Αφρικανική Ένωση

Η Αφρικανική Ένωση αποτελείται σήμερα από 55 κράτη-μέλη. Περιλαμβάνει όλα τα κράτη της Αφρικής συμπεριλαμβανομένης της (μερικώς αναγνωρισμένης διεθνώς) Δυτικής Σαχάρας.

Κατά καιρούς, η ιδιότητα ορισμένων κρατών ως μέλη της ένωσης έχει ανασταλεί. Η Μαυριτανία ήταν για 2 χρόνια (2005-07) εκτός Οργανισμού, καθώς έγινε το 2005 πραξικόπημα στη χώρα, επανήλθε αλλά το 2008 η εισδοχή της ανεστάλη ξανά εξαιτίας νέου πραξικοπήματος τον Αύγουστο του 2008, για να επανέλθει ξανά στον οργανισμό το 2009. Η Ερυθραία ανακάλεσε «τους πρεσβευτές της από την Αφρικανική Ένωση» στις 20 Νοεμβρίου 2009.^[1] Αυτό συνέβη έπειτα από το κάλεσμα της Αφρικανικής Ένωσης προς το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή κυρώσεων λόγω της φερόμενης υποστήριξης που παρέχει η Ερυθραία προς τους ισλαμιστές αντάρτες της Σομαλίας. Οι τελευταίοι επιδιώκουν την ανατροπή της προσωρινής και αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Σομαλίας.^[2] Στις 22 Δεκεμβρίου 2009 το Συμβούλιο Ασφαλείας ενέκρινε το ψήφισμα 1907, με το οποίο επιβλήθηκε εμπάργκο όπλων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις για τους ηγέτες της Ερυθραίας, καθώς επίσης και πάγωμα λογαριασμών για τους αξιωματούχους της. Τελικά, τον Ιανουάριο του 2011, η χώρα απέστειλε εκπρόσωπό της ξανά στην Ένωση, τον Tesfa-Alem Tekle. Ο Νίγηρας τέθηκε εκτός Αφρικανικής Ένωσης στις 19 Φεβρουαρίου 2010, έπειτα από το πραξικόπημα που έγινε την προηγούμενη ημέρα και είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του προέδρου Μαμαντού Ταντζά,^[3] ενώ η Ακτή Ελεφαντοστού τέθηκε εκτός οργανισμού στις 9 Δεκεμβρίου 2010, εξαιτίας των αμφισβητούμενων προεδρικών εκλογών του 2010.^[4] Σήμερα έχουν επανέλθει και οι δύο χώρες στον οργανισμό, ενώ το ίδιο συνέβη και με τη Γουινέα, η οποία τέθηκε εκτός του οργανισμού στις 29 Δεκεμβρίου του 2008, έπειτα από το πραξικόπημα που ακολούθησε τον θάνατο του προέδρου Λανσάνα Κοντέ. Έπειτα από την επιστροφή της δημοκρατίας, επανήλθε στον οργανισμό το 2010.^[5] Το Μάλι έμεινε εκτός για το διάστημα 23 Μαρτίου 2012- 24 Οκτωβρίου 2012, εξαιτίας πραξικοπήματος. Η Μαδαγασκάρη τέθηκε εκτός οργανισμού στις 20 Μαρτίου του 2009 μετά την πολιτική κρίση του 2009.^[6] Ο οργανισμός έκρινε ως «αντισυνταγματική» τη διαδικασία που έφερε στην εξουσία τον πρόεδρο Αντρί Ραζοελίνα.^[7] Μετά τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών το 2013, η νησιωτική χώρα επέστρεψε στον οργανισμό (27 Ιανουαρίου 2014). Για μικρό χρονικό διάστημα εκτός του οργανισμού βρέθηκαν το Τόγκο (25 Φεβρουαρίου - 27 Μαΐου 2005) και η Γουινέα-Μπισσάου (έπειτα από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2012). Το 2013-2014 ανεστάλη η συμμετοχή της Αιγύπτου, ως επακόλουθο της ανατροπής του εκλεγμένου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι από τις αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις.^[8] Η Αίγυπτος επανήλθε στον οργανισμό στις 17 Ιουνίου 2014. Για μικρό χρονικό διάστημα εκτός του οργανισμού βρέθηκε η Μπουρκίνα Φάσο (18 Σεπτεμβρίου 2015 - 26 Σεπτεμβρίου 2015).^[9] Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία τέθηκε εκτός οργανισμού στις 25 Μαρτίου του 2013 και επέστρεψε στον οργανισμό στις 7 Απριλίου του 2016.^[10]

Το Μαρόκο επανεντάχθηκε στον οργανισμό το 2017. Είχε αποχωρήσει το 1984 από τον Οργανισμό Αφρικανικής Ενότητας, πρόδρομο της ΑΕ, όταν ο Οργανισμός υποστήριξε τη Δυτική Σαχάρα, χώρα που διεκδικεί την απόσχισή της από το Μαρόκο. Η Δυτική Σαχάρα σήμερα αναγνωρίζεται από 43 κράτη στον κόσμο και είναι πλήρες μέλος της ΑΕ.

Τον Φεβρουάριο του 2012, η Αϊτή, η νησιωτική χώρα της Καραϊβικής, αν και ανήκει στην Αμερικανική ήπειρο έκανε αίτηση προς την Αφρικανική Ένωση ώστε να συμπεριληφθεί ως πλήρες μέλος της.^[11] Η χώρα έλαβε αρχικά τον τίτλο του Παρατηρητή, ενώ η Ένωση θα συζητήσει την πιθανότητα αναβάθμισης της σχέσης της χώρας τον Ιούνιο του 2013.^[12] Σε ένα δελτίο τύπου που εκδόθηκε τον Μάιο του 2016, η Επιτροπή της Αφρικανικής Ένωσης ανακοίνωσε ότι «σύμφωνα με το άρθρο 29.1 της Καταστατικής Πράξης της ΑΕ, μόνο τα αφρικανικά κράτη μπορούν να ενταχθούν στην Αφρικανική Ένωση». Ως εκ τούτου, η «Αϊτή δεν θα γίνει δεκτή ως κράτος μέλος της Αφρικανικής Ένωσης».^[13]

Κράτη μέλη

Τα 55 μέλη της Αφρικανικής Ένωσης είναι, σήμερα, τα ακόλουθα:

Μέλη - παρατηρητές

•  Αϊτή - Κατέχει ρόλο παρατηρητή.^[17]
•  Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ^[18]
• Ισραήλ - Σε αναστολή από τον Φεβρουάριο του 2023. ^[19][20]
• Καζακστάν – Παρατηρητής από τις 14 Νοεμβρίου 2013.^[21]
• Λετονία ! Λετονία –Παρατηρητής από το 2012.^[22]
•  Μεξικό ^[23]
• Ουκρανία ! Ουκρανία – Μέλος-παρατηρητής από το 2016.^[24]
• Κράτος της Παλαιστίνης ! Κράτος της Παλαιστίνης – Με καθεστώς παρατηρητή έπειτα από την 21η σύνοδο κορυφής του οργανισμού, το 2013.^[25]
• Σερβία – Παρατηρητής. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Σερβίας έχουν παραστεί στις συνόδους κορυφής του οργανισμού στην Αντίς Αμπέμπα.^[26][27][28]
•  Τουρκία – Με καθεστώς παρατηρητή από το 2005.^[29]

Ο Γενικός Γραμματέας και ο έχων την Προεδρία του Οργανισμού αποτελούν τα κυριότερα διοικητικά όργανα του Οργανισμού. Υπάρχει από το 2004 και το Παναφρικανικό Κοινοβούλιο.

Ιστορικό

• 25 Μαΐου 1963 Οργανισμός Αφρικανικής Ενότητας (OAU).
• 9 Ιουλίου 2002 Αφρικανική Ένωση(AU).

Γενικοί Γραμματείς

• 25 Μαΐου 1963 - 21 Ιουλίου 1964 Κίφλε Γουοντάτζο (Αιθιοπία) (προσωρινός) (γενν. 1936 -θαν. 2004)
• 21 Ιουλίου 1964 - 15 Ιουνίου 1972 Ντιάλο Τεγί (Γουινέα) (γενν. 1925 - θαν. 1977)
• 15 Ιουνίου 1972 - 16 Ιουνίου 1974 Νζο Εκανγκάκι (Καμερούν) (γενν. 1934 - θαν. 2005)
• 16 Ιουνίου 1974 - 21 Ιουλίου 1978 Γουίλιαμ Ετέκι (Καμερούν) (γενν. 1933)
• 21 Ιουλίου 1978 - 12 Ιουνίου 1983 Εντέμ Κότζο (Τόγκο) (γενν. 1938 -θαν. 2020)
• 12 Ιουνίου 1983 - 20 Ιουλίου 1985 Πίτερ Όνου (Νιγηρία) (προσωρινός) (γενν. 1931 - θαν. 1997)
• 20 Ιουλίου 1985 - 19 Σεπτεμβρίου 1989 Ίντε Ουμάρου (Νίγηρας) (γενν. 1937 - θαν.

2002)

• 19 Σεπτεμβρίου 1989 - 17 Σεπτεμβρίου 2001 Σαλίμ Αχμέτ Σαλίμ (Τανζανία) (γενν. 1942)
• 17 Σεπτεμβρίου 2001 - 9 Ιουλίου 2002 Αμάρα Έσι (Ακτή Ελεφαντοστού) (γενν. 1944)

Πρόεδροι της Επιτροπής

• 9 Ιουλίου 2002 - 16 Σεπτεμβρίου 2003 Αμάρα Έσι (Ακτή Ελεφαντοστού) (βλέπε παραπάνω)(προσωρινός)
• 16 Σεπτεμβρίου 2003 - 28 Απριλίου 2008 Αλφά Ουμάρ Κοναρέ (Μαλί) (γενν. 1946)
• 28 Απριλίου 2008 -15 Οκτωβρίου 2012 Ζαν Πενγκ (Γκαμπόν) (γενν. 24 Νοεμβρίου 1942)
• 15 Οκτωβρίου 2012- 14 Μαρτίου 2017 Νκοσαζάνα Ντλαμίνι Ζούμα (Νότια Αφρική) (γενν. 27 Ιανουαρίου 1949)
• 14 Μαρτίου 2017- σήμερα Μουσά Φακί (Τσαντ) (Κεντρική Αφρική) (γενν. 1960)

Πρόεδροι

O ρόλος του προέδρου (προεδρεύοντα) είναι εθιμοτυπικός.

Πρόεδροι Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας

• 25 Μαΐου 1963 - 17 Ιουλίου 1964 Χαϊλέ Σελασιέ (Αιθιοπία)(γ. 1892 - θαν. 1975) (1η φορά)
• 17 Ιουλίου 1964 - 21 Οκτωβρίου 1965 Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ (Αίγυπτος) (γενν. 1918 - θαν. 1970)
• 21 Οκτωβρίου 1965 - 24 Φεβρουαρίου 1966 Κουάμε Νκρούμαχ (Γκάνα) (γενν. 1909 - θαν. 1972)
• 24 Φεβρουαρίου 1966 - 5 Νοεμβρίου 1966 Τζόζεφ Άρθουρ Ανκράχ (Γκάνα) (γενν. 1915 - θαν. 1992)
• 5 Νοεμβρίου 1966 - 11 Σεπτεμβρίου 1967 Χαϊλέ Σελασιέ (Αιθιοπία) (βλέπε παραπάνω) (2η φορά)
• 11 Σεπτεμβρίου 1967 - 13 Σεπτεμβρίου 1968 Ζοζέφ Ντεζιρέ Μομπούτου (Κονγκό Κινσάσα) (γενν. 1930 - θαν. 1997)
• 13 Σεπτεμβρίου 1968 - 6 Σεπτεμβρίου 1969 Ουαρί Μπουμεντιέν (Αλγερία) (γενν. 1932; - θαν. 1978)
• 6 Σεπτεμβρίου 1969 - 1 Σεπτεμβρίου 1970 Αχμαντού Αχιτζό (Καμερούν) (γενν. 1924 - θαν. 1989)
• 1 Σεπτεμβρίου 1970 - 21 Ιουνίου 1971 Κένεθ Καούντα (Ζάμπια) (1η φορά) (γενν. 1924 - θαν. 2021)
• 21 Ιουνίου 1971 - 12 Ιουνίου 1972 Μοκτάρ Ουλντ Ντάντα (Μαυριτανία) (γενν. 1924 - θαν. 2003)
• 12 Ιουνίου 1972 - 27 Μαΐου 1973 Χασάν Β΄ (Μαρόκο) (γενν. 1929 - θαν. 1999)
• 27 Μαΐου 1973 - 12 Ιουνίου 1974 Γιακούμπου Γκοβόν (Νιγηρία) (γενν. 1934)
• 12 Ιουνίου 1974 - 28 Ιουλίου 1975 Μουχάμαντ Σιάντ Μπάρε (Σομαλία)(γενν. 1919 - θαν. 1995)
• 28 Ιουλίου 1975 - 2 Ιουλίου 1976 Ίντι Αμίν Νταντά (Ουγκάντα) (γενν. 1925; - θαν. 2003)
• 2 Ιουλίου 1976 - 2 Ιουλίου 1977 Σερ Σιγουσαγκούρ Ραμγκουλάμ (Μαυρίκιος)(γενν. 1900 - θαν. 1985)
• 2 Ιουλίου 1977 - 18 Ιουλίου 1978 Ομάρ Μπονγκό (Γκαμπόν)(γενν. 1935 - θαν. 2009)
• 18 Ιουλίου 1978 - 12 Ιουλίου 1979 Γκαφάρ Νιμέιρι (Σουδάν) (γενν. 1930 - θαν. 2009)
• 12 Ιουλίου 1979 - 12 Απριλίου 1980 Ουίλιαμ Τόλμπερτ ο νεότερος (Λιβερία) (γενν. 1913 - θαν. 1980)
• 28 Απριλίου 1980 - 1 Ιουλίου 1980 Λεοπόλντ Σεντάρ Σενγκόρ (Σενεγάλη) (γενν. 1906 - θαν. 2001) (προσωρινός)
• 1 Ιουλίου 1980 - 24 Ιουνίου 1981 Σιάκα Στίβενς (Σιέρα Λεόνε) (γενν. 1905 - θαν. 1988)
