Lista kobiet szefów państw i rządów
Lista kobiet szefowych państw i rządów – obejmuje zestawienie kobiet pełniących funkcję szefowej państwa w republikańskim systemie ustrojowym, zestawienie wszystkich kobiet pełniących funkcję szefowej rządu oraz listę obecnych monarchiń i wszystkich kobiet pełniących funkcję gubernatora generalnego.
Historia sprawowania władzy przez kobiety sięga swymi korzeniami okresu starożytności. W I połowie XX wieku, wraz upowszechnianiem się republikańskiego ustroju politycznego, kobiety po raz pierwszy zasiadły w fotelu prezydenckim i przewodniczyły pracom gabinetu. Pod koniec I wojny światowej pierwsza kobieta objęła urząd szefowej rządu, natomiast w czasie II wojny światowej kobieta po raz pierwszy stanęła na czele państwa. Najwyższe urzędy państwowe najwcześniej zajęły kobiety z państw socjalistycznych.
W 1997 powstała organizacja Council of Women World Leaders, skupiająca urzędujące oraz byłe szefowe państw i rządów.
Historia
Geneza
Rola kobiet w rządzeniu państwem zmieniała się na przestrzeni wieków. Choć stanowiły zdecydowaną mniejszość w polityce, niemniej jednak zaznaczyły w niej swoją obecność już od czasów starożytnych. Pierwszymi kobietami – władczyniami były egipskie królowe, rządzące starożytnym Egiptem od ok. 3000 roku p.n.e. Pierwszą władczynią znaną z imienia była Kubaba, rządząca mezopotamskim miastem-państwem Ur około 2500 roku p.n.e[1]. Niemal w każdej epoce historycznej można znaleźć przykłady kobiet stojących na czele państw[2]. Do tych najbardziej znanych, stanowiących symbole kobiecych rządów, można zaliczyć: Kleopatrę, Elżbietę I, Marię Teresę, Katarzynę II, Wiktorię, a w Polsce: królową Jadwigę oraz Annę Jagiellonkę. W Holandii nieprzerwanie przez 123 lata (1890-2013) na tronie zasiadały same kobiety: Wilhelmina (1890-1948), Juliana (1948-1980) i Beatrycze (1980-2013).
Wraz z rozpowszechnianiem się republikańskiego ustroju politycznego w XIX i XX wieku, zmianie uległa cała koncepcja sprawowania władzy. Udział w polityce i sprawowaniu władzy od początku opierał się na istnieniu wielu cenzusów. Obok cenzusu wieku czy majątku, istniał również cenzus płci. Udział kobiet w polityce od początku był mocno ograniczony. Stopniowy wzrost aktywności kobiet w tej dziedzinie następował wraz z upowszechnianiem się prawa wyborczego dla kobiet oraz rozwojem ruchu emancypacji kobiet, którego symbolem stały się sufrażystki.
XX wiek
Po raz pierwszy kobiety zagościły na scenie politycznej nowożytnych państw dopiero pod koniec i tuż po zakończeniu I wojny światowej. Pierwszymi gabinetami, w szeregach których znalazły się kobiety, były rewolucyjne rządy USRR (1917), Rosji (1917), Węgier (1918) oraz tymczasowy rząd Irlandii (1919)[3]. W Polsce pierwszą kobietą na stanowisku ministerialnym była Irena Kosmowska, pełniąca funkcję wiceministra pracy i opieki społecznej w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego w listopadzie 1918, a pierwszą kobietą na czele resortu – Zofia Wasilkowska, minister sprawiedliwości PRL w latach 1956–1957. Pierwszą kobietą, ministrem w gabinecie wybranym na drodze demokratycznych wyborów, była duńska minister edukacji, Nina Bang w latach 1924-1926[1].
Pierwszą kobietą stojącą na czele rządu została Jewhenija Bosz. Od grudnia 1917 do marca 1918 pełniła ona funkcję sekretarza ludowego do spraw wewnętrznych i choć oficjalnie nie została mianowana szefową rządu USRR, to de facto i wedle dokumentów rządowych pełniła tę funkcję[4]. Pierwszą wybraną premier była Sirimavo Bandaranaike, od lipca 1960 premier Sri Lanki. W 1999 Szwecja została pierwszym państwem, w gabinecie którego większość stanowiły kobiety (11 kobiet i 9 mężczyzn)[1].
W latach 40. XX wieku kobiety po raz pierwszy objęły funkcję szefowych państw. Najwcześniej po stanowisko głowy państwa (de facto lub de iure), sięgnęły kobiety w państwach socjalistycznych. Pierwszą z nich była Chertek Ancimaa-Toka. W latach 1940–1944 zajmowała stanowisko przewodniczącej Małego Churału (parlamentu) Tuwińskiej Republiki Ludowej, a w związku z tym również stanowisko szefowej państwa[5]. Następnie, w latach 1953−1954 Sühbaataryn Yanjmaa pełniła funkcję tymczasowego prezydenta Mongolii[6], a Song Qingling od 1968 do 1972 była jednym z dwóch tymczasowych przewodniczących Chińskiej Republiki Ludowej[7]. W lipcu 1970 Isabel Perón jako wiceprezydent Argentyny, po śmierci swego męża Juan Peróna, objęła urząd prezydenta, zostając pierwszą – nie tymczasową prezydent[8]. W sierpniu 1980 Vigdís Finnbogadóttir została pierwszą prezydent, wybraną w wyborach powszechnych[9].
Czasy obecne
W styczniu 2024 funkcję szefowej państwa lub rządu sprawowały 32 kobiety. Wśród nich była królowa Eswatini Ntombi (od 28 kwietnia 1986).
Reprezentantem króla Wielkiej Brytanii w państwach zrzeszonych w Commonwealth realm, jest gubernator generalny. W grudniu 2023 funkcję gubernatora generalnego pełniło 7 kobiet: Cécile La Grenade w Grenadzie (od 2013), Susan Dougan na Saint Vincent i Granady (od 2019), Mary Simon w Kanadzie (od 2021), Froyla Tzalam w Belize (od 2021), Cindy Kiro w Nowej Zelandii (od 2021), Marcella Liburd na Saint Kitts i Nevis (od 2023) oraz Cynthia A. Pratt na Bahamach (od 2023).
