Ekialde Hurbila

Ekialde Ertaina eta Ekialde Hurbila

Ekialde Ertaineko nozio geopolitikoa XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran eratu zuten europarrek.^[5] Termino eurozentrista bat da,^[6] hau da, europarren ikuspegi baten arabera sortua, Asia menderatzeko proiektu bati lotuta baitzegoen. Proiektu horrek kontinente horretako hiru eskualde handitan banatzen du:^[5] Ekialde Urruna (agertuko den lehen nozioa), Ekialde Ertaina eta Ekialde Hurbila. Horrela, Ekialde Ertainaren lehen aipamenak britainiarren eta errusiarren inperialismoen arteko lehian kokatzen dira.^[5]

David Cumin nazioarteko harremanetako ikertzaileak adierazi izan du Mendebaldea modu paraleloan banatzea, hau da, Mendebalde Urrun, Mendebalde Ertain eta Mendebalde Hurbil batean, ekialdetarren ikuspegia islatuko lukeena, ez duela zentzurik.^[7]

Lehen Mundu Gerraren aurretik, Near East («Ekialde Hurbila») ingelesez erabiltzen zen Balkanez eta Otomandar Inperioaz hitz egiteko; Middle East («Ekialde Ertaina»), berriz, Iran, Afganistan, Turkmenistan eta Kaukasiaz mintzatzeko. Far East («Ekialde Urruna»), berriz, ekialdeko Asia, Txina, Japonia, Korea, Taiwan beste herrialde batzuk aipatzeko.

Estatu Batuak 1917an Europako giroan sartu zirenean, Near East terminoa ia guztiz baztertu zen: Washingtondik begiratuta, Istanbul edo Beirut ez daude batere «hurbil». Ondorioz, Ekialde Ertaina (Middle East) adierazpena asmatu zen Otomandar Inperioa desegin ondoren sortutako estatu berriak izendatzeko. Hala ere, Ekialde Hurbila (Near East) diziplina akademiko ugaritan erabiltzen da, hala nola arkeologian eta antzinako historian, nahiz Middle East terminoak izendatzen duen espazio bera deskribatzen duen. Middle East agertu zen Frantziak eta Erresuma Batuak Nazioen Ligaren mandatua jaso zutenean, Lehen Mundu Gerraren ostean alemaniar eta otomandar lurrak administratzeko.

Euskaraz, ikertzaile, hedabide eta idazle gehienek «Ekialde Hurbil» moldea hobesten dute, «Ekialde Ertain» moldearen aurretik.^[8]

Beste izendapen batzuk

«Ekialde Ertain» adierazpenaren anbiguotasuna saihestu nahirik, geografo batzuek Hego-mendebaldeko Asia zabaltzen saiatu izan dira, arrakasta handirik gabe. Beste izendapen batzuk ere erabili izan dira, hala nola «Mendebaldeko Asia» (West Asia), Indian termino zabalduena, bai gobernuaren aldetik,^[9] bai hedabideen aldetik.^[10]

«Arabiar mundua» erabiltzen da zenbait testuingurutan, baina ez da Ekialde Hurbilaren baliokidea, ez baititu barne hartzen Ekialde Hurbileko populazio ez-arabiarrak: turkiar, persiar, kurdu, israeldar gehienak.

«Ekialde Ertaina – Iparraldeko Afrika» (Middle East-North Africa [MENA]), batzuetan erabiltzen den terminoa, Marokotik Iranera doan eremua hartzen du. Antzeko terminorik arruntena Ekialde Hurbil Handia da (Greater Middle East), nahiz lauso samarra den. Inperio eta zibilizazioen historia elkartu bat adierazten du, eta bertan sartzen dira grekoen eta erromatarren zibilizazioa, persiarrak, arabiar mundu zabala eta turkiar musulmanak ezarri ziren lehen eskualdeak. Horren barruan sartzen dira Iparraldeko Afrika eta Turkia, Pakistango mendebalderaino eta Afganistango ekialderaino.

Mugapenak

Ekialde Hurbila Mediterraneo itsasoaren ekialdeko ertzaren eremu geografikoari dagokio:^[11] Levanteko itsasoa, mendebaldean; alde batetik Iranen, eta bestetik Pakistanen eta Afganistanen arteko mugak erratzen duen lerroa, ekialdean; Turkiak eta Iranek Kaukasoko herrialdeekin, eta Turkiak Bulgariarekin eta Greziarekin, dituzten mugak, iparraldean; eta Egiptoren lurreko muga eta Yemenen nahiz Omanen itsas mugak, hegoaldean. Beraz, Ekialde Hurbila Asian hedatzen da, Irango eta Anatoliako lautadetan eta Arabiako penintsula osoan; Europan, Turkiako Europako zatian: Ekialdeko Trazian eta Afrikan, Egiptoren aldean.

Zazpi milioi kilometro koadro baino gehiagoko espazio honek mendeetan zehar garatu diren zibilizazio ugari biltzen ditu; besteak beste, arabiarrak, persiarrak, turkiarrak eta kurduak dira eskualdeko talde etniko handienak.^[12] Zibilizazio horiek, nolanahi ere, ez dira aski Ekialde Hurbilaren mugapenak zehazteko, haratago baitaude: arabiarrak Iparraldeko Afrikan, persiarrak Indiako azpikontinentean eta turkiarrak Erdialdeko Asian.

Politikaren edo kulturaren aldetik begiratuta, Ekialde Hurbilean ez dago bateratasunik; estatuz gaindiko egiturak, interes jakin batzuen inguruan (petrolioa, merkataritza, erlijioa eta abar) eragin mugatukoak dira eta, maiz, eskualdetik haratago hedatzen dira.^[13]

Demografia

Eskualdeko estatuek zenbait urtetan zehar egindako erroldatan bildutako datu sakabanatuen arabera, hazkunde demografikoa handia du Ekialde Hurbilak: batez beste, urteko % 2, batez beste; 3,4 seme-alaba emakume bakoitzeko ―mundu mailan 2,7 den bitartean― eta 69 urteko urteko bizi itxaropena.^[14] Erlijio nagusia Islama da, sunismoaren adarra zehazki, baina xiismoak hedadura handia du Iraken eta, batez ere, Iranen. Neurri apalagoan, kristauak daude (batez ere Libanon % 30 eta Zipren), juduak Israelen eta beste erlijio batzuk: bahaismoa, zoroastrismoa, iazidismoa eta abar.

Herrialdea	Populazioa (2021)	Azalera (km2)	Hiriburua	Hizkuntza nagusia	Erlijio nagusia
Arabiar Emirerri Batuak	9 365 145	83 600	Abu Dhabi	arabiera	sunismoa
Bahrain	1 463 265	758	Manama	arabiera	xiismoa
Egipto	109 262 178	1 002 000	Kairo	arabiera	sunismoa
Irak	43 533 592	435 244	Bagdad	arabiera	xiismoa
Iran	87 923 432	1 628 750	Teheran	persiera	xiismoa
Israel	8 900 059	22 072	Jerusalem	hebreera	judaismoa
Jordania	11 148 278	89 342	Aman	arabiera	sunismoa
Kuwait	4 250 114	17 818	Kuwait	arabiera	sunismoa
Libano	5 592 631	10 452	Beirut	arabiera	islama, kristautasuna
Oman	4 520 471	309 500	Maskat	arabiera	sunismoa
Palestina	5 133 392	6 020	Ramala	arabiera	sunismoa
Qatar	2 688 235	11 586	Doha	arabiera	sunismoa
Saudi Arabia	35 950 396	2 149 690	Riad	arabiera	sunismoa
Siria	21 324 367	185 180	Damasko	arabiera	sunismoa
Turkia	84 775 404	783 562	Ankara	turkiera	sunismoa
Yemen	32 981 641	527 968	Sana	arabiera	sunismoa
Zipre	1 244 188	9 251	Nikosia	greziera	kristautasun ortodoxoa
Ekialde Hurbila	470 056 788	7 278 813

