Brokoli

Jatorria Italia hegoaldean du. Izena italierazko broccolo hitzaren pluraletik dator, eta berau brocco (latinezko bracchium, beso) hitzaren txikigarritik.

K.a. VI mendean hasi zen brokoliaren ekoizpena Mediterraneoko iparraldeko itsasertzean. Sizilian eta Italiako penintsularen hegoaldean hautespen artifizialaren bidez asko garatu zen landarea^[1].

XVIII. mendean hedatu zen Europan eta italiar emigranteek XIX. mendean Ipar Amerikara eraman zuten^[2].

Landare hau, oraindik garatuta ez dagoenean, edozein aza baten antza du. Heldutasun komertzialaren unean berde edo purpura da.

Berde koloreko lore-buru mamitsu jangarri ugari ditu, zuhaitz eran jarriak, zurtoin lodi batetik jaiotzen diren adarren gainean. Buruxka-masa handia hostoz inguratuta dago. Bere ahaide hurbila den azalorearen antza handia du, baina berde kolorekoa da.

Loreak horiak dira eta fruituak silikuan dauzka hazi arrosa biribilekin.

Klima freskotako laborantza da eta, beraz, uda beroetan ez da hain oparoa izaten.

Txina eta India dira gaur egun brokoli ekoizle nagusiak^[3].

2019ko brokoli ekoizpena

#	Herrialdea	Milioka tonak
1	Txina	10.6
2	India	9.1
3	Estatu Batuak	1.2
4	Espainia	0.7
5	Mexiko	0.7

Barazki hau sukaldaritzan estimatua da, batez ere jatorriko Italian. Egosita edo lurrunetan prestatu ohi da, baina gordinik jan daiteke, eta barazki gordin oso ezaguna bihurtu da, aperitibo gisa.

Plater bat brokolia zati batzuetan moztutako patatekin egostean datza, eta ondoren piperrautsez, baratxuriz eta oliba olioz ontzen da.

• 
  Brokoli loreak
• 
  Brokolia loratzen
• 
  Siziliako brokoli morea
• 
  Brokoliak salgai supermerkatuan

• Txinatar brokolia
• Romaneskoa