ਯੂਰਪ

ਉੱਤਰੀ ਯੂਰਪ ਯੂਰਪੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਜਾਂ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ 2011 ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਇੱਕ ਰਪਟ ਮੁਤਾਬਕ ਉੱਤਰੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਦਸ ਮੁਲਕ ਅਤੇ ਮੁਥਾਜ ਖੇਤਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ: ਡੈੱਨਮਾਰਕ (ਫ਼ਰੋ ਟਾਪੂ ਸਮੇਤ), ਇਸਤੋਨੀਆ, ਫ਼ਿਨਲੈਂਡ (ਅਲਾਂਡ ਸਮੇਤ), ਆਈਸਲੈਂਡ, ਆਇਰਲੈਂਡ, ਲਾਤਵੀਆ, ਲਿਥੁਆਨੀਆ, ਨਾਰਵੇ (ਸਵਾਲਬਾਰਡ ਅਤੇ ਜਾਨ ਮੇਅਨ), ਸਵੀਡਨ, ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ (ਗਰਨਜ਼ੇ, ਮੈਨ ਟਾਪੂ ਅਤੇ ਜਰਸੀ ਸਮੇਤ)।
ਦੱਖਣੀ ਯੂਰਪ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਗ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਯੂਰਪ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਸਪੇਨ, ਦੱਖਣੀ ਫਰਾਂਸ, ਇਟਲੀ, ਸਾਬਕਾ ਯੁਗੋਸਲਾਵੀਆ, ਅਲਬਾਨੀਆ, ਯੂਨਾਨ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਟੂਰਿਜ਼ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਮਾਲਟਾ ਆਦਿ ਦੇ ਏਡੀਰੀਆ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਤੱਟ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਰਬੀਆ ਅਤੇ ਪੁਰਤਗਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਡੈਨਿਊਬ ਨਦੀ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖ਼ਿੱਤੇ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਇਲਾਕਾ ਮੈਦਾਨੀ ਹੈ। ਬੇਲਾ ਰਸ, ਮਾਲਦੋਵਾ, ਰੋਮਾਨੀਆ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਰਦ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮੱਢ ਯੂਰਪ ਦੇ ਵਾਅਜ਼ ਗੁਰ ਉੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਮਝੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਉੱਤਰੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਬਾਲਟਿਕ ਰਿਆਸਤਾਂ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਰੂਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਰੋਮ ਦਾ ਵਿਕਾਸ , ਰੋਮਨ ਰਿਪਬਲਿਕ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ, ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਈਸਾਈਅਤ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ, ਲੈਟਿਨ ਵੈਸਟ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਕ ਈਸਟ, ਪੱਛਮ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਪਤਨ, ਸ਼ਾਰਲਮੇਨ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ, ਵਾਈਕਿੰਗ ਇਨਜੰਸੰਸ, ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਫਿਸ਼ਮ, ਬਲੈਕ ਡੈਥ, ਰੈਨਾਈਸੈਂਸ, ਡਿਸਕਵਰੀ ਦੀ ਉਮਰ, ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਊਂਟਰ-ਰਿਫਾਰਮੈਂਸ ਆਫ ਦ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ, ਐਗ ਆਫ ਐਨਲਾਈਕੇਨਮੈਂਟ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਦੋ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ, ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ, ਨਾਟੋ ਦਾ ਗਠਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਘ।
ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਰਪ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਮੱਧ ਯੂਰਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯੂਰਪੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਵਿਚਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਲਾਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਖੇਤਰ^[2] ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ^[3] ਸੀਤ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਕੋਲ ਮੁੜ ਉੱਭਰ ਕੇ ਆਈ ਜਿਸਨੇ ਯੂਰਪ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਰਪ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ।^[4][5]

ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਯੂਰਪੀ ਇਲਾਕੇ ਅਨੇਕਾਂ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੇਠ ਦਿੱਤੀ ਸਾਰਨੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਹੈ।ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ 27 ਮੈਂਬਰ ਮੁਲਕ ਆਰਥਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਇਕੱਤਰਤ ਹਨ; ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਆਪ ਯੂਰਪ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਭੂਗੋਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ-ਭੂਗੋਲਕ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਤਿ-ਹਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਰੋਤਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹੈ।

ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਮ, ਝੰਡੇ ਸਮੇਤ	ਖੇਤਰਫਲ (ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ.)	ਅਬਾਦੀ (1 July 2002 est.)	ਅਬਾਦੀ ਘਣਤਾ (ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ.)	ਰਾਜਧਾਨੀ
ਫਰਮਾ:Country data ਅਲਬੇਨੀਆ	28,748	3,600,523	125.2	ਤਿਰਾਨਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਅੰਡੋਰਾ	468	68,403	146.2	ਅੰਡੋਰਾ ਲਾ ਵੈਲਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਅਰਮੀਨੀਆ [k]	29,800	3,229,900	101	ਯੇਰੇਵਾਨ
ਆਸਟਰੀਆ	83,858	8,169,929	97.4	ਵੀਏਨਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ [l]	86,600	9,000,000	97	ਬਾਕੂ
ਫਰਮਾ:Country data ਬੈਲਾਰੂਸ	207,600	10,335,382	49.8	ਮਿੰਸਕ
ਫਰਮਾ:Country data ਬੈਲਜੀਅਮ	30,510	10,274,595	336.8	ਬ੍ਰਸਲਜ਼
ਫਰਮਾ:Country data ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵਿਨਾ	51,129	4,448,500	77.5	ਸਾਰਾਯੇਵੋ
ਫਰਮਾ:Country data ਬੁਲਗਾਰੀਆ	110,910	7,621,337	68.7	ਸੋਫ਼ੀਆ
ਫਰਮਾ:Country data ਕਰੋਏਸ਼ੀਆ	56,542	4,437,460	77.7	ਜ਼ਾਗਰੇਬ
ਫਰਮਾ:Country data ਸਾਈਪ੍ਰਸ [e]	9,251	788,457	85	ਨਿਕੋਸੀਆ
ਫਰਮਾ:Country data ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ	78,866	10,256,760	130.1	ਪ੍ਰਾਗ
ਡੈੱਨਮਾਰਕ	43,094	5,368,854	124.6	ਕੋਪਨਹੈਗਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਏਸਟੋਨੀਆ	45,226	1,415,681	31.3	ਤਾਲਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਫ਼ਿਨਲੈਂਡ	336,593	5,157,537	15.3	ਹੈੱਲਸਿੰਕੀ
ਫਰਮਾ:Country data ਫ੍ਰਾਂਸ [h]	547,030	59,765,983	109.3	ਪੈਰਿਸ
ਫਰਮਾ:Country data ਜਾਰਜੀਆ [m]	69,700	4,661,473	64	ਤਬਿਲਸੀ
ਜਰਮਨੀ	357,021	83,251,851	233.2	ਬਰਲਿਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਗ੍ਰੀਸ	131,940	10,645,343	80.7	ਐਥਨਜ਼
ਫਰਮਾ:Country data ਹੰਗਰੀ	93,030	10,075,034	108.3	ਬੂਡਾਪੈਸਟ
ਫਰਮਾ:Country data ਆਈਸਲੈਂਡ	103,000	307,261	2.7	ਰਿਕਜਾਵਿਕ
ਫਰਮਾ:Country data ਆਇਰਲੈਂਡ	70,280	4,234,925	60.3	ਡਬਲਿਨ
ਇਟਲੀ	301,230	58,751,711	191.6	ਰੋਮ
ਫਰਮਾ:Country data ਕਜ਼ਾਖ਼ਸਤਾਨ [j]	2,724,900	15,217,711	5.6	ਅਸਤਾਨਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਲਾਤਵੀਆ	64,589	2,366,515	36.6	ਰੀਗਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਲੀਖ਼ਟਨਸ਼ਟਾਈਨ	160	32,842	205.3	ਫ਼ਾਦਤਸ
ਫਰਮਾ:Country data ਲਿਥੂਆਨੀਆ	65,200	3,601,138	55.2	ਵਿਲਨੀਅਸ
ਫਰਮਾ:Country data ਲਕਸਮਬਰਗ	2,586	448,569	173.5	ਲਕਸਮਬਰਕ ਸ਼ਹਿਰ
ਫਰਮਾ:Country data ਮਕਦੂਨੀਆ ਗਣਰਾਜ	25,713	2,054,800	81.1	ਸਕੋਪੀਏ
ਫਰਮਾ:Country data ਮਾਲਟਾ	316	397,499	1,257.9	ਵਾਲੈਟਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਮੋਲਦੋਵਾ [b]	33,843	4,434,547	131.0	ਕੀਸ਼ੀਨਾਊ
ਫਰਮਾ:Country data ਮੋਨਾਕੋ	1.95	31,987	16,403.6	ਮੋਨਾਕੋ
ਫਰਮਾ:Country data ਮਾਂਟੇਨੇਗਰੋ	13,812	616,258	44.6	ਪੌਡਗੋਰਿੱਟਸਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਨੀਦਰਲੈਂਡ [i]	41,526	16,318,199	393.0	ਐਮਸਟਰਡੈਮ
ਫਰਮਾ:Country data ਨਾਰਵੇ	324,220	4,525,116	14.0	ਆਸਲੋ
ਫਰਮਾ:Country data ਪੋਲੈਂਡ	312,685	38,625,478	123.5	ਵਾਰਸਾ
ਪੁਰਤਗਾਲ [f]	91,568	10,409,995	110.1	ਲਿਸਬਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਰੋਮਾਨੀਆ	238,391	21,698,181	91.0	ਬੁਖਾਰੇਸਟ
ਰੂਸ [c]	17,075,400	142,200,000	26.8	ਮਾਸਕੋ
ਫਰਮਾ:Country data ਸੈਨ ਮਰੀਨੋ	61	27,730	454.6	ਸੈਨ ਮਰੀਨੋ ਸ਼ਹਿਰ
ਫਰਮਾ:Country data ਸਰਬੀਆ[6]	88,361	7,495,742	89.4	ਬੈਲਗ੍ਰੇਡ
ਫਰਮਾ:Country data ਸਲੋਵਾਕੀਆ	48,845	5,422,366	111.0	ਬ੍ਰਾਟਸਲਾਵਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਸਲੋਵੇਨੀਆ	20,273	1,932,917	95.3	ਲੂਬਲਿਆਨਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ	504,851	45,061,274	89.3	ਮਦਰਿਦ
ਸਵੀਡਨ	449,964	9,090,113	19.7	ਸਟਾਕਹੋਮ
ਫਰਮਾ:Country data ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ	41,290	7,507,000	176.8	ਬਰਨ
ਤੁਰਕੀ [n]	783,562	71,517,100	93	ਅੰਕਾਰਾ
ਯੂਕਰੇਨ	603,700	48,396,470	80.2	ਕੀਵ
ਫਰਮਾ:Country data ਯੂਨਾਈਟਡ ਕਿੰਗਡਮ	244,820	61,100,835	244.2	ਲੰਡਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਵੈਟਿਕਨ ਸਿਟੀ	0.44	900	2,045.5	ਵੈਟਿਕਨ ਸਿਟੀ
Total	10,180,000[o]	731,000,000[o]	70

Within the above-mentioned states are several regions, enjoying broad autonomy, as well as several de facto independent countries with limited international recognition or unrecognised. ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ:

ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਨਾਮ, ਝੰਡੇ ਸਮੇਤ	ਖੇਤਰਫਲ (km²)	ਅਬਾਦੀ (1 July 2002 est.)	ਅਬਾਦੀ ਘਣਤਾ (per km²)	ਰਾਜਧਾਨੀ
ਫਰਮਾ:Country data ਅਬਖ਼ਾਜ਼ੀਆ [r]	8,432	216,000	29	ਸੁਖੂਮੀ
ਫਰਮਾ:Country data ਅਲਾਂਡ ਟਾਪੂ (ਫ਼ਿਨਲੈਂਡ)	1,552	26,008	16.8	ਮੈਰੀਹੈਮ
ਫਰਮਾ:Country data ਫ਼ਰੋ ਟਾਪੂ (ਡੈੱਨਮਾਰਕ)	1,399	46,011	32.9	ਤੋਰਸ਼ਾਵਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਜਿਬਰਾਲਟਰ (ਬਰਤਾਨੀਆ)	5.9	27,714	4,697.3	ਜਿਬਰਾਲਟਰ
ਫਰਮਾ:Country data ਗਰਨਜ਼ੇ [d] (ਬਰਤਾਨੀਆ)	78	64,587	828.0	ਸੇਂਟ ਪੀਟਰ ਪੋਰਟ
ਫਰਮਾ:Country data ਆਇਲ ਆਫ਼ ਮੈਨ [d] (ਬਰਤਾਨੀਆ)	572	73,873	129.1	ਡਗਲਸ
ਫਰਮਾ:Country data ਜਰਸੀ [d] (ਬਰਤਾਨੀਆ)	116	89,775	773.9	ਸੇਂਟ ਹੇਲੀਅਰ
ਫਰਮਾ:Country data ਕੋਸੋਵੋ [p]	10,887	2,126,708	220	ਪ੍ਰਿਸਟੀਨਾ
ਫਰਮਾ:Country data ਨਗੌਰਨੋ-ਕਾਰਾਬਾਖ ਗਣਰਾਜ	11,458	138,800	12	ਸਤੇਪਨਾਕਰਟ
ਫਰਮਾ:Country data ਉੱਤਰੀ ਸਾਈਪ੍ਰਸ	3,355	265,100	78	ਨਿਕੋਸੀਆ
ਫਰਮਾ:Country data ਦੱਖਣੀ ਓਸੈਟੀਆ [r]	3,900	70,000	18	ਤਸਖਿਨਵਾਲੀ
ਸਵਾਲਬਾਰਡ ਅਤੇ ਜਾਨ ਮੇਯਨ ਟਾਪੂ (ਨਾਰਵੇ)	62,049	2,868	0.046	ਲਾਂਗਈਅਰਬਿਅਨ
ਫਰਮਾ:Country data ਟ੍ਰਾਂਸਨਿਸਤੀਰੀਆ [b]	4,163	537,000	133	ਤਿਰਸਪੋਲ

• ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗਰਾਫਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ (2005). National Geographic Visual History of the World. Washington, D.C.: National Geographic Society. ISBN 0-7922-3695-5.
• Bulliet, Richard; Crossley, Pamela; Headrick, Daniel; Hirsch, Steven; Johnson, Lyman (2011). The Earth and Its Peoples, Brief Edition. Vol. 1. Cengage Learning. ISBN 978-0495913115. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Brown, Stephen F.; Anatolios, Khaled; Palmer, Martin (2009). O'Brien, Joanne (ed.). Catholicism & Orthodox Christianity. Infobase Publishing. ISBN 978-1604131062. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)

• ਯੂਰਪੀ ਸਭਾ
• ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ
• The Columbia Gazetteer of the World Online Columbia University Press
• "Introducing Europe" from Lonely Planet ਯਾਤਰਾ ਗਾਈਡਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਨਕਸ਼ੇ

• Borders in Europe 3000BC to the present Geacron Historical atlas
• Online history of Europe in 21 maps