Banaketa geografikoa

Ekialde Hurbileko estatuak kokapen geografikoaren arabera bana daitezke:

• Mediterraneo itsasoa mugatzen duten Sortaldeko estatuak: Zipre, Egipto, Irak, Israel, Jordania, Libano, Siria eta Turkia;
• Arabiako penintsulako estatuak, Itsaso Gorriaren eta Persiar golkoaren artean: Saudi Arabia, Bahrain, Arabiar Emirerri Batuak, Kuwait, Oman, Qatar eta Yemen;
• Persiar golkoaren iparraldean, Iran, Anatoliaren, Kaspiar itsasoaren eta Indiako ozeanoaren artean;
• eztabaidan dauden lurraldeak ere aipa daitezke: Ipar Zipre (nagusiki turkiarra), Palestina bi erakundetan banatua (Gaza eta Zisjordania) eta Kurdistan, lau estatutan banatuta.

Hiru nagusiak

Ekialde Hurbileko hiru hiritan 10 milioi biztanle baino gehiago daude: Istanbul, Kairo eta Teheran.^[15]

Beste hiru hiritan 4-7 milioi biztanle arteko populazioa bizi da: Bagdad, Ankara eta Alexandria,^[16] eta hamaika hiri txikiagok milioi bat biztanle baino gehiago dituzte. Hiri horietako gehienek % 2tik gorako hazkundea dute urtean.

• Ekialde Hurbileko hiriak
• 
  Al-Khuwairko bizitegiaMokadua, Oman.
• 
  Jerusalem, Arrokaren kupula, Meskite zabalgunea, Erosten harresia, Hilobi Santua
• 
  Burj-al-Arab eta Dubai Marina, Arabiar Emirerri Batuak.
• 
  Levent auzoa, Istanbulgo aldirietan.
• 
  Eilateko kirol portua, Aqabako golkoan.
• 
  Limassolgo portua, Zipreko Europako zatian.
• 
  Kairoko Unibertsitatea,Gizeh, alde zaharrera begira.
• 
  Isfahanen marrazki zahar bat, Safaviden hiriburu izandakoa.
• 
  Badiaren bista, Doha, Qatar.

Asimilazio kulturala

Ekialde Hurbileko mugapeak kultura eremu bat definitzen du, muga aski zehatzik gabea. Oro har, bertan sartzen dira zibilizazio arabiarra, turkiarra, persiarra, kurdua eta eskualdeetako gutxiengoak, hala nola juduak edo zipretarrak.

Afrikako herrialdeak, hala nola Magrebekoak (Aljeria, Libia, Maroko eta Tunisia) eta beste batzuk, adibidez Sudan, Mauritania eta Afrikako Adarra (Somalia, Etiopia, Eritrea eta Djibuti), Ekialde Hurbilari oso lotuta daude, eskualde horrekin dituzten kultur, historia eta merkataritza esteka indartsuengatik. Zipre, geografikoki periferikoa edo Ekialde Hurbiletik gertu egon arren, Europako kulturaren partaidetzat hartzen da. Iran ekialdeko muga da.^[17]

Erlijio monoteisten sorlekua eta gune espirituala da Ekialde Hurbila, bertan sortu baitziren judaismoa, kristautasuna, islama, babismoa eta bahaismoa. Zibilizazio eta herri asko (seljuktarrak, arabiarrak, otomandarrak…) Ilgora Emankorraren inguruan jaio ziren. Ingurune hori izan zen Ekialde Hurbilean lehen populazioa izan zuena, eta, seguruenik, Eurafrasiako nekazaritzaren jatorrizko eskualdea.^[18]

Kultura asko gurutzatu izan dira mendeetan zehar; indigenak, hala nola persiarrak edo arabiarrak; baina baita atzerritarrak ere, hala nola Alexandro Handiarekin iritsitako grekoak, gurutzatuak edo europar kolonoak XIX. mendetik aurrera.

XX. mendearen hasieran, petrolio ugari aurkitu zelarik eskualdean (munduko petrolio erreserben erdia baino gehiago Ekialde Hurbileko zorupean daude), munduko petrolioaren geopolitikaren erdian kokatu zen eskualdea, eta petrolioaren emirerrien (Arabiar Emirerri Batuak, Qatar...) garapena ekarri zuen. Gainera, gune honetan lurraldearen gaineko gerrak (arabiarren eta israeldarren arteko gatazka, Iranen eta Iraken arteko gerra) eta tentsio ugari dago, eskualdean petrolioa eta lehengaiak erauztearekin zuzenean edo zeharka lotuta (Golkoko gerra).

1956ko azaroan, britainiar, frantziar eta israeldar armadek gerra piztu zuten Egiptoren aurka (Suezko krisialdia), hark Suezko kanala nazionalizatu ondoren. Erresuma Batuaren finantza arazoez baliatu ziren Ameriketako Estatu Batuak operazioa gaitzesteko eta britainiarren lekua hartzeko Ekialde Hurbilean, potentzia nagusi gisa, britainiarren aurkako beroaldi batek eskualde osoa irabazten zuen bitartean. Mugimendua 1958an amaitu zen, britainiarren laguntza jasotzen zuen Irakeko monarkia suntsituta. Estatu Batuek britainiar politikari jarraitu zioten erregimen aliatuekin (Saudi Arabia, Turkia, Jordania eta, batez ere, Israel). Izan ere, Israeli munduko beste edozein estaturi baino laguntza gehiago eman zioten eta herrialde batzuetan erregimen aldaketak sustatu zituzten, bereziki Iranen, 1953ko estatu kolpearen bitartez.^[19]

Ekialde Hurbila tentsio eremu bat da oraindik ere, batez ere Palestinari dagokionez, nahiz 1970eko hamarkadaz geroztik eskualdeko nazioen arteko harremanak gobernatzeko tresna batzuk garatu diren (Arabiar Lurralde Petrolio Esportatzaileen Erakundea, Arabiar Liga eta abar).^[20][21]

Nahiz eta petrolio ekoizpena eta esportazioa aberastasun iturri garrantzitsu bat den Ekialde Hurbilean, nabarmendu behar da beste aberastasun iturri batzuek herrialde batzuen garapena ahalbidetu dutela, urre beltzaren mendekotasunik sortu gabe. Israel, Libano edo Zipre bezalako herrialdeek beste jarduera batzuetan oinarritu dute garabidea, hala nola merkataritzan, nekazaritzan eta lehengaietan. Bestalde, fenomeno berriago bat dago, arabiar funts pribatu eta publikoen bidez berrinbertitzen baitira petrodolarrak nazioarteko finantzetan eta ekonomian.

Ekialde Hurbileko Arabiar Lurralde Petrolio Esportatzaileen Erakundeko herrialde gehienei, petrolioak eta, oro har, hidrokarburoek aberastasuna, lana, atzerriko inbertsioak, indar geopolitikoa eta boterea ematen diete nazioartean. Adibidez, Saudi Arabiaren diru sarrera publikoen % 75, BPGaren % 40 eta esportazioen % 80 petrolio putzuen ustiapenari lotuta daude, zuzenean edo zeharka (2022).^[22]

Alabaina, eskualdeko herrialde gehienak ekonomia dibertsifikatzen saiatu dira. Adibidez, Abu Dhabi Investment Authority munduko inbertsio funts subiranorik handiena da; begiz jotzen da 875.000 milioi dolar kudeatzen dituela ―funtsak ez du inoiz bere aktiboen berri eman―, eta Abu Dhabi emirerriaren petroliotik eratorritako diru sarrerak mundu osoan inbertitzen ditu.^[23]

Beste herrialde arabiar batzuek ere erabaki izan dute petrolio irabaziak beren lurraldean bertan inbertitzea, bai eta proiektu arkitektonikoak ere, batzuetan erraldoiak, hala nola Palm Islands, Burj Khalifa edo Dubai Marina, guztiak Dubain. Estatuko eta nazioarteko inbertsio horien helburua da petrolioaren mendekoak ez diren jarduerak garatzea eta Golkoko herrialdeak petrolioaren ondorengo egoerara prestatzea.^[24] Egindako inbertsioek errenta eta aukera ematen dute hirugarren sektoreko jarduerak garatzeko Arabiar penintsulako herrialde garatu eta «atzerritarrei irekietan» (Bahrain, Arabiar Emirerri Batuak, Kuwait edo Qatar).

Turkia, Egipto, Israel, Zipre eta Libano Europatik eta Ipar Amerikatik iritsitako turismoaren aldeko faktoreez baliatzen dira, bai eta leku turistiko, kultural eta historikoez; jarduera turistikoak garatzeko egindako inbertsioen bitartez, mundu mailako turismoaren lehian sartu ahal izan dira.^[25]

Nekazaritzak leku nagusi bat dauka Ekialde Hurbileko herrialde batzuetako biztanleria aktiboaren enpleguan; Ilgora Emankorrak (Irak, Siria, Libano), Egiptoko Nilok, edo Israelgo kibbutz eta moshavek herrialde mediterraneoen garapen ekonomikorako beharrezkoa den elikadura segurtasuna bermatzea ahalbidetu dute, zerbitzuen sektorea garatu aurretik.^[26]

Merkataritza eta finantza jarduerak ere asko hazi dira, erraz kontrola daitezkeen bide nabigagarriei esker (Turkiako Marmarako itsasoa eta Egiptoko Suez kanala) eta salgaiak inportatzeko eta esportatzeko jardueren garrantziari esker, batez ere lehengaiak, ordezko piezak eta produktu manufakturatuak, Ekialdeko Asiatik, Hego-ekialdeko Asiatik, Indiatik eta Ekialde Hurbiletik, Europar Batasunera eta Ipar Amerikara.

Diru sarreren arteko desberdintasunak oso handiak dira Ekialde Hurbilean. 2016. urtean, % 10 aberatsenak diru sarrera nazionalen % 63 zuen.^[27]

Erlijioa oso elementu garrantzizkoa dela esan daiteke, Ekialde Hurbilean bizi diren populazio gehienentzat. Alabaina, hiru erlijio monoteista handietatik eta abrahamdar tradiziotik eratorritako sinesteetatik haratago, Antzinarotik beste erlijio batzuk garatu izan dira eskualdean, eta horietako batzuk oraindik XXI. mendean bizirik dira. Ekialde Hurbilean sortu ziren munduko 3.000 milioi biztanle ingururen erlijioak. Horregatik da hain garrantzitsu historiaren eta kulturaren ikuspegitik, eta Asia, Afrika eta Europaren arteko zibilizazioen bidegurutze izateak fededun asko erakartzen ditu bertara erromesaldian. Politikarekin oso nahasirik dagoenez, erlijioa faktore egituratzaile indartsuenetako bat da XXI. mendeko Ekialde Hurbileko geopolitikan.^[28][29][30]

Ekialde Hurbilean bost hizkuntza nagusiak dira arabiera, persiera, turkiera, kurduera eta hebreera.^[31] Arabiera eta hebreera afroasiar hizkuntzen familiakoak dira. Persiera eta kurdua indoeuropar hizkuntzen familiakoak dira. Turkiera turkiar hizkuntzen familiakoa da. Ekialde Hurbilean beste 20 bat hizkuntza minoritario ere hitz egiten dira.^[32][33]

Ekialde Hurbila munduko kultura zaharrenen eta agian garatuenen bidegurutzea da. Izan arabiar, turkiar, persiar, kurdu, judu edo feniziar kulturak, izan judaismoaren, kristautasunaren eta islamaren garrantzia, mendetan zehar garapen handi bat lortua dutelarik, mundu osoko turistentzat erakargarri gertatzen dira guztiak.^[34][35][36] Gune arkeologiko, eraikuntza edo gune natural asko kultura ondare^[37] edo natura ondare^[38] gisa daude sailkatuta, pixkanaka garatu diren hirigune ugarien inguruan.

• Ekialde Hurbileko ondarea
• 
  Khazneh, Petrako antzinako hiriaren erdigunea, Jordanian.
• 
  Gizako piramideak, Kairoko hiritik hurbil.
• 
  Hafez poetaren hilobiaren sabaia, Iranen, persiar artearen erakusgarri.
• 
  Göremeko Parke Nazionala, Kapadozian (Turkia).
• 
  San Antonio monasterioa (Eliza Ortodoxo Koptoa), Egipton.
• 
  Masjid al-Nabawi, Medinan.
• 
  Kaaba, Mekan.
• 
  Zaldunen Krak, Siriako mendebaldean.
• 
  Oasi bat Jerikon, Judeako basamortuan.
• 
  Ortaköyko meskita eta Bosforoko zubia, Bosforoko itsasartean.

Ekialde Hurbila kokapen estrategiko batean dago, Europa, Asia eta Afrika elkartzen baitira eskualdean. Kokapen geografiko hori nahikoa da XXI. mendean munduko itsas eta aire merkataritzaren bidegurutze bihurtzeko. Gainera, XX. mendearen bigarren erditik aurrera, Ekialde Hurbila hidrokarburoen ekoizpenaren munduko eskualderik garrantzitsuena bihurtu zen. Hirugarrenik, hidrokarburoen prezioaren igoerak 1973az geroztik finantza baliabide handiak sortu ditu Ekialde Hurbileko zenbait estatutan, eta horien erabilera munduko palanka ekonomiko garrantzitsu bat bihurtu da.^[39] Faktore horietatik ondorioztatzen da Ekialde Hurbileko geopolitikak leku estrategiko bat hartu duela XXI. mendeko munduko geopolitikan. Horrela, alde batetik, eskualdeko estatuek eragin eta presentzia handia dute atzerrian; erta, bestetik, egonkortasuna eta segurtasuna kosta ahala kosta bilatzen dute. Beraz, eskualdea potentzia handien geopolitikaren erronka da, zehazki, Estatu Batuena Bigarren Mundu Gerratik, eta Txinarena XXI. mende hasieratik.^[39]

Ekialde Hurbilean ez dago potentzia erregional nagusi bat, ezta duopolio bat ere. Lau estatuk izan dezakete eskualdea menderatzeko asmorik, bi arabiar (Saudi Arabia eta Egipto), eta beste biak dira Iran eta Turkia. Bosgarren estatu bat eskualdeko geopolitikaren eragile nagusietako bat da, Israel, bere aliantzengatik eta botere militarragatik.^[40]

Saudi Arabiaren eta Iranen arteko harreman gatazkatsuen argitara, zalantza sor daiteke ea Ekialde Hurbileko bi potentzia handiak gerra ireki batean sartzeko gai ote diren. Behatzaile gehienek ezinezkotzat jotzen dute, jokoan dauden interes politiko eta ekonomikoak kontuan hartuta. Beraz, gerra hotzeko logika batean, Riadek eta Teheranek arma nuklearrak izateko eskubidea ekarri ohi dute gogora.^[41]

Estatuen arteko harremanak hurbilagotu edo estutzeko saio gehienek porrot egin zuten XX. mendearen bigarren erdian, Arabiar Emirerri Batuen eraketak izan ezik; izan ere, 1971az geroztik zazpi emirerri bildu ziren estatu federal batean, besteak beste, Abu Dhabi eta Dubai.^[42] Aldiz, XX. mendean ezarritako eskualdeko erakunde politiko, ekonomiko eta militarrek jarraitzen duten izaten lankidetza instituzionalaren erreferentzia eskualdean. Hala ere, ez dira mendebaldean Europar Batasuna edo Ipar Atlantikoko Ituna diren bezain egituratu eta eraginkorrak.^[43]

Arabiar Liga

Arabiar Liga, ofizialki «Arabiar Estatuen Liga» (arabieraz: جامعة الدول العربية‎), behatzaile estatutua duen eskualde erakunde bat da Nazio Batuen Erakundearen aurrean. 1945eko martxoaren 22an sortu zuten Kairon zazpi herrialdek, eta 2024an hogeita hiru estatu kide zituen. Arabiar Ligaren antolaketa lau organo nagusitan oinarritzen da: estatuburuen gailurra, ministroen kontseilua, batzorde iraunkorrak eta idazkaritza nagusia.^[44] Gainera, zenbait organo sortu dira 1945eko Ituna osatzen duten hitzarmenen arabera, eta zenbait erakunde espezializatuk lankidetza estuan dihardute harekin.

Golkoko Lankidetza Kontseilua

Golkoko Estatuen Lankidetza Kontseilua (arabieraz مجلس التعاون لدول الخليج) eskualdeko antolamendu bat da, sei petromonarkia arabiar eta musulmanak biltzen dituena: Arabiar Emirerri Batuak, Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar eta Saudi Arabia.

2011ko hasierako arabiar iraultzen testuinguruan, Marokoko eta Jordaniako erresumak atxikitze prozesuan daude.^[45][46]

Lankidetza Islamikoaren Erakundea

Lankidetza Islamiko Erakundea (arabieraz: منظمة التعاون الإسلامي‎; turkieraz: İslam İşbirliği Teşkilatı) gobernu arteko erakunde bat da, 1969ko irailaren 25ean sortua (hasieran, «Konferentzia Islamikoaren Erakundea» izenaz), 57 estatu kide biltzen dituena. Jiddan (Saudi Arabia) du egoitza, eta ordezkaritza iraunkorra du Nazio Batuen Erakundean. Izaera erlijiosoa duen nazioz gaindiko edo nazioarteko erakunde bakarra da. Besteak beste, Ekialde Hurbileko herrialde guztiak hartzen ditu (Israel izan ezik), baita Ipar Afrikako eta Erdialdeko Asiako estatu gehienak ere.

BPGren aldean gastu militarrik handiena duen eskualdea da Ekialde Hurbila mundu osoan. Estatistika erabilgarriak dituzten estatuen kasuan, BPGren % 6,2 izan zen gastu militarra 2000n, % 4,3 2010ean eta % 4,7 2017an.^[47][48][49] Saudi Arabiak zortzigarren eta bederatzigarren tokia hartu zuen munduan, gastu militarrari dagokionez, XXI. mendearen lehen hamarkadan. Gero, nabarmen handitu zituen defentsa-gastuak, 2013tik 2017ra bitartean, hirugarren edo laugarren tokira helduta, Errusiaren aurrean edo doiki atzean, urteen arabera.^[47]

Arma nuklearren debekuari buruzko ituna

Disuasio nuklearraren arloan ez dago batere gardentasunik, nahiz eta estatuek armategiei buruzko informazioa argitaratzeko saioak egin izan dituzten.^[50] Bestalde, arma nuklearren ugaritzea ezkutuan gertatzen da batez ere. Beraz, arma nuklearren errealitatea ez da aise aztertzen ahal. Horri dagokionez, Ekialde Hurbila kasu berezitzat aurkezten da: lehenik, estatu bati egozten zaio arma nuklearrak edukitzea (Israel), nahiz berak berariaz ez duen halakorik aitortzen; bigarrenik, erabilera zibilarenen eta militarren arteko mugan egindako programak daude (Irak, Iran, Libia, Siria); hirugarrenik, aukera nuklearra gutxienez aintzat hartua izan zela adierazten duten jarduera militarrak (Egipto); eta, azkenik, Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundearen disuasio gailuen parte den base nuklear bat (Turkia).^[51]

• Ekialdea (kultura)
• Ekialde Hurbil Handia
• Ekialde Urruna
• Hego-mendebaldeko Asia
• Ilgora Emankorra