Wybory samorządowe w Polsce w 2024 roku

wybory organów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce

Wybory samorządowe w Polsce w 2024wybory samorządowe zarządzone w dniu 29 stycznia 2024 przez Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska na dzień 7 kwietnia[1]. Druga tura odbyła się 21 kwietnia. W wyborach tych wybierani byli wójtowie gmin, burmistrzowie, prezydenci miast oraz radni dzielnicowi m.st. Warszawy, gminni (w tym miejscy), powiatowi i sejmików województw.

Wybory samorządowe w Polsce
w 2024 roku
Państwo

 Polska

Rodzaj

wybory samorządowe

Data przeprowadzenia

7 kwietnia 2024 (I tura);21 kwietnia 2024 (II tura)

Data zarządzenia

29 stycznia 2024
przez: Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska[1]

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy

Głosowanie
poprzednie:
wybory 2018
następne:
wybory 2029
Strona internetowa
Obwodowe Komisje Wyborcze nr 115 i 118 w Szczecinie

Wybory początkowo miały się odbyć jesienią 2023, czyli po upływie pięcioletniej kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego[2]. Jednak dla uniknięcia organizacji w zbliżonym terminie wyborów samorządowych oraz parlamentarnych (odbyły się 15 października 2023), na podstawie ustawy z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego kadencję rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast wydłużono ich kadencje do 30 kwietnia 2024[3].

Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Prezes Rady Ministrów miał obowiązek zarządzić wybory do 30 stycznia 2024 – najwcześniej na dzień 31 marca 2024, a najpóźniej na dzień 23 kwietnia 2024[4][5]. 15 stycznia 2024 premier Donald Tusk publicznie zapowiedział zarządzenie tych wyborów na 7 oraz 21 kwietnia 2024. 29 stycznia 2024 ukazało się w Dzienniku Ustaw rozporządzenie w tej sprawie[6][1]. Wcześniej projekt rozporządzenia wraz z kalendarzem wyborczym został przedstawiony do zaopiniowania Państwowej Komisji Wyborczej, która nie zgłosiła uwag[7].

Zgodnie z kalendarzem wyborczym termin zawiadomienia Państwowej Komisji Wyborczej lub właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego minął 12 lutego 2024. Do 4 marca 2024 do godz. 16:00 należało zgłosić listy kandydatów na radnych w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy, a do 14 marca do godz. 16:00 – kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast[8].

Zmiana prawa wyborczego

Wybory samorządowe w 2024 odbyły się po nowelizacji kodeksu wyborczego w zakresie zmiany dnia ustalania liczby mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego będącej podstawą określenia liczby radnych wybieranych do danej rady (zamiast ostatniego dnia roku, ostatni dzień kwartału poprzedzającego termin ogłoszenia zarządzenia wojewody ustalającego liczbę radnych), a także wprowadzania początkowego terminu, w którym tak ustalona liczba radnych może zostać przez wojewodę ogłoszona[2][3].

Kalendarz wyborczy

  • do 12 lutego – podanie jako informację publiczną w formie obwieszczenia liczbę okręgów, ich granicach, numerach i liczbie radnych wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych oraz o wyznaczonej siedzibie komisji wyborczej w wyborach na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, rad gmin, powiatów, rad miasta stołecznego Warszawy oraz sejmików województw. Powiadomienie PKW bądź właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego
  • do 22 lutego – zgłaszanie na członków terytorialnych komisji wyborczych komisarzom wyborczym
  • do 27 lutego – powołanie przez komisarza wyborczego terytorialne komisje wyborcze
  • do 4 marca do godziny 16:00 – utworzenie obwodów głosowania i ustalenie ich granic, numerów oraz siedzib
  • do 8 marca – przekazanie list kandydatów radnych do rad gmin, rad powiatów, raz sejmików województw oraz miasta stołecznego Warszawy terytorialnym komisjom wyborczym. Zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych do komisarzom wyborczych
  • do 13 marca – przyznanie jednolitych numerów dla list komitetów wyborczych, które zarejestrowały przynajmniej w co najmniej połowie okręgów we wszystkich sejmikach województw przez PKW
  • do 14 marca do godziny 16:00 – zgłaszanie kandydatów na burmistrzów, prezydentów miast i wójtów gminnym komisjom wyborczym
  • do 15 marca – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów w wyborach do sejmiku województwa, o ile nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą
  • do 18 marca – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów do rady powiatu i nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą ani przez komisarza wyborczego. Powołanie obwodowych komisji wyborczych przez komisarzy wyborczych
  • od 23 marca do 5 kwietnia do godziny 24:00 – nieodpłatne rozpowszechnianie przez komitety wyborcze w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze
  • od 25 marca – zgłaszanie chęci głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, i przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat. Deklaracja zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego transportu powrotnego przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerski. Podanie do publicznej wiadomości, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń:
    • a) terytorialnych komisji wyborczych o rejestracji list kandydatów na radnych,
    • b) gminnych komisji wyborczych o rejestracji kandydatur na prezydentów miast, wójtów oraz burmistrzów
  • do 28 marca – podanie do wiadomości publicznej informacji o organizacji w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich, w dniu wyborów, bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego
  • do 29 marca – składanie wniosków o sporządzenie pełnomocnictwa do głosowanie przez niepełnosprawnych wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania skończyli 60 lat
  • do 4 kwietnia – powiadomienie wyborców niepełnosprawnych oraz wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, którzy zgłosili zamiar skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego, o godzinie transportu w dniu głosowania
  • 5 kwietnia, godzina 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej
  • 7 kwietnia – głosowanie w godzinach 7:00–21:00.
  • 19 kwietnia, godzina 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej
  • 21 kwietnia – głosowanie w godzinach 7:00–21:00.

Źródło: Kalendarz wyborczy w serwisie PKW

Listy wyborcze

Kampania wyborcza w Prudniku

12 marca 2024 PKW wylosowała numery list komitetów ogólnopolskich[9]:

Wyniki głosowania i wyniki wyborów

Frekwencja

I tura wyborów, frekwencja na poziomie całego kraju:

  • 12:00 – 16,52%[10]
  • 17:00 – 39,43%[11]
  • Ostateczna w poszczególnych wyborach[12]:
    • sejmiki: 51,94%;
    • rady powiatów: 52,8%;
    • rady gmin, miast i miejskie: 52,25%;
    • rady dzielnic Warszawy: 58,89%;
    • wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast: 51,99%.

II tura wyborów, frekwencja na poziomie całego kraju:

  • 12:00 – 12,93%[13]
  • 17:00 – 33,17%[14]
  • Ostateczna – 44,06%[15]

Wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast

Zwycięskie komitety wyborcze na szczeblu gmin w wyborach samorządowych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w 2024 w Polsce w I turze
  • Wybrani w I turze:
Liczba wybranych włodarzy według komitetów wyborczych[16][17]
Komitet wyborczyPrezydenciBurmistrzowieWójtowieRazem
Koalicja Obywatelska10 (1)6 (31)2 (16)18
Prawo i Sprawiedliwość1 (1)21 (30)60 (57)82
Trzecia Droga1 (0)20 (23)57 (68)78
Śląscy Samorządowcy03912
Lewica0 (1)0 (1)00
Pozostali355099941538

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

  • Zakwalifikowani do II tury:
Liczba według komitetów wyborczych[16][17]
Komitet wyborczyPrezydenciBurmistrzowieWójtowieRazem
Koalicja Obywatelska36 (5)25 (34)9 (13)70
Prawo i Sprawiedliwość16 (2)38 (30)32 (33)86
Trzecia Droga2 (1)12 (25)34 (26)48
Lewica2 (2)0 (3)0 (3)2
Pozostali646176051286

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

Zwycięskie komitety wyborcze na szczeblu gmin w wyborach samorządowych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w 2024 w Polsce w II turze
  • Wybrani w II turze:
Liczba według komitetów wyborczych[16][17]
Komitet wyborczyPrezydenciBurmistrzowieWójtowieRazem
Koalicja Obywatelska19 (4)9 (17)3 (6)31
Lewica2 (2)0 (0)0 (1)2
Prawo i Sprawiedliwość1 (1)11 (10)11 (17)23
Trzecia Droga1 (0)4 (11)11 (14)16
Pozostali37323316676

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

  • Wybrani włodarze miast i gmin:
Liczba według komitetów wyborczych
Komitet wyborczyPrezydenciBurmistrzowieWójtowieRazem
Koalicja Obywatelska29 (5)15 (48)5 (22)49
Prawo i Sprawiedliwość2 (2)32 (40)71 (74)105
Trzecia Droga2 (0)24 (34)68 (82)94
Lewica2 (3)0 (1)0 (1)2
Śląscy Samorządowcy03912
Pozostali7483213102214
Razem1079061463[a]2476[a]

W nawiasie: kandydaci innych komitetów będący członkami partii tworzących dany komitet

Sejmiki województw

Wyniki głosowania

Wszystkie dane wyrażono w procentach.

Sejmik
PiSKOTDKiBSLewicaBSRegionalne
z mandat.
Inne
dolnośląski[18]27,4833,5211,436,197,0510,553,78
kujawsko-pomorski[19]28,1538,3017,186,546,861,551,42
lubelski[20]47,1719,1815,198,664,732,962,11
lubuski[21]25,0434,7318,676,248,332,424,57
łódzki[22]37,5730,4114,216,626,352,602,24
małopolski[23]43,9025,9412,397,954,742,612,47
mazowiecki[24]33,1631,5216,546,846,942,382,62
opolski[25]25,3036,479,345,933,632,0216,2211,09
podkarpacki[26]51,9616,2612,359,913,822,752,95
podlaski[27]43,4722,7516,459,953,431,382,57
pomorski[28]25,7043,8410,326,636,253,054,21
śląski[29]31,0932,4110,626,868,222,308,50
świętokrzyski[30]42,0018,7221,719,154,081,792,55
warmińsko-mazurski[31]30,7334,9016,627,476,302,651,33
wielkopolski[32]26,9032,0117,496,617,643,006,35
zachodniopomorski[33]25,0538,8810,615,657,871,198,4122,34
Polska[34]34,2730,5914,257,236,323,011,522,81

Objaśnienia:
1KWW Śląscy Samorządowcy,
2KW Koalicja Samorządowa OK Samorząd.

W tabeli przedstawiono jedynie wyniki komitetów ogólnopolskich. Spośród pozostałych komitetów najlepsze rezultaty w skali kraju uzyskały: Koalicja Samorządowa OK Samorząd (1,15%), Normalny Kraj (0,60%), Śląscy Samorządowcy (0,37%), Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców (0,36%) i Ruch Autonomii Śląska (0,35%).

Podział mandatów

Sejmik
PiSKOTDLewicaKiBSŚSBSOKSRazem
dolnośląski[18]131541336
kujawsko-pomorski[19]1114530
lubelski[20]2165133
lubuski[21]1014630
łódzki[22]16124133
małopolski[23]2112639
mazowiecki[24]212081151
opolski[25]10141530
podkarpacki[26]2164233
podlaski[27]1586130
pomorski[28]1020333
śląski[29]18205245
świętokrzyski[30]1667130
warmińsko-mazurski[31]1113630
wielkopolski[32]15157239
zachodniopomorski[33]101531130
Polska[34]2392108086531552
  1. PiS
  2. KO
  3. TD
  4. Lewica
  5. KiBS
  6. ŚS
  7. pozostali

Rady powiatów (w tym miast na prawach powiatu)

Głosowanie do rad powiatów – wyniki sumaryczne w skali ogólnokrajowej[35]
Komitet wyborczy% głosówLiczba mandatów
Prawo i Sprawiedliwość29,942080
Koalicja Obywatelska16,211056
Trzecia Droga12,30716
Lewica0,9636
Śląscy Samorządowcy0,4236
Koalicja Samorządowa OK Samorząd0,6819
Porozumienie Służy Ludziom – Trzecia Droga0,2917
Mazowiecka Wspólnota Samorządowa0,4914
Bezpartyjni Samorządowcy0,297
Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy0,605
Pozostałe37,822184

Rady gmin (w tym miast)

Głosowanie do rad gminnych – wyniki sumaryczne komitetów ogólnopolskich w skali ogólnokrajowej[36]
Komitet wyborczy% głosówLiczba mandatów
Koalicja Obywatelska15,681649
Prawo i Sprawiedliwość13,563069
Trzecia Droga4,721909
Lewica1,5986
Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy0,9917
Pozostałe63,4632686

Rady dzielnic Warszawy

W wyborach do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy zwyciężyły następujące komitety wyborcze[37]:

Głosowanie do rad dzielnic Warszawy – wyniki sumaryczne[37]
Komitet wyborczy% głosówLiczba mandatów
Koalicja Obywatelska42,96216
Prawo i Sprawiedliwość21,9991
Lewica9,4529
Trzecia Droga4,162
Pozostałe21,4482

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne