14 stycznia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

• 1092 – Konrad I Przemyślida został księciem Czech.
• 1129 – Synod w Troyes pod przewodnictwem legata kardynała Mateusza d’Albano i opata Bernarda z Clairvaux uprawomocnił powstanie zakonu templariuszy.
• 1236 – Król Anglii Henryk III Plantagenet ożenił się z Eleonorą Prowansalską.
• 1301 – Wraz ze śmiercią króla Węgier i Chorwacji Andrzeja III wygasła dynastia Arpadów.
• 1343 – Arnoszt z Pardubic został mianowany biskupem praskim.
• 1505 – Papież Juliusz II wydał bullę unieważniającą wybór papieża w drodze świętokupstwa.
• 1506 – W jednej z rzymskich winnic znaleziono starożytną rzeźbę Grupa Laokoona.
• 1526 – Król Francji Franciszek I, przebywający od czasu klęski w bitwie pod Pawią w niewoli hiszpańskiej, został zmuszony do podpisania pokoju madryckiego, w którym w zamian za uwolnienie zobowiązał się do licznych ustępstw terytorialnych i oddania dwóch synów jako zakładników.
• 1539 – Hiszpania zaanektowała Kubę.
• 1659 – Wojna hiszpańsko-portugalska: zwycięstwo wojsk portugalskich w bitwie pod Elvas.
• 1701 – Założono pierwszą szkołę morską w Rosji.
• 1724 – Król Hiszpanii Filip V Burbon abdykował na rzecz swego syna Ludwika I.
• 1761 – Armia afgańska pokonała Marathów w trzeciej bitwie pod Panipatem.
• 1779 – Paolo Renier został dożą Wenecji.
• 1784 – Amerykański Kongres Kontynentalny ratyfikował traktat wersalski kończący wojnę o niepodległość USA.
• 1797 – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Rivoli.
• 1806 – III koalicja antyfrancuska: wojska francuskie zajęły Neapol.
• 1814 – W Kilonii podpisano układ pokojowy między Szwecją a Królestwem Danii i Norwegii, kończący wojny napoleońskie w Skandynawii.
• 1851 – Juan Bravo Murillo został przewodniczącym Rady Ministrów Hiszpanii.
• 1858 – W Paryżu miał miejsce nieudany zamach bombowy na jadącego do teatru cesarza Napoleona III, w którym zginęło 12 osób, a 156 zostało rannych.
• 1866 – Wybuchła wojna Chile i Peru z Hiszpanią.
• 1872 – Padł pies rasy skye terrier Greyfriars Bobby, który niemal przez 14 lat czuwał przy grobie swego pana na cmentarzu w szkockim Edynburgu.
• 1890 – António de Serpa Pimentel został premierem Portugalii.
• 1895:
  • I wojna włosko-abisyńska: zwycięstwo wojsk włoskich w bitwie pod Coatit.
  • Dezső Bánffy został premierem Węgier.
• 1897 – Szwajcar Matthias Zurbriggen zdobył Aconcaguę (6961 m n.p.m.) w argentyńskich Andach, najwyższy szczyt półkuli południowej.
• 1900 – W Rzymie odbyła się premiera opery Tosca Giacomo Pucciniego.
• 1905 – Jens Christian Christensen został premierem Danii.
• 1907 – 1600 osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi w Kingston na Jamajce.
• 1914 – Brytyjski transatlantyk SS „Majestic” został przekazany na złom.
• 1916:
  • Premiera amerykańskiego filmu niemego Madame X w reżyserii George’a F. Mariona.
  • W Wiedniu odbyły się premiera operetki Astronom Franza Lehára.
  • W wyniku potężnego sztormu nad zatoką Zuiderzee zostało zatopione wybrzeże Holandii, co następnie skłoniło parlament do podjęcia decyzji o budowie tamy Afsluitdijk i polderów w regionie ujścia rzeki IJssel.
• 1917 – Na stojącym w porcie Yokosuka japońskim krążowniku „Tsukuba” doszło do eksplozji komór amunicyjnych, co doprowadziło do jego pożaru i zatonięcia, w wyniku czego zginęło 305 marynarzy.
• 1919 – Szarlotta została wielką księżną Luksemburga.
• 1930 – Komunista Albrecht Höhler postrzelił w drzwiach jego mieszkania w Berlinie autora tekstu do hymnu nazistów Horsta Wessela, który w wyniku doznanych obrażeń zmarł w szpitalu 23 lutego.
• 1933 – Alexandru Vaida-Voievod został po raz trzeci premierem Rumunii.
• 1936 – W katastrofie należącego do American Airlines samolotu Douglas DC-2 koło Goodwin w amerykańskim stanie Arkansas zginęło wszystkich 17 osób na pokładzie.
• 1938 – Norwegia wysunęła roszczenia terytorialne do Ziemi Królowej Maud na Antarktydzie.
• 1939 – W wyniku pożaru buszu spłonęła miejscowość Seaham w australijskim stanie Nowa Południowa Walia.
• 1943:
  • II wojna światowa: rozpoczęła się aliancka konferencja w Casablance.
  • Weszło do służby radzieckie samobieżne działo pancerne SU-122.
  • Wszedł do służby lotniskowiec USS „Independence”.
• 1944 – Białoruska wieś Ala w obwodzie homelskim została spalona przez Niemców wraz z 1758 mieszkańcami.
• 1950 – Dokonano oblotu radzieckiego myśliwca MiG-17.
• 1952 – Na antenie amerykańskiej stacji NBC zadebiutował pierwszy na świecie magazyn telewizji śniadaniowej Today.
• 1953:
  • Josip Broz Tito został prezydentem Jugosławii.
  • Włoski transatlantyk „Andrea Doria” wypłynął w swój dziewiczy rejs z Genui do Nowego Jorku.
• 1954 – W ratuszu w San Francisco odbył się ślub Marilyn Monroe z baseballistą Joe DiMaggio.
• 1960:
  • Dokonano oblotu amerykańskiego lekkiego samolotu Piper PA-28 Cherokee.
  • Elvis Presley został promowany na sierżanta US Army.
  • Powstał Bank Rezerwy Australii.
• 1961 – Indie Portugalskie zostały włączone do Indii.
• 1962 – Rada Ministrów EWG przyjęła pierwsze zasady Wspólnej Polityki Rolnej.
• 1963 – Premiera filmu 8½ w reżyserii Federico Felliniego.
• 1965 – Doszło do pierwszego od 44 lat spotkania szefów rządów Irlandii i Irlandii Północnej.
• 1967 – W Golden Gate Park w San Francisco odbył się happening z udziałem 25 tys. osób w proteście przeciwko delegalizacji LSD oraz w celu wspólnego zjednoczenia aktywistów politycznych z University of California w Berkeley i hippisów z dzielnicy Haight-Ashbury. Było to przełomowe wydarzenie dla ruchu hippisowskiego.
• 1969 – Na pokładzie lotniskowca atomowego USS „Enterprise” u wybrzeży Hawajów, w trakcie startu jednego z samolotów gorące gazy wylotowe podgrzały podwieszony na innym samolocie pocisk typu Zuni, który został samoistnie odpalony i uderzył w zaparkowane samoloty, powodując pożar 15 z nich oraz uszkodzenie okrętu. Zginęło 28 członków załogi, a 334 zostało rannych.
• 1970 – W Las Vegas Diana Ross wystąpiła po raz ostatni z grupą The Supremes.
• 1972 – Małgorzata II została królową Danii.
• 1973 – Elvis Presley wystąpił w Honolulu na transmitowanym przez satelitę na cały świat koncercie Aloha from Hawaii.
• 1976 – John Wrathall został prezydentem Rodezji (późniejsze Zimbabwe).
• 1978 – W San Francisco odbył się ostatni przed 18-letnim zawieszeniem działalności koncert grupy Sex Pistols.
• 1979 – Trzech palestyńskich terrorystów zaatakowało hotel w izraelskim Ma’alot, biorąc zakładników i doprowadzając do śmierci Izraelki, która wypadła przez okno w czasie próby ucieczki. Izraelscy komandosi przeprowadzili atak na hotel i zabili wszystkich napastników. Rannych zostało 5 zakładników.
• 1980:
  • Partia Kongresowa Indiry Gandhi przejęła władzę w Indiach.
  • Zgromadzenie Ogólne ONZ potępiło sowiecką interwencję w Afganistanie przyjmując rezolucję wzywającą do natychmiastowego, bezwarunkowego i całkowitego wycofania wojsk z Afganistanu.
• 1986 – Vinicio Cerezo został prezydentem Gwatemali.
• 1990:
  • 43 osoby zginęły w pożarze dyskoteki w hiszpańskiej Saragossie.
  • Założono Związek Polaków na Łotwie.
• 1991 – Jorge Serrano Elías został prezydentem Gwatemali.
• 1993 – 9 geologów zginęło w wyniku erupcji wulkanu Galeras w Kolumbii.
• 1994 – Rosja, Ukraina i USA zawarły w Moskwie porozumienie o likwidacji dawnej radzieckiej broni atomowej na Ukrainie.
• 1996:
  • Álvaro Arzú został prezydentem Gwatemali.
  • Socjalista Jorge Sampaio wygrał w pierwszej turze wybory prezydenckie w Portugalii.
• 1997 – Imata Kabua został prezydentem Wysp Marshalla.
• 2000 – Alfonso Portillo został prezydentem Gwatemali.
• 2004:
  • Óscar Berger został prezydentem Gwatemali.
  • Prezydent USA George W. Bush ogłosił Wizję Eksploracji Kosmosu.
  • Przyjęto aktualnie obowiązujący wzór gruzińskiej flagi.
  • Terrorystka-samobójczyni z Hamasu wysadziła się na przejściu granicznym Erez ze Strefą Gazy. Zginęło 4 Izraelczyków (w tym 3 żołnierzy), a 12 osób zostało rannych.
  • W jakuckiej wiosce Tomtor odnotowano temperaturę –72,2 °C, najniższą w stale zamieszkałym miejscu.
• 2005:
  • Piotr Morawski i Włoch Simone Moro dokonali pierwszego zimowego wejścia na himalajski ośmiotysięcznik Sziszapangma.
  • W pożarze szkoły we wsi Safian w Iranie zginęło 13 dzieci, a 18 zostało rannych.
• 2008 – Álvaro Colom został prezydentem Gwatemali.
• 2009 – Boliwia i Wenezuela zerwały z powodu interwencji zbrojnej w Strefie Gazy stosunki dyplomatyczne z Izraelem.
• 2010:
  • Rząd w Jemenie wypowiedział wojnę rebeliantom z Al-Ka’idy.
  • W katastrofie dwóch autobusów w Papui-Nowej Gwinei zginęło 40 osób.
  • Wskazówki na symbolicznym zegarze zagłady na Uniwersytecie w Chicago zostały przesunięte z 11:55 na 11:54.
• 2011:
  • Fizycy z Uniwersytetu Bolońskiego, Andrea Rossi i Sergio Focardi, zaprezentowali pierwszy reaktor do tzw. zimnej fuzji.
  • Papież Benedykt XVI ogłosił dekret o uznaniu cudu Jana Pawła II oraz datę jego beatyfikacji.
  • Rewolucja w Tunezji: prezydent Zajn al-Abidin ibn Ali ustąpił ze stanowiska i uciekł wraz z rodziną do Arabii Saudyjskiej.
• 2012:
  • 55 osób zginęło, a 141 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym w irackiej Basrze.
  • Otto Pérez Molina został prezydentem Gwatemali.
  • W Macedonii wybuchły starcia na tle etnicznym między Macedończykami a Albańczykami.
• 2014 – 31 osób zginęło, a ponad 50 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym przeprowadzonym przez islamistyczną organizację terrorystyczną Boko Haram w nigeryjskim mieście Maiduguri.
• 2015 – Ze względu na podeszły wiek Giorgio Napolitano ustąpił ze stanowiska prezydenta Włoch.
• 2016 – Jimmy Morales został prezydentem Gwatemali.
• 2019:
  • Su Tseng-chang został po raz drugi premierem Tajwanu.
  • W katastrofie wojskowego samolotu Boeing 707-3J9C w bazie Fath na północy Iranu zginęło 15 spośród 16 osób na pokładzie.
• 2020:
  • Alejandro Giammattei został prezydentem Gwatemali.
  • Chung Sye-kyun został premierem Korei Południowej.
  • Microsoft zakończył wsparcie dla systemu operacyjnego Windows 7.
• 2023:
  • Inwazja Rosji na Ukrainę: w Dnieprze rosyjska rakieta uderzyła w wielopiętrowy budynek mieszkalny, w wyniku czego ok. 40 osób zginęło, 73 zostały ranne, w tym 14 dzieci, 30 uznano za zaginione, a 400 zostało bez dachu nad głową.
  • Zakończyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich w Czechach. Do tury drugiej przeszli: gen. Petr Pavel (35,4%) i Andrej Babiš (34,99%).
• 2024 – Królowa Danii Małgorzata II, abdykowała(inne języki) na rzecz swojego syna, który został królem Fryderykiem X^[4].

Zdarzenia astronomiczne i eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy