โรคชากาส
โรคชากาส /ˈtʃɑːɡəs/ หรือ อเมริกันทริพาโนโซม คือโรคเขตร้อนซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากปรสิตจากสัตว์เซล์เดียว ซึ่งเป็นพาหะของเชื้อ Trypanosoma cruzi [1] ส่วนมากเชื้อนี้จะถูกแพร่โดยแมลงที่ชื่อ มวลเพชรฆาต[1] อาการของโรคจะเปลี่ยนแปลงไปตามระยะของการติดเชื้อ ส่วนใหญ่ในระยะเริ่มแรก มักจะไม่แสดงอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย ได้แก่: มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองบวม ปวดศีรษะ หรือการบวมในบริเวณที่ถูกกัด[1] หลังจาก 8–12 สัปดาห์ ผู้ป่วยจะเข้าสู่ระยะเรื้อรังและในผู้ป่วย 60–70% จะไม่มีอาการอื่นใดอีก[2][3] ส่วนผู้ป่วยอีก 30 ถึง 40% จะมีอาการอื่น ๆ เป็นเวลา 10 ถึง 30 ปีหลังจากที่ได้รับเชื้อครั้งแรก[3] อาการเหล่านี้ได้แก่ห้องล่างของหัวใจโต และประมาณ 20 ถึง 30% อาจนำไปสู่ภาวะหัวใจวาย[1] ในผู้ป่วยราว 10% อาจเกิดภาวะหลอดอาหารขยายใหญ่ขึ้น หรือลำไส้ใหญ่ขยายใหญ่ขึ้นอีกด้วย[1]
| โรคชากาส Chagas | |
|---|---|
 ภาพถ่าย Trypanosoma cruzi จากกล้องจุลทรรศน์โดยการย้อมสีจิมซา | |
| บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก | |
| ICD-10 | B57 |
| ICD-9 | 086 |
| DiseasesDB | 13415 |
| MedlinePlus | 001372 |
| eMedicine | med/327 |
| MeSH | D014355 |
สาเหตุและการวินิจฉัย
โดยทั่วไป T. cruzi แพร่สู่มนุษย์และสัตว์อื่นโดยสัตว์ดูดเลือดที่ชื่อ "มวนเพชฌฆาต" ซึ่งเป็นสัตว์ในตระกูลย่อยของ Triatominae[4] แมลงเหล่านี้มักเป็นที่รู้จักในชื่อต่าง ๆ กันไปตามท้องถิ่น เช่น: vinchuca ในอาร์เจนตินา โบลิเวีย ชิลี และปารากวัย, barbeiro ( barber) ในบราซิล, pito ในโคลอมเบีย, chinche ในอเมริกากลาง และ chipo ในเวเนซุเอลา เชื้อโรคนี้อาจแพร่โดย การรับเลือด, การปลูกถ่ายอวัยวะ, การรับประทานอาหารที่มีปรสิตนี้ปนเปื้อนอยู่ และ จากมารดาสู่ทารกในครรภ์[1] การวินิจฉัยโรคระยะแรกเริ่มคือ การตรวจหาตัวปรสิตในเลือดโดยใช้กล้องจุลทรรศน์[3] โรคระยะเรื้อรังมีการวินิจฉัยโดยการตรวจสอบสารภูมิต้านทานสำหรับ T. cruzi ในเลือด[3]
การป้องกันและการรักษา
โดยทั่วไปการป้องกันคือการกำจัดมวนเพชฌฆาตและหลีกเลี่ยงการถูกกัดโดยแมลงเหล่านี้[1] การป้องกันอื่น ๆ ได้แก่ การตรวจคัดกรองเลือดที่ใช้ในการถ่ายเลือด[1] นับจนถึงปี พ.ศ. 2556 ยังไม่มีการพัฒนาวัคซีนป้องกันโรคนี้[1] โรคระยะเริ่มแรกนั้นสามารถรักษาได้ด้วยยา benznidazole หรือ nifurtimox[1] ผลการรักษาด้วยยาเหล่านี้มักเป็นการรักษาที่หายขาดเสมอหากได้รับยาในระยะแรกเริ่ม อย่างไรก็ตามประสิทธิภาพของยาจะยิ่งด้อยลงถ้าผู้ป่วยติดเชื้อโรคชากาสเป็นเวลานานยิ่งขึ้น[1] การใช้ยาดังกล่าวในโรคระยะเรื้อรังอาจชะลอหรือป้องกันการเกิดอาการระยะสุดท้ายได้[1] ยา Benznidazole และ nifurtimox มีผลข้างเคียงชั่วคราวในผู้ใช้ประมาณ 40%[1] ซึ่งได้แก่ ความผิดปกติของผิวหนัง ความเป็นพิษต่อสมอง และการระคายเคืองของระบบการย่อยอาหาร[2][5][6]
ข้อมูลทางระบาดวิทยา
มีการประมาณว่าคนที่เป็นโรคชากาสมีจำนวน 7 ถึง 8 ล้านคน ส่วนใหญ่อยู่ใน เม็กซิโก อเมริกากลาง และ อเมริกาใต้[1] โรคนี้เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตประมาณ 12,500 รายต่อปี นับจนถึงปี พ.ศ. 2549[2] ผู้ที่ป่วยเป็นโรคนี้ส่วนใหญ่เป็นคนยากจน[2] และผู้ที่ป่วยเป็นโรคนี้ส่วนใหญ่มักไม่ทราบว่าตนติดเชื้อ[7] การขยายเขตอยู่อาศัยของพลเมืองที่ครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ ได้ทำให้จำนวนพื้นที่ที่พบโรคชากาสเพิ่มมากขึ้น และพื้นที่ที่พบโรคนี้ยังรวมถึงประเทศในยุโรปหลายประเทศ และสหรัฐ[1] อีกทั้งยังพบโรคนี้มากขึ้นในหลายปีจนถึงปี พ.ศ. 2557[8] ในปี พ.ศ. 2452 มีการแถลงถึงโรคนี้เป็นครั้งแรกโดยการ์ลุส ชาเกส (Carlos Chagas) ซึ่งเป็นที่มาของชื่อโรคนี้[1] โรคนี้ยังส่งผลกระทบต่อสัตว์อื่น ๆ อีกกว่า 150 ชนิด[2]
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
- Chagas disease ที่เว็บไซต์ Curlie
- Chagas information ที่ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคของสหรัฐ
- Chagas information จาก the Drugs for Neglected Diseases initiative
- Chagas disease information สำหรับนักท่องเที่ยวจาก the International Association for Medical Assistance to Travellers
| การจำแนกโรค | |
|---|---|
| ทรัพยากรภายนอก |