W styczniu 2024 stanowisko prezydenta zajmowało 16 kobiet: Tsai Ing-wen w Republice Chińskiej (od 2016), Sahle-Work Zewde w Etiopii (od 2018), Salome Zurabiszwili w Gruzji (od 2018), Zuzana Čaputová na Słowacji (od 2019), Ekaterini Sakielaropulu w Grecji (od 2020), Maia Sandu w Mołdawii (od 2020), Samia Suluhu w Tanzanii (od 2021), Vjosa Osmani w Kosowie (od 2021), Sandra Mason na Barbadosie (od 2021), Xiomara Castro w Hondurasie, Katalin Novák na Węgrzech (od 2022), Draupadi Murmu w Indiach (od 2022), Dina Boluarte w Peru (od 2022), Nataša Pirc Musar w Słowenii (od 2022), Christine Kangaloo w Trynidadzie i Tobago (od 2023), Sylvanie Burton na Dominice (od 2023) oraz Hilda Heine na Wyspach Marshalla (od 2024). Dodatkowo 3 kobiety wchodzą w skład Szwajcarskiej Rady Federalnej, która funkcjonuje jako kolegialna głowa państwa. Są to mianowicie: Viola Amherd (od 2019), Karin Keller-Sutter (od 2019) oraz Élisabeth Baume-Schneider (od 2023). Również jedna kobieta jest członkinią Prezydium Bośni i Hercegowiny: Željka Cvijanović.
W styczniu 2024 na stanowisku szefowej rządu zasiadało 15 kobiet: Sheikh Hasina Wajed w Bangladeszu (od 2009), Saara Kuugongelwa w Namibii (od 2015), Ana Brnabić w Serbii (od 2017), Katrín Jakobsdóttir na Islandii (od 2017), Matte Frederiksen w Danii (od 2019), Victoire Tomegah Dogbé w Togo (od 2020), Ingrida Šimonytė na Litwie (od 2020), Kaja Kallas w Estonii (od 2021), Naomi Mataʻafa na Samoa (od 2021), Robinah Nabbanja w Ugandzie (od 2021), Élisabeth Borne we Francji (od 2022), Giorgia Meloni we Włoszech (od 2022), Borjana Krišto w Bośni i Hercegowinie (od 2023), Manuela Roka Botey w Gwinei Równikowej (od 2023) oraz Evika Siliņa w Estonii (od 2023). Pierwszą osobą otwarcie homoseksualną była Jóhanna Sigurðardóttir, która zasiadała na stanowisku szefowej rządu Islandii (2009−2013)[10]. Najmłodszą kobietą, która pełniła funkcję szefowej rządu jest Sanna Marin z Finlandii (2019–2023). W 2021 roku Estonia została pierwszym krajem na świecie, w którym kobiety pełniły funkcję szefowej rządu i państwa. Takim krajem w tym samym roku stały się także Mołdawia i Barbados. W styczniu 2024 miała miejsce abdykacja królowej Danii Małgorzaty II.
Council of Women World Leaders
W 1997 szefowe państw i rządów powołały do życia organizację Council of Women World Leaders (Rada Kobiet Przywódczyń Świata), zrzeszającą urzędujące oraz byłe szefowe państw i rządów. Misją organizacji jest mobilizacja światowych decydentek w celu podejmowania wspólnych działań w sprawach szczególnie ważnych dla kobiet[11]. W skład Rady wchodzą obecnie 83 osoby (stan na 11-10-2021), a stanowisko przewodniczącej zajmuje premier Islandii Katrín Jakobsdóttir[12][13].
Częściami Rady są Inicjatywy Ministerialne, które tworzą obecne oraz byłe kobiety – członkinie rządów. Celem Inicjatyw Ministerialnych, zapoczątkowanych w 1998, jest promocja wymiany myśli i doświadczeń na temat spraw globalnych na poziomie ministerialnym, określenie i odpowiedź na wyzwania jakie stoją przed kobietami ministrami oraz generalnie upowszechnianie pozytywnego wizerunku kobiety ministra[11]. W ramach istniejących czterech Inicjatyw Ministerialnych: ds. środowiska, ds. zdrowia, ds. kultury oraz ds. edukacji, organizowane są spotkania odpowiednich ministrów[14].
Kobiety – szefowe państw i rządów według kontynentów
- Poniższa tabela przedstawia pierwsze kobiety szefów państw i rządów, pełniące urząd na każdym z sześciu kontynentów.
Kontynent | Pierwsza prezydent lub głowa państwa | Pierwsza wybrana prezydent¹ | Pierwsza premier |
---|---|---|---|
Europa | 1980 Vigdís Finnbogadóttir | 1980 Vigdís Finnbogadóttir | 1917 Jewhenija Bosz² 1979 Margaret Thatcher |
Azja | 1940 Chertek Ancimaa-Toka | 1986 Corazon Aquino | 1960 Sirimavo Bandaranaike |
Ameryka Południowa | 1974 Isabel Perón | 1999 Mireya Moscoso | 2003 Beatriz Merino Lucero |
Ameryka Północna | 1990 Ertha Pascal-Trouillot | 1990 Violeta Chamorro | 1980 Eugenia Charles |
Afryka | 1984 Carmen Pereira | 2006 Ellen Johnson-Sirleaf | 1975 Elisabeth Domitien |
Australia i Oceania | 2016 Hilda Heine | 2016 Hilda Heine | 1997 Jenny Shipley |
¹ Pierwsza kobieta prezydent, wybrana w wyborach powszechnych
² Jewhenija Bosz nie została oficjalnie mianowana szefem rządu, lecz de facto pełniła tę funkcję
Opracowano na podstawie: CHRONOLOGICAL LIST OF FEMALE PRESIDENTS, Guide for Women Leaders oraz WOMAN PRIME MINISTERS, Guide for Women Leaders.
Monarchinie i kobiety gubernator generalne
Funkcję szefowej państwa pełnią monarchinie wymienione w poniższej tabeli.(aktualizacja danych 14-01-2024).
Osoba | Zdjęcie | Państwo | Urząd | Początek panowania | Dynastia | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|
Ntombi | Eswatini | Współ-królowa (Indovukazi) | (dts) | 28 kwietnia 1986Dlamini | [15] |
- W 15 państwach Wspólnoty Narodów, zwanych Królestwami Commonwealthu, funkcję głowy państwa pełni monarcha brytyjski reprezentowany przez gubernatorów generalnych.
- Poniższa tabela zawiera listę kobiet – gubernatorów generalnych.
- (obecnie sprawujące urząd zaznaczono niebieskim tłem – aktualizacja 2-12-2023.)
Kobiety – szefowe państw
- Lista kobiet pełniących funkcję głowy państwa w republikańskim systemie rządów
- (obecnie sprawujące urząd zaznaczono niebieskim tłem – aktualizacja 11-01-2024).
Osoba | Zdjęcie | Państwo | Urząd | Początek mandatu | Koniec mandatu | Partia polityczna | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Chertek Ancimaa-Toka | [38] | Tuwińska Republika Ludowa | Przewodnicząca prezydium parlamentu (Prezydent) | (dts) | 6 kwietnia 1940(dts) | 11 października 1944Tuwińska Partia Ludowo-Rewolucyjna | [39] [40] |
Sühbaataryn Yanjmaa | Mongolia | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 23 września 1953(dts) | 7 lipca 1954Mongolska Partia Ludowo-Rewolucyjna | [41] [42] | |
Song Qingling | ChRL | Przewodnicząca ChRL | (dts) | 31 października 1968(dts) | 24 lutego 1972Komunistyczna Partia Chin | [43] [44] | |
Honorowa Przewodnicząca ChRL | (dts) | 16 maja 1981(dts) | 29 maja 1981|||||
Isabel Perón | Argentyna | Prezydent | (dts) | 1 lipca 1974(dts) | 24 marca 1976Partia Justycjalistyczna | [45] | |
Lidia Gueiler Tejada | Boliwia | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 17 listopada 1979(dts) | 18 lipca 1980Movimiento Nacionalista Revolucionario (MNR) | [46] | |
Vigdís Finnbogadóttir | Islandia | Prezydent | (dts) | 1 sierpnia 1980(dts) | 1 sierpnia 1996niezależna | [47] | |
Maria Lea Pedini-Angelini | [48] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 1981(dts) | 1 października 1981Socjalistyczna Partia San Marino | [49] [50] |
Agatha Barbara | Malta | Prezydent | (dts) | 15 lutego 1982(dts) | 15 lutego 1987Partia Pracy | [51] | |
Gloriana Ranocchini | [52] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 1984(dts) | 1 października 1984[49] [53] | |
(dts) | 1 października 1989(dts) | 1 kwietnia 1990||||||
Carmen Pereira | [54] | Gwinea Bissau | Prezydent, tymczasowo | 14 maja 1984 | 15 czerwca 1984 | Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Zielonego Przylądka (PAIGC) | [55] |
Elisabeth Kopp | Szwajcaria | Członek Szwajcarskiej Rady Federalnej | 20 października 1984 | 12 stycznia 1989 | Radykalno-Demokratyczna Partia Szwajcarii | [56] | |
Corazon Aquino | Filipiny | Prezydent | (dts) | 25 lutego 1986(dts) | 30 czerwca 1992United Nationalists Democratic Organizations | [57] | |
Ertha Pascal-Trouillot | Haiti | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 13 marca 1990(dts) | 7 lutego 1991niezależna | [58] | |
Sabine Bergmann-Pohl | NRD | Przewodnicząca Rady Państwa NRD | (dts) | 5 kwietnia 1990(dts) | 2 października 1990Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU) | [59] | |
Violeta Chamorro | Nikaragua | Prezydent | (dts) | 25 kwietnia 1990(dts) | 10 stycznia 1997Narodowa Unia Opozycyjna (UNO) | [60][61] | |
Mary Robinson | Irlandia | Prezydent | (dts) | 3 grudnia 1990(dts) | 12 września 1997Partia Pracy | [62] | |
Edda Ceccoli | [63] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 października 1991(dts) | 1 kwietnia 1992Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia San Marino | [49] [64] |
Ruth Dreifuss | Szwajcaria | Członek Szwajcarskiej Rady Federalnej, prezydent w 1999 | (dts) | 1 kwietnia 1993(dts) | 31 grudnia 2002Socjaldemokratyczna Partia Szwajcarii | [65] | |
Patricia Busignani | [66] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 1993(dts) | 1 października 1993Socjalistyczna Partia San Marino | [49] [67] |
Sylvie Kinigi | Burundi | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 27 października 1993(dts) | 5 lutego 1994Partia Jedności i Postępu Narodowego Burundi (UPRONA) | [68][69] | |
Chandrika Kumaratunga | Sri Lanka | Prezydent | (dts) | 12 listopada 1994(dts) | 19 listopada 2005Partia Wolności Sri Lanki (SLFP) | [70][71] | |
Ruth Perry | [72] | Liberia | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 3 września 1996(dts) | 2 sierpnia 1997niezależna | [73] |
Rosalía Arteaga | Ekwador | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 6 lutego 1997(dts) | 11 lutego 1997Movimiento Independiente para una República Auténtica (MIRA) | [74][75] | |
Mary McAleese | Irlandia | Prezydent | (dts) | 11 listopada 1997(dts) | 10 listopada 2011Fianna Fáil | [76] | |
Janet Jagan | Gujana | Prezydent | (dts) | 19 grudnia 1997(dts) | 11 sierpnia 1999People’s Progressive Party (PPP) | [77] | |
Ruth Metzler-Arnold | Szwajcaria | Członek Szwajcarskiej Rady Federalnej,wiceprezydent w 2003 | (dts) | 11 marca 1999(dts) | 10 grudnia 2003Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa Szwajcarii | [78] | |
Rosa Zafferani | [79] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 1999(dts) | 1 października 1999Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia San Marino | [49] [80] |
(dts) | 1 kwietnia 2008(dts) | 1 października 2008||||||
Vaira Vīķe-Freiberga | Łotwa | Prezydent | (dts) | 8 lipca 1999(dts) | 7 lipca 2007niezależna | [81] | |
Mireya Moscoso | Panama | Prezydent | (dts) | 1 września 1999(dts) | 1 września 2004Partido Panameñista | [82] | |
Tarja Halonen | Finlandia | Prezydent | (dts) | 1 marca 2000(dts) | 1 marca 2012Socjaldemokratyczna Partia Finlandii | [83] | |
Maria Domenica Michelotti | [84] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 2000(dts) | 1 października 2000Partito Progressista Democratico Sammarinese (PPDS} | [49] [85][86] |
Gloria Macapagal-Arroyo | Filipiny | Prezydent | (dts) | 20 stycznia 2001(dts) | 30 czerwca 2010Lakas | [87] | |
Megawati Soekarnoputri | Indonezja | Prezydent | (dts) | 23 lipca 2001(dts) | 20 października 2004Demokratyczna Partia Indonezji – Walka (PDI-P) | [88][89] | |
Nataša Mićić | Serbia | Prezydent | (dts) | 30 grudnia 2002(dts) | 4 lutego 2004Obywatelski Sojusz Serbii (GSS) | [90] | |
Micheline Calmy-Rey | Szwajcaria | Członek Szwajcarskiej Rady Federalnej, prezydent w 2007 i 2011 | (dts) | 1 stycznia 2003(dts) | 31 grudnia 2011Socjaldemokratyczna Partia Szwajcarii | [91] | |
Valeria Ciavatta | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 października 2003(dts) | 1 kwietnia 2004Sojusz Ludowy | [49] [92][93] | |
(dts) | 1 kwietnia 2014(dts) | 1 października 2014||||||
Nino Burdżanadze | Gruzja | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 23 listopada 2003(dts) | 25 stycznia 2004Zjednoczony Ruch Narodowy | [94] | |
(dts) | 25 listopada 2007(dts) | 20 stycznia 2008||||||
Barbara Prammer | Austria | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 6 lipca 2004(dts) | 8 lipca 2004Socjaldemokratyczna Partia Austrii | ||
Fausta Morganti | [95] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 2005(dts) | 1 października 2005Partia Demokratów | [96] |
Ellen Johnson-Sirleaf | Liberia | Prezydent | (dts) | 16 stycznia 2006(dts) | 22 stycznia 2018Partia Jedności (UP) | [97][98] | |
Michelle Bachelet | Chile | Prezydent | (dts) | 11 marca 2006(dts) | 11 marca 2010Socjalistyczna Partia Chile | [99][100] | |
(dts) | 11 marca 2014(dts) | 11 marca 2018||||||
Doris Leuthard | Szwajcaria | Członek Szwajcarskiej Rady Federalnej, prezydent w 2010 oraz w 2017 | (dts) | 1 sierpnia 2006(dts) | 1 stycznia 2019Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa Szwajcarii | [101] | |
Dalja Icik | Izrael | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 25 stycznia 2007(dts) | 15 lipca 2007Kadima | [102] | |
Pratibha Patil | Indie | Prezydent | (dts) | 25 lipca 2007(dts) | 25 lipca 2012Indyjski Kongres Narodowy | [103] | |
Cristina Fernández de Kirchner | Argentyna | Prezydent | (dts) | 10 grudnia 2007(dts) | 10 grudnia 2015Front na rzecz Zwycięstwa | [104] | |
Eveline Widmer-Schlumpf | Szwajcaria | Członek Szwajcarskiej Rady Federalnej, prezydent w 2012 | (dts) | 1 stycznia 2008(dts) | 31 grudnia 2015Szwajcarska Partia Ludowa/Konserwatywno-Demokratyczna Partia Szwajcarii (BDP) | [105] | |
Ivy Matsepe-Casaburri | Południowa Afryka | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 25 września 2008(dts) | 25 września 2008Afrykański Kongres Narodowy | ||
Assunta Meloni | [106] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 października 2008(dts) | 1 kwietnia 2009Sojusz Ludowy | [49] [107][93] |
Rose Francine Rogombé | Gabon | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 8 czerwca 2009(dts) | 16 października 2009Gabońska Partia Demokratyczna | [108][109] | |
Dalia Grybauskaitė | Litwa | Prezydent Litwy | niezależna | [110] | |||
Roza Otunbajewa | Kirgistan | Prezydent | Socjaldemokratyczna Partia Kirgistanu | [111] | |||
Laura Chinchilla | Kostaryka | Prezydent | (dts) | 8 maja 2010(dts) | 8 maja 2014Partia Wyzwolenia Narodowego (PLN) | [112] | |
Simonetta Sommaruga | Szwajcaria | Członkini Szwajcarskiej Rady Federalnej, Prezydent Szwajcarii w 2015 i 2020 | (dts) | 1 stycznia 2010(dts) | 31 grudnia 2012Socjaldemokratyczna Partia Szwajcarii | [113] | |
Dilma Rousseff | Brazylia | Prezydent | (dts) | 1 stycznia 2011(dts) | 31 sierpnia 2016Partia Pracujących | [114] | |
Maria Luisa Berti | [115] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 2011(dts) | 1 października 2011My Sanmaryńczycy | [115] |
(dts) | 1 października 2022(dts) | 1 kwietnia 2023My Sanmaryńczycy | [116] | ||||
Atifete Jahjaga | Kosowo | Prezydent | (dts) | 7 kwietnia 2011(dts) | 7 kwietnia 2016niezależna | [117] | |
Monique Ohsan-Bellepeau | Mauritius | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 31 marca 2012(dts) | 21 lipca 2012Partia Pracy Mauritiusa (MLP) | ||
Slavica Đukić Dejanović | Serbia | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 5 kwietnia 2012(dts) | 31 maja 2012Socjalistyczna Partia Serbii | ||
Joyce Banda | Malawi | Prezydent | (dts) | 7 kwietnia 2012(dts) | 31 maja 2014Partia Ludowa | ||
Denise Bronzetti | [115] | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 października 2012(dts) | 1 kwietnia 2013Partia Socjalistów i Demokratów | |
Park Geun-hye | Korea Południowa | Prezydent | (dts) | 25 lutego 2013(dts) | 10 marca 2017Saenuri | ||
Antonella Mularoni | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 2013(dts) | 1 października 2013Sojusz Powszechny | ||
Anna Maria Muccioli | San Marino | (dts) | 1 października 2013(dts) | 1 kwietnia 2014Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia San Marino | |||
Catherine Samba-Panza | Republika Środkowoafrykańska | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 20 stycznia 2014(dts) | 30 marca 2016niezależna | ||
Marie-Louise Coleiro Preca | Malta | Prezydent | (dts) | 4 kwietnia 2014(dts) | 4 kwietnia 2018Partia Pracy | ||
Kolinda Grabar-Kitarović | Chorwacja | Prezydent | (dts) | 18 lutego 2015(dts) | 18 lutego 2020Chorwacka Wspólnota Demokratyczna | ||
Ameenah Gurib-Fakim | Mauritius | Prezydent | (dts) | 5 czerwca 2015(dts) | 23 marca 2018niezależna | ||
Lorella Stefanelli | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 października 2015(dts) | 1 kwietnia 2016Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia San Marino | ||
Bidhya Devi Bhandari | Nepal | Prezydent | (dts) | 29 października 2015(dts) | 13 marca 2023niezależna | ||
Hilda Heine | Wyspy Marshalla | Prezydent | (dts) | 28 stycznia 2016(dts) | 14 stycznia 2020niezależna | ||
(dts) | 3 stycznia 2024nadal | ||||||
Tsai Ing-wen | Republika Chińska | Prezydent | (dts) | 20 maja 2016nadal | Demokratyczna Partia Postępowa | ||
Doris Bures | Austria | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 8 lipca 2016(dts) | 26 stycznia 2017Socjaldemokratyczna Partia Austrii | ||
Kersti Kaljulaid | Estonia | Prezydent | (dts) | 10 października 2016(dts) | 11 października 2021bezpartyjna | ||
Mimma Zavoli | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 2017(dts) | 1 października 2017Zjednoczona Lewica | ||
Vanessa D’Ambrosio | San Marino | Kapitan Regent | (dts) | 1 kwietnia 2017(dts) | 1 października 2017Zjednoczona Lewica | ||
Halimah Yacob | Singapur | Prezydent | (dts) | 14 września 2017(dts) | 14 września 2023bezpartyjna | [118] | |
Paula-Mae Weekes | Trynidad i Tobago | Prezydent | (dts) | 19 marca 2018(dts) | 20 marca 2023bezpartyjna | ||
Sahle-Work Zewde | Etiopia | Prezydent | (dts) | 25 października 2018nadal | bezpartyjna | ||
Jeanine Áñez | Boliwia | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 12 listopada 2019(dts) | 8 listopada 2020Demokratyczny Ruch Społeczny (MDS) | ||
Salome Zurabiszwili | Gruzja | Prezydent | (dts) | 16 grudnia 2018nadal | bezpartyjna | [119] | |
Viola Amherd | Szwajcaria | Członkini Szwajcarskiej Rady Federalnej, Prezydent Szwajcarii w 2024 | (dts) | 1 stycznia 2019nadal | Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa Szwajcarii | ||
Karin Keller-Sutter | Szwajcaria | Członkini Szwajcarskiej Rady Federalnej | (dts) | 1 stycznia 2019nadal | Radykalno-Demokratyczna Partia Szwajcarii | ||
Zuzana Čaputová | Słowacja | Prezydent | (dts) | 15 czerwca 2019nadal | Postępowa Słowacja | ||
Ekaterini Sakielaropulu | Grecja | Prezydent | (dts) | 13 marca 2020nadal | bezpartyjna | ||
Maia Sandu | Mołdawia | Prezydent | (dts) | 24 grudnia 2020nadal | Partia Akcji i Solidarności | [120] | |
Samia Suluhu | Tanzania | Prezydent | (dts) | 17 marca 2021nadal | Partia Rewolucji | [121] | |
Vjosa Osmani | Kosowo | Prezydent | (dts) | 5 kwietnia 2021nadal | Demokratyczna Liga Kosowa | [122] | |
Sandra Mason | Barbados | Prezydent | (dts) | 30 listopada 2021nadal | bezpartyjna | [123] | |
Xiomara Castro | Honduras | Prezydent | 27 stycznia 2022 | nadal | Libre | ||
Katalin Novák | Węgry | Prezydent | 10 maja 2022 | 26 lutego 2024 | Fidesz | [124] | |
Draupadi Murmu | Indie | Prezydent | 25 lipca 2022 | nadal | Indyjska Partia Ludowa | [125] | |
Dina Boluarte | Peru | Prezydent | 7 grudnia 2022 | nadal | bezpartyjna | [126] | |
Nataša Pirc Musar | Słowenia | Prezydent | 22 grudnia 2022 | nadal | bezpartyjna | [127] | |
Élisabeth Baume-Schneider | Szwajcaria | Członkini Szwajcarskiej Rady Federalnej | (dts) | 1 stycznia 2023nadal | Socjaldemokratyczna Partia Szwajcarii | [128] | |
Võ Thị Ánh Xuân | Wietnam | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 18 stycznia 2023(dts) | 2 marca 2023Komunistyczna Partia Wietnamu | [129] | |
Christine Kangaloo | Trynidad i Tobago | Prezydent | (dts) | 20 marca 2023nadal | bezpartyjna | ||
Sylvanie Burton | Dominika | Prezydent | (dts) | 2 października 2023nadal | Partia Pracy Dominiki | [130] | |
Claudia Rodríguez de Guevara | Salwador | Prezydent, tymczasowo | (dts) | 1 grudnia 2023nadal | bezpartyjna |
Kobiety – szefowe rządów
- (obecnie sprawujące urząd zaznaczono niebieskim tłem – aktualizacja 9-01-2024).
Osoba | Zdjęcie | Państwo | Urząd | Początek mandatu | Koniec mandatu | Partia polityczna | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Jewhenija Bosz | Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka | Szef rządu | (dts) | 17 grudnia 1917(dts) | 9 marca 1918Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji | [131] | |
Sirimavo Bandaranaike | Sri Lanka | Premier | (dts) | 21 lipca 1960(dts) | 27 marca 1965Partia Wolności Sri Lanki (SLFP) | [132][71] | |
(dts) | 29 maja 1970(dts) | 23 lipca 1977||||||
(dts) | 14 listopada 1994(dts) | 10 sierpnia 2000||||||
Indira Gandhi | Indie | Premier | (dts) | 19 stycznia 1966(dts) | 24 marca 1977Indyjski Kongres Narodowy | [133] | |
(dts) | 14 stycznia 1980(dts) | 31 października 1984||||||
Golda Meir | Izrael | Premier | (dts) | 17 marca 1969(dts) | 11 kwietnia 1974Partia Pracy | [134] | |
Elisabeth Domitien | [135] | Republika Środkowoafrykańska | Premier | (dts) | 2 stycznia 1975(dts) | 7 kwietnia 1976Ruch Rozwoju Społecznego Czarnej Afryki (MESAN) | [136] |
Margaret Thatcher | Wielka Brytania | Premier | (dts) | 4 maja 1979(dts) | 28 listopada 1990Partia Konserwatywna | [137] | |
Maria de Lourdes Pintasilgo | Portugalia | Premier | (dts) | 1 sierpnia 1979(dts) | 3 stycznia 1980niezależna | [138] | |
Eugenia Charles | Dominika | Premier | (dts) | 21 lipca 1980(dts) | 14 czerwca 1995Partia Wolności Dominiki (DFP) | [139] | |
Gro Harlem Brundtland | Norwegia | Premier | (dts) | 4 lutego 1981(dts) | 14 października 1981Norweska Partia Pracy | [140] | |
(dts) | 9 maja 1986(dts) | 16 października 1989||||||
(dts) | 3 listopada 1990(dts) | 25 października 1996||||||
Milka Planinc | [141] | Jugosławia | Premier | (dts) | 16 maja 1982(dts) | 15 maja 1985Związek Komunistów Jugosławii | [142] |
Benazir Bhutto | Pakistan | Premier | (dts) | 2 grudnia 1988(dts) | 6 sierpnia 1990Pakistańska Partia Ludowa | [143] | |
(dts) | 18 lipca 1993(dts) | 5 listopada 1996||||||
Kazimira Prunskienė | Litwa | Premier | (dts) | 11 marca 1990(dts) | 10 stycznia 1991Sąjūdis | [144] | |
Chaleda Zia | Bangladesz | Premier | (dts) | 20 marca 1991(dts) | 30 marca 1996Nacjonalistyczna Partia Bangladeszu | [145] | |
(dts) | 10 października 2001(dts) | 29 października 2006||||||
Édith Cresson | Francja | Premier | (dts) | 15 maja 1991(dts) | 2 kwietnia 1992Partia Socjalistyczna | [146] | |
Hanna Suchocka | Polska | Premier | (dts) | 11 lipca 1992(dts) | 26 października 1993Unia Demokratyczna | [147] | |
Kim Campbell | Kanada | Premier | (dts) | 25 czerwca 1993(dts) | 4 listopada 1993Postępowo-Konserwatywna Partia Kanady | [148] | |
Tansu Çiller | Turcja | Premier | (dts) | 25 czerwca 1993[149] | |||
Sylvie Kinigi | [150] | Burundi | Premier | (dts) | 10 lipca 1993(dts) | 7 lutego 1994Partia Jedności na rzecz Postępu Narodowego (UPRONA) | [151][150] |
Agathe Uwilingiyimana | [152] | Rwanda | Premier | (dts) | 18 lipca 1993(dts) | 7 kwietnia 1994Mouvement démocratique républicain (MDR) | [153] |
Chandrika Kumaratunga | Sri Lanka | Premier | (dts) | 19 sierpnia 1994(dts) | 14 listopada 1994Partia Wolności Sri Lanki (SLFP) | [154][71] | |
Reneta Indżowa | [155] | Bułgaria | Premier | (dts) | 17 października 1994(dts) | 24 stycznia 1995Związek Sił Demokratycznych | [156] |
Claudette Werleigh | [157] | Haiti | Premier | (dts) | 7 listopada 1995(dts) | 27 lutego 1996niezależna | [158] |
Sheikh Hasina Wajed | Bangladesz | Premier | (dts) | 23 czerwca 1996(dts) | 15 lipca 2001Liga Awami | [159] | |
(dts) | 6 stycznia 2009nadal | ||||||
Janet Jagan | Gujana | Premier | (dts) | 17 marca 1997(dts) | 22 grudnia 1997People’s Progressive Party (PPP) | [160] | |
Jenny Shipley | Nowa Zelandia | Premier | (dts) | 8 grudnia 1997(dts) | 5 grudnia 1999Nowozelandzka Partia Narodowa | [161] | |
Irena Degutienė | Litwa | P.o. premiera | (dts) | 3 maja 1999(dts) | 1 czerwca 1999Związek Ojczyzny | [162] | |
(dts) | 27 października 1999(dts) | 3 listopada 1999||||||
Njam-Osoryn Tujaa | [163] | Mongolia | P.o. premiera | (dts) | 22 lipca 1999(dts) | 30 lipca 1999Partia Demokratyczna | [17] |
Helen Clark | Nowa Zelandia | Premier | (dts) | 5 grudnia 1999(dts) | 19 listopada 2008Partia Pracy | [164] | |
Mame Madior Boye | [165] | Senegal | Premier | (dts) | 3 marca 2001(dts) | 4 listopada 2002niezależna | [166] |
Chang Sang | | [167] | Korea Południowa | P.o. premiera | (dts) | 11 lipca 2002(dts) | 31 lipca 2002Milenijna Partia Demokratyczna | [168] |
Maria das Neves | [169] | Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | Premier | (dts) | 3 października 2002(dts) | 18 września 2004Ruch na rzecz Wyzwolenia Wysp Świętego Tomasza i Książęcej-Partia Socjaldemokratyczna (MLSTP-PSD) | [170][171] |
Anneli Jäätteenmäki | Finlandia | Premier | (dts) | 17 kwietnia 2003(dts) | 24 czerwca 2003Partia Centrum | [172] | |
Beatriz Merino Lucero | Peru | Premier | (dts) | 23 czerwca 2003(dts) | 12 grudnia 2003niezależna | [170] | |
Luisa Diogo | Mozambik | Premier | (dts) | 17 lutego 2004(dts) | 16 stycznia 2010FRELIMO | [173][174] | |
Radmiła Szekerinska | Macedonia | P.o. premiera | (dts) | 12 maja 2004(dts) | 2 czerwca 2004Socjaldemokratyczna Unia Macedonii | [136] | |
(dts) | 18 listopada 2004(dts) | 17 grudnia 2004||||||
Julia Tymoszenko | Ukraina | Premier | (dts) | 24 stycznia 2005(dts) | 8 września 2005Blok Julii Tymoszenko | [175] | |
(dts) | 18 grudnia 2007(dts) | 11 marca 2010||||||
Maria do Carmo Silveira | Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | Premier | (dts) | 8 czerwca 2005(dts) | 21 kwietnia 2006Ruch na rzecz Wyzwolenia Wysp Świętego Tomasza i Książęcej-Partia Socjaldemokratyczna (MLSTP-PSD) | [151][171] | |
Angela Merkel | Niemcy | Kanclerz | (dts) | 22 listopada 2005(dts) | 8 grudnia 2021Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna | [176] | |
Portia Simpson-Miller | Jamajka | Premier | (dts) | 20 marca 2006(dts) | 11 września 2007Ludowa Partia Narodowa | [177] | |
(dts) | 5 stycznia 2012(dts) | 3 marca 2016||||||
Han Myung-sook | Korea Południowa | Premier | (dts) | 20 kwietnia 2006(dts) | 7 marca 2007Zjednoczona Nowa Partia Demokratyczna | [178] | |
Zinaida Greceanîi | Mołdawia | Premier | (dts) | 31 marca 2008(dts) | 14 września 2009Partia Komunistów Republiki Mołdawii | [179] | |
Michèle Pierre-Louis | Haiti | Premier | (dts) | 31 lipca 2008(dts) | 11 listopada 2009niezależna | [180][181] | |
Antonella Mularoni | San Marino | sekretarz stanu ds. politycznych i zagranicznych | (dts) | 4 grudnia 2008(dts) | 5 grudnia 2012Sojusz Powszechny | ||
Jóhanna Sigurðardóttir | Islandia | Premier | (dts) | 1 lutego 2009(dts) | 23 maja 2013Sojusz | [182] | |
Jadranka Kosor | Chorwacja | Premier | (dts) | 6 lipca 2009(dts) | 23 grudnia 2011Chorwacka Wspólnota Demokratyczna | [183] | |
Cécile Manorohanta | [184] | Madagaskar | Premier | (dts) | 18 grudnia 2009(dts) | 20 grudnia 2009niezależna | [185][186] |
Roza Otunbajewa | Kirgistan | Premier | (dts) | 7 kwietnia 2010(dts) | 17 grudnia 2010Socjaldemokratyczna Partia Kirgistanu | [111] | |
Kamla Persad-Bissessar | Trynidad i Tobago | Premier | (dts) | 26 maja 2010(dts) | 9 września 2015Zjednoczony Kongres Narodowy (UNC) | [187] | |
Mari Kiviniemi | Finlandia | Premier | (dts) | 22 czerwca 2010(dts) | 22 czerwca 2011Partia Centrum | [188] | |
Julia Gillard | Australia | Premier | (dts) | 24 czerwca 2010(dts) | 27 czerwca 2013Australijska Partia Pracy | [189] | |
Iveta Radičová | Słowacja | Premier | (dts) | 8 lipca 2010(dts) | 4 kwietnia 2012Słowacka Unia Chrześcijańska i Demokratyczna – Partia Demokratyczna | [190] | |
Rosario Fernández | Peru | Premier | (dts) | 19 marca 2011(dts) | 28 lipca 2011niezależna | [191] | |
Cissé Mariam Kaïdama Sidibé | [192] | Mali | Premier | (dts) | 3 kwietnia 2011(dts) | 22 marca 2012niezależna | [193] |
Yingluck Shinawatra | Tajlandia | Premier | (dts) | 8 sierpnia 2011(dts) | 7 maja 2014Pheu Thai | [194] | |
Helle Thorning-Schmidt | Dania | Premier | (dts) | 3 października 2011(dts) | 28 czerwca 2015Socialdemokraterne | [195] | |
Adiato Djaló Nandigna | Gwinea Bissau | P.o. premera | (dts) | 10 lutego 2012(dts) | 12 kwietnia 2012Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Zielonego Przylądka | [196] | |
Alenka Bratušek | Słowenia | Premier | (dts) | 20 marca 2013(dts) | 18 września 2014Pozytywna Słowenia | ||
Sibel Siber | Cypr Północny | Premier | (dts) | 13 czerwca 2013(dts) | 2 września 2013Turecka Partia Republikańska (CTP) | [197] | |
Tatjana Turanska | Naddniestrze | Premier | (dts) | 10 lipca 2013(dts) | 2 grudnia 2015niezależna | ||
Aminata Touré | Senegal | Premier | (dts) | 1 września 2013(dts) | 6 lipca 2014Sojusz na rzecz Republiki | [198] | |
Erna Solberg | Norwegia | Premier | (dts) | 16 października 2013(dts) | 14 października 2021Høyre (Norweska Partia Konserwatywna) | ||
Laimdota Straujuma | Łotwa | Premier | (dts) | 22 stycznia 2014(dts) | 11 lutego 2016Jedność | ||
Ana Jara | Peru | Premier | (dts) | 22 lipca 2014(dts) | 2 kwietnia 2015Peruwiańska Partia Nacjonalistyczna | [199] | |
Ewa Kopacz | Polska | Premier | (dts) | 22 września 2014(dts) | 16 listopada 2015Platforma Obywatelska | [200] | |
Florence Duperval Guillaume | Haiti | Premier, tymczasowo | (dts) | 20 grudnia 2014(dts) | 16 stycznia 2015niezależna | ||
Saara Kuugongelwa | Namibia | Premier | (dts) | 21 marca 2015nadal | SWAPO | ||
Natalia Gherman | Mołdawia | Premier (p.o.) | (dts) | 22 czerwca 2015(dts) | 30 lipca 2015Partia Liberalno-Demokratyczna | [201][202] | |
Wasiliki Tanu | Grecja | Premier | (dts) | 27 sierpnia 2015(dts) | 21 września 2015niezależna | [203] | |
Beata Szydło | Polska | Premier | (dts) | 16 listopada 2015(dts) | 11 grudnia 2017Prawo i Sprawiedliwość | ||
Theresa May | Wielka Brytania | Premier | (dts) | 13 lipca 2016(dts) | 24 lipca 2019Partia Konserwatywna | ||
Ana Brnabić | Serbia | Premier | (dts) | 29 czerwca 2017nadal | bezpartyjna | ||
Mercedes Aráoz | Peru | Premier | (dts) | 17 września 2017(dts) | 2 kwietnia 2018bezpartyjna | [204] | |
Jacinda Ardern | Nowa Zelandia | Premier | (dts) | 26 października 2017(dts) | 25 stycznia 2023Partia Pracy | [205] | |
Katrín Jakobsdóttir | Islandia | Premier | (dts) | 30 listopada 2017nadal | Ruch Zieloni-Lewica | [206] | |
Viorica Dăncilă | Rumunia | Premier | (dts) | 29 stycznia 2018(dts) | 4 listopada 2019Partia Socjaldemokratyczna | [207] | |
Mia Mottley | Barbados | Premier | (dts) | 25 maja 2018nadal | Partia Pracy Barbadosu | ||
Brigitte Bierlein | Austria | Kanclerz (gabinet techniczny do czasu nowych wyborów) | (dts) | 3 czerwca 2019(dts) | 7 stycznia 2020bezpartyjna | ||
Mette Frederiksen | Dania | Premier | (dts) | 27 czerwca 2019nadal | Socjaldemokracja Danii | [208] | |
Sophie Wilmès | Belgia | Premier | (dts) | 27 października 2019(dts) | 1 października 2020Ruch Reformatorski | ||
Sanna Marin | Finlandia | Premier | (dts) | 10 grudnia 2019(dts) | 20 czerwca 2023Socjaldemokratyczna Partia Finlandii | [209] | |
Rose Christiane Raponda | Gabon | Premier | (dts) | 16 lipca 2020(dts) | 9 stycznia 2023Gabońska Partia Demokratyczna | [210] | |
Victoire Tomegah Dogbé | Togo | Premier | (dts) | 28 września 2020nadal | Unia na rzecz Republiki | ||
Violeta Bermúdez | Peru | Premier | (dts) | 18 listopada 2020(dts) | 28 lipca 2021niezależna | ||
Ingrida Šimonytė | Litwa | Premier | (dts) | 11 grudnia 2020nadal | Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci | [211] | |
Kaja Kallas | Estonia | Premier | (dts) | 26 stycznia 2021nadal | Estońska Partia Reform | [212] | |
Naomi Mataʻafa | Samoa | Premier | (dts) | 24 maja 2021nadal | Wiara w Jedynego Boga Samoa | [213] | |
Robinah Nabbanja | Uganda | Premier | (dts) | 14 czerwca 2021nadal | Narodowy Ruch Oporu | ||
Natalia Gavrilița | Mołdawia | Premier | (dts) | 6 sierpnia 2021(dts) | 16 lutego 2023Partia Akcji i Solidarności | [214] | |
Mirtha Vásquez | Peru | Premier | (dts) | 6 października 2021(dts) | 1 lutego 2022Szeroki Front | [215] | |
Najla Bouden | Tunezja | Premier | (dts) | 11 października 2021(dts) | 2 sierpnia 2023bezpartyjna | [216] | |
Magdalena Andersson | Szwecja | Premier | (dts) | 30 listopada 2021(dts) | 18 października 2022Szwedzka Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza | [217] | |
Élisabeth Borne | Francja | Premier | (dts) | 16 maja 2022(dts) | 9 stycznia 2024La République en marche | [218] | |
Liz Truss | Wielka Brytania | Premier | (dts) | 6 września 2022(dts) | 25 października 2022Partia Konserwatywna | [219] | |
Giorgia Meloni | Włochy | Premier | (dts) | 22 października 2022nadal | Bracia Włosi | [220] | |
Betssy Chávez | Peru | Premier | (dts) | 26 listopada 2022(dts) | 7 grudnia 2022Demokratyczne Peru | [221] | |
Borjana Krišto | Bośnia i Hercegowina | Premier | (dts) | 25 stycznia 2023nadal | Chorwacka Wspólnota Demokratyczna w Bośni i Hercegowinie | [222] | |
Manuela Roka Botey | Gwinea Równikowa | Premier | (dts) | 1 lutego 2023nadal | Partia Demokratyczna Gwinei Równikowej | [223] | |
Evika Siliņa | Łotwa | Premier | (dts) | 15 września 2023nadal | Nowa Jedność | [224] |
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Kobiety w polityce
- Guide for Women Leaders (ang.)
- Women World Leaders. terra.es. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-22)]. (ang.).
- Council of Women World Leaders. unfoundation.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-11)]. (ang.).