Arabiar Udaberria
Arabiar Udaberria edo 2010-2011ko Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako matxinadak aurrekaririk gabeko[1] Ekialde Hurbileko eta Iparraldeko Afrikako hainbat herrialdeetan gertatutako herritarren altxamendu, matxinada, manifestazio eta protesta multzoa izan zen. 2010eko abenduaren 18an hasi ziren, Tunisian, ondoren Mohamed Bouazizi inmolazioak jarraitu zuen — poliziaren gehiegikeria salatzeko bere buruaz beste egin zuena.[2][3] Tunisiako protesten arrakasta ikusirik, Aljeria, Jordania, Egipto, Libia, Maroko, Bahrein eta Yemenen matxinadak antolatu ziren herrialde horietako gobernu ustel eta antidemokratikoen aurka.[4][5][6][7][8]
| Arabiar Udaberria الربيع العربي ar-rabīˁ al-ˁarabī | |
|---|---|
 | |
| Data | 2010eko abenduaren 18tik |
| Lekua | Arabiar mundua |
| Egoera | Herri-altxamenduak gobernuen aldaketa, demokrazia eta giza eskubideen alde. |
Aipagarrienen artean Tunisiako eta Egiptoko iraultzak, Libiako gerra zibila, eta Siria eta Bahraingo herri altxamenduak. Matxinadetan erabili zen slogana "Jendeak erregimenen erorketa nahi du" (arabieraz الشعب يريد إسقاط النظام).[9]
Aurrekariak
Arabiar iraultza demokratiko hau XXI. mendeko lehen iraultza demokratiko eta laikoa kontsideratzen da. Protestak gizarte eraldaketa bat burutzeko sortu ziren, besteak beste ondorengoei aurre egiteko: epe luzeko langabezia, agintari ustel eta autoritarioak, giza eskubideen urraketak, etab. Lehenengo protestak Tunisian izan ziren, gainera herrialdeko armadak ere protestetan parte hartu zuen. Ben Ali presidenteak alde egin behar izan zuen.
Lehenengo matxinada Tunisian izan zenez, beste herrialde arabiarretan sortutako protestak Tunisia efektua-ren ondorioz sortu zirela esaten zen. Tunisia efektua esamoldea domino efektuaren sinonimo gisa erabili zen.
Protesten laburpena
| Estatua | Hasiera | Protesta mota(k) | Ondorioak | Hildakoak | Emaitza |
|---|---|---|---|---|---|
 Tunisia | 2010-12-18 | Mohamed Bouaziziren autoinmolazioa, Estatu mailako protestak, gune publikoen okupazioa | 223+[14][15] | Iraultza | |
 Aljeria | 2010-12-28 | Autoinmolazioak, protestak handiak, istiluak | 8[18] | Protesta handiak | |
 Libano | 2011-01-12 | Protestak, poliziaren eta Saad Haririren aldekoen arteko istiluak | 0[19] | Protestak | |
 Jordania | 2011-01-14 | Protesta handiak eta manifestaldiak, autoinmolazioa |
| 1[21] | Protestak eta gobernu-aldaketa |
 Mauritania | 2011-01-17 | Autoinmolazioa, protestak[22] | 1[23] | Protestak | |
 Sudan | 2011-01-17 | Protesta txikiak | 1[25] | Protestak | |
 Oman | 2011-01-17 | Protesta handiak | 2–6[33][34][35] | Protestak eta gobernu-aldaketa | |
 Yemen | 2011-01-18 | Estatu mailako protestak, istiluak |
| 290+[37] | Herri aAltxamendua eta gobernu-aldaketa |
 Saudi Arabia | 2011-01-21 | Autoinmolazioa, manifestaldiak eta protesta txikiak Ekialdeko probintzian | 2 | Protestak | |
 Egipto | 2011-01-25 | Autoinmolazioak, estatu mailako protestak, gune publikoen okupazioa, polizia-etxea eta gobernuko bulegoen aurkako erasoak, istiluak kartzeletan |
| 846 [45] | Iraultza |
 Siria | 2011-01-26 | Autoinmolazioak, estatu mailako protestak, erasoak gobernuko eraikinetan | 783-808[54] | Herri altxamendua eta gobernu-aldaketa | |
 Djibuti | 2011-01-28 | Protesta txikia, gune publikoen okupazioa |
| 2[56] | Protestak |
 Maroko | 2011-01-30 | Autoinmolazioa,[57] protestak,[58] erasoak eraikinetan[59] | 7[62][63] | Protesta handiak | |
 Irak | 2011-02-10 | Autinmolazioa; protesta handiak; istiluak; erasoak gobernuko eraikinetan[64] | 29+[67] | Protesta handiak | |
 Bahrain | 2011-02-14 | Manifestaldi handiak, gune publikoen okupazioa | 36 [71] | Herri altxamendua eta gobernu-aldaketa | |
 Iran | 2011-02-14 | Protesta handiak | 18[72][73][74] | Protesta handiak | |
 Libia | 2011-02-17 | Estatu mailako protestak, borroka armatua, hirien okupazioa, gerra zibila |
| 10,000[81] | Martxan dagoen gatazka armatua |
 Kuwait | 2011-02-18 | Protestak, liskarrak beduinoen eta poliziaren artean |
| 0[83] | Protestak eta gobernu-aldaketa |
 Mendebaldeko Sahara | 02|20}} | Protesta txikiak[84][85][86] | 1[87] | Protestak | |
| Hildakoak guztira: | 12,000 |
Gatazka nagusiak
Tunisia
Tunisiar matxinada edo Jasminen Iraultza 2010 urteko abenduan Tunisiako Sidi Bouzid hirian abiarazitako matxinada da, langabezia masiboaren, prezioen igoeraren eta oro har egoera sozioekonomiko larriaren aurka protestatzeko. Matxinadaren ondorioz, 2011ko urtarrilaren 14ean, hamarka hildako izan ondoren, Tunisiako presidenteak, agintean 23 urtez izan ondoren, bere familiarekin Tunisiatik ihes egin eta Saudi Arabia hartu zuen babesa.
Matxinada Mohamed Bouazizi gazteak bere buruaru su eman zionean piztu zen, poliziak bizimodua ateratzeko erabiltzen zuen gurditxoko barazki eta fruituak saltzeko baimena ez izateagatik irauli zutenean. Gaztea urtarrilaren 4ean hil zen jasandako erreduren ondorioz. Ondorengo egunetan, protesta zabalak izan ziren azken Tunisiako gobernuaren aurka, poliziak gogor erreprimitutakoak. Protestetan, beste pertsona batzuek bere buruaz beste egin zuten eta poliziak hainbat pertsona hil zituen tiroz. Poliziak disidenteen atxiloketa masiboak ere burutu zituen. Horren aurka Anonymous ekimenak Tunisiako gobernuko webguneak blokeatu zituen 2011ko urtarrilaren hasieran. Protestak Aljeriara zabaldu ziren, egoera sozioekonomikoaren aurka protestatzeko, non gazte eta poliziaren arteko istilu larriak izan ziren. Beste arabiar herrialde zenbaitetan ere, hainbat pertsonak bere buruaz beste egin zuten, Mohamed Bouazizi gaztearen ereduari jarraiki, bertako errejimen politiko eta egoera sozioekonomikoaren aurka protestatuz.
Egipto
2011ko urtarrilaren 16an Egiptoko CASE 30 burtsako indizeak ez-egonkortasun handia izan zuen[88]. Tunisian gertaturikoa hedatuko zenaren beldurrez. Abdou Abdel-Moneim Jaafara, jatetxe bateko jabeak, bere buruz beste egin zuen bonzo eran. Urtarrilaren 18an beste bi inmolazio egon ziren, lehena Kairoko abokatu batena eta bigarrena Alexandriako 25 urteko langabe batena[89].
Egiptoar askok euren Facebook orrialdetan urtarrilaren 25an, Poliziaren Egun Nazionala "torturaren, pobreziaren, ustelkeriaren eta langabeziaren aurkako iraultzaren eguna" izateko deialdia egin zuten[90].
2011an Egipton hauteskunde presidentzialak egon behar dira eta litekeena da Mohamed ElBaradei aurkeztea. Bere esanetan Tunisiaren estiloko leherketa bat egon zitekeen bere herrialdean.[91]
Urtarrilaren 28ko gauerdian Interneten aurretik gutxitan gertatu den ekintza batean, Egiptoko gobernuak ia zerbitzu guztietarako sarrera eten zuen.[92] Egun horretan bertan 30 urtetan lehen aldiz Mubarakek lehendakari-ordea izendatu zuen. Otsailaren 2an Mubaraken aldeko aktibistek gamelu eta zaldien gainean protesten aurka oldartu ziren, Molotov koktelak jaurtikiz.
Otsailaren 11an Mubarakek boterea Omar Suleimanen esku utzi zuen, baina protestek jarraitu zuten Suleimanek Mubarakek boterea uzten zuela esan arte. Azkenean, Hosni Mubarak boterea utzi behar izan zuen.
Libia
2011ko urtarrilaren 13tik urtarrilaren 16ra jendearen ezinegonagatik ere Darnah, Benghazi eta Beni Walid bezalako hirietan altxamenduak egon ziren. Korrupzioa izan zen aldarrikapen nagusia. Gobernuak eraikitzen ari zen hainbat etxetan sartu ziren.[93][94]. Urtarrilaren 27an Gobernuak matxinadei erantzuteko adierazi zuen $24.000 milioiko inbertsioa egingo zuela etxebizitzen eraikuntzan.[95]
Urtarrilaren bukaeran Jamal al-Hajji idazle eta politikariak Libian askatasun handiagoa eskuratzeko manifestaldiak deitu zituen Internet bitartez.[96] Otsailaren 1ean atxilotua izan zen eta otsailaren 3an bere kotxearekin pertsona bat harrapatu izana leporatu zioten. Amnesty International erakundearen arabera bere deialdia egiteagatik atxilotua izan zen.[97]
Otsailaren 15eko azken ordutan 500 edo 600 pertsona inguru manifestatu ziren Benghazi, eta poliziarekin istiluak egon ziren, 14 zauritu eraginez, horietako 10 poliziak.[98] Otsailaren 17an Haserrearen Eguna deitu zuten Muammar al Kadafiren oposizioan zeuden talde guztiek. Hurrengo egunean oposizioak herrialdeko hainbat eremu hartu zituen. Otsailaren 19an biolentziak gora egin zuen eta Bengaziko hiritarrek Al Jazeerari adierazio ziotenez 200 bat hildako egon ziren. Human Rights Watchen arabera 104 izan ziren hildakoak.
Otsailaren 20an Saif al Islam, Kadafiren semeak, gatazkak horrela jarraitzekotan Gerra zibila piztu zitekeela esan zuen. Bere esanetan "lege berriak" egingo zituzten, "eta konstituzio berri batez hitz egiteko nazio eztabaida" sustatuko. "Bihar bertan has daiteke eztabaida, betiere ados baldin bagaude".[99] HRWren arabera dagoeneko 233 ziren hildakoak herrialde osoan.[99]
Kadafiren kontrakoek herrialdearen boterea lortzen saiatu ziren, baina Muammar al Kadafik bonbardaketa eta ekintza militarrekin erantzun zuen. Otsailaren 26ean Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak Kadafiren eta haren familiaren pasaporteak eta aktiboak blokeatu zituen.[100] Halaber, Kadafi Nazioarteko Zigor Gortera eramateko aipamena egin zen berak burutako gizateriaren aurkako krimen eta genozidioarengatik. 3.000-7.000 hildako egon zirela estimatu zen. Libia eta Tunisiaren arteko muga indartu behar izan zuten jendeak ihes egin nahi zuelako. Libiatik. Halaber, itsas sergurtasuna handitu zen Italia eta Maltara lehen errefuxiatuek ihes egin baitzuten.
Siria
2011ko urtarrilaren 26an Al-Hasakahko Hasan Ali Akleh bere buruaren gainean gasolina bota zuen eta bere burua erre zuen Mohamed Bouazizik egin bezala. Ikusi zutenen arabera protesta Siriako gobernuaren aurkakoa zen.[101][102] Urtarrilaren 29an Al Arabiya telebistaren arabera Interneterako sarbidea itxi zuten, baina hau ukatu zuten gobernuko ordezkariek.[103]. Facebook eta Twitter bezalako medioetan hainbat siriarrek "Haserrearen Eguna" deitu zuten otsailaren 5erako. Urtarrilaren 28an manifestaldia egin zen Ar-Raqqahn, bi soldadu kurduren heriotza salatzeko.[104]
Gatazka txikiagoak
Aljeria
2010eko abenduaren 29an poliziarekin talkak egon ziren Aljerren, Aljeriako hiriburuan. Arrazoi nagusia etxebizitza eskasia zen. 53 pertsona zauritu eta 29 atxiotu egon ziren. Guztira hiru manifestari hil ziren, 800 zauritu egon dira eta 1.100 atxilotu.
Urtarrilaren 12tik 19ra inmolazio saiakerak egon ziren herrialdean zehar. Lehenengoa Mohamen Aouichia izan zen, bere buruari sua eman ziona Bordj Menaielen bere familia-etxearen egoeragatik. 13an Mohsen Bouterfifek bere buruari su eman zion Boukhadrako alkatearekin zuen bileran. Aste horretan beste 10 inmolazio saiakera egon ziren.
Urtarrilaren 22an RCD alderdiak 300 pertsona bildu zituen demokraziaren aldeko manifestazio batean. Aljerian manifestaldiak egitea debekatuta dago 1992ko larrialdi egoera ondotik. 42 zauritu egon ziren.
Urtarrilaren 29an gutxienez 10.000 pertsonek manifestaldia ezin zuten ipar-ekialdeko Bejaia hirian. Ondoren, otsailaren 3an Abdelaziz Bouteflika presidenteak, 19 urteko iraupeneko larrialdi egoera deuseztatu zuen.[105]
Bahrain
Bahrainen protesta handiak egon ziren otsailaren 14tik aurrera. Gutxienez 6 pertsona hil ziren. Protestek askatasun politiko handiagoa eta giza eskubideen errespetua eskatzen zuten. Xiitar eta sunitarren arteko talkak ere egon ziren.[106] Otsailaren 28an, herrialdeko bost biztanleetatik bat Manamako manifestaldira joan ziren.
Iran
Irango Iraultzaren 32. urtemugan protestaldiak iragarri zituzten Iranen, Mugimendu Berdea jarraiki eta Egipto eta Tunisiako altxamenduetan oinarriturik. Iraultza Islamiarraren Zaindarien Armadak esan zuen protesta horiek modu bortitzean etengo zituztela.[107] Oposizioko hainbat aktibista eta euren laguntzaileak atxilotu zituzten protesten aurreko egunetan.
2009an egin zuten bezala Mugimendu Berdean Allahu Akbar eta Diktadoreari heriotza abestu zuten goizean goizetik. Mubarak, Ben Ali, orain Seyed Ali (Khamenei) ere oihukatzen zuten. Teheranen talkak egon ziren polizia eta manifestarien artean. 10.000 poliziek zaindu zuten Azadi Enparantza, bertan bukatzekoak baiziren martxa gutztiak. Gasa erabili zuten manfiestariak atzera botatzeko. Isfahanen ere borrokak egon ziren.[108] Teheranen 300.000 protestari baino gehiago egongo zirela esan zuten hainbat komunikabidek.[109]
Irak
Beste herrialdetako egoera kutsatu zitekeenaren beldurrez Irakeko Lehen Ministro Nouri al-Malikik berriro ere 2014an aurkeztuko ez zela esan zuen.[110] Hala ere ehunka manifestari atera ziren kalera Irakeko hiri nagusietan otsailaren 12an, batez ere Bagdad eta Kerbalan. Segurtasun gehiago eta ustelkeria kasuen ikerketa eskatzen zuten. Zerbitzu publikoen egoera hobetzea ere eskatu zuten.[111][112][113] Honi erantzunez Irakeko gobernuak elektrizitatearen kostean lagunduko zutela esan zuen.[114] Israelgo Haaretz egunkariak esan zuenez 31 urteko gizon batek bere burua erre zuen Mosulen. Bagdadeko Zona Berdean ere otsailaren 25ean manifestaldiak egongo zirela esan zuten.[115]
Otsailaren 16an 2.000 pertsonek Kut hiriko probintzia kontseilua okupatu zuten. Ura eta elektrizitatea ez zegoela eta, gobernariaren dimisioa eskatu zuten. 3 pertsona hil ziren eta 30 zauritu egon ziren.
Jordania
2011ko urtarrilaren 14a Jordaniako hiriburua den Ammanen, Maan, Karak, Salt eta Irbiden manifestazioak egon ziren. Protesten deialdiak sindikalista eta alderdi ezkertiarrek deitu zituzten eta Ostiraleko errezoaren ostean etorri ziren. Samir Rifai Lehen Ministroak gelditzeko eskatu zuen. Gobernuaren aurkako leloak egin ziren eta Rifai koldar deitu zuten. Jordanian ogia falta dela aldarrikatzen zuten, tasa altuak eta petrolioaren prezioaren etengabeko gorakada leloetan sartzen zuten bitartean[116]. Anaia Musulmanak eta beste 14 sindikatuk eserialdia deitu zuten parlamentuaren atean.[117]
Jordaniar gobernuak berehala jaitsi zituen erregaien prezioa.[118]
2011ko urtarrilaren 21ean 5.000 pertsonek parte hartu zuten Ammanen protesta handi batean.[119]
Ondoren, otsailaren 1ean Abdullah erregeak gobernua deuseztatu zuen eta Marouf al-Bakhit jeneralari gobernu berria eratzea eskatu zion.[120]
Maroko
Egipto eta Tunisiako protestaldietan oinarriturik gutxienez lau marokoarrek euren burua erre zuten 2011ko urtarrilaren 30ean Tangerren.[121] Marokoko gobernuak eta erret-familiak beldurra zuen protestak handiago egingo ote ziren, baina hala ere Facebook sare sozialetik deituriko manifestaldi baterako baimena eman zuten. Otsailaren 20an gobernauren aurkako manifestialdia deitu zuten hainbat gaztek.[122][123] Egun horretan Maroko iparraldean bost lagun hil ziren, erreta. Alhucemasen izan zen gertaera, hainbat lagunek erregimenaren kontrako protestetan banku bati su eman ostean, Taib Cherkaui Marokoko Gobernuko Barne ministroak esan zuenez. Cherkauiren arabera, mobilizazioetan 128 pertsona zauritu ziren, eta 120 lagun atxilotu zituen Poliziak.[99]
Oman
Persiar Golkoko Oman herrialde arabiarrean 200 pertsonako protestak soldaten igoera eta bizitzaren kostuen jaitsiera eskatu zuten urtarrilaren 17an. Protesta hau berria zen kazetari gehienentzat, nahiko herrialde lasaia eta politikoki egonkorra da.[124]
Yemen
Protestak hiri askotan gertatu ziren, bai iparraldean zein hegoaldean, Yemengo Gobernuak Yemengo Konstituzioa aldatzeko proposamena egin zuenean. Konstituzioan aldaketa eskasak zirela, langabezia tasa aldtuak eta ekonomiaren egoera nahiko txarra zela zioten manifestariek.[125] Urtarrilaren 20an Ta'izzen milaka manifestari atera ziren kalera [125]. Adenen 18an eta 19an protesta handiak egon ziren,[126]. Urtarrilaren 20an protestek jarraitu zuten[125]. Adenen kotxe gurpilak erre zituzten eta errepideak blokeatu, eta gutxienez zazpi pertsona, soldadu eta manifestarien artean, zaurituak izan ziren.[126]. Sanaan protestak geroz eta txikiagoak zirela zirudien urtarrilaren 20an. Reuters agentziaren arabera Unibertsitatean zeuden manifestariek "arabiar agintarien autokrazia salatzen zuten, baita Ali Abdullah Salehrena".[125]
Yemengo Aldaketaren aldeko Kongregazioaren liderra den Mohammed al-Sabryk konstituzioa guztiz aldatzea eskatu zuen.[125]
Eragindako beste herrialdeak
Djibuti
Ismail Omar Guelleh lehendakariaren aurka 300 pertsonek manifestaldia egin zuten Djiboutin, berriro ez aurkezteko eskatuz eta askatasun politiko eta zibilak aldarrikatuz. Somalilandpressen arabera protesta baketsua izan zen.[127]
Kuwait
Protestaldiak ekiditeko neurri gisa Kuwaiteko emirra, Sheikh Sabah Al-Ahmed Al-Jaber Al-Sabahk, herritar guztiei (1,12 milioi biztanle) doako janaria eman zien, hala nola 4.000$eko diru-laguntza bana.[128] Ofizialki diru-laguntza hori Irakeko okupazioaren bukaeraren 20. urteurrena eta independentziaren 50.a ospatzeo izan zen.[129] Janariaren kostea 230 miloi dinar izango direla uste da (818 milioi dolar estatubatuar) eta 2011ko otsailaren 1etik 2012ko martxoaren 31a arte eskuratu ahal izango da.
Oposizioak martxoaren 8an protestak egiteko deialdia luzatu zuen.[130]
Libano
2011ko urtarrilean batasun nazionaleko gobernua erori zen oposizioko hamar ministroek eta presidentziako kide batek dimisioa aurkeztu zutenean. Libanoko Auzitegi Bereziak Hezbollahko hainbat kide Rafic Hariri hiltzeagatik akusatu behar zituztenean tentsio handia egon zen. Kolapso honek Libanoko krisi politikorik handiena sortu zuen 2008tik eta ziurrenik Hezbollahren Martxoak 8 Aliantzak boterea lortzeko aukera handiagoak izango zituen hortik aurrera.
Mauritania
Mauritanian ere protestak egon dira. Yacoub Ould Dahoud izeneko manifestariak bere burua erre zuen Lehendakari Jauregiaren inguruan.[131]
Sudan
Sudango Kongresu Herritarraren Alderdiko buru Hassan al-Turabi burua atxilotu zuten, alderdiko beste 5 kiderekin batera, gobenuaren aurkako protestak deitu zituztenean. Euren aldarrikapenak hauteskunde iruzurra, inflazioa eta eskubide zibil eta politikoak errespetatzea ziren.[132][133] Urtarrilaren 30ean polizia manifestarien aurka oldartu zen Jartumen eta gutxienez bi unibertsitatetan. Manifestariek protesta hauek sare sozialen bitartez antolatu zituzten azken hilabetean. Hussein Khogali, Al-Watan egunkariko editorearen alaba Facebooketik mobilizazioak deitzearren atxilotu zutela esan zuten. Mubarak al-Fadil opositorearen bi semeak ere atxilotu zituzten. Gobernuaren aldeko egunkariek kaosa egongo zela aurreikusi zuten.[134]
Saudi Arabia
Saudi Arabian identifikatu gabeko 65 urteko gizon batek bere burua erre zuen 2011ko urtarrilaren 21ean Jizaneko Samtah hirian. Badirudi hau izan dela erresuma honetako lehenengo inmolazioa.[135][136]
Urtarrilaren 29an ehundaka pertsona bildu ziren Jeddah hiriak, bertako azpiegitura kaskarrak salatzeko.[137] Polizia manifestaldiak eten zuen hasi eta 15 minutuetara. 30-50 pertsona inguru atxilotuak izan ziren.[138]
Otsailaren 5ean beltzez jantzitako 40 emakumek manifestaldia egin zuten Riaden, epaitu gabeko presoen askatzea eskatuz.[139]
Otsailaren 10an Thomson Reuterseko berri baten arabera 10 intelektualek, giza eskubideen aldeko aktibistek eta abokatuk Umma Alerdi Islamiarra osatu zuten, 1990tik aurrera sorturiko lehenego alderdi politikoa. Monarkia absolutuaren bukaera eskatzen zuten.[140]
Somalia
Otsailaren 13an ehunka gazten manifestaldia egin zuten Muqdishon. Sheikh Sharif Ahmeden Trantzisiozko Gobernu Federala (TGF) eta Sheikh Ibrahim "al-Afghani"k kontrolatutako Harakat al-Shabaab Mujahedeen talde armatu islamiarraren kontrako manifestaldia izan zen. Protesten helburua Tunisia eta Egipton bezala gobernu aldaketa lortzea zen. 7 manifestari, gutxienez, atxilotuak izan ziren.[141]
Otsailaren 15ean TGFari leialak ziren indarrek suarekin erantzun zieten protestei.[142] lau hildako eta 11 zauritu eraginez.[143] Hawiye klaneko nagusiek gertakari hau gaitsetzi zuten.[144] TGFeko presidenteak nazioarteko komunitateari eskaera egin zion egoera kontrolatu ahal izateko laguntza lortu ahal izateko.[145]
Otsailaren 17an TGFak 5 pertsona atxilotu zituela esan zuen, horien artean tiroketaren erantzule ziren 4 polizia. Mohamed Abdullahi Mohamed Lehen Ministroak barkamena eskatu zuen zibilen heriotza dela eta.[143]
Mugimendu prebentiboak
Palestina
Haaretz egunkariaren arabera Palestinako Aginteak otsailaren 1ean Palestinako 2011ko udal hauteskundeak uztailean egingo zirela iragartzea Egiptoko mobilizazioen ondorioa izan zen. Azken hauteskundeak 2004-2005ean egin ziren eta egun hartatik ez dira berritu.[146] Palestinako lehen ministroa Salam Fayyadek protestek hauteskundeei buruzko iritzia aldatzera eraman zituela onartu zuen, lehenago bereizteko balio zutela uste baitzuten.[147] Abbas Presidentearen laguntzaile batek ere esan zuen hauteskunde orokorrak irailean egingo zirela.[148] Hamasek hauteskunde hauek boikoteatuko zituela esan zuen.
Erreferentziak
Kanpo estekak
- (Ingelesez) Protest spreads in the Middle East The Big Picture orrialdean.
- Arabiar munduko protestak, CEIP orrialdean
Datuak: Q33761
Multimedia: 2010–2011 Arab world protests / Q33761
