بیماری شاگاس
شاگاس (به انگلیسی: Chagas disease)، یا تریپانوزومیازیس آمریکایی، یک بیماری انگلی استوایی ناشی از پروتوزوآ است.[۱] راه اصلی انتقال این بیماری از راه نیش حشراتی به نام ساس بوسه‌زن است.[۱] علائم این بیماری در طول عفونت تغییر می‌کنند. در مرحله اول، علائم معمولاً بروز نمی‌کنند یا خفیف هستند و شامل این موارد می‌شوند: تب، غدد لنفاوی متورم، سردرد یا تورم در ناحیه گزش.[۱] بعد از گذشت ۱۲–۸ هفته، بیماران وارد مرحله مزمن بیماری شده و در ۷۰–۶۰ درصد موارد علائم دیگری نمایان نمی‌شود.[۲][۳] علائم این بیماری ۱۰ تا ۳۰ سال بعد از عفونت اولیه در ۳۰ تا ۴۰٪ باقیمانده بروز می‌کند.[۳] این علائم شامل بزرگ‌شدن بطن در ۲۰ تا ۳۰٪ افراد است که منجر به نارسایی قلبی می‌شود.[۱] ممکن است بزرگ‌شدن مری یا انبساط روده بزرگ در ۱۰٪ افراد رخ دهد.[۱]
| شاگاس | |
|---|---|
 | |
| تصویر تریپانوزوما کروزی با رنگ‌آمیزی گیمسا، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) | |
| تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی)، انگل‌شناسی  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | B57 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 086 |
| دادگان بیماری‌ها | 13415 |
| مدلاین پلاس | 001372 |
| ئی‌مدیسین | med/۳۲۷ |
| پیشنت پلاس | شاگاس |
| سمپ | D014355 |
T. cruzi معمولاً از طریق خون‌خوراکی «ساس‌های بوسه‌زن» به انسان و سایر پستانداران سرایت می‌کند.[۴] این حشرات دارای نام‌های محلی زیادی از جمله vinchuca در آرژانتین، بولیوی، شیلی و پاراگوئه؛ barbeiro (آرایشگر) در برزیل، pito در کلمبیا، chinche در آمریکای مرکزی و chipo در ونزوئلا می‌باشد. این بیماری می‌تواند از طریق انتقال خون، پیوند اندام، خوردن غذای آلوده شده توسط انگل و از مادر به نوزاد نیز شیوع پیدا کند.[۱] تشخیص زودهنگام به وسیله یافتن انگل در خون توسط میکروسکوپ انجام می‌گیرد.[۳] بیماری‌های مزمن توسط یافتن پادتن T. cruzi در خون تشخیص داده می‌شوند.[۳]
پیشگیری معمولاً به وسیله از بین بردن ساس‌های بوسه‌زن و جلوگیری از گزیده شدن توسط آنها صورت می‌گیرد.[۱] سایر اقدامات پیشگیرانه شامل آزمایش خون مورد استفاده برای انتقال می‌باشد.[۱] تا سال ۲۰۱۳ هیچ واکسنی ساخته نشده است.[۱] عفونت‌های اولیه به وسیله بنزنیدازول یا نیفورتیموکس قابل درمان می‌باشد.[۱] در اکثر مواقع، این داروها در صورتی که در مراحل اولیه استفاده شوند باعث درمان بیمار می‌شوند، اما هرچه از مدت بیماری شاگاس بگذرد اثر آنها کمتر می‌شود.[۱] ممکن است این داروها هنگام استفاده در بیماری‌های مسری باعث کاهش یا جلوگیری از پیشرفت علائم مرحله آخر شوند.[۱] بنزنیدازول و نیفورتیومکس باعث به وجود آمدن اثرات جانبی موقت مانند اختلالات پوستی، مسمومیت مغز و مشکلات سیستم گوارشی در نزدیک به ۴۰٪ بیماران[۱] شود.[۲][۵][۶]
برآورد می‌شود ۷ تا ۸ میلیون نفر، که اغلب در مکزیک، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند دچار بیماری شاگاس باشند.[۱] تلفات این بیماری تا سال ۲۰۰۶ حدود ۱۲٬۵۰۰ نفر بوده است.[۲] اغلب کسانی که دچار این بیماری می‌شوند افراد فقیر هستند[۲] و بیشتر افرادی که دچار این بیماری هستند از بیماری خود اطلاع ندارند.[۷] جابجایی‌های جمعیتی در مقیاس بزرگ مناطقی که بیماری شاگاس در آنها یافت شده است را افزایش داده است و کشورهای اروپایی و آمریکا اکنون شامل این مناطق هستند.[۱] این مناطق همچنین شاهد افزایش موارد ابتلاء به این بیماری در سال‌های منتهی به ۲۰۱۴ بوده است.[۸] این بیماری برای نخستین بار در سال ۱۹۰۹ توسط کارلوس شاگاس تشریح شد و نام او را بر این بیماری گذاشتند.[۱] بیماری شاگاس بر بیش از ۱۵۰ حیوان دیگر تأثیر می‌گذارد.[۲]