Република Крим

Територијата на Крим била освојувана и контролирана многупати во текот на неговата историја. Кимеријците, Старите Грци, Скитите, Готите, Хуните, Прабугарите, Хазарите, државата Киевска Русија, Византија, Кипчаците, Отоманското Царство, Златната Орда и Монголите го контролирале Крим некое време во текот на историјата. Во XIII век, делумно бил контролиран од Венецијанците и од Република Џенова; по што следеле Кримското ханство и Отоманското Царство во периодот XV-XVIII век, Руската Империја од XVIII до XX век, Германија во Втората светска војна и Руската Советска Федеративна Социјалистичка Република, а подоцна и Украинската Советска Федеративна Социјалистичка Република, во рамките на Советскиот Сојуз во текот на XX век.

Припојување кон Украина

Во 1954 г. Крим е одземен од тогашната Руска СФСР и доделен на Украинската ССР по одлука на тогашниот државник Никита Хрушчов и без никакво консултирање на јавното мислење.^[10] Како таков, Крим останува во Украина сè до неговото отцепување на референдум во 2014 г.

Криза и враќање во Русија

По немирите во Украина, во 2014 г. во Крим се јавува т.н. „Кримска криза“ поттикната од стравувања кај мнозинското руско население од загрозеност. Како последица од тоа Русија, извесни неофицијални единици и месното население издејствуваат смена на управата на републиката. Подоцна, парламентот на Крим носи одлука за припојување на Крим кон Русија под услов предлогот да помине на референдум во самиот Крим и Севастопол. Управата на Крим потоа распишува референдум за оцепување од Украина за 16 март истата година.^[11] На референдумот, преку 96,77% од граѓаните искажале поддршка за присоединување кон Русија, при излезност од 83%.^[12] Дел од Кримските Татари не излегле на гласање.

Украина сè уште не го признава Крим за дел од Русија, и покрај изгласаниот референдум и со тоа Феодосија ја смета за дел од Украина.

Законодавниот дом на Крим е сточленото собрание наречено Врховен совет на Крим.^[13]

Извршната власт Министерски совет, на чие чело стои претседател. Надлежностите на Врховниот и Министерскиот совет се пропишани со устав и други републички закони, како и со одлуките донесени во неговата редовна работа.^[14]

Правосудната власт ја имаат судовите.^[14]

Кримските Татари се претставени преку свој орган, наречен „Меџлис на кримскотатарскиот народ“ (Къырымтатар Миллий Меджлиси), кој доставува примедби и барања до Врховниот совет, началникот и извесни меѓународни тела.^[15]

Административна поделба

Република Крим и понатаму се раководи според административната поставеност на АР Крим, делејќи ја територијата на 25 подрачја: 14 реони и 11 градски општини (офиц. територии во надлежност на градски совети).^[16]

Реони 1. Бахчисарајски 2. Белогорски 3. Џанкојски 4. Кировски 5. Красногвардејски 6. Красноперекопски 7. Ленински 8. Нижнегорски 9. Првомајски 10. Раздолненски 11. Сачки 12. Симферополски 13. Советски 14. Црноморски

Градски општини 15. Алушта 16. Армјанск 17. Џанкој 18. Евпаторија 19. Керч 20. Красноперекопск 21. Саки 22. Симферопол 23. Судак 24. Феодосија 25. Јалта

Поважни градови

Најголем град е Симферопол, а други поважни градови се Керч, Џанкој, Јалта.

Според пописот од 2001 г. Крим имал 2.033.700 жители.^[17] Меѓутоа, во 2013 г. населението се намалило на 1.967.119 жители.

Етничкиот состав е следниов:^[18]

• Руси: 58,5%
• Украинци: 24,4%
• Кримски Татари: 12,1%
• Белоруси: 1,5%
• Татари: 0,5%
• Ерменци: 0,4%
• Евреи: 0,2%^[19]

Најголема улога во стопанството на Крим играат туризмот и земјоделството, но има и индустриски капацитети, претежно на северот на републиката. Позначајни индустриски капацитети има во Џанкој, Красноперекопск и Армјанск.

Најзначајни стопански гранки се прехранбената, хемиската, машинската, металопреработувачката и енергетската индустрија.^[14] Од нив, 60% отпаѓа на производството на прехранбени стоки. Постојат преку 290 покрупни производни претпријатија и над 1000 малостопанственици.^[14]

Земјоделството е најзастапено со житарки, раноградинарски култури и винарството, особено во подрачјата на Јалта и Масандра. Поскромно развиени се говедарството, живинарството и овчарството.^[14] На полуостровот се експлоатираат и минерали како сол, порфир, варовник и железна руда (околу Керч).^[20]

Енергетика

Републиката исто така има неколку наоѓалишта на земен гас (копнени и подводни), спроведени со гасовод во мрежата на Украина.^[21][22] Копнените се наоѓаат во Црноморскиот реон и општината Џанкој, а подводните се кај западниот брег на Црното Море и североисточниот брег на Азовското.^[23]

Инфраструктура

Тролејбус во Симферопол

Жичницата во Јалта

Јавен превоз

Практично секое населено место на Крим е поврзано со другите со автобус. Полуостровот има и најдога (96 км) тролејбуска линија на светот („Кримски тролејбус“), која води од Симферопол до Јалта.^[24]

Железничкиот сообраќај во Крим се одвива по следниве линии: Армјанск—Керч (со преод за Феодосија) и Мелитопол—Севастопол (со преод за Евпаторија), поврзувајќи го полуостровот со Украина.

Автопати

• E105/M18 — Сиваш (мост, почнува), Џанкој, Севернокримски Канал (мост), Симферопол, Алушта, Јалта (завршува)
• E97/M17 — Перекоп (тргнува), Армјанск, Џанкој, Феодосија, Kerch (ferry, ends)
• H05 — Красноперекопск, Симферопол (води до Меѓународен аеродром Симферопол)
• H06 — Симферопол, Бахчисарај, Севастопол
• H19 — Јалта, Севастопол
• P16
• P23 — Симферопол, Феодосија
• P25 — Симферопол, Евпаторија
• P27 — Севастопол, Инкерман (целосно во градот Севастопол)
• P29 — Алушта, Судак, Феодосија
• P34 — Алушта, Јалта
• P35 — Хрушчовка, Судак
• P58 — Севастопол, пристаниште „Комишева Бухта“ (целосно во градот Севастопол)
• P59 (целосно во градот Севастопол)

Морски превоз

Јалта, Феодосија, Керч, Севастопол, Черноморское и Евпаторија се меѓусебно поврзани со пловни линии.

Туризам

Туризмот во Крим почнал масовно да се развива во втората половина на XIX век, со развојот на железничкиот сообраќај. Во XX век се изградени бројни дворци, вили и дачи. На полуостровот има повеќе знајачни знаменитости кои привлекуваат многу туристи. Најпосетувани одморалишни места на јужниот брег се Јалта и Алушта, Евпаторија и Саки на западниот и Феодосија и Судак на југоисточниот.

Од особено значење е разновидноста на природните предели во Крим, каде се среќаваат планински венци, висорамнини, тревести предели и пештери. Во Саки има лековита кал, а Евпаторија има плажи со најчист кварцен песок.^[25]

Според National Geographic, Крим се котирал меѓу 20-те најпожелни туристички одредишта во 2013 г.^[26]

• 
  Јалта
• 
  Џеновска тврдина во Кафа.
• 
  Плажа во Коктебел
• 
  Ливадискиот дворец
• 
  „Ластовичино Гнездо’
• 
  Симферопол
• 
  Плажа во Кореиз

• Крим (полуостров)
• Кримски федерален округ
• Министерство за кримски работи
• Федерални субјекти на Русија
• Автономна Република Крим
• Кримска војна
• Кримски Планини
• Кримска Автономна Советска Социјалистичка Република

• Управен портал на Република Крим
• Неофицијален портал на Крим