Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 144.669 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица

Одржлива енергијаенергија произведена и искористена на таков начин што „ги задоволува денешните потреби, без да ја наруши способноста на идните генерации да ги задоволат своите потреби“. Поимот „одржлива енергија“ често се користи обострано со терминот обновлива енергија. Општо земено, обновливите извори на енергија, како што се сончевата, ветерната и хидроелектричната енергија, се сметаат за одржливи. Сепак, одредени проекти за обновлива енергија, како што е расчистување на шумите за производство на биогорива, може да доведе до слична или полоша штета кон животната средина, во споредба со употребата на енергија од фосилните горива. Јадрената енергија е безбеден извор на незагадувачка енергија, но нејзината одржливост е предмет на расправа поради производството на јадрен отпад и ограничените извори на ураниум.

Енергетското преминување за исполнување на светските потреби за електрична енергија, греење, ладење и енергија за превоз на одржлив начин се смета за еден од најголемите предизвици со кои се соочува човештвото во XXI век. На светско ниво, скоро милијарда луѓе немаат пристап до електрична енергија, а околу 3 милијарди луѓе се потпираат на горива што испуштаат многу чад како дрво, јаглен или животински измет за готвење храна. Овие и фосилните горива се најголем придонесувач за загадувањето на воздухот, што предизвикува околу 7 милиони смртни случаи годишно. Производството и потрошувачката на енергија емитува над 70% од емисиите на стакленички гасови предизвикани од човекот. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Човек под Млечниот Пат како гледа во Персеидите кај Ошиненското Езеро, Швајцарија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Антипапата Климент VII
Антипапата Климент VII
На денешен ден…

Денес е 12 јуни 2024 г.

Настани:

1691 Ахмед II на турскиот престол го наследи султанот Сулејман III.
1798 Француската армија го зазеде средоземниот остров Малта.
1812 Наполеон Бонапарт, француски цар, на чело на „Големата армија“ ја мина реката Њемен и ја започна офанзивата на Русија.
1898 Филипинскиот генерал Емилио Агиналдо за време на Американско-шпанската војна со поддршка на САД прогласи независност на Филипини. Американците, потоа ги окупираа Филипините и го срушија отпорот на филипинските националисти, а тој тихоокеански архипелаг стекна формална независност во 1946 година.
1944 Кај селото Стрмашево, Неготинско, дел од Втората македонска НОУ бригада го нападна и го разби бугарскиот полициски одред „Бенковски“. Во оваа борба загина и Коце Стојановски - Металец, истакнат борец и револуционер.
1945 Грчка воена единица го опколи селото Кономлади, Костурско, Егејска Македонија. Притоа, командантот на единицата ги собра сите жители и со сила ги тераше да признаат дека се Грци. Но, тој не успеа во тоа, бидејќи насобраните му изјавија дека се Македонци.
1946 Одигран е фудбалски натпревар за првиот повоен Првак на Македонија помеѓу „Победа“ и „Македонија“ (2:1). Притоа е остварен и првиот фудбалски радиопренос на Радио Скопје, со коментар на Коле Чашуле.
1964 Водачот на Африканскиот национален конгрес, Нелсон Мендела и уште 7 противници на расистичкиот режим во Јужноафриканската Република, осудени се на доживотна робија. Ослободен е во 1990 година, а во 1994 година даде заклетва како прв црнец претседател на земјата.
1976 При воениот удар во Уругвај од власт е симнат претседателот Хуан Бордабери, со што започна деветгодишната диктатура на армискиот врв.
1991 Борис Елцин е избран за претседател на Русија.
1993 Република Македонија стана членка на Меѓународната поштенска заедница.
1997 Република Македонија и Република Џибути воспоставиле дипломатски односи на амбасадорско ниво.
2001 Генерал потполковник Јован Андревски, Началник на Генералштабот на АРМ, поднесе неотповиклива оставка, во екот на борбените дејства.
2016 Најмалку 50 луѓе биле убиени и 53 други повредени во напад во ноќен клуб во Орландо, Флорида. Напаѓачот бил убиен од полициските сили.

Родени:

1840 Јакуб Арбес — чешки писател, критичар и новинар.
1856 Спиро Гулапчев — македонски анархист.
1877 Јохан Фридрих Хегер — германски архитект.
1915 Дејвид Рокфелер — американски банкар.
1924 Џорџ Херберт Вокер Буш — претседател на САД (1988 — 1992).
1926 Амадео Каризо — арегентински фудбалски голман.
1928 Петрос Моливијатис — грчки политичар.
1929 Ана Франк — холандска Еврејка, жртва на холокаустот (п. 1988.).
1930 Столе Аранѓеловиќ — српски и југословенски глумец.
1941 Чик Кореја — американски џез-музичар.
1945 Пет Џенингс — северноирски фудбалер.
1949 Тодор Мицов — македонски поет.
1955 Мурат Мурати — македонски лингвист.
1959 Хуан Антонио Сан Епифанио — шпански кошаркар.
1965 Гвен Торенс — американска атлетичарка.
1969 Витал Хејнен — белгиски одбојкарски тренер.
1977 Николас Васкес — аргентински глумец.
1979 Диего Милито — аргентински фудбалер.
1981 Адријана Лима — бразилски модел.
1982 Марко Поповиќ — хрватски кошаркар.
1984 Бруно Соријано — шпански фудбалер.
1986 Серхио Родригес — шпански кошаркар.
1989 Андреја Гвардини — италијански велосипедист.
1992 Филипе Кутињо — бразилски фудбалер.
1996 Давинсон Санчес — колумбиски фудбалер.

Починале:

816 Лав IIIримски папа.
1903 Милан Делчев — македонски револуционер.
1912 Фредерик Паси — француски хуманист и нобеловец (р. 1822).
1943 Тодор Ангеловски — македонски учител.
1944 Коце Стојановски - Металец — македонски револуционер.
1983 Норма Ширер — канадско-американска филмска глумица.
1997 Булат Окуџава — советски и руски поет.
2003 Грегори Пек — американски филмски глумец (р. 1916).
2006 Ѓерѓ Лигети — унгарско-австриски композитор (р. 1923).
2007 Барон Ги Едуар Алфонс Пол де Ротшилд — француски банкар (р. 1909).

Празници:

Ден на Русија.
Светски ден против злоупотребата на детскиот труд.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич