Хүчилтөрөгч
Хүчилтөрөгч нь химийн элемент, атомын дугаар нь 8, химийн тэмдэглэгээ нь O. Өнгө, үнэргүй хий. 1772 онд анх нээгдсэн.
Шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
[He] 2s2 2p4 | |||||||||||||||||||||||||||||||
Ерөнхий | |||||||||||||||||||||||||||||||
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар | Хүчилтөрөгч, O, 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Цуваа | Металл биш | ||||||||||||||||||||||||||||||
Бүлэг, үе, блок | 16, 2, p | ||||||||||||||||||||||||||||||
Гадаад байдал | өнгөгүй хий | ||||||||||||||||||||||||||||||
CAS дугаар | 7782-44-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ATC код | |||||||||||||||||||||||||||||||
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ | 49,4 %[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
Атомын шинж чанар [2] | |||||||||||||||||||||||||||||||
Атом масс | 15,999 (15,99903 – 15,99977)[3][4] u | ||||||||||||||||||||||||||||||
Атомын радиус (тооцоолсон) | 60 (48) пм | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ковалент радиус | 73 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ван дер Ваальсын радиус | 152 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||
Электрон бүтэц | [He] 2s2 2p4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
1. Ионжилтын энерги | 1313,9 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||
2. Ионжилтын энерги | 3388,3 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||
3. Ионжилтын энерги | 5300,5 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||
4. Ионжилтын энерги | 7469,2 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||
Физикийн шинж чанар [2] | |||||||||||||||||||||||||||||||
Бодисын төлөв | хийн төлөвт (O2) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Талст бүтэц | куб | ||||||||||||||||||||||||||||||
Нягт | 1,429 кг · м−3[5] 273,15 K-д | ||||||||||||||||||||||||||||||
Соронзон чанар | парасоронзон (Χm = 1,9 · 10−6)[6] | ||||||||||||||||||||||||||||||
Хайлах цэг | 54,8 K (−218,3 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Буцлах цэг | 90,15 К[7] (−183 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ууршилтын дулаан | 6,82 кЖ/моль[7] | ||||||||||||||||||||||||||||||
Хайлах дулаан | 0,222 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||
Дууны хурд | 317,5 м/сек 293 K-д | ||||||||||||||||||||||||||||||
Хувийн дулаан шингээлт | 920 Ж/(кг · К) 298 K-д | ||||||||||||||||||||||||||||||
Дулаан дамжуулалт | 0,02658 Вт/(м · К) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Химийн шинж чанар [2] | |||||||||||||||||||||||||||||||
Исэлдэлтийн төлөв байдал | −2, −1, 0, +1, +2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Оксид (суурь) | байхгүй | ||||||||||||||||||||||||||||||
Хэвийн потенциал | 1,23 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Цахилгаан сөрөг чанар | 3,44 (Паулын скала) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Изотопууд | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт | |||||||||||||||||||||||||||||||
ЦСР-шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||
Аюулгүй байдлын заавар | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно. Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно. |
Дэлхий дээр хүчилтөрөгч нь ихэвчлэн бусад химийн элементүүдтэй ионы, эсвэл ковалент холбоогоор холбогдон оршино. Жишээ нь, ус (H2O), цахиурын давхар исэл (SiO2, элсний үндсэн бүрэлдэхүүн), төмөрийн усан исэл (Fe2O3) гэх мэт.
Аллотропи
- Хүчилтөрөгчийн хоёрлосон атомын (O2) нь ургамлын фотосинтезийн үр дүнгээр үүсдэг, агаарын үндсэн бүрэлдэхүүн бөгөөд бүх төрлийн аэробик амьтад O2-оор амьсгална.
- Озон буюу хүчилтөрөгчийн гурвалсан атом (O3) нь дэлхийн агаар мандлын дээд давхаргад байх ба нарны хэт ягаан туяаг шүүнэ.
- Хүчилтөрөгчийн дөрвөлсөн атом (O4) буюу тетраоксижен-ийг, O2 -ийг өндөр даралтаар (20 ГПа) шахах замаар гаргаж авна. Хүчилтөрөгчийн энэ аллотропи нь улаан өнгөтөй, хатуу төлөвт орших ба пуужингийн түлшинд хэрэглэгдэх боломжийг нь судлаж байна. Учир нь, O4 нь O2, O3 -ээс илүү хүчтэй исэлдүүлэгч юм.
Изотопи
Хүчилтөрөгчийн 17 изотопи (атом масс нь 12-28 хүртэл) мэдэгдэж байгаагаас 16O, 17O, ба 18O гэсэн 3 тогтвортой изотопитой. 16O нь хамгийн өргөн тархалттай (>99.7%) изотопи юм. Бусад бүх изотопиуд нь тогтворгүй бөгөөд хагас задралын хугацаа нь 3 минутаас бага байна.
Цахим холбоос
Wiktionary: Хүчилтөрөгч – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Хүчилтөрөгч – Викимедиа дуу дүрсний сан
Эшлэл
🔥 Top keywords: Нүүр хуудасТусгай:SearchБор гөрөөсЧингис хаанМонголын хаадын төр барьсан жилийн жагсаалтМөнх хаанМонголНэгдсэн Үндэстний БайгууллагаДэлхийн хоёрдугаар дайнМонгол бичигӨгэдэй хаанМонгол дахь Их Хэлмэгдүүлэлт1990 оны Монголын ардчилсан хувьсгалАгаарын бохирдолХалхын голын дайнЦахиагийн ЭлбэгдоржИх Монгол УлсЭнзимБүгд Найрамдах Монгол Ард УлсУлаанбаатарНарны аймагЮань УлсМандуул хаанАрдчилалХүний Эрхийн Түгээмэл ТунхаглалЛигдэн хаанАрдын хувьсгалОросМонгол Улсын Үндсэн ХуульХүннү улсМазаалайНисэх онгоцФотосинтезМонголын Нууц ТовчооМонгол улсын аймаг, нийслэлДашдоржийн Нацагдорж1945 оны чөлөөлөх дайнҮр хөндөлтӨмнөд Солонгос