Silikon dioksida
Silikon dioksida, juga dikenali sebagai silika (daripada Latin, silex), ialah sejenis sebatian kimia yang merupakan salah satu oksida bagi silikon dengan formula SiO2. Ia telah dikenali dengan kekerasannya sejak zaman purba lagi. Dalam alam semula jadi, silika paling banyak ditemui dalam bentuk pasir dan kuartza, dan boleh juga dijumpai di dalam dinding sel diatom.[5][6]
 | |
| Nama | |
|---|---|
| Nama IUPAC Silikon dioksida Silicon dioxide | |
| Nama lain Kuarza Silika | |
| Pengecam | |
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.028.678 |
| Nombor EC |
|
| Nombor E | E551 (pengawal keasidan pH & agen antikerakan) |
| 200274 | |
| KEGG | |
| MeSH | Silicon+dioxide |
PubChem CID | |
| Nombor RTECS |
|
| UNII | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
| |
| Sifat | |
| SiO2 | |
| Jisim molar | 60.08 g/mol |
| Rupa bentuk | Pepejal lutsinar (amorf) Putih atau kuning keputihan (serbuk) |
| Ketumpatan | 2.648 (kuarza-α), 2.196 (amorf) g·cm−3[1] |
| Takat lebur | 1,713 °C (3,115 °F; 1,986 K) (amorf)[1](p4.88) to |
| Takat didih | 2,950 °C (5,340 °F; 3,220 K)[1] |
| −29.6·10−6 cm3/mol | |
| Kekonduksian haba | 12 (|| paksi-c), 6.8 (⊥ paksi-c), 1.4 (am.) W/(m⋅K)[1](p12.213) |
Indeks biasan (nD) | 1.544 (o), 1.553 (e)[1](p4.143) |
| Bahaya | |
| NFPA 704 (berlian api) | |
| NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS): | |
PEL (Dibenarkan) | TWA 20 mppcf (80 mg/m3/%SiO2) (amorf)[2] |
REL (Disyorkan) | TWA 6 mg/m3 (amorf)[2] Ca TWA 0.05 mg/m3[3] |
IDLH (Bahaya serta-merta) | 3000 mg/m3 (amorf)[2] Ca [25 mg/m3 (kristobalit, tridimit); 50 mg/m3 (quartz)][3] |
| Sebatian berkaitan | |
Diona berkaitan | Karbon dioksida Germanium dioksida |
Sebatian berkaitan | Silikon monoksida Silikon sulfida |
| Termokimia | |
| Entropi molar piawai S | 42 J·mol−1·K−1[4] |
Entalpi pembentukan piawai (ΔfH⦵298) | −911 kJ·mol−1[4] |
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
 pengesahan (apa yang perlu:  / ?) | |
| Rujukan kotak info | |
Silika dihasilkan dalam beberapa bentuk termasuk kuartza terlakur, kristal, silika terwasap (atau silika pirogenik), silika koloid, gel silika dan aerogel.
Menyedut silika kristal yang halus adalah toksik dan boleh mengakibatkan keradangan teruk pada tisu paru-paru, silikosis, bronkitis, kanser paru-paru, dan penyakit autoimun sistemik, seperti lupus dan rheumatoid arthritis. Penyerapan silikon dioksida amorf, dalam dos yang tinggi, membawa kepada keradangan jangka pendek yang tidak kekal, di mana semua kesan sampingannya dapat sembuh.[7]
Aplikasi
Kegunaan utama silika ialah di dalam penghasilan kaca untuk tingkap, cawan minum, botol minuman dan pelbagai kegunaan lain. Kebanyakan gentian optik yang digunakan untuk telekomunikasi juga dibuat daripada silika. Ia merupakan bahan utama dalam penghasilan pelbagai barangan seramik putih seperti barangan tembikar, porselin dan juga simen Portland yang digunakan dalam industri.
Silika ialah bahan tambahan biasa yang digunakan dalam penghasilan makanan, di mana ia digunakan terutama sekali sebagai agen pengalir dalam makanan serbuk, atau untuk menyerap air dalam kegunaan higroskopi. Ia adalah bahan utama dalam tanah diatom yang mempunyai banyak kegunaan, daripada penapisan hingga ke kawalan serangga perosak.