Unang Pahina
Napiling artikulo
Napetsahan ang pinakamaagang aktibidad ng hominin sa kapuluang Pilipinas ng hindi bababa sa 709,000 taon na nakalipas. Nasa pulo ng Luzon ang Homo luzonensis, isang espesye ng sinaunang mga tao, noong mga hindi bababa sa 67,000 taon na nakalipas. Nagmula sa Yungib ng Tabon sa Palawan ang pinakamaagang kilalang makabagong anatomikong tao na nabuhay ng mga 47,000 taon nakalipas. Ang mga Negrito ang unang pangkat na unang nanirahan sa Pilipinas bago ang naitalang kasaysayan nito. Noong mga 3000 BC, naglayag ang mga Austronesyo, na siyang mayorya ng kasalukuyang populasyon, mula sa Taiwan patimog hanggang narating ang mga pulo na tinatawag ngayong Pilipinas. Ang pinakamaagang naitalang kasaysayan ng Pilipinas ay matatagpuan sa Inskripsiyon sa Binatbat na Tanso ng Laguna na mayroong petsang 822 Shaka (900 AD sa kalendaryong Gregoryano). Nilalahad sa inskripsyon ang pagpatawad sa pakakautang ng isang tao na nagngangalang Namwaran, kasama ang kanyang mga anak na si Dayang Angkatan at Bukah. Ang unang tala na pagbisita na mula sa Kanluran ay ang pagdating ni Ferdinand Magellan sa pulo ng Homonhon, sa timog-silangan ng Samar noong Marso 16, 1521. Nagtayo ng mga permanenteng paninirahan sa Cebu kasabay ng ekspedisyon ni Miguel López de Legazpi noong 1565, at marami pang mga paninirahan ang itinatag pa-hilaga hanggang sa maabot ng mga kolonyalista ang Look ng Maynila sa pulo ng Luzon. Nagtatag ng isang lungsod sa Maynila at dito nagsimula ang panahon ng kolonisasyon ng Espanya na nagtagal ng mahigit tatlong siglo. Nagsimula ang rebolusyon laban sa Espanya noong Abril ng 1896, na pagkaraan ng dalawang taon ay humantong sa proklamasyon ng kalayaan at ang pagtatatag ng Unang Republika ng Pilipinas. Ngunit ang Kasunduan sa Paris, na naganap sa katapusan ng Digmaang Espanyol-Amerikano, ay naglipat ng pamamahala sa Pilipinas sa Estados Unidos. Nagsimula ang kolonyal na pamamahala ng Estados Unidos sa Pilipinas noong Disyembre ng 1899, kasama ang limitadong lokal na pamamahala noong 1905. Iginawad ang bahagyang pagsasarili noong 1935, bilang paghahanda sa isang ganap ng kalayaan mula sa Estados Unidos noong 1945. Ngunit ang 10-taong transisyon mula sa Komonwelt patungo sa isang soberanyang bansa ay naantala dahil sa pagsakop ng Hapon sa Pilipinas noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Natalo ang mga Hapones noong 1945 at naganap ang muling-pagbabalik ng mga sundalong Pilipino at Amerikano para sa kampanya ng pagpapalaya sa Pilipinas mula 1944 hanggang 1945. Kaya naibigay lamang ang ganap na kalayaan sa Pilipinas noong Hulyo 1946.
Alam ba ninyo ...
- ... na ang dalawang comune ng Lambak Aosta na kabilang sa I Borghi più belli d'Italia (ang mga pinakamagandang nayon ng Italya) na Bard (nakalarawan) at Étroubles ay bahagi rin ng Via Francigena?
- ... na ang Australyanang madreng si Patricia Fox ng Rural Missionaries of the Philippines ay ipinatapon palabas ng Pilipinas noong Nobyembre 2018 matapos siyang pag-initan ng dating pangulong Rodrigo Duterte buhat ng mga gawaing misyonero?
- ... na ang pangalan ng comune ng Recetto ay nagmula sa ricetto, isang uri ng portipikasyon sa Medyebal na Italya na isang pamayanang agrikultural na napaliligiran ng mga tore at pader?
- ... na ang Simbahan ng San Pedro at San Pablo sa Potsdam, Alemanya ay halimbawa ng arkitekturang eklektiko, pinaghahalo ang mga elemento ng mga estilong Bisantino, Romaniko, at Klasisismo?
- ... na ang Kastilyo Sforza, na itinayo ni Francesco Sforza noong ika-15 siglo, ay itinayo sa parehong pook ng Castrum Portae Jovis, ang castra pretoria o kuta ng Guwardiyang Pretoryano nang ang Milan ay nagsilbing kabesera ng Imperyong Romano?
