Guinea-Bisáu

país d'África

Guinea-Bisáu[11] (en portugués Guiné-Bissau y oficialmente República da Guiné-Bissau) ye un país del oeste d'África. Ye, colos sos 36.125 km² d'estensión, ún de los países más pequeños del África Continental; la so población ye de 1.815.698 habitantes. Llenda con Senegal al norte, y Guinea al sur y al este, y col Océanu Atlánticu al oeste. Antigua colonia portuguesa col nome de Guinea Portuguesa, agregose-y al nome del país, tres de la so independencia, el de la so capital, Bisáu, pa prevenir tracamundios ente ella y la República de Guinea, que formaba la Guinea Francesa.

Guinea-Bisáu
República da Guiné-Bissau
estáu soberanu
Bandera de Guinea-Bisáuescudu de Guinea-Bisáu
Lema nacionalUnidade Luta Progresso
Xunidá Llucha y Progresu
Himnu nacionalEsta é a Nossa Pátria Bem Amada
Alministración
Nome oficialGuinea-Bissau (it)
Guiné-Bissau (pt)
la République de Guinée-Bissao (fr)
CapitalBisáu
Presidente de Guinea-BisáuUmaro Sissoco Embaló (es) Traducir (dende 27 febreru 2020)
Primer Ministru de Guinea-BisáuNuno Gomes Nabiam (es) Traducir (dende 28 febreru 2020)
Llingües oficialesportugués
División
Rellaciones diplomátiques
Miembru de
Xeografía
Coordenaes12°N 15°W / 12°N 15°O / 12; -15
Superficie36125 km²
% agua12 %
Costes350 km
Llenda con724 km
Puntu más altuMonte Torin (en) Traducir
Puntu más baxuOcéanu Atlánticu
Demografía
Población1 861 283 hab. (2017)
Densidá51,52 hab/km²
Xentiliciude Guinea-Bisáu (masculín singular, femenín singular)
Esperanza de vida59,86 años
IDH0,483 (2021)
Tasa de fertilidá4,835 (2014)
Economía
Monedafrancu CFA d'África Occidental
PIB nominal1 638 517 607 $ (2021)
Bancu centralBanco Central de los Estados de África Occidental (es) Traducir
Más información
Dominiu d'Internet.gw
Códigu telefónicu+245
Códigu ISO624 / GNB / GW
Estaya horariaUTC±00:00 y Africa/Bissau (en) Traducir
gov.gw
Cambiar los datos en Wikidata

Guinea-Bisáu formó, primero de la colonización europea, parte del reinu de Gabú, que primeru foi parte del imperiu de Malí y, tres de la so decayencia, un reinu independiente. Parte del territoriu d'esti reinu foi independiente hasta'l sieglu XVIII, mentantu qu'otra tuvo controlau pol Imperiu portugués dende'l sieglu XVI. A la fin, foi colonizáu nel sieglu XIX, convirtiéndose na Guinea Portuguesa. Dende la so independencia, proclamada en 1973 y reconocida al añu siguiente, el país tien una llarga historia d'inestabilidá política: dengún de los sos presidentes consiguió completar los cinco años de mandatu a los que da derechu la victoria nes eleiciones.

La llingua oficial y nacional del país ye'l portugués. Por embargu, esti ye falao namái pol 14% de la población, y coesiste con una variante criolla del portugués, nomada Crioulo, que ye falada pol 44% de la población como primer llingua, y por munchos más como segunda llingua tres de la so llingua africana nativa. No que cinca a les creyencies relixoses, el 40% de la población ye musulmana, y hai un 15% de cristianos, otru 15% d'animistes y un 18% de xente con otres creyencies o sin relixón especificada.

El país, ún de los del mundu con menor Productu Interior Brutu per cápita, ye miembro de la Organización de les Naciones Xuníes, la Xunión Africana, la Comunidá de Países de Llingua Portuguesa, la Organización Internacional de la Francofonía, la Organización pa la Cooperación Islámica y la Zona de Paz y Cooperación del Atlánticu Sur, y formó parte tamién de la desapaecida Xunión Llatina.


Historia

Economía

Referencies


África
Angola | Arxelia | Benín | Botsuana | Burkina Fasu | Burundi | Cabu Verde | Camerún | República Centroafricana | Chad | Comores | El Congu | República Democrática d'El Congu | Costa de Marfil | Eritrea | Etiopía | Exiptu | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bisáu | Guinea Ecuatorial | Kenia | Lesothu | Liberia | Libia | Madagascar | Malaui | Malí | Marruecos | Mauriciu | Mauritania | Mozambique | Namibia | Níxer | Nixeria | Ruanda | Santu Tomé y Príncipe | Seixeles | Senegal | Sierra Lleona | Somalia | Suazilandia | Sudáfrica | Sudán | Sudán del Sur | Tanzania | Togu | Tunicia | Uganda | Xibuti | Zambia | Zimbabue

Dependencies: Islles Kerguelen | Mayotte | Reunión | El Sáḥara Occidental | Socotra | Tromelin

Organización pa la Cooperación Islámica
Afganistán | Albania | Arabia Saudita | Arxelia | Azerbaixán | Baḥréin | Bangladex | Benín | Brunéi | Burkina Fasu | Camerún | Chad | Comores | Costa de Marfil | El Líbanu | Emiratos Árabes Xuníos | Exiptu | Gabón | Gambia | Guinea | Guinea-Bisáu | Guyana | Indonesia | Irán | Iraq | Kazakstán | Kirguistán | Kuwait | Libia | Malasia | Maldives | Malí | Marruecos | Mauritania | Mozambique | Níxer | Nixeria | Omán | Paquistán | Palestina | Qatar | Senegal | Sierra Lleona | Siria | Somalia | Sudán | Surinam | Taxiquistán | Togu | Tunicia | Turkmenistán | Turquía | Uganda | Uzbequistán | Xibuti | Xordania | Yeme

Países observadores: Bosnia y Herzegovina | República Centroafricana | Rusia | Tailandia | República Turca de Xipre del Norte