Гафни

Гафни нь дэс дугаар 72, Hf тэмдэглэгээтэй химийн элемент юм. Тус химийн элементийг нээгдсэн хотынх нь нэрээр (Копенхагеныг латин хэлээр Hafnia гэдэг) нэрлэжээ. Гафни нь үелэх системийн 4-р хажуугийн бүлэгт (титаны бүлэг) багтаx гялтганасан мөнгөлөг саарал өнгөтэй, зэврэлтэнд тэсвэртэй шилжилтийн металл.

Шинж чанар
[Xe] 4f14 5d2 6s2 Үелэх систем
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар	Гафни, Hf, 72
Цуваа	Шилжилтийн металл
Бүлэг, үе, блок	4, 6, d
Гадаад байдал	ган шиг саарал
CAS дугаар	7440-58-6
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ	4,2 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс	178,49(2)[3] u
Атомын радиус (тооцоолсон)	155 (208) пм
Ковалент радиус	150 пм
Электрон бүтэц	[Xe] 4f14 5d2 6s2
1. Ионжилтын энерги	658,5 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги	1440 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги	2250 кЖ/моль
4. Ионжилтын энерги	3216 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөв	хатуу
Талстын полиморфизм	хоёр(α-/β-Hf)
Талст бүтэц	гексагональ
Нягт	13,28 г/см3 (25 °C)[4]
Моосын хатуулаг	5,5
Соронзон чанар	Парасоронзон[5] (Χm = 7,0 · 10−5)[6]
Хайлах цэг	2506 K (2233 °C)
Буцлах цэг	4876 K[7] (4603 °C)
Молийн эзлэхүүн	13,44 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан	648 кЖ/моль[7]
Хайлах дулаан	25,5 кЖ/моль
Уурын даралт	0,00013[8] Па 1970 K-д
Дууны хурд	3010 м/сек 293,15 K-д
Хувийн дулаан шингээлт	140 Ж/(кг · К)
Цахилгаан дамжуулалт	3,12 · 106 A/(В · м)
Дулаан дамжуулалт	23 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал	4
Хэвийн потенциал	−1,505 В (HfO2 + 4 H+ + 4 e− → Hf + 2 H2O)
Цахилгаан сөрөг чанар	1,3 (Паулын скала)
Изотопууд
Изотоп ИХ t1/2 ЗТ ЗЭ (МэВ) ЗБ 174Hf 0,162 % 2 · 1015 a α 2,495 170Yb 175Hf {син.} 70 d ε 0,686 175Lu 176Hf 5,206 % тогтвортой 177Hf 18,606 % тогтвортой 178Hf 27,297 % тогтвортой 179Hf 13,629 % тогтвортой 180Hf 35,1 % тогтвортой 182Hf {син.} 9·106 a β− 0,373 182W
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
ЦСР-шинж чанар
I квантын тоо γ рад·Тл−1·сек−1 Er (1H) fL B = 4,7 Тл МГц-ээр 177Hf 7/2 8,347 · 106 0,000632 6,24 179Hf −9/2 5,002 · 106 0,000216 3,74
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [8] Аюултай АТ-фразын жагсаалт H: 250 P: 210 [9]
ХИЗА	Швейцари: 0,1 мг/м3 (амьсгалаx бололцоотой тоосонцороор хэмжсэн)[10]
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно. Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Гафни үелэх системд түүний дээд талд байрлах Цирконитой маш ойролцоо химийн шинж чанартай. Биологийн функцийн хувьд тодорхой тогтоогдоогүй, ердийн тохиолдолд хүний бие организмд байдаггүй, хоргүй.^[11]