Сүрүн сирэй

Муус устар 27 күнэ

Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтэ: Өрөспүүбүлүкэ күнэ

• 1771 сыллаахха М. Беневскэй баһылыктаах Камчатка сыылынайдара өрө турбуттар уонна былдьаабыт хараабылларынан Францияҕа күрээбиттэр.
• 1908 сыллаахха муус устар 27 күнүттэн алтынньы 31 күнүгэр дылы Лондон куоракка IV Олимпиада ыытыллыбыт.
• 1920 — Максим Аммосов Хочо улууһуттан төрүттээх Семен Иванову Иркутскайтан Саха сиригэр төннөрөр туһунан сурук суруйар. Кэлин бу киһи САССР салайаачыларыттан биирдэстэрэ буолбута, конфедералистар өрө турууларын кэнниттэн салалтаттан туоратыллыбыта, сахалартан бастакынан инженер-гидролог идэтин ылан Өлүөнэ пароходствотын начаалынньыгын солбуйааччытынан үлэлээбитэ.
• 1922 — Бүтүн Сойуустааҕы ЦИК дэкириэтинэн Саха АССР тэриллибит — Саха сирин судаарыстыбаннаһа олохтоммут. Бу дэкириэтинэн Саха Сиригэр урукку Саха күбүөрүнэтин сирдэрэ, Енисей губерниятын Хатанга-Анаабыр оройуона, Киренскай уезд Өлүөхүмэ-Сунтаар буолаһа, Хотугу Муустаах акыйаан илиҥҥи кэтирээһин 84 уонна 140 кыраадыстарын ыккардыгар сытар бары арыылара уонна Камчаатка уобалаһын Охуоскай уезда киирбиттэр. Бу дьаһаныы саха чулуу дьоно М. Аммосов, Ис. Бараахап, Б. Ойуунускай туруорсууларынан ылыныллыбыта. Маны таһынан ВЯОНУ тэриллиитэ улахан суолталааҕа.
• 1974 — хомсомуол бастакы этэрээтэ БАМ-ы тута тиийбит.
• 1984 — Ирбэт тоҥу чинчийэр Институт дириэктэригэр Павел Мельниковка (19.06.1908—21.07.1994) Социалистыы Үлэ Дьоруойун аата иҥэриллибит.
• 1992 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү Сэбиэтин XII уочарата суох сиэссийэтигэр өрөспүүбүлүкэ саҥа Конституцията олоххо киирбитэ.
• 2014 сыл Дьокуускайга (Киров уулуссатыгар) Исидор Бараховка мэҥэ аһыллыбыт.

Төрөөбүттэр

• 1933 — Арҕаа Хаҥалас улууһун (билигин — Хаҥалас улууһа) Бэһис Малдьаҕар нэһилиэгэр Василий Федоров — устуоруйа билимин дуоктара. Дуоктар диссэртээссиэйтин Саха сирин 1900-1917 сылларга сайдыытыгар көмүскээбитэ.
• 1941 — саха кэпсээнньит суруйааччыта Василий Титов, Үөһээ Бүлүү Мэйик нэһилиэгэр төрөөбүт.

Өлбүттэр

• 1480 — Фернан Магеллаан — айанньыт, Испания колонизатора, Сири төгүрүччү эргийбит бастакы Европа эспэдииссийэтин тэрийээччи (бэйэтэ айанын ситэрбэккэ, аара Мактан арыы баһылыгын илиититтэн өлбүтэ).

Телеграм-ханаалбытыгар суруттаххына биһиги да үөрүөхпүт, бэйэҥ да астыныаҥ ;)

Билэҕин дуо…

• Бу Италияттан төрүттээх ас аата устурууна диэн тылтан тахсыбыт эбит.
• Сорох саха тылларын атын омук тылыгар сатаан тылбаастыыр кыах суох.

Соторутааҥы ыстатыйалар

Ааҕыҥ, көннөрүҥ

Бу күннэрдээҕи уларыйыылар — ким тугу суруйбутун көрүөххэ сөп.

Бу саҥа ыстатыйалар, онон өссө чочулла илик буолуохтарын сөп. Алҕастаах буоллахтарына харса суох көннөрүҥ.

• Сахалыы Бикитиэкэҕэ киирэн айымньыларда ааҕыҥ. Саҥа айымньылары угаҥҥыт көмө буолуҥ.

Бүгүҥҥү ойуу

1888 сыллахха тутуллубут Украина Хмельницкай уобалаһыгар баар Успения Сибэтиэй Буҕарадыысса сиэркибэтин мас бүрүөһүнэ

Үчүгэй (сэргэммит) ыстатыйа

Исландия — Европа уонна Хотугу Америка икки ардыларыгар сытар арыы дойду. Республика. Киһитин ахсаана — 307 261.Муора арыыта. Соҕуруу өттүттэн Атлантическай океанынан суураллар, арҕаа уонна хоту — Гренландскай муоранан, илин - Норвежскай муоранан. Сирин иэнэ 103125 км². Арыы үгүс өттө хайалар. Дэхси сир а5ыйах. Муора биэрэгэр фьордар бааллар. Исландия гейзердарынан, геотермальнай ууларынан уонна вулканнарынан аатырар.

(өссө…)

Бастыҥ ыстатыйа

Яков Федорович Санников (1844—1908) — өбүгэлэрин үгэстэрин тутуһан нуучча уонна омук полярниктарыгар сүҥкэн улахан үтүөнү-өҥөнү оҥорбут саха атыыһыта. Кини суон сураҕа Муустаах байҕал кытыытынан эрэ буолбакка, бүтүн Россия үрдүнэн биллибит. Булуҥҥа былыр «халлааҥҥа таҥара, биһиэхэ Яков Санников» дииллэр эбит. 1886 сыллаахха доктор Бунге экспедициятыгар көмөлөспүт. 1894 сыллаахха барон Толль Ф.Нансеҥҥа депо тутарыгар көмөлөспүт. Ол өҥөлөрүн иһин икки кыһыл көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыт (онтон биирин Швеция ыраахтааҕыта Оскар биэрбит).

(өссө…)

Көмүөл күүһэ

Бүгүн бу ыстатыйалары тупсарабыт, тылбаастыыбыт:

• Бастакы хардыылар
• Ханнык баҕарар Бикипиэдьийэҕэ баар буолуохтаах ыстатыйалар испииһэктэрэ — туохтан саҕалыаххытын билбэт буоллаххытына манна киирэн көрүҥ — баҕар бэйэҕитигэр чугас тиэмэни булуоххут. Манна атын тиһик баар.
• Статьи для перевода — манна тылбаастаныахтаах ыстатыйалар испииһэктэрэ бэриллэр.
• Здесь обсуждаем текущие дела по «обустройству» Саха Википедии
• Прессаҕа сахалыы Бикипиэдьийэ туһунан
• Ыйытыылар (Стол вопросов) — манна тугу баҕарар ыйытыаххытын сөп (можете задавать любые вопросы).
• Манна тылбаастаныахтаах тиэрминнэри ырытабыт: баттаа
• Эбэҥки бикипиэдьийэтэ
• Тупсарыллыахтаах ыстатыйалар тиһиктэрэ — баҕар сэргиир, билэр-көрөр тиэмэҕит баара буолуо.
• Бикипиэдьийэҕэ уруулуу Биики Домоҕу сэргиэххитин сөп. Онно бэргэн этиилэр, өс хоһоонноро, интервьюлартан, айымньылартан быһа тардыылар бааллар: Биики Домох (нууччалыыта Викицитатник)

Амма улууһа — Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдаат

Ыстатыйаны уларытыы киинэ курдук көстүүтэ: Көмө:1-кы уруок

Ыҥырыы

Хаһыаттарга, сурунаалларга, атын да сирдэргэ Бикипиэдьийэни ахтыбыт буоллахтарына биһиги үөрэбит. Тоҕото өйдөнөр — ол аата үлэбит си-дьүгээр хаалбатын, дьоҥҥо туһалааҕын бэлиэтэ. Ити бастакытынан. Иккиһинэн — төһөнөн элбэх киһи билэр да, оччонон элбэх киһи кыттар. Онон күннүккүтүгэр (блогкутугар) кэмиттэн кэмигэр ахтар буолуҥ, элбэх дьоҥҥо туһаайан суруйар дуу этэр дуу буоллаххытына эмиэ бикипиэдьийэни кыбытар буолуҥ. Манна оннук ахтыллыбыт түгэннэр испииһэктэрэ баар.

Саҥа ыстатыйаны эбиэххэ

Бары тыллар · Multilingual coordination · Бикипиэдьийэ саҥа тылынан · Саҥа сайдан эрэр салаалары өйөөһүн

Уруулуу ситимнэр

Wikimedia Пуондата элбэх омук тылынан тахсар, көҥүл уларытыллар уонна туһаныллар хас да тус-туһунан бырайыактардаах:

	Биики Тылдьыт Тылдьыт уонна тезаурус		Wikibooks Үөрэх кинигэлэрэ уонна ыйыылар-кэрдиилэр		Биики Сонун Сонуннар
	Сахалыы бикитиэкэ Айымньылар		Биики Домох Бэргэн этиилэр, сытааталар		Биики Хааһах Ойуулар, уонна да атын медиа-билэлэр
			Meta-Wiki Бикимиэдьийэ пуондатын ситим-сирэ		Бикибэрситиэт Көҥүл-босхо үөрэхтээһин матырыйааллара