ലോറെൻസിയം

1961 ഫെബ്രുവരി 14ന് ആൽബർട്ട് ഗിയോർസോ, ടോർബ്ജോൺ സിക്ക്‌ലാന്റ്, ആൽമൺ ലാർഷ്, റോബർട്ട് എം. ലാറ്റിമെർ എന്നിവർ ലോറൻസിയത്തിന്റെ കണ്ടെത്തൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ബെർക്ലിയിലെ കാലിഫോർണിയ സർ‌വകലാശാലയിലെ ലോറൻസ് റേഡിയേഷൻ പരീക്ഷണശാലയിൽ വച്ചായിരുന്നു അത്. ഹെവി അയോൺ ലീനിയർ അക്സെലറെറ്റർ (HILAC) എന്ന ഉപകരണം ഉപയോഗിച്ച് കാലിഫോർണിയത്തിന്റെ മൂന്ന് ഐസോട്ടോപ്പുകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന മൂന്ന് മില്ലീഗ്രമ് പദാർത്ഥത്തിലേക്ക് ബോറോൺ-10, ബി-11 അയോണുകൾ കൂട്ടിയിടിപ്പിച്ച്കൊണ്ടാണ് ഇത് ഉൽ‌പാദിപ്പിക്കപ്പെട്ടത്.

ഇങ്ങനെ ലഭിച്ച ²⁵⁷103 ഐസോട്ടോപ്പ് 8~ സെക്കണ്ട് അർദ്ധായുസോടെ, 8.6 MeV ആൽ‌ഫ കണങ്ങൾ ഉൽസർജിച്ചുകൊണ്ട് ശോഷണം സംഭവിച്ചതായി ബെർക്ലി സംഘം അറിയിച്ചു. ഇതിന്റെ പേര് ²⁵⁸Lr എന്ന് പിന്നീട് തിരുത്തപ്പെട്ടു.

${\displaystyle \,_{98}^{252}\mathrm {Cf} +\,_{5}^{11}\mathrm {B} \to \,_{103}^{263-x}\mathrm {Lr} \to \,_{103}^{258}\mathrm {Lr} +5\,_{0}^{1}\mathrm {n} }$

സംഘം പുതിയ മൂലകത്തിന് ലോറൻസിയം (Lw) എന്ന പേര് നിർദ്ദേശിച്ചു.

സൈക്ലോട്രാൻ കണ്ടെത്തിയ ശാസ്ത്രജ്ഞനായ ഏർണസ്റ്റ് ഒ. ലോറൻസിന്റെ ബഹുമാനാർത്ഥമാണ് അമേരിക്കൽ കെമിക്കൽ സൊസൈറ്റി ഈ മൂലകത്തിന് ലോറൻസിയം എന്ന് പേരിട്ടത്. ആദ്യകാലത്ത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത് Lw എന്ന പ്രതീകമാണ്. 1963ൽ ഇത് Lr എന്നാക്കിമാറ്റപ്പെട്ടു. 1997 ഓഗസ്റ്റിൽ ഇന്റർനാഷ്ണൽ യൂണിയൻ ഓഫ് പ്യുവർ ആന്റ് അപ്പ്ലൈഡ് കെമിസ്ട്രിയുടെ ജെനീവയിൽ നടന്ന സമ്മേളനത്തിൽ ലോറൻസിയം എന്ന പേരും Lr എന്ന പേരും അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു. ഏക-ലുറ്റീഷ്യം എന്നും ഇത് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില നിർദ്ദേശങ്ങളുടെ അടിസ്ഥനത്തിൽ ഇതിന്റെ താത്കാലിക മൂലക നാമമായ അൺനിൽട്രിയം ഒരിക്കലും ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.

ലോറൻസിയം ആവർത്തനപ്പട്ടികയിലെ 103ആം മൂലകമാണ്. ഇതിന്റെ രണ്ട് രീതിയിലുള്ള ഇലക്ട്രോണിക ഘടനകൾ ഇവയാണ്:

ബോർ മാ‍തൃക: 2, 8, 18, 32, 32, 8, 3

ക്വാണ്ടം മെക്കാനിക്കൽ മാതൃക: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹⁰4p⁶5s²4d¹⁰5p⁶6s²4f¹⁴5d¹⁰6p⁶7s²5f¹⁴7p¹

ഇതിന്റ ഇലക്ട്രോൺ വിന്യാസം [Rn]7s²5f¹⁴6d¹ ആയിരിക്കണമെന്നാണ് ആദ്യകാല നിഗമനങ്ങൾ വച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ ഇലക്ട്രോൺ വിന്യാസം [Rn]7s²5f¹⁴7p¹ ആയേക്കാമെന്ന് അഭിപ്രായങ്ങൾ ഉയർന്നിരുന്നു. അടുത്തകാലത്തായി ഇത് പരീക്ഷണത്തിലൂടെ ഏകദേശം സ്ഥിരീകരിക്കപ്പെട്ടു.