22 sierpnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   392 – Eugenius został cesarzem zachodniorzymskim.
•   408 – Wódz rzymski Stylichon został zamordowany w Rawennie.
•   565 – Św. Kolumba miał rzekomo uratować za pomocą modlitwy wieśniaka zaatakowanego w wodzie przez potwora z Loch Ness.
•   851 – Książę Bretanii Erispoë pokonał w bitwie pod Jengland króla zachodniofrankijskiego Karola II.
• 1138 – Angielska wojna domowa: zwycięstwo wojsk angielskich nad szkockimi w bitwie pod Northallerton.
• 1350 – Jan II Dobry został królem Francji.
• 1371 – Zwycięstwo wojsk Księstwa Jülich nad siłami Brabancji w bitwie pod Baesweiler.
• 1415 — Rekonkwista: zwycięstwo wojsk portugalskich nad maureatańskimi w bitwie o Ceutę.
• 1461 – W Pekinie stracono przywódców nieudanej próby obalenia cesarza Zhu Qizhena z 7 sierpnia.
• 1485 – Wojna Dwóch Róż: w bitwie pod Bosworth poległ król Anglii Ryszard III York. Nowym królem został Henryk VII Tudor. Wkrótce po wkroczeniu zwycięskich wojsk do Londynu wybuchła z całą siłą epidemia tzw. angielskich potów.
• 1523 – Zginął w zamachu senior Monako Lucjan Grimaldi. Jego następcą został syn Honoriusz I.
• 1638 – Wojna francusko-hiszpańska: miażdżące zwycięstwo Francuzów w bitwie morskiej w porcie Guetaria.
• 1639 – Anglicy założyli w Indiach faktorię handlową Madras.
• 1642 – Wybuchła angielska wojna domowa pomiędzy zwolennikami króla i Parlamentu.
• 1680 – Jan Jerzy III Wettyn został księciem elektorem Saksonii.
• 1696 – V wojna austriacko-turecka: nierozstrzygnięta bitwa morska pod Andros.
• 1707 – III wojna północna: armia szwedzka pod wodzą króla Karola XII w sile 44 tys. żołnierzy opuściła Saksonię i wyruszyła na Rosję.
• 1780 – Z wyprawy dookoła świata powrócił do Anglii okręt „Resolution” kapitana Jamesa Cooka, który zginął półtora roku wcześniej na Hawajach w bitwie z tubylcami.
• 1788 – Brytyjczycy założyli kolonię Sierra Leone, w której osiedlano byłych niewolników.
• 1795:
  • Francuski Konwent Narodowy uchwalił Konstytucję Dyrektorialną.
  • W Paryżu polscy emigranci polityczni założyli organizację niepodległościową Deputacja Polska.
• 1796:
  • I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk austriackich nad francuskimi w bitwie pod Deining.
  • Burska Republika Graaff Reinet została ponownie przyłączona do brytyjskiej Kolonii Przylądkowej.
• 1798 – Rewolucja irlandzka: 2 tys. żołnierzy francuskich wylądowało w zachodniej Irlandii w celu udzielenia pomocy powstańcom.
• 1818 – Wielki książę Karol Ludwik nadał Badenii liberalną konstytucję.
• 1848:
  • Przyszły prezydent USA Ulysses Grant ożenił się z Julią Dent.
  • Stany Zjednoczone anektowały Nowy Meksyk.
• 1849 – Miał miejsce pierwszy atak z powietrza w historii. Wojska austriackie za pomocą balonów zbombardowały Wenecję podczas walk mieszkańców o niepodległość.
• 1851 – Amerykański jacht „America” wygrał regaty wokół wyspy Wight – początek regat o Puchar Ameryki, najstarszej rozgrywanej do dziś imprezy sportowej.
• 1852 – Brytyjski astronom John Russell Hind odkrył planetoidę (19) Fortuna.
• 1853 – Przyszły król Belgów Leopold II Koburg ożenił się z Marią Henriettą Habsburg.
• 1857 – Doszło do krachu na nowojorskiej giełdzie.
• 1862 – Powstanie Dakotów w Minnesocie: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie o Fort Ridgely.
• 1864 – Podpisano konwencję w sprawie polepszenia losu rannych żołnierzy podczas konfliktów zbrojnych (pierwsza konwencja genewska). Powstał Czerwony Krzyż.
• 1868:
  • Czeski Sejm Krajowy uchwalił deklarację domagającą się utworzenia własnej państwowości w ramach monarchii habsburskiej na wzór węgierski.
  • Niemiecki astronom Christian Peters odkrył planetoidę (102) Miriam.
• 1880 – Książę Aleksander I Battenberg położył kamień węgielny pod budowę soboru Zaśnięcia Matki Bożej w Warnie.
• 1882 – Austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (229) Adelinda.
• 1892 – Niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (333) Badenia.
• 1895 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (406) Erna.
• 1902:
  • Theodore Roosevelt jako pierwszy prezydent USA odbył jazdę samochodem.
  • W trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,7 na granicy Chin z Kirgistanem zginęło od 5650 do 10 000 osób.
  • Założono Cadillac Automobile Company.
• 1910:
  • Powstało Generalne Gubernatorstwo Korei pod okupacją japońską.
  • Założono norweski klub piłkarski Mjøndalen IF.
  • Zwodowano amerykański niszczyciel USS „Drayton”.
• 1913:
  • Brodowski w brazylijskim stanie São Paulo uzyskało prawa miejskie.
  • Premiera niemieckiego horroru Student z Pragi w reżyserii Stellana Rye i Paula Wegenera.
• 1914 – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk niemieckich nad brytyjsko-francuskimi w bitwie pod Chrą w trakcie kampanii togijskiej.
• 1916 – I wojna światowa: brytyjski okręt podwodny HMS E16 zatonął po wejściu na minę morską w Zatoce Helgolandzkiej, w wyniku czego zginęła cała, 31-osobowa załoga.
• 1921 – Estonia, Litwa i Łotwa zostały przyjęte do Ligi Narodów.
• 1922 – Szef tymczasowego rządu irlandzkiego Michael Collins zginął w zamachu przeprowadzonym przez przeciwny negocjacjom pokojowym z Brytyjczykami odłam IRA.
• 1926 – Grecki dyktator gen. Teodoros Pangalos został obalony w zamachu stanu kierowanym przez gen. Jeorjosa Kondilisa.
• 1927 – Charlie Chaplin rozwiódł się ze swoją drugą żoną, amerykańską aktorką Litą Grey.
• 1932 – BBC rozpoczęła eksperymentalną emisję programu telewizyjnego.
• 1933 – Formacja skalna Cedar Breaks w stanie Utah została objęta ochroną jako narodowy pomnik Stanów Zjednoczonych.
• 1936 – Hiszpańska wojna domowa: zakończyła się nieudana ofensywa wojsk republikańskich na Kordobę (19-22 sierpnia).
• 1938 – Zwodowano niemiecki krążownik ciężki „Prinz Eugen”.
• 1939:
  • Amerykańska grupa The Pine