აფრიკაშ რსხუ
.svg) |
აფრიკაშ რსხუ (არაბ. الاتحاد الأفريقي; ფრანგ. Union Africaine; ინგლ. African Union; ესპ. Unión Africana; პორტ. União Africana; სუაჰ. Umoja wa Afrika) - ოერეფოშქაშე ორგანიზაცია, ნამუთ აკმაშქვანს აფრიკაშ 54 სახენწჷფოს. აფრიკაშ რსხუქ დირსხუ 1999 წანაშ 9 ეკენიას. აფრიკაშ სახენწჷფოეფიშ ლიდერეფქ ლიბიას გინოჭყვიდეს ორგანიზაციაშ აკოქიმინუა. 2002 წანაშ 9 კვირკვეს აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციას ჯოხოქ გინათირჷ აფრიკაშ რსხუთ.[1]
ორგანიზაციაშა მიშმურს აფრიკაშ არძო სახენწჷფო მაროკოშ მოხ, თიშენ ნამჷ-და რსხუს ოკათჷ ბჟადალი საჰარა, ნამუსჷთ მაროკო მუშ ტერიტორიათ კოროცხუნს. 2009 წანაშ 20 მელახშე, რსხუშ მაკათურობაქ ობორჯეთ გუჩენდჷ მადაგასკარს, ქიანას გომაფაფილი პოლიტიკური კრიზისიშ გეშა. 2012 წანას ჟირ ქიანას გუჩენდჷ თაშნეშე ობორჯეთ მაკათურიშ სტატუსიქ: 23 მელახის მალის დო 17 პირელს გვინეა-ბისაუს სახენწჷფო გჷნორთაფაშ გეშა.
აფრიკაშ რსხუშ ადმინისტრაცია ადის-აბებას, (ეთიოპიას) იდვალუაფუ.
ორგანიზაცია
აფრიკაშ რსხუშ თარი ორგანოეფი რე:
- ასამბლეა
- ემაჸონაფალი კომიტეტი
- კომისია
- იროიანი წჷმმარინაფალეფიშ კომიტეტი
- შვიდობაშ დო უშქურანჯობაშ სხუნუ
- პანაფრიკული პარლამენტი
- ეკონომიკურ დო სოციალურ საკითხეფიშ სხუნუ
- სასამართალო
- სპეციალიზირაფილი ტექნიკური კომიტეტეფი
- ფინანსური ინსტიტუტეფი
პანაფრიკული პარლამენტი
2004 წანაშ 16 ეკენიას, ტიმბუქტუს დირსხუ პანაფრიკულ პარლამენტიქ.
პარლამენტიშ არსებუაშ მაართა ხუთ წანაშ გოძვენას, თე ორგანო იკათუანდჷ აფრიკაშ რსხუშ 46 ქიანაშე 265 მაკათურს, ნამუთ არსულენს საკონსულტაციო-აკახუნალი ორგანოშ როლს. თაშნეშე, 2009 წანაშე, პარლამენტის ეჭოფილი აფუ კანონმადვალუ ორგანოშ ფუნქციეფი.
მაკათური ქიანეფი
თარი სტატია: აფრიკაშ რსხუშ მაკათური ქიანეფი.არძა გოეროშ მაკათური სახენწჷფო, ნამუთ იდვალუაფუ აფრიკას დო აფრიკაშ ტერიტორიულ წყარეფს აფრიკაშ რსხუშ (AU) ვარდა აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციაშ (OAU) მაკათური რე ვარდა ოკათუდჷ, მუჭოთი რე საჰარაშ არაბეფიშ დემოკრატიული რესპუბლიკა, ნამუშ სტატუსი ოდებელი რე. მაროკოქ რსხუშე გეგშართჷ, ბურკინა-ფასოს დო ცენტრალური აფრიკაშ რესპუბლიკას ასე მაკათურობა შეჩემაფილი აფჷნა. ესპანეთი, ევროპული ქიანა, ნამუთ სუვერენიტეტის ითხილანს აფრიკაშ კონტინენტის მადვალუ სეუტას დო მელილიას, თაშნეშე კანარიშ კოკეფს, აკრედიტირაფილი რე აფრიკაშ რსხუს.[2]
მაკათურობა გაჩერებულეფი
ოორუე ობჟათე ბჟაეიოლი ბჟადალი ცენტრალური
ბურკინა-ფასო – მაკათურობა გაჩერებული რე 2015 წანას სახენწჷფო გინორთაფაშ გეშა.[3]
ცენტრალური აფრიკაშ რესპუბლიკა – მაკათურობა გაჩერებული რე ქიანას 2012 წანაშე ასეშახ მიმალი კონფლიქტიშ გეშა.[4]
დუმაკვირაფალი სახენწჷფოეფი
ჰაიტი – 2012 წანაშ 2 ფურთუთას, ადის-აბებას ტარებული აფრიკაშ რსხუშ მა-18-ო სამიტის ჰაიტიქ, დუმაკვირაფალი ქიანაშ სტატუსი მიღჷ დო თეწკჷმა ართო ოფიციალური გჷნაცხადი მიშეღჷ აფრიკაშ რსხუშ ასოცირაფილი მაკათურობაშო.[5]
ყაზახეთი – 2013 წანაშ 14 გერგობათუთას, ყაზახეთიქ მიღჷ დუმაკვირაფალი ქიანაშ სტატუსი ომანგე მორაგადეფიშ 2013 წანაშ მესის ხემოჭარუშ უკული. ყაზახეთიშ გალენური საქვარეფიშ მინისტრი ერლან იდრისოვი რე ყაზახეთიშ რესპუბლიკაშ იროიანი წჷმმარინაფალი აფრიკაშ რსხუს.[6]
ლატვია – დუმაკვირაფალი ქიანა აფრიკაშ რსხუს 2012 წანაშე.[7]
პალესტინა – აფრიკაშ რსხუშ 21-ა სამიტის, პალესტინას დუმაკვირაფალი ქიანაშ სტატუსიქ მიაჩჷ.[8]
სერბეთი – დუმაკვირაფალი ქიანაშ სტატუსიშ მაღვენჯი აფრიკაშ რსხუს.[9][10][11]
თურქეთი – ქიანას დუმაკვირაფალიშ სტატუსი უღუ 2005 წანაშე.[12]
მაკათურობა მეტებული
მაროკო – გეგშართჷ აფრიკაშ რსხუშ წიმოხონშე, აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციაშე (OAU) 1984 წანას, მუჟამსჷთ მაკათური ქიანეფიშ უმენტაშობაქ ხუჯ დუკინჷ საჰარაშ არაბეფიშ დემოკრატიულ რესპუბლიკას (აღიარაფილი რე პოლისარიოშ ფრონტიშე 1976 წანას დო ნამუთ დენს ბჟადალი საჰარაშ წჷმმარინაფალობაშე), დო შედეგო მიღეს აფრიკაშ რსხუშ მაკათურობაშა.[13][14] მაროკოშ მორსხუე, ზაირი (ასე კონგოშ დემოკრატიული რესპუბლიკა), ეწმურედჷ აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციაშე (OAU) საჰარაშ რესპუბლიკაშ აღიარაფას, დო მობუტუშ რეჟიმქ ორგანიზაციას 1984 წანაშე 1986 წანაშახ ბოიკოტი გჷმუცხადჷ.[15] თეჸურეშე მოჸუნაფილი, კანკალე ქიანაქ საჰარაშ რესპუბლიკაშ ხუჯიშ დოკინაშე უარი გაცხადჷ.
პრეზიდენტეფი
თარი სტატია: აფრიკაშ რსხუშ პრეზიდენტი.
| ჯოხო | მოღალობაშ დოჭყაფა | მოღალობაშ თება | ქიანა |
|---|---|---|---|
| ტაბო მბეკი | 9 კვირკვე 2002 | 10 კვირკვე 2003 |  ობჟათე აფრიკაშ რესპუბლიკა |
| ჟოაკიმ ჩისანო | 10 კვირკვე 2003 | 6 კვირკვე 2004 |  მოზამბიკი |
| ოლუსეგუნ ობასანჯო | 6 კვირკვე 2004 | 24 ღურთუთა 2006 |  ნიგერია |
| დენი სესუ-ნგესო | 24 ღურთუთა 2006 | 24 ღურთუთა 2007 |  ტოგო |
| ჯონ კუფუორი | 30 ღურთუთა 2007 | 31 ღურთუთა 2008 |  განა |
| ჯაკაია კიკვეტე | 31 ღურთუთა 2008 | 2 ფურთუთა 2009 |  ტანზანია |
| მუამარ კადაფი | 2 ფურთუთა 2009 | 31 ღურთუთა 2010 |  ლიბია/1977 |
| ბინგუ ვა-მუთარიკა[16][17] | 31 ღურთუთა 2010 | 31 ღურთუთა 2011 |  მალავი/2010 |
| თეოდორო ობიანგ ნგეუმა მბასოგო[18] | 31 ღურთუთა 2011 | 29 ღურთუთა 2012 |  ეკვატორული გვინეა |
| იაი ბონიi | 29 ღურთუთა 2012 | 27 ღურთუთა 2013 |  ბენინი |
| ჰაილემარიამ დესალენი | 27 ღურთუთა 2013 | 30 ღურთუთა 2014 |  ეთიოპია |
| მოჰამედ ულდ აბდელ აზიზი | 30 ღურთუთა 2014 | 30 ღურთუთა 2015 |  მავრიტანია |
| რობერტ მუგაბე | 30 ღურთუთა 2015 | მოქიმინჯე |  ზიმბაბვე |
რესურსეფი ინტერნეტის
სქოლიო
 | ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |
