Listi yfir fullvalda ríki

Listi yfir fullvalda ríki gefur yfirlit yfir fullvalda ríki um allan heim með upplýsingum um stöðu þeirra og viðurkenningu á fullveldi þeirra.

Hægt er að skipta ríkjunum 208 í þrjá flokka eftir því hver staða þeirra er innan Sameinuðu þjóðanna: 193 aðildarríki,^[1] 2 áheyrnarríki, og 13 önnur ríki. Dálkurinn „Deilur um fullveldi“ sýnir að fullveldið er óumdeilt í 188 tilvikum, en umdeilt í 18 tilvikum. Af þessum 18 eru 6 aðildarríki, 1 áheyrnarríki og 11 önnur ríki. Að auki eru 2 ríki með sérstaka stöðu.

Listar af þessu tagi eru alltaf umdeilanlegir, þar sem engin bindandi skilgreining er til á því hvaða skilyrði ríki þurfa að uppfylla til að teljast fullvalda. Nánar er fjallað um skilyrðin hér fyrir neðan. Á listanum eru líka lönd sem eru talin hafa stöðu fullvalda ríkja de facto, en ekki ætti að líta á það sem stuðning við kröfur um viðurkenningu á sjálfstæði þeirra.

Skilgreiningar

Þessi listi á rætur að rekja til skilgreiningarinnar á því hvað telst fullvalda ríki samkvæmt fyrstu grein Montevídeósáttmálans frá 1933. Samkvæmt sáttmálanum, þarf fullvalda ríki að hafa þessa eiginleika: (a) stöðugan fólksfjölda, (b) afmarkað landsvæði, (c) ríkisstjórn, og (d) möguleika á því að vinna með öðrum ríkjum, svo fremi sem það hafi ekki fengist með vopnavaldi, hótunum eða öðrum þvingunaraðgerðum.^[2]

Deilt er um það hvort og að hve miklu leyti viðurkenning skiptir máli fyrir sjálfstæði ríkja. Ef skilgreiningunni hér að framan er fylgt ætti hún að nægja til að ríki teljist sjálfstæð, og viðurkenning annarra ríkja skiptir þá engu máli. Á hinn bóginn, ef óskilyrtu kenningunni um ríkjamyndun er fylgt getur ríki aðeins talist fullgildur aðili að alþjóðasamskiptum ef önnur ríki viðurkenna fullveldi þess. Á eftirfarandi lista eru ríki sem:

líta á sig sem sjálfstæð ríki (til dæmis með sjálfstæðisyfirlýsingu) og eru oft álitin uppfylla skilgreininguna að framan, eða
eru viðurkennd sem sjálfstæð ríki af minnst einu aðildarríki Sameinuðu þjóðanna.

Í sumum tilvikum kann að vera umdeilt hvort tiltekið ríki uppfylli skilyrðin í Montevídeósáttmálanum. Ríki sem telja sig fullvalda en uppfylla ekki öll skilyrðin eru stundum kölluð hálfgildingsríki.^[3]^[4]

Á grundvelli þessara skilyrða eru því 208 ríki á listanum:

205 ríki sem njóta viðurkenningar minnst eins aðildarríkis Sameinuðu þjóðanna
1 ríki sem uppfyllir skilyrðin, en er aðeins viðurkennt af ríkjum sem ekki eru aðildarríki Sþ (Transnistría)
1 ríki sem uppfyllir skilyrðin, en nýtur ekki viðurkenningar neins annars ríkis (Sómalíland)

Í töflunni er að finna undirlista yfir lönd sem eru ýmist ekki fullvalda eða eru nátengd öðru fullvalda ríki. Þar er líka að finna svæði þar sem yfirráð annars ríkis eru takmörkuð með alþjóðasamningum. Þetta eru:

Ríki í frjálsu sambandi við annað ríki
Tvö svæði undir yfirráðum Pakistan sem eru hvorki fullvalda, hjálendur né hlutar annarra ríkja: Azad Kasmír og Gilgit Baltistan
Hjálendur annars ríkis, auk landsvæða sem sýna mörg einkenni hjálenda
Landsvæði sem stofnuð hafa verið með alþjóðasamningum

Listinn

Heiti ríkjanna hér eru í langflestum tilvikum samkvæmt lista Árnastofnunar yfir ríkjaheiti.^[5]

Almennt og opinbert heiti	Aðild að Sameinuðu þjóðunum^[6]	Deilur um fullveldi	Frekari upplýsingar um stöðu og viðurkenningu fullveldis
A AAA	A AAA	A AAA
ZZZ↓ Aðildarríki og áheyrnarríki Sþ ↓	A AAA	ZZZ
ZZZAbkasía → Sjá færsluna fyrir Abkasíu
Afganistan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Ríkjandi stjórn í Afganistan sem nefnir landið „íslamska emírsdæmið Afganistan“, hefur ekki verið viðurkennd af neinu ríki. Sameinuðu þjóðirnar viðurkenna stjórn „íslamska lýðveldisins Afganistan“ sem réttmæta stjórn landsins.^[7]^[8]
Albanía – Lýðveldið Albanía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Alsír – Alþýðulýðveldið Alsír	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZAlþýðulýðveldið Kína → Sjá færsluna fyrir Kína
ZZZAlþýðulýðveldið Kórea → Sjá færsluna fyrir Norður-Kóreu
Andorra – Furstadæmið Andorra	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Andorra er samfurstadæmi þar sem embætti þjóðhöfðingja deilist á Frakklandsforseta og biskupinn af Urgell,^[9] sem aftur er skipaður af páfa.
Angóla – Lýðveldið Angóla	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Antígva og Barbúda	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Antígva og Barbúda á aðild að Breska samveldinu. Eitt sjálfstjórnarhérað, Barbúda, er hluti af ríkinu.
Argentína – Argentínska lýðveldið^[10]	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Argentína er sambandsríki 23 fylkja og einnar sjálfstjórnarborgar.^[11]
Armenía – Lýðveldið Armenía	A Aðildarríki Sþ	Ekki viðurkennt af Pakistan.	Pakistan viðurkennir ekki Armeníu vegna átakanna um Nagornó-Karabak.^[12]^[13]^[14]
Aserbaísjan – Lýðveldið Aserbaísjan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Eitt sjálfstjórnarhérað, Sjálfstjórnarlýðveldið Naksjivan, er útlenda Aserbaísjan.
Austur-Tímor – Lýðstjórnarlýðveldið Tímor-Leste^[15]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Austurríki – Lýðveldið Austurríki	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Austurríki er sambandsríki 9 fylkja.
Ástralía – Samveldið Ástralía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Ástralía er aðili að Breska samveldinu og sambandsríki sex fylkja, þriggja yfirráðasvæða og sex handanhafssvæða, auk tilkalls til lands á Suðurskautslandinu. Handanhafssvæði Ástralíu eru: Ashmore- og Cartier-eyjar Jólaeyja Kókoseyjar Kóralhafseyjar Ástralíu Heard-eyja og McDonald-eyjar Norfolkeyja Ástralska Suðurskautssvæðið
Bahamaeyjar – Samveldi Bahamaeyja^[16]	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Bahamaeyjar eiga aðild að Breska samveldinu.
Bandaríkin – Bandaríki Norður-Ameríku	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Bandaríkin eru sambandsríki 50 fylkja, eins alríkisumdæmis og eins innlimaðs yfirráðasvæðis (Palmýrurif). Auk þess fer alríkisstjórnin með yfirráð yfir 13 hjálendum. Af þeim eru fimm byggðar: Bandaríska Samóa Gvam Norður-Maríanaeyjar Púertó Ríkó Bandarísku Jómfrúaeyjar Hún fer líka með stjórn nokkurra óbyggðra eyja: Baker-eyja Howland-eyja Jarvis-eyja Johnston-rif Kingman-rif Midway-rif Navassa-eyja Wake-eyja Stjórnin gerir líka tilkall til eftirfarandi svæða: Bajo Nuevo-banki Serranilla-banki Þrjú sjálfstæð ríki hafa gerst sambandsríki Bandaríkjanna með samningi um frjálst samband: Marshalleyjar – Lýðveldi Marshall-eyja Míkrónesía – Sambandsríki Míkrónesíu Palaú – Lýðveldið Palaú
Bangladess – Alþýðulýðveldið Bangladess	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Barbados	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Barein – Konungsríkið Barein	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Belgía – Konungsríkið Belgía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Belgía á aðild að Evrópusambandinu. Belgía er sambandsríki þriggja málsamfélaga og þriggja héraða.
Belís	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Belís á aðild að Breska samveldinu.
Benín – Lýðveldið Benín	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Bosnía og Hersegóvína	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Bosnía og Hersegóvína er mynduð úr tveimur aðilum: Sambandsríkið Bosnía og Hersegóvína Republika Srpska Auk þess er Brčko-umdæmi sjálfstjórnarumdæmi.^[17]
Botsvana – Lýðveldið Botsvana	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Bólivía – Fjölþjóðaríkið Bólivía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Brasilía – Sambandslýðveldi Brasilíu	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Brasilía er sambandsríki með 26 fylki og eitt alríkisumdæmi.
