Αμερικανική τρυπανοσωμίαση
Η ασθένεια Chagas /ˈtʃɑːɡəs/, ή αμερικανική τρυπανοσωμίαση, είναι μια τροπική παρασιτική ασθένεια που προκαλείται από τα πρωτόζωα Trypanosoma cruzi.[1] Μεταδίδεται κατά κύριο λόγο μέσω των εντόμων, γνωστά ως ακάρεα του φιλιού.[1] Τα συμπτώματα αλλάζουν κατά τη διάρκεια της μόλυνσης. Σε αρχικό στάδιο, κατά κανόνα τα συμπτώματα είναι είτε ανύπαρκτα ή ήπια και μπορεί να συμπεριλαμβάνουν: πυρετό, πρήξιμο στους λεμφαδένες, πονοκεφάλους, ή τοπικό πρήξιμο στην πλευρά του τσιμπήματος.[1] Μετά από 8–12 εβδομάδες, τα άτομα εισάγονται στη χρονική φάση της ασθένειας και σε ποσοστό 60–70% ποτέ δεν παράγει περαιτέρω συμπτώματα.[2][3] Το υπόλοιπο 30 με 40% των ατόμων αναπτύσσουν περαιτέρω συμπτώματα 10 με 30 χρόνια μετά την αρχική μόλυνση.[3] Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η διόγκωση των κοιλιών της καρδιάς με 20 έως 30% να οδηγείται σε καρδιακή ανεπάρκεια.[1] Ο διογκωμένος οισοφάγος ή διευρυμένο έντερο μπορεί επίσης να συμβεί στο 10% των ατόμων.[1]
| Αμερικανική τρυπανοσωμίαση | |
|---|---|
 Photomicrograph of Giemsa-stained Trypanosoma cruzi | |
| Ειδικότητα | λοιμωξιολογία και παρασιτολογία |
| Συμπτώματα | chagoma, Romana's sign, καρδιομυοπάθεια, μυοκαρδίτιδα, ηπατομεγαλία, σπληνομεγαλία και μεγάκολο |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | B57 |
| ICD-9 | 086 |
| DiseasesDB | 13415 |
| MedlinePlus | 001372 |
| eMedicine | med/327 |
| MeSH | D014355 |
Το T. cruzi συνήθως μεταδίδεται στους ανθρώπους και σε άλλα θηλαστικά από τα παρασιτικά «ακάρεα του φιλιού» της υποοικογένειας Triatominae.[4] Αυτά τα έντομα είναι γνωστά με μια σειρά τοπικών ονομάτων, μεταξύ άλλων: vinchuca στην Αργεντινή, Βολιβία, Χιλή και Παραγουάη, barbeiro (το barber) στη Βραζιλία, pito στην Κολομβία, chinche στην Κεντρική Αμερική και chipo στη Βενεζουέλα. Η ασθένεια μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μέσω μετάγγισης αίματος, μεταμόσχευσης οργάνων, διατροφής με μολυσμένα με παράσιτα τροφές και από τη μητέρα στο έμβρυο.[1] Η διάγνωση στο αρχικό στάδιο της ασθένειας γίνεται με την εύρεση του παρασίτου στο αίμα με τη χρήση μικροσκοπίου.[3] Η διάγνωση στη χρονική ασθένεια γίνεται με την εύρεση αντισωμάτων για το T. cruzi στο αίμα.[3]
Η πρόληψη κατά κύριο λόγο περιλαμβάνει την εξόντωση των ακάρεων του φιλιού και την αποφυγή τέτοιων τσιμπημάτων.[1] Άλλες προληπτικές ενέργειες συμπεριλαμβάνουν την παρακολούθηση του αίματος που χρησιμοποιείται για τις μεταγγίσεις.[1] Δεν έχει αναπτυχθεί νέο εμβόλιο μετά το 2013.[1] Οι αρχικές μολύνσεις είναι ιάσιμες με τα φάρμακα benznidazole ή nifurtimox.[1] Σχεδόν πάντα οδηγούν σε θεραπεία, εάν χορηγηθούν νωρίς, ωστόσο όσο περισσότερο ένα άτομο πάσχει από την ασθένεια Chagas τόσο περιορίζεται η δράση τους.[1] Όταν χρησιμοποιούνται στη χρονική ασθένεια, μπορεί να καθυστερήσουν ή να εμποδίσουν την ανάπτυξη των συμπτωμάτων τελικού σταδίου.[1] Τα Benznidazole και nifurtimox προκαλούν προσωρινές παρενέργειες σε ποσοστό έως και 40% των ατόμων[1] συμπεριλαμβανομένων δερματικών ανωμαλιών, τοξικότητα εγκεφάλου και ερεθισμό του πεπτικού συστήματος.[2][5][6]
Εκτιμάται ότι 7 με 8 εκατομμύρια ανθρώπων, κυρίως στο Μεξικό, Κεντρική Αμερική και Νότια Αμερική πάσχουν από την ασθένεια Chagas.[1] Καταλήγει σε περίπου 12.500 θανάτους ετησίως από το 2006.[2] Οι περισσότεροι άνθρωποι που νοσούν είναι φτωχοί[2] και δεν συνειδητοποιούν ότι είναι μολυσμένοι.[7] Οι μαζικές πληθυσμιακές μετακινήσεις έχουν αυξήσει τις περιοχές, όπου τα περιστατικά της ασθένειας Chagas disease εντοπίζονται και αυτές συμπεριλαμβάνουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες.[1] Οι περιοχές αυτές έχουν επίσης παρατηρήσει μια αύξηση στα χρόνια μέχρι το 2014.[8] Η ασθένεια περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1909 από τον Carlos Chagas από τον οποίο πήρε το όνομά της.[1] Επηρεάζει πάνω από 150 άλλα ζώα.[2]