• 24 Ιουνίου 1981 - 6 Ιουνίου 1983 Ντάνιελ Αράπ Μόι (Κένυα) (γενν. 1924 - θ. 2020)
• 6 Ιουνίου 1983 - 12 Νοεμβρίου 1984 Μενγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ (Αιθιοπία) (γενν. 1937)
• 12 Νοεμβρίου 1984 - 18 Ιουλίου 1985 Τζούλιους Νιερέρε (Τανζανία) (γενν. 1922 - θαν. 1999)
• 18 Ιουλίου 1985 - 28 Ιουλίου 1986 Αμπντού Ντιουφ (Σενεγάλη) (1η φορά) (γενν. 1935)
• 28 Ιουλίου 1986 - 27 Ιουλίου 1987 Ντενίς Σασού-Νγκουέσο (Κονγκό) (γενν. 1943 ) (1η φορά)
• 27 Ιουλίου 1987 - 25 Μαΐου 1988 Κένεθ Καούντα (Ζάμπια) (2η φορά) (βλέπε παραπάνω)
• 25 Μαΐου 1988 - 24 Ιουλίου 1989 Μούσα Τραορέ (Μαλί) (γενν. 1936 - θαν. 2020)
• 24 Ιουλίου 1989 - 9 Ιουλίου 1990 Χόσνι Μουμπάρακ (Αίγυπτος) (1η φορά) (γενν. 1928 - θαν. 2020)
• 9 Ιουλίου 1990 - 3 Ιουνίου 1991 Γιοουέρι Μουσέβενι(Ουγκάντα) (γενν. 1944)
• 3 Ιουνίου 1991 - 29 Ιουνίου 1992 Ιμπραχίμ Μπαμπανγκίντα (Νιγηρία) (γενν. 1941)
• 29 Ιουνίου 1992 - 28 Ιουνίου 1993 Αμπντού Ντιουφ (Σενεγάλη) (2η φορά) (βλέπε παραπάνω)
• 28 Ιουνίου 1993 - 13 Ιουνίου 1994 Χόσνι Μουμπάρακ (Αίγυπτος) (2η φορά) (βλέπε παραπάνω)
• 13 Ιουνίου 1994 - 26 Ιουνίου 1995 Ζιν ελ Αμπεντίν Μπεν Αλί (Τυνησία) (γενν. 1936 - θαν. 2019)
• 26 Ιουνίου 1995 - 8 Ιουλίου 1996 Μέλες Ζενάουι (Αιθιοπία) (γενν. 1955 - θαν. 2012)
• 8 Ιουλίου 1996 - 2 Ιουνίου 1997 Πωλ Μπιγιά (Καμερούν) (γενν. 1933)
• 2 Ιουνίου 1997 - 8 Ιουνίου 1998 Ρόμπερτ Μουγκάμπε (Ζιμπάμπουε) (γενν. 1924 - θαν. 2019) (1η φορά)
• 8 Ιουνίου 1998 - 12 Ιουλίου 1999 Μπλεζ Κομπαορέ (Μπουρκίνα Φάσο) (γενν. 1951)
• 12 Ιουλίου 1999 - 10 Ιουλίου 2000 Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα (Αλγερία) (γενν. 1937 - θαν. 2021)
• 10 Ιουλίου 2000 - 9 Ιουλίου 2001 Γκνασίγκμπε Εγιαντέμα (Τόγκο) (γενν. 1935 - θαν. 2005)
• 9 Ιουλίου 2001 - 2 Ιανουαρίου 2002 Φρέντερικ Τσιλούμπα (Ζάμπια) (γενν. 1943 - θαν. 2011)
• 2 Ιανουαρίου 2002 - 9 Ιουλίου 2002 Λεβί Μουαναγουάσα (Ζάμπια) (γενν. 1948 - θαν. 2008)

Πρόεδροι Αφρικανικής Ένωσης (2002-σήμερα)

Αριθμός	Πορτρέτο	Πρόεδρος	Από	Έως	Χώρα	Περιοχή
1		Θάμπο Μπέκι[30]	9 Ιουλίου 2002	10 Ιουλίου 2003	Νότια Αφρική ! Νότια Αφρική	Νότια Αφρική
2		Ζοακίμ Τσισάνο[31]	10 Ιουλίου 2003	11 Ιουλίου 2004	Μοζαμβίκη ! Μοζαμβίκη	Νότια Αφρική
3		Ολουσέγκουν Ομπασάντζο[32]	11 Ιουλίου 2004	24 Ιανουαρίου 2006	Νιγηρία ! Νιγηρία	Δυτική Αφρική
4		Ντενί Σασού Νγκουέσσο[33]	24 Ιανουαρίου 2006	24 Ιανουαρίου 2007	Δημοκρατία του Κονγκό	Κεντρική Αφρική
5		Τζον Κουφούρ[34]	30 Ιανουαρίου 2007	31 Ιανουαρίου 2008	Γκάνα ! Γκάνα	Δυτική Αφρική
6		Τζακάγια Κικουέτε[35]	31 Ιανουαρίου 2008	2 Φεβρουαρίου 2009	Τανζανία ! Τανζανία	Ανατολική Αφρική
7		Μουαμάρ Καντάφι[36]	2 Φεβρουαρίου 2009	31 Ιανουαρίου 2010	Λιβύη	Βόρεια Αφρική
8		Μπίνγκου γουά Μουταρίκα[37]	31 Ιανουαρίου 2010	31 Ιανουαρίου 2011	Μαλάουι ! 2010	Νότια Αφρική
9		Τεοδόρο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόνγκο[38]	31 Ιανουαρίου 2011	29 Ιανουαρίου 2012	Ισημερινή Γουινέα ! Ισημερινή Γουινέα	Κεντρική Αφρική
10		Γιαγί Μπονί[39]	29 Ιανουαρίου 2012	27 Ιανουαρίου 2013	Μπενίν ! Μπενίν	Δυτική Αφρική
11		Χαϊλεμαριάμ Ντεσαλέ[40]	27 Ιανουαρίου 2013	30 Ιανουαρίου 2014	Αιθιοπία ! Αιθιοπία	Ανατολική Αφρική
12		Μοχάμεντ Ουλντ Αμπντέλ Αζίζ[41]	30 Ιανουαρίου 2014	30 Ιανουαρίου 2015	Μαυριτανία ! 1959	Βόρεια Αφρική
13		Ρόμπερτ Μουγκάμπε[42]	30 Ιανουαρίου 2015	30 Ιανουαρίου 2016	Ζιμπάμπουε ! Ζιμπάμπουε	Νότια Αφρική
14		Ιντρίς Ντεμπί[43]	30 Ιανουαρίου 2016	30 Ιανουαρίου 2017	Τσαντ ! Τσαντ	Κεντρική Αφρική
15		Αλφά Κοντέ[44]	30 Ιανουαρίου 2017	28 Ιανουαρίου 2018	Γουινέα ! Γουινέα	Δυτική Αφρική
16		Πολ Καγκάμε[45]	28 Ιανουαρίου 2018	10 Φεβρουαρίου 2019	Ρουάντα ! Ρουάντα	Ανατολική Αφρική
17		Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι[46]	10 Φεβρουαρίου 2019	10 Φεβρουαρίου 2020	Αίγυπτος ! Αίγυπτος	Βόρεια Αφρική
18		Σίριλ Ραμαφόζα[47]	10 Φεβρουαρίου 2020	6 Φεβρουαρίου 2021	Νότια Αφρική ! Νότια Αφρική	Νότια Αφρική
19		Φέλιξ Τσισεκέντι[48]	6 Φεβρουαρίου 2021	5 Φεβρουαρίου 2022	Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό	Κεντρική Αφρική
20		Μακί Σαλ	5 Φεβρουαρίου 2022	18 Φεβρουαρίου 2023	Σενεγάλη ! Σενεγάλη	Δυτική Αφρική
21		Αζαλί Ασουμανί	18 Φεβρουαρίου 2023	17 Φεβρουαρίου 2024	Κομόρες ! Κομόρες	Νότια Αφρική
22		Μοχάμετ Ουλντ Γκαζουανί	17 Φεβρουαρίου 2024	Σημερινός	Μαυριτανία ! Μαυριτανία	Βόρεια Αφρική

Πρόεδρος του Παναφρικανικού Κοινοβουλίου

• Αφρικανική Ένωση - επίσημη σελίδα
• African Union: A quest for unity, Aljazeera.Net