Bretland – Sameinað konungsríki Stóra-Bretlands og Norður-Írlands	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Bretland á aðild að Breska samveldinu. Það er samsett úr fjórum aðildarlöndum: Englandi, Norður-Írlandi, Skotlandi og Wales. Bretlandi tilheyra 13 hjálendur auk tilkalls til lands á Suðurskautslandinu: Akrótírí og Dekelía (á Kýpur) Angvilla Bermúda Bresku Indlandshafseyjar Bresku Jómfrúaeyjar Caymaneyjar Falklandseyjar Gíbraltar Montserrat Pitcairn Sankti Helena, Ascension og Tristan da Cunha Suður-Georgía og Suður-Sandvíkureyjar Turks- og Caicoseyjar Breska landsvæðið á Suðurskautslandinu Breska krúnan fer líka með yfirráð yfir þremur krúnunýlendum með heimastjórn: Guernsey Mön Jersey
Brúnei – Þjóðin Brúnei, bústaður friðarins	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Búlgaría – Lýðveldið Búlgaría	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Búrkína Fasó	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZBúrma → Sjá færsluna fyrir Mjanmar
Búrúndí – Lýðveldið Búrúndí	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Bútan – Konungsríkið Bútan	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Chile/Síle – Lýðveldið Chile	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Tilkall Chile til lands á Suðurskautslandinu er formlega skilgreint sem sveitarfélagið Antártica Chilena sem aftur er hluti af Magellaneshéraði.
ZZZCooks-eyjar → Sjá færsluna fyrir Cooks-eyjar
ZZZCôte d'Ivoire → Sjá færsluna fyrir Fílabeinsströndina
Danmörk – Konungsríkið Danmörk	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Tvö heimastjórnarsvæði eru hluti af konungsríkinu: Færeyjar Grænland Danmörk, Færeyjar og Grænland mynda þrjú lönd konungsríkisins. Danmörk er aðildarríki Evrópusambandsins, en aðildin nær ekki til Færeyja og Grænlands.^[18]^[19]
Djibútí – Lýðveldið Djibútí	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Dóminíka – Samveldi Dóminíku	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Dóminíska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Egyptaland – Arabíska lýðveldið Egyptaland	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Eistland – Lýðveldið Eistland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins
Ekvador – Lýðveldið Ekvador	A Aðildarríki Sþ	A Engar
El Salvador – Lýðveldið El Salvador	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Eritrea – Eritreuríki	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Esvatíní – Konungsríkið Esvatíní^[20]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Eþíópía – Sambandslýðveldið Eþíópía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Eþíópía er sambandsríki níu héraða og tveggja borga.
Filippseyjar – Lýðveldið Filippseyjar	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Eitt sjálfstjórnarhérað, Bangsamoro, tilheyrir Filippseyjum.
Finnland – Lýðveldið Finnland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Álandseyjar eru hlutlaust og herlaust heimastjórnarsvæði innan Finnlands.
Fídjieyjar – Lýðveldið Fídjieyjar	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Eitt sjálfstjórnarhérað er á Fídjieyjum, Rotuma.^[21]^[22]
Fílabeinsströndin – Lýðveldið Côte d'Ivoire^[23]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Frakkland – Franska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Frakklandi tilheyra fimm handanhafsumdæmi og -héruð:Franska Gvæjana, Guadeloupe, Martinique, Mayotte og Réunion. Frakklandi tilheyra líka handanhafssvæðin: Clipperton-eyja Franska Pólýnesía Nýja-Kaledónía Saint Barthélemy Saint-Martin Sankti Pierre og Miquelon Wallis- og Fútúnaeyjar Frönsku suðrænu landsvæðin og Suðurskautssvæðin
Gabon – Gabonska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Gambía – Lýðveldi Gambíu^[24]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Gana – Lýðveldið Gana	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Georgía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Georgíu tilheyra tvö sjálfstjórnarlýðveldi, Adjara og sjálfstjórnarlýðveldið Abkasía. Abkasía er de facto undir stjórn Abkasíu. Suður-Ossetía er annað de facto sjálfstætt ríki innan Georgíu sem nýtur takmarkaðrar alþjóðlegrar viðurkenningar.
Gínea – Lýðveldið Gínea	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Gínea-Bissá – Lýðveldið Gínea-Bissá	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Grenada	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Grenada er aðili að Breska samveldinu.
Grikkland – Hellenska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Eitt sjálfstjórnarsvæði, Atosfjall, er innan Grikklands.^[25]
Grænhöfðaeyjar – Lýðveldið Cabo Verde^[26]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Gvatemala – Lýðveldið Gvatemala	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Gvæjana – Samvinnulýðveldið Gvæjana	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Haítí – Lýðveldið Haítí	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Holland – Konungsríkið Holland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Innan konungsríkisins eru fjögur lönd með heimastjórn: Arúba Curaçao Holland Sint Maarten Að auki eru þrjú handanhafssveitarfélög í Karíbahafi: Bonaire, Saba og Sint Eustatius. Erópusambandsaðildin nær aðeins til Hollands (Evrópuhlutans).
Hondúras – Lýðveldið Hondúras	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Hvíta-Rússland/Belarús – Lýðveldið Belarús^[27]	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Mörg ríki viðurkenna ekki forseta Hvíta-Rússlands, Alexander Lúkasjenkó, eftir umdeildar forsetakosningar árið 2020. Litáen lítur svo á að samstarfsráð sem Svjatlana Tsikanúskaja leiðir sé réttkjörin stjórn landsins.^[28]
Indland – Lýðveldið Indland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Indland er sambandsríki 28 fylkja og átta sambandssvæða.
Indónesía – Lýðveldið Indónesía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Indónesíu tilheyra fimm sjálfstjórnarhéruð: Aceh, Djakarta, Papúa, Vestur-Papúa og sérstjórnarhéraðið Yogyakarta.
Íran – Íslamska lýðveldið Íran	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Írak – Lýðveldið Írak	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Írak er sambandsríki^[29] 19 landstjóraumdæma. Fjögur þeirra mynda sjálfstjórnarhéraðið Kúrdistanhérað.
Írland^[30]	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Ísland	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Ísrael – Ísraelsríki	A Aðildarríki Sþ	Ekki viðurkennt að hluta	Ísrael hefur de facto yfirráð yfir landsvæðum sem Palestínuríki gerir tilkall til. Það hefur innlimað Austur-Jerúsalem,^[31] sem nýtur takmarkaðrar alþjóðlegrar viðurkenningar.^[32] Ísrael hefur ýmis konar stjórn á svæðum á Vesturbakkanum, og er enn talið hafa hernámslið á Gasaströndinni.^[33]^[34]^[35]^[36] 28 aðildarríki Sameinuðu þjóðanna og Sahrawi-lýðveldið viðurkenna ekki Ísrael. Meirihluti aðildarríkja Sþ lítur á Frelsissamtök Palestínumanna, PLO, sem réttmætan fulltrúa Palestínumanna, en samtökin viðurkenndu Ísrael árið 1993.
Ítalía – Ítalska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Á Ítalíu eru 5 sjálfstjórnarhéruð: Ágústudalur, Fríúlí-Venezia Giulia, Sardinía, Sikiley og Suður-Týról.
Jamaíka	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Á aðild að Breska samveldinu.
Japan	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Jemen – Lýðveldið Jemen	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Jórdanía – Hashemíska konungsríkið Jórdanía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kambódía – Konungsríkið Kambódía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kamerún – Lýðveldið Kamerún	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kanada	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Kanada er aðili að Breska samveldinu. Það er sambandsríki 10 fylkja og þriggja sjálfstjórnarsvæða.
Kasakstan – Lýðveldið Kasakstan	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Katar – Katarríki	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kenía – Lýðveldið Kenía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kirgistan – Kirgisíska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kína – Alþýðulýðveldið Kína^[37]	A Aðildarríki Sþ	Ekki viðurkennt að hluta. Lýðveldið Kína gerir tilkall til alls Kína.	Í Kína eru fimm sjálfstjórnarhéruð, Guangxi, Innri-Mongólía, Ningxia, Tíbet og Xinjiang. Auk þeirra eru sérstjórnarhéruðin: Hong Kong Makaó Kína gerir tilkall til Taívan sem er undir stjórn lýðveldisins Kína sem aftur gerir tilkall til alls Kína. 14 aðildarríki Sameinuðu þjóðanna og Vatíkanið viðurkenna ekki alþýðulýðveldið. Fyrir utan Bútan viðurkenna þau stjórn lýðveldisins Kína sem réttmæta stjórn alls Kína.
ZZZKína, Lýðveldið → Sjá færsluna fyrir Lýðveldið Kína
Kíribatí – Lýðveldið Kíribatí	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZKongó, Lýðstjórnarlýðveldið → Sjá færsluna fyrir Lýðstjórnarlýðveldið Kongó
ZZZKongó, Lýðveldið → Sjá færsluna fyrir Lýðveldið Kongó
Kosta Ríka – Lýðveldið Kosta Ríka	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kólumbía – Lýðveldið Kólumbía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kómorur – Kómorubandalagið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Kómorur eru sambandsríki þriggja eyja með sjálfstjórn.
ZZZKórea, Norður → Sjá færsluna fyrir Norður-Kóreu
ZZZKórea, Suður → Sjá færsluna fyrir Suður-Kóreu
ZZZKósovó → Sjá færsluna fyrir Kósovó
Króatía – Lýðveldið Króatía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Kúba – Lýðveldið Kúba	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kúveit – Kúveitríki	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Kýpur – Lýðveldið Kýpur	A Aðildarríki Sþ	Ekki viðurkennt af Tyrklandi^[38]	Aðildarríki Evrópusambandsins. Norðausturhluti eyjunnar er de facto sjálfstæða Tyrkneska lýðveldið á Norður-Kýpur. Tyrkland viðurkennir ekki fullveldi Kýpur vegna Kýpurdeilunnar. Tyrkland viðurkennir hins vegar stjórn Tyrkneska lýðveldisins á Norður-Kýpur.
Laos – Alþýðulýðveldi Laóta	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Lesótó – Konungsríkið Lesótó	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Lettland – Lýðveldið Lettland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Liechtenstein – Furstadæmið Liechtenstein	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Litáen – Lýðveldið Litáen	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Líbanon – Líbanska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Líbería – Lýðveldið Líbería	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Líbía – Líbíuríki	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Lúxemborg – Stórhertogadæmið Lúxemborg	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Lýðstjórnarlýðveldið Kongó^[39]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Lýðveldið Kongó^[40]	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Madagaskar – Lýðveldið Madagaskar	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZMakedónía → Sjá færsluna fyrir Norður-Makedóníu
Malasía – Sambandsríkið Malasía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Malasía er sambandsríki 13 fylkja og þriggja alríkisumdæma.
Malaví – Lýðveldið Malaví	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Maldívur – Lýðveldi Maldíva	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Malí – Lýðveldið Malí	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Malta – Lýðveldið Malta	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Marokkó – Konungsríkið Marokkó	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Hluti Vestur-Sahara sem Marokkó gerir tilkall til er undir stjórn Sahrawi-lýðveldisins.
Marshalleyjar – Lýðveldið Marshall-eyjar	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í frjálsu sambandi við Bandaríkin.
Máritanía – Íslamska lýðveldið Máritanía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Máritíus – Lýðveldið Máritíus	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Rodrigues er sjálfstjórnareyja innan Máritíus.
Mexíkó – Bandaríki Mexíkó	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Mexíkó er sambandsríki 31 fylkis og einnar sjálfstjórnarborgar. Sapatistar hafa de facto yfirráð yfir uppreisnarsveitarfélögum í Chiapas.
Mið-Afríkulýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Miðbaugs-Gínea – Lýðveldið Miðbaugs-Gínea	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Míkrónesía – Sambandsríki Míkrónesíu	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í frjálsu sambandi við Bandaríkin. Míkrónesía er sambandsríki fjögurra fylkja.
Mjanmar – Lýðveldi bandalags Mjanmar	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Wa-fylki er de facto sjálfstætt ríki innan Mjanmar. Sameinuðu þjóðirnar hafa ekki viðurkennt herforingjastjórnina í Mjanmar sem réttmæt stjórnvöld.^[8]
Moldóva – Lýðveldið Moldóva	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Moldóvu eru sjálfstjórnarhéruðin Gagauzia og austurbakki Dniester. Austurbakkinn og borgin Bender eru de facto undir stjórn Transnistríu.
Mongólía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZMontenegró → Sjá færsluna fyrir Svartfjallaland
Mónakó – Furstadæmið Mónakó	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Mósambík – Lýðveldið Mósambík	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Namibía – Lýðveldið Namibía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Naúrú – Lýðveldið Naúrú	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Nepal – Sambandslýðveldið Nepal	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Nepal er sambandsríki 7 sýslna.
Níger – Lýðveldi Níger	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Nígería – Sambandslýðveldið Nígería	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Nígería er sambandsríki 36 fylkja og eins alríkishéraðs.
Níkaragva – Lýðveldið Níkaragva	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Tvö sjálfstjórnarhéruð eru innan Níkaragva: Atlántico Sur og Atlántico Norte.
ZZZNiue → Sjá færsluna fyrir Niue
Norður-Kórea – Alþýðulýðveldið Norður-Kórea	A Aðildarríki Sþ	Suður-Kórea gerir tilkall til Norður-Kóreu.	Þrjú aðildarríki Sþ viðurkenna ekki Norður-Kóreu: Frakkland, Japan og Suður-Kórea. Suður-Kórea gerir tilkall til yfirráða á öllum Kóreuskaganum.^[41]
Norður-Makedónía – Lýðveldið Norður-Makedónía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZNorður-Kýpur → Sjá færsluna fyrir Tyrkneska lýðveldið á Norður-Kýpur
Noregur – Konungsríkið Noregur	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Noregur fer með stjórn tveggja aðskildra landsvæða í Evrópu: Svalbarði er hluti af Noregi, en hefur sérstaka stöðu vegna Svalbarðasamningsins. Jan Mayen er óbyggð eyja sem er hluti af Noregi en ekki hluti af norskri stjórnsýslueiningu. Noregur fer með stjórn einnar útlendu og gerir tilkall til tveggja landsvæða á Suðurskautslandinu: Bouvet-eyja Eyja Péturs 1. Matthildarland
Nýja-Sjáland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Nýja-Sjáland á aðild að Breska samveldinu. Nýja-Sjálandi tilheyrir eitt heimastjórnarsvæði og eitt tilkall á Suðurskautslandinu: Tókelá Ross-tilkallið Ríkisstjórn Nýja-Sjálands fer með utanríkismál að hluta fyrir tvö ríki sem eru í frjálsu sambandi við Nýja-Sjáland: Cookseyjar Niue Þessi lönd eiga í sjálfstæðu stjórnmálasambandi við ýmis ríki, hafa samningsrétt innan Sameinuðu þjóðanna og eru aðilar að ýmsum undirstofnunum þeirra.
Óman – Soldánsdæmið Óman	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Pakistan – Íslamska lýðveldið Pakistan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Pakistan er sambandsríki fjögurra fylkja og eins höfuðborgarsvæðis. Pakistan fer með stjórn svæða í Kasmír, en hefur ekki formlega innlimað þau,^[42]^[43] heldur lítur á þau sem umdeild svæði.^[44]^[45] Þessir hlutar skiptast í tvö landsvæði, og stjórn þeirra er aðskilin frá stjórn Pakistan: Azad Kasmír Gilgit-Baltistan Azad Kasmír er lýst sem „sjálfstjórnarfylki undir stjórn Pakistan“ meðan Gilgit-Baltistan er lýst sem sjálfstjórnarsvæðum.^[46]^[47]^[48] Oftast er ekki litið á þessi svæði sem fullvalda, þar sem þau uppfylla ekki skilyrðin til þess.^[47]^[49]^[50]
Palaú – Lýðveldið Palaú	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í frjálsu sambandi við Bandaríkin.
Palestína - Palestínuríki	A Áheyrnarríki Sameinuðu þjóðanna og aðili að 2 undirstofnunum þeirra.	Ekki viðurkennt að hluta.	Palestínuríki lýsti yfir sjálfstæði árið 1988. Það er ekki viðurkennt af Ísrael, en hefur hlotið viðurkenningu 138 annarra ríkja.^[51] Ríkið hefur engin ákveðin landamæri eða raunveruleg yfirráð yfir megninu af því landsvæði sem það gerir tilkall til.
Panama – Lýðveldið Panama	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Papúa Nýja-Gínea – Sjálfstætt ríki Papúu Nýju-Gíneu	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Papúa Nýja-Gínea á aðild að Breska samveldinu. Það hefur eitt sjálfstjórnarsvæði: Bougainville.
Paragvæ – Lýðveldið Paragvæ	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Perú – Lýðveldið Perú	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Portúgal – Portúgalska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Portúgal nær yfir tvö heimastjórnarsvæði: Asóreyjar og Madeira.
Pólland – Lýðveldið Pólland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Rúanda – Lýðveldið Rúanda	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Rúmenía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Rússland – Rússneska sambandsríkið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Rússland er sambandsríki 85 sambandsaðila (lýðvelda, héraða, sýslna, sjálfstjórnarsvæða, alríkisborga og sjálfstjórnarhéraðs).
ZZZSahrawi-lýðveldið → Sjá færsluna fyrir Sahrawi-lýðveldið
Salómonseyjar	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Salómonseyjar eiga aðild að Breska samveldinu.
Sambía – Lýðveldið Sambía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Sameinuðu arabísku furstadæmin	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Sameinuðu arabísku furstadæmin eru sambandsríki sjö furstadæma.
Samóa – Sjálfstætt ríki Samóa	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Sankti Kristófer og Nevis – Sambandsríki Sankti Kristófer og Nevis	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Sankti Kristófer og Nevis er aðili að Breska samveldinu og sambandsríki tveggja eyja: Sankti Kristófer og Nevis.
Sankti Lúsía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Sankti Lúsía er aðili að Breska samveldinu.
Sankti Vinsent og Grenadínur	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Sankti Vinsent og Grenadínur á aðild að Breska samveldinu.
San Marínó – Lýðveldið San Marínó	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Saó Tóme og Prinsípe – Lýðstjórnarlýðveldið Saó Tóme og Prinsípe	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Príncipe er sjálfstjórnarhérað innan Saó Tóme og Prinsípe.
Sádi-Arabía – Konungsríkið Sádi-Arabía	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Senegal – Lýðveldið Senegal	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Serbía – Lýðveldið Serbía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Serbíu eru tvö sjálfstjórnarhéruð, Vojvodina og Kósovó og Metohija. Síðarnefnda héraðið er de facto undir stjórn Kósovó.
Seychelleseyjar – Lýðveldið Seychelles-eyjar	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Simbabve – Lýðveldið Simbabve	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Singapúr – Lýðveldið Singapúr	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Síerra Leóne – Lýðveldið Síerra Leóne	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Slóvakía – Slóvakíska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Slóvenía – Lýðveldið Slóvenía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Sómalía – Sambandslýðveldið Sómalía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Sómalía er sambandsríki sex fylkja. Tvö þeirra, Púntland og Galmudug, hafa lýst yfir sjálfstjórn, og eitt, Sómalíland, er de facto sjálfstætt ríki.
ZZZSómalíland → Sjá færsluna fyrir Sómalíland
Spánn – Konungsríkið Spánn	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Spánn skiptist í 17 sjálfstjórnarhéruð og tvær borgir með sérstjórn.
Srí Lanka – Sósíalíska lýðveldið Srí Lanka	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Suður-Afríka – Lýðveldið Suður-Afríka	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Suður-Kórea – Lýðveldið Kórea	A Aðildarríki Sþ	Norður-Kórea gerir tilkall til Suður-Kóreu.	Í Suður-Kóreu er eitt sjálfstjórnarhérað, Jejudo.^[52] Suður-Kórea er ekki viðurkennd af Norður-Kóreu sem gerir tilkall til yfirráða á öllum Kóreuskaganum.
ZZZSuður-Ossetía → Sjá færsluna fyrir Suður-Ossetíu
Suður-Súdan – Lýðveldið Suður-Súdan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Suður-Súdan er sambandsríki 10 fylkja og þriggja stjórnsýsluumdæma. Abyei er svæði með sérstaka stöðu, stofnað með friðarsamkomulagi árið 2005. Það er de jure undir samstjórn Suður-Súdan og Súdan, en er de facto með tvöfalda stjórn auk stjórnar Sameinuðu þjóðanna.^[53]^[54]
Súdan – Lýðveldið Súdan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Súdan er sambandsríki 18 fylkja. Abyei er svæði með sérstaka stöðu, stofnað með friðarsamkomulagi árið 2005. Það er de jure undir samstjórn Suður-Súdan og Súdan, en er de facto með tvöfalda stjórn auk stjórnar Sameinuðu þjóðanna.^[53]^[54]
Súrínam – Lýðveldið Súrínam	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Svartfjallaland	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZSvasíland → Sjá færsluna fyrir Esvatíní
Sviss – Svissneska sambandið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Sviss er sambandsríki 26 kantóna.
Svíþjóð – Konungsríkið Svíþjóð	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Sýrland – Sýrlenska arabíska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar	20 aðildarríki Sameinuðu þjóðanna viðurkenna Þjóðarbandalag Sýrlands sem réttmæt stjórnvöld í landinu, fremur en núverandi stjórn landsins. Héraðið Rojava hefur lýst yfir sjálfstjórn.
Tadsíkistan – Lýðveldið Tadsíkistan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Tadsíkistan er eitt sjálfstjórnarhérað, Sjálfstjórnarhéraðið Gornó-Badaksjan.
Taíland – Konungsríkið Taíland	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZTaívan → Sjá færsluna fyrir Lýðveldið Kína
Tansanía – Sameinaða lýðveldið Tansanía	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Tansaníu er eitt sjálfstjórnarhérað, Sansibar.
Tékkland^[55]	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
ZZZTímor-Leste → Sjá færsluna fyrir Austur-Tímor
Tjad – Lýðveldið Tjad	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Tonga – Konungsríkið Tonga	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Tógó – Tógóska lýðveldið	A Aðildarríki Sþ	A Engar
ZZZTransnistría → Sjá færsluna fyrir Transnistríu
Trínidad og Tóbagó – Lýðveldið Trínidad og Tóbagó	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Trínidad og Tóbagó er eitt sjálfstjórnarhérað, Tóbagó.
Túnis – Lýðveldið Túnis	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Túrkmenistan – Lýðveldið Túrkmenistan	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Túvalú	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Túvalú á aðild að Breska samveldinu.
Tyrkland – Lýðveldið Tyrkland	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Ungverjaland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins.
Úganda – Lýðveldið Úganda	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Úkraína	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Úkraínu er eitt sjálfstjórnarhérað, Sjálfstjórnarlýðveldið Krím, sem er de facto undir yfirráðum Rússlands, ásamt borginni Sevastópol. Hlutar Donetsk-sýslu og Luhansk-sýslu eru de facto undir stjórn Rússlands.
Úrúgvæ – Austræna lýðveldið Úrúgvæ	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Úsbekistan – Lýðveldið Úsbekistan	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Í Úsbekistan er eitt sjálfstjórnarhérað, Karakalpakstan.
Vanúatú – Lýðveldið Vanúatú	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Vatíkanið – Borgríkið Vatíkanið	A Áheyrnarríki Sþ og aðili að þremur undirstofnunum.	A Engar	Páfastóll fer með stjórn Vatíkansins. Páfastóll er fullvalda aðili sem á í stjórnmálasambandi við 183 ríki. Að auki eiga alþjóðlegu stofnanirnar Evrópusambandið og Mölturiddarar í stjórnmálasambandi við Páfastól. Vatíkanið er aðili að Alþjóðakjarnorkustofnuninni, Alþjóðafjarskiptasambandinu, Alþjóðapóstsambandinu og Alþjóðahugverkastofnuninni, auk þess að vera með varanlega áheyrnaraðild.^[56] Embættismenn Vatíkansins eru skipaðir af páfa sem er biskup yfir biskupsdæminu Róm og þjóðhöfðingi Vatíkansins ex officio.
Venesúela – Bólívarska lýðveldið Venesúela	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Venesúela er sambandsíki 23 fylkja, eins höfuðborgarumdæmis og alríkisumdæma.
ZZZVestur-Sahara → Sjá færsluna fyrir Sahrawi-lýðveldið
Víetnam – Sósíalíska lýðveldið Víetnam	A Aðildarríki Sþ	A Engar
Þýskaland – Sambandslýðveldið Þýskaland	A Aðildarríki Sþ	A Engar	Aðildarríki Evrópusambandsins. Þýskaland er sambandsríki 16 sambandslanda.
ZZZ↑ Aðildarríki og áheyrnarríki Sþ ↑	A ZZZ	ZZZ
ZZZ	AB	B
ZZZ↓ Önnur ríki ↓	D AAA	ZZZ
Abkasía – Lýðveldið Abkasía	D Engin aðild	Georgía gerir tilkall til landsins.	Abkasía og Suður-Ossetía eru aðeins viðurkennd af Rússlandi, Níkaragva, Sýrlandi, Venesúela, Suður-Ossetíu og Transnistríu.^[57] Georgía gerir tilkall til yfirráða fyrir hönd sjálfstjórnarlýðveldisins Abkasíu.
Cookseyjar	D Aðili að átta undirstofnunum Sþ	A Engar	Ríki í frjálsu sambandi við Nýja-Sjáland. Cooks-eyjar eiga í stjórnmálasambandi við 52 ríki og eru aðilar að undirstofnunum Sameinuðu þjóðanna með fulla samningsaðild.^[58] Þær deila þjóðhöfðingja með Nýja-Sjálandi og eru auk þess með nýsjálenskan ríkisborgararétt.
Kósovó – Lýðveldið Kósovó	D Aðili að tveimur undirstofnunum Sþ	Serbía gerir tilkall til landsins.	Samkvæmt Ákvörðun öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna númer 1244 var Kósovó sett undir tímabundna stjórn Sameinuðu þjóðanna árið 1999.^[59] Kósovó lýsti yfir sjálfstæði árið 2008 og hefur verið viðurkennt af 112 aðildarríkjum Sþ og Lýðveldinu Kína, en 18 aðildarríki hafa dregið viðurkenningu sína til baka.^[60] Serbía gerir enn tilkall til yfirráða yfir Kósovó. Önnur aðildarríki viðurkenna enn yfirráð Serbíu eða hafa ekki tekið afstöðu. Kósovó á aðild að Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og Heimsbankanum. Lýðveldið Kósovó ræður yfir megninu af landsvæðinu de facto, en með takmarkaða stjórn í norðurhlutanum.
Niue	D Aðili að fimm undirstofnunum Sþ	A Engar	Niue er í frjálsu sambandi við Nýja-Sjáland og á í stjórnmálasambandi við 20 ríki. Niue er aðili að nokkrum undirstofnunum Sþ með fulla samningsaðild.^[58] Það deilir þjóðhöfðingja með Nýja-Sjálandi og er með nýsjálenskan ríkisborgararétt.
Norður-Kýpur – Tyrkneska lýðveldið á Norður-Kýpur	D Engin aðild	Kýpur gerir tilkall til landsins	Norður-Kýpur er aðeins viðurkennt af Tyrklandi. Það er áheyrnarríki í Samtökum um íslamska samvinnu og Efnahagssamstarfsráðinu sem „ríki Kýpur-Tyrkja“. Kýpur gerir tilkall til Norður-Kýpur.^[61]
Sahrawi-lýðveldið	D Engin aðild	Marokkó gerir tilkall til landsins.	Hefur verið viðurkennt af 84 aðildarríkjum Sþ, en 43 þeirra hafa dregið viðurkenningu sína til baka eða frestað henni. Stofnaðili að Afríkusambandinu. Marokkó gerir tilkall til alls landsins sem hluta af Suðurhéruðum Marokkó. Ríkisstjórn lýðveldisins er í útlegð í Alsír.
Sómalíland – Lýðveldið Sómalíland	D Engin aðild	Sómalía gerir tilkall til landsins.	Sómalíland er de facto sjálfstætt ríki.^[62]^[63]^[64]^[65]^[66] Það er ekki viðurkennt af neinu öðru ríki og Sómalía gerir tilkall til yfirráða þar.^[67]
Suður-Ossetía – Lýðveldið Suður-Ossetía-Alaníuríki	D Engin aðild	Georgía gerir tilkall til landsins.	Suður-Ossetía er de facto sjálfstætt ríki.^[68] Það er aðeins viðurkennt af Rússlandi, Níkaragva, Naúrú, Sýrlandi, Venesúela, Abkasíu og Transnistríu. Georgía gerir tilkall til landsins fyrir hönd tímabundinnar héraðsstjórnar Suður-Ossetíu.^[69]
Taívan - Lýðveldið Kína	DEngin aðild, en var áður aðili til 1971	Alþýðulýðveldið Kína gerir tilkall til landsins.	Keppir að nafninu til um yfirráð yfir öllu Kína sem réttmæt stjórn landsins frá 1949. Lýðveldið Kína fer með stjórn eyjunnar Taívan og nærliggjandi eyja, Quemoy, Matsu, Prataeyja og hluta Spratly-eyja. Það hefur ekki gefið eftir tilkall sitt til meginlands Kína.^[70] 13 aðildarríki Sþ viðurkenna Lýðveldið Kína, og ekkert þeirra viðurkennir Alþýðulýðveldið Kína. Eitt aðildarríki (Bútan) hefur ekki tekið afstöðu hvort ríkið það viðurkennir. Alþýðulýðveldið Kína gerir tilkall til alls lands sem Lýðveldið ræður yfir. Lýðveldið á aðild að mörgum alþjóðlegum stofnunum undir ýmsum gervinöfnum, oftast sem „Kínverska Taípei“. Það er fullgildur meðlimur í Alþjóðaviðskiptastofnuninni. Lýðveldið var stofnaðili að Sameinuðu þjóðunum og átti aðild að þeim frá 1945 til 1971, með neitunarvald í öryggisráðinu.
Transnistría – Pridnestrovíska moldavíska lýðveldið	D Engin aðild	Moldóva gerir tilkall til landsins.	Transnistría er de facto sjálfstætt ríki,^[62] en nýtur aðeins viðurkenningar Abkasíu og Suður-Ossetíu.^[57] Moldóva gerir tilkall til landsins.^[71]
ZZZ↑ Önnur ríki ↑	D ZZZ	ZZZ
ZZZZ	ZZZZ	ZZZZ

Aðrir listar

Tilvísanir

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

Search

Listi yfir fullvalda ríki

Efnisyfirlit

Skilgreiningar

Listinn

Aðrir listar

Tilvísanir