilotari nabarmenenak XXI. mendean, lehiaketa nagusietan Juanek hamahiru txapel eta Aimarrek hamalau irabazita. Esku huskako inoizko pilotari guztien zerrendan, 20 txapel jaso zituen Julian Retegi handia baizik ez da gorago ageri titulu kopuruari dagokionez.
| Juan Martinez de Irujo | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Ibero, 1981eko azaroaren 4a (42 urte) |
| Herrialdea |  Nafarroa Garaia, Euskal Herria |
| Lehen hizkuntza | gaztelania |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | esku huskako pilotaria |
| Pilota | |
| Pisua | 84 kilogramo |
| Altuera | 186 zentimetro |
| Jasotako sariak | ikusi |
Indar handiko pilotaria, gogor jotzen zuen pilota bi eskuekin, aireko joko handia zuen, abiadura handia ematen zion jokoari, erasora jokatzearen zalea zen (zenbaitetan, gehiegi arriskatuta tanto asko galtzea eragiten zion horrek), ikuskizuna ematen zuen, eta oso defentsa ona zuen orobat. Lehiarako grina handia zuen, eta ikusleengan sentimendu bizia sortzen zuen: hasieran, joko klasikoaren zale askok joko molde azeleratuegia eta burugabea zela uste izan zuten; baina arian-arian, partidak irabazten zituenez eta ikuskizuna ematen zuenez, pilotazale zorrotzenak konbentzitu zituen, eta zale gazte ugari erakarri.[1][3][4] Esku huskako hiru modalitateetatik (buruz burukoa, binakakoa eta lau eta erdikoa), lau eta erdikoan izaten zuen zailtasun gehien, hain indartsua izaki zaila egiten baitzitzaion bere jokoa eremu murriztu horretara mugatzea; dena dela, modalitate horretan ere irabaziak ditu hiru txapelketa.[4] Binaka jokatzen ari zenean, asko laguntzen zion bere atzelariari, zailduko ziren pilotetara airez sartuz, eta aurkariak atzelaria nekarazten ari zirenean jokalekuan atzerago jarrita pilotakadaren batzuk joz. Irujok irabazi du binakako txapelketa nagusian titulu gehien, Maiz II.arekin eta Retegi II.arekin batera: bosna txapel bereganatu dituzte.
Umore eta jendetasun handiko gizona, Mutiloabeitin bizi da, Gemma neska-lagunarekin. Bi alaba dituzte, Arhane (2010eko maiatzean jaioa) eta June (2013ko urrian jaioa). Neska-laguna eta alabak askotan etortzen zitzaizkion pilotalekuan animatzera.[5][6] Elkarpelota pilota akademia sortu zuen 2016an, Fernando Goñi, Patxi Eugi eta Peio Martinez de Eulate esku huskako pilotari profesional ohiekin batera, eta hor irakasle lan egiten du.[7]
Kirol ibilbidea
Pilotari tradizioko familia baten jaio zen, Iberoko pilotalekuaren ondoan dagoen Ezkoz etxean. Sei urterekin, aitak Iruñeko Oberena pilota eskolara eraman zuen.[8]
Amateurretan, Martinez de Irujok gorputz luzea eta indargea zuen. Hemeretzi urte inguru zituela, ordea, hilabete gutxian hamahiru zentimetro luzatu zen, eta ia hogei kilo hartu zituen: gorakada itzela egin zuen.[8]
Profesionaletara igarotzeko, uneko bi enpresa nagusien eskaintza izan zuen: Asegarcerena eta Asperena. Diruz ez zen alderik bi eskaintzen artean, baina Asegarcek lau urterako sinatzea nahi zuen, eta Aspek bi urterako. Horregatik erabaki zuen Irujok Asperekin jokatzea; ondo atera zitzaion aukera hori, zeren eta, berehala izango zuen arrakastarekin, kontratu laburra izateari esker berehala lortu zuen askoz soldata handiagoko kontratua sinatzea.[8]
Izan ere, profesionaletan debutatu eta berehala, sekulako eztanda egin zuen: hiru hilabetera goi-goi mailan ari zen, sei hilabetera partida nagusiak jokatzen, eta urtebetera buruz buruko txapeldun eta binakako txapeldunorde zen jada. Ordurako, kazetari eta pilota jakitun denek esaten zuten 22 urteko mutil indartsu hori pilotaren historiara pasatuko zela.
2004ko maiatzaren 9an, Gasteizko Ogeta pilotalekuan, Aimar Olaizolaren aurka jokatu zuen buruz buruko finalerdietako partida. Juan bere lehen Buruz Buruko Txapelketa Nagusia jokatzen ari zen, eta orduan txapeldunordea zen Aimar Olaizolari 22-1 irabazi zion. Jendea aho zabalik utzi zuen, eta huraxe izan zuen ordu arteko partidarik gogoangarriena.
2004. eta 2005. urteetako bakoitzean txapel bat eta txapeldunordetza bat eraman zituen, eta 2006a ezin urte oparoagoa izan zuen tituluen aldetik, hiru txapelak irabazi baitzituen urte berean.
2007. eta 2008. urteak txarrak izan zituen, lesioen ondorioz, eta ez zuen txapelketa nagusietako bat ere irabazi. 2007an, final bat bera ere ez zuen jokatu. 2008an, luzaroan sufritzen aritua zen lesioa sendatzearren urtarrilaren 11n eskuin eskutik nodulu bat kentzeko ebakuntza egin ziotelarik,[9] binakako txapelketa nagusitik kanpora geratu zen;[10] buruz burukoan ez zen ondo aritu (final laurdenetan kanporatu zuen Gonzalezek); eta lau eta erdikoan, azkenik txapelketako finala jokatzea lortu zuen berriro, nahiz eta Olaizola II.aren aurka galdu.[11]
2009a, aldiz, oso urte ona izan zuen: lesioak eta ebakuntzak ahaztuta, binaka eta buruz buru txapeldun izan zen, eta lau eta erdian berriz ere txapeldunorde.
2010ean bere laugarren buruz burukoa irabazi zuen. Bere alaba jaio berri Arhaneri eskaini zion. Partida amaieran, pilotariak bere txapelik garrantzitsuena izan zela esan zuen. Izan ere, egun hartan, txapel bat gehiago irabazi ez ezik, bolada txar luze bat amaiarazi zuen; eta, oraindik jardun profesionalean jarraitzen zuten pilotari guztien artetik, txapel gehien zituena bihurtu zen.
2011, 2012 eta 2013an porrot gogorrak jasan zituen Olaizola II.aren aurka; 2011ko Lau t 'erdiko finalean 22-12 galdu zuen, 2012ko eta 2013ko buruz buruko bi finaletan Aimarrek 22-7 egurtu zuen eta 2013ko Lau t 'erdiko finalean 22-16 galdu zuen.
2013ko binakako txapelketa nagusia irabazi zuen ordea, txapelketa horretan debutaria zen Jose Javier Zabaleta lagun. Ustekabean, Zabaletak maila ikusgarria eman zuen: adituen artean adostasun zabala dago, txapelketako atzelaririk hoberena izan zela.[12][13][14][15][16][17] Irujok asko lagundu zion horretan, pilota txarrak eta sakeak kenduz.[18] Txapelketa osoko bikoterik hoberena izan ziren, nahiz eta finala, bi tantoz aurretik zihoazela (6-4), Pablo Berasaluze aurkariaren lesioagatik irabazi zuten.[19]
2014an, Abel Barriola atzelaria lagun binakako txapelketa jokatzen ari zela, ezker eskua mindu zitzaion. Lesio hori sendatu gabe jokatu zituen hortik aurrerako partidak, eta, hala ere, binakako txapelketa hura irabazi zuten, finalean Olaizola II.a eta Aretxabaleta 22-13 mendean hartuta, maiatzaren 25ean, Irujo bera protagonista eta izar nagusia izanik.[20] Hainbat adituren ustez, mesede egin zion lesio horrengatik eskuinez pilota indartsuago astintzeak eta serioago jokatzeak.[21] Buruz burukoan ere —sendatu arte ez jokatzeko gomendioei entzungor eginda— lesio horrekin eta joko estilo serioago horrekin jardun zuen, eta, han ere asko sufrituta, txapelketa hori ere irabazi zuen, finalean Retegi Biri 22-9 nagusitu baitzitzaion, ekainaren 29an.[22] Ondoren, uste baino geldialdi luzeagoa egin zuen, lesioa sendatzearren: hiru asteko atsedenaldia hartzekoa zen hasieran, baina azkenean ia zazpi aste izan ziren, abuztuaren 14an jokatuko baitzuen hurrengo partida.[23] Abenduaren 14an, lau eta erdiko txapelketaren finalean Aimar Olaizola 22-16 mendean hartuta, berriz lortu zuen urte berean hiru txapelketa nagusiak irabaztea. Hiru txapelak urte berean janztea bi aldiz lortu duen pilotari bakarra da.
2015ean txapelketa nagusietako final bakarra jokatu zuen, lau eta erdikoa, eta Mikel Urrutikoetxearen aurka galdu zuen, 22-20.
2016ko lehenengo txapelketa nagusian ere, binakakoan, finaleraino heldu zen, baina partida bukatu aurretik erretiratu behar izan zuen, eskuin eskuko hatz luzea hautsita, 16-10 galtzen ari zela. Apirilaren 9a zen.[24]
Geroztik ez du beste pilota partidarik jokatu:[25] izan ere, urte hartako uztailaren 13an iragarri zuenez, bihotzeko gaitz bat aurkitu zioten. Sendabidearen bila ia urtebetez aritu ondoren, 2017ko maiatzaren 20an iragarri zuen behin betiko erretiratu zela.[26][27] 2017ko ekainaren 24an, omenaldia egin zioten bere enpresa Aspek, hainbat pilotarik eta pilotazaleek, Iruñeko Labrit pilotalekua mukuru beteta.[28] Elkarpelota pilota akademia sortu zuen 2016an, bera bezala esku huska arituak diren Fernando Goñi, Patxi Eugi eta Peio Martinez de Eulate pilotari profesional ohiekin batera, eta hor irakasle lan egiten du.[7]
Bitxikeriak
- Futbolean, Real Sociedaden zale sutsua da.
- 2006 arte, belarritakoak eramaten zituen; baina, bat galdu ondoren, bestea ere kendu egin zuen.
- Bere kirol-ibilbidearen hasieran elastikoan «MTEZ. IRUJO» izan ohi zuen idatzita, baina buruz buruko lehen txapela irabazi ondoren «MTZ. de IRUJO»ra aldatu zuen.
- Profesionaletan aritu baino lehen trinketean ibili zen denbora batez, eta han biziki hobetu zuen aireko jokoa.
- 21 urte bete arte, Iruñeko Oberena taldean ibili zen.
Kirol lorpenak
- Buruz buruko txapelduna: 2004, 2006, 2009, 2010 eta 2014
- Binakako txapelduna: 2005, 2006, 2009, 2013 eta 2014.
- Binakako txapeldunordea: 2004 eta 2016
- Lau eta erdiko txapelduna: 2006, 2010 eta 2014
Buruz Buruko Txapelketa Nagusiko finalak
| Urtea | Txapelduna | Txapeldunordea | Emaitza | Pilotalekua |
|---|---|---|---|---|
| 2004 | Martinez de Irujo | Xala | 22-12 | Atano III.a |
| 2005 | Olaizola II.a | Martinez de Irujo | 22-18 | Atano III.a |
| 2006 | Martinez de Irujo | Olaizola II.a | 22-17 | Atano III.a |
| 2009 | Martinez de Irujo | Olaizola II.a | 22-12 | Atano III.a |
| 2010 | Martinez de Irujo | Xala | 22-13 | Ogeta |
| 2012 | Olaizola II.a | Martinez de Irujo | 22-07 | Bizkaia |
| 2013 | Olaizola II.a | Martinez de Irujo | 22-07 | Bizkaia |
| 2014 | Martinez de Irujo | Retegi Bi | 22-09 | Atano III.a |
Binakako Txapelketa Nagusiko finalak
| Urtea | Txapeldunak | Txapeldunordeak | Emaitza | Pilotalekua |
|---|---|---|---|---|
| 2004 | Titin III.a – Goñi III.a | Martinez de Irujo - Lasa III.a | 22-10 | Atano III.a |
| 2005 | Martinez de Irujo - Goñi III.a | Bengoetxea VI.a – Beloki | 22-12 | Atano III.a |
| 2006 | Martinez de Irujo - Martinez de Eulate | Olaizola II.a – Zearra | 22-11 | Ogeta |
| 2009 | Martinez de Irujo - Goñi III.a | Olaizola II.a – Mendizabal II.a | 22-21 | Atano III.a |
| 2013 | Martinez de Irujo - Zabaleta | Berasaluze VIII.a(1) - Albisu | 22-04 | Bizkaia |
| 2014 | Martinez de Irujo - Barriola | Olaizola II.a – Aretxabaleta | 22-13 | Bizkaia |
| 2016 | Olaizola II.a – Urrutikoetxea | Martinez de Irujo(2) - Rezusta | 16-10 | Bizkaia |
(1) Lesionatuta erretiratu zen, orpazurda hautsita, 5-4 galtzen ari zela.
(2) Irujok eskuin eskuko hatz luzea hautsi zuen 11-10ekoan, eta jarraitzen saiatu zen arren, minaren minez bertan behera utzi behar izan zuen finala.[24]
Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusiko finalak
| Urtea | Txapelduna | Txapeldunordea | Emaitza | Pilotalekua |
|---|---|---|---|---|
| 2006 | Martinez de Irujo | Barriola | 22-21 | Ogeta |
| 2008 | Olaizola II.a | Martinez de Irujo | 22-17 | Atano III.a |
| 2009 | Gonzalez | Martinez de Irujo | 22-18 | Atano III.a |
| 2010 | Martinez de Irujo | Barriola | 22-17 | Atano III.a |
| 2011 | Olaizola II.a | Martinez de Irujo | 22-12 | Bizkaia |
| 2013 | Olaizola II.a | Martinez de Irujo | 22-16 | Ogeta |
| 2014 | Martinez de Irujo | Olaizola II.a | 22-17 | Bizkaia |
| 2015 | Urrutikoetxea | Martinez de Irujo | 22-20 | Bizkaia |
Estatistikak
| Jokatutako partidak | Irabaziak | Galduak | Garaipen portzentaia |
| 938 | 570 | 368 | % 60,76 |
Erreferentziak
Kanpo estekak
- (Gaztelaniaz) Enpresako fitxa
- (Gaztelaniaz) Facebookeko orria
- Elkarrizketa Argian
- "Martinez de Irujo, bihotzaren iraultza".
Datuak: Q3752269
Multimedia: Juan Martinez de Irujo / Q3752269
