Цери

Цери нь атомын дугаар 58, Ce тэмдэглэгээтэй химийн элемент юм. Цери нь үелэх системд лантаноидын бүлэгт байрлах учир газрын ховор металлуудын тоонд ордог.

Шинж чанар
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаарЦери, Ce, 58
ЦувааЛантаноид
Бүлэг, үе, блокLa, 6, f
Гадаад байдалмөнгөлөг цагаан
CAS дугаар7440-45-1
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ43 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс140,116(1)[3] u
Атомын радиус185 пм
Ковалент радиус204 пм
Электрон бүтэц[Xe] 4f1 5d1 6s2
1. Ионжилтын энерги534,4 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги1050 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги1949 кЖ/моль
4. Ионжилтын энерги3547 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөвхатуу
Талст бүтэцталдаа төвтэй куб
Нягт6,773 g/cm3 (25 °C)[4]
Моосын хатуулаг2,5
Соронзон чанарПарасоронзон (Χm = 1,4 · 10−3)[5]
Хайлах цэг1068 K (795 °C)
Буцлах цэг3743 K[6] (3470 °C)
Молийн эзлэхүүн20,69 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан398 кЖ/моль[6]
Хайлах дулаан5,5 кЖ/моль
Дууны хурд2100 м/сек 293,15 K-д
Цахилгаан дамжуулалт1,35 · 106 A/(В · м)
Дулаан дамжуулалт11 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал3, 4
Хэвийн потенциал−2,34 В (Ce3+ + 3 e → Ce)
Цахилгаан сөрөг чанар1,12 (Паулын скала)
Изотопууд
ИзотопИХt1/2ЗТЗЭ (МэВ)ЗБ
134Ce{син.}3,16 dε0,500134La
135Ce{син.}17,7 hε2,026135La
136Ce0,19 %тогтвортой
137Ce{син.}9,0 hε1,222137La
138Ce0,25 %тогтвортой
139Ce{син.}137,64 dε0,581139La
140Ce88,48 %тогтвортой
141Ce{син.}32,501 dβ0,581141Pr
142Ce11,08 %5 · 1016 aββ4,505142Nd
143Ce{син.}33,039 hβ1,462143Pr
144Ce{син.}284,893 dβ0,319144Pr
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [7]
02 – Хөнгөн-/Туйлын шатамхай07 – Анхаар

Аюултай

АТ-фразын жагсаалтH: 228
P: 231+232​‐​233​‐​280​‐​370+378​‐​402+404​‐​501 [7]
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Түүх

Цери

Цериг 1803 онд Вилхелм фон Хизингер, Йёнс Якоб Берцелиус хоёр ба Мартин Хайнрих Клапроттой хоорондоо хамааралгүйгээр зэрэг нээсэн байна. Энэхүү химийн элементийг одой гариг болох Церерагийн нэрээр нэрлэжээ. Шведийн химич Карл Густав Мосандер 1825 онд цериг түүний хлоридоос натригаар ангижруулан хамгийн анх дангаар ялган авсан байна.

Тархац

Цахим холбоос

Wiktionary
Wiktionary: Цери – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Цери – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл