Kihungaria

Kihungaria (pia: KiMadyar, Kihungaria: magyar au magyar nyelv) ni lugha ya Kiugori ya magharibi katika jamii ya lugha za Kifini-Kiugori.

Huzungumzwa hasa katika nchi za Hungaria (10 mill.), Romania (1.4 mill.), Slovakia (520.000), Serbia (300.000), Austria (22.000), Australia (50.000) na Marekani (1.6 mill. - 117.000).

Maeneo yanapozungumzwa lugha ya Kihungaria.

Kihungaria kama lugha rasmi au lugha inayotambuliwa

Kihungaria kinatumiwa kama lugha rasmi kitaifa katika nchi zifuatazo:

Kinatambuliwa kama lugha ya wakazi wenye utamaduni wa Kihungaria katika nchi zifuatazo:

Ni pia lugha rasmi katika Umoja wa Ulaya.

Maeneo yanapozungumzwa lugha ya Kifini-Kiugori.

Lugha inayofundishwa

Kihungaria kama lugha ya kigeni kinafundishwa shuleni au kwenye taasisi za elimu ya watu wazima katika nchi nyingi. Mwaka 2001 idadi ya wanafunzi wa Kihungaria ilkuwa kama ifuatayo:

Jumla: watu milioni 12-13

Sauti

Alfabeti

a, á, b, c, cs, d, dz, dzs, e, é, f, g, gy, h, i, í, j, k, l, ly, m, n, ny, o, ó, ö, ő, p, q, r, s, sz, t, ty, u, ú, ü, ű, v, w, x, y, z, zs.

  • ny = n+y (nyúl [nyuul] =sungara)
  • gy = d+y (gyerek [dyerek] =mtoto)
  • ly = y (hely [hey] = mahali)
  • ty = t+y (tyúk [tyuuk] =inghoko)
  • cs = ch (család [chalaad] =familia, jamaa)
  • sz = s (szép [seep] =zuri)
  • s = sh (sajt [shayt] =jibini)
  • dzs = j (dzsem [jem] =kubana)
  • zs = zh (zseb [zheb] =mbosho) - kama Kifaransa j wa jour

Uangalifu!

  • di, ni, ti = [dy, ny, ty]
  • gyi, nyi, tyi = [dyi, nyi, tyi]
  • de, ne, te = [de, ne, te]
  • gye, nye, tye = [dye, nye, tye]

Vitenzi

 KiHung definiteKiHung indefiniteKiSwahili
Sg1 (én)építeképítemninajenga
Sg2 (te)építeszépítedunajenga
Sg3 (ő)épít (Ø)építianajenga
Pl1 (mi)építünképítjüktunajenga
Pl2 (ti)építeteképítitekmnajenga
Pl3 (ők)építeneképítikwanajenga
 KiHung definiteKiHung indefiniteKiSwahili
Sg1 (én)tudoktudomninajua
Sg2 (te)tudsztudodunajua
Sg3 (ő)tud (Ø)tudjaanajua
Pl1 (mi)tudunktudjuktunajua
Pl2 (ti)tudtoktudjátokmnajua
Pl3 (ők)tudnaktudjákwanajua

Viungo vya nje