Napiling larawan
Ang Staatsoper Unter den Linden, kilala rin bilang Staatsoper Berlin (o Operang Pang-estado ng Berlin), ay isang nakatalang gusali sa bulebar Unter den Linden sa sentrong pangkasaysayan ng Berlin, Alemanya. Ang bahay opera ay itinayo sa pamamagitan ng utos ng Prusong hari na si Federico II ng Prusya mula 1741 hanggang 1743 ayon sa mga plano ni Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff sa estilong Palladiana
May-akda ng larawan: A.Savin
Sa araw na ito (Mayo 16)
- 1830 — Namatay si Joseph Fourier, isang matematiko at pisikong Pranses.
- 1866 — Nainbento ni Charles Elmer Hires ang root beer.
- 1953 — Ipinanganak si Pierce Brosnan, isang aktor sa James Bond.
- 1992 — Nagtapos ang unang lipad ng Space Shuttle Endeavour, isang sasakyang pangkalawakan ng Amerikanong ahensiyang pangkalawakang NASA.
- 2002 — Unang ipinalabas ang Star Wars Episode II: Attack of the Clones, ang ikalimang pelikula ng prankisang Star Wars.
Patungkol
Ang Wikipedia ay isang proyektong online na ensiklopedya na panlahat, nakasulat sa maraming wika, at pinagtutulungan ang paggawa ng mga artikulo sa prinsipyong wiki. Naglalayon ang proyektong ito na mag-alok ng mga nilalaman na malayang muling magagamit, walang pinapanigan, at napapatunayan, na maaring baguhin at mapabuti ninuman.Nakikilala ang Wikipedia sa pamamagitan ng mga naitatag na prinsipyo. Nakalisensiya ang nilalaman nito sa ilalim ng Creative Commons BY-SA. Maari itong kopyahin at muling gamitin sa ilalim ng parehong lisensiya, na sumasailalim sa paggalang sa mga kondisyon. Ibinbigay ng Wikipedia ang mga nilalaman nito ng walang bayad, walang patalastas, at hindi nagsasamantala sa paggamit ng personal na datos ng mga gumagamit nito.
Mga boluntaryo ang nag-aambag o patnugot ng mga artikulo sa Wikipedia. Nakikipag-ugnayan sila sa isa't isa tungkol sa kanilang mga pagsisikap sa loob ng pamayanang nagtutulungan at walang pinuno.
Sa ngayon, mayroon ang Wikipediang Tagalog na: | |
47,345 artikulo | 126 aktibong tagapag-ambag |
Paano makapag-ambag?
Maaring maglathala ng online na nilalaman ang kahit sino basta't sundin nila ang mga pangunahing alintuntuning itinakda ng Pundasyong Wikimedia at ng pamayanan; halimbawa, pagpapatunay ng nilalaman, notabilidad, at pagkamagalang.
Maraming mga pahinang pantulong ang mababasa mo, partikular sa paglikha ng artikulo, pagbago ng artikulo o pagpasok ng litrato. Huwag mag-atubiling magtanong para sa iyong unang mga hakbang, partikular sa isa sa mga proyektong tematiko o sa iba't ibang espasyo para sa mga usapan
Ginagamit ang mga pahinang usapan upang isentralisado ang mga naiisip at kumento para mapabuti ang isang partikular na artikulo o pahina. Mayroon din sentrong portal o puntahan ng pamayanan, ang Kapihan, kung saan puwedeng pag-usapan ang pangkalahatang alalahanin sa pamayanang Wikipediang Tagalog. Pindutin ito upang magtanong o maghayag ng iyong naiisip para mapabuti pa ang Wikipediang Tagalog.
Kaganapan
- Ipinabatid ni Punong Komander Oleksandr Syrskyi ng Ukranya ang buong pagbawi ng mga puwersang Ukranyo mula sa Avdiivka, kasunod ng buwan ng mabigat na labanan at ang pagsubok ng mga Ruso na ikubkob ang lungsod.
- Pitong sundalo at dalawang armadong Dawlah Islamiyah ang nakipagbarilan sa bayan ng Munai (nakalarawan ang lokasyon sa mapa ng Lanao del Norte) sa Lanao del Norte, Pilipinas. Apat na mga sundalo ang nasugatan, habang may ilang militante ang tumakas.
- Labing-dalawang tao ang napatay nang namaril ang isang lalaki sa kanyang pamilya sa isang pagtatalo sa isang nayon sa Kondehan ng Faryab, Lalawigan ng Kermān, Iran.
- Krisis sa Dagat Pula: Winasak ng militar ng Estados Unidos ang Houti na walang-taong behikulong pantubig at Houti na walang-taong behikulong panlupa habang isinasagawa ang tatlong pagsalakay laban sa mga misil na Houthi na kontra sa barkong naglalayag.
- Apat na tao ang namatay sa isang pamamaril sa isang linisan ng kotse sa Birmingham, Alabama, Estados Unidos.