Guinee-Bissau
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
| Rippubliek vaan Guinee-Bissau | |||
| |||
| |||
| Basisgegaevens | |||
| Officieel taal | Portugees, Crioulo | ||
| Huidsjtad | Bissau | ||
| Sjtaotsvörm | Rippubliek | ||
| Sjtaotshoof (lies) | Umaro Sissoco Embaló (sinds 2020) | ||
| premier | Rui Duarte de Barros | ||
| [[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
| Religie | {{{religie}}} | ||
| Opperflaakde – % water | 36.125 km² 22,4% | ||
| Inwoeners – Deechde: | 1.647.000 (sjatting 2010) 44,1/km² | ||
| Biekómmende gegaeves | |||
| Munteinheid | CFA-frank (XOF) | ||
| Tiedzaone | UTC 0 | ||
| Nationale fiesdaag | 24 september | ||
| Vouksleed | Esta É a Nossa Pátria Amada | ||
| Web | Code | Tel. | .gw | GIB | +245 | ||
Guinee-Bissau is e land in Wes-Afrika, wat grens aon Senegal, Guinee en d'n Atlantischen Oceaan.
Historie
't Land maakte vreuger deil oet vaan 't Ghanees riek en daonao vaan 't Keuninkriek Mali. In de 15en iew kaome de Portugeze, die versterkde handelposte bouwde langs de kös. De streek weurt belaankriek veur de slave- en goudhandel. Ouch de de Franse, Ingelse, Nederlanders en zelfs Zwede, Dene en Duitsers zien hei te vinde.
In 1879 weurt 't land 'n Portugese kolonie. Pas in 1915 höbbe de Portugeze de controle euver 't land, nao väöl bleuiege veldtochte tege striedlöstege Afrikaanse opperhoofde.
In 1951 herzuut Portugal zien koloniaal systeem en Portugees Guinee weurt 'n euverziese provincie. In 1956 begint Amilcar Cabral de PAIGC (Partido Africano para a Independência da Guiné e Cabo Verde - Afrikaanse Partij veur de Oonaofhenkelekheid vaan Guinee en Kaapverdië). Vaanaof 1963 weurt de strijd ouch mèt waopes gevoerd. In 1968 is twiedaarde vaan 't land bevrijd. Op 24 september 1973 verklaore zie ziech oonaofhenkelekheid, wat op 10 september 1974 door Portugal weurt erkind.
Bestuurleke indeiling
Guinee-Bissau is verdeild in 8 regio's (regiös) en eine autonome sector (sector autónomo), de hoofstad Bissau. De regio's zien weer verdeild in in totaal 67 sectores. De regio's zien:
| Regio | Hoofstad | Opp. (km²) | Inw. (2005)[1] | Kaart |
|---|---|---|---|---|
| Bafatá | Bafatá | 5981 | 186.252 |  |
| Biombo | Quinhámel | 839 | 64.154 | |
| Bissau | Bissau | 77 | 371.667 | |
| Bolama | Bolama | 2624 | 28.043 | |
| Cacheu | Cacheu | 5174 | 166.158 | |
| Gabú | Gabú | 9150 | 182.063 | |
| Oio | Farim | 5404 | 181.018 | |
| Quinara | Buba | 3183 | 52.916 | |
| Tombali | Catió | 3736 | 93.769 |
Referenties
| Lenj in Afrika |
|---|
| Algerieë · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Repebliek · Comore · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal Guinee · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkös · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · São Tomé en Príncipe · Senegal · Seychelle · Sierra Leone · (Noord-)Soedan · Somalië · Swazilandj · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuud-Afrika · Zuud-Soedan |
| Betwis en neet-erkèndj: Somalilandj · Westelike Sahara |
| Aafhenkelike gebejer: Azore · Canarische eilenj · Ceuta · Madeira · Mayotte · Melilla · Réunion · Sint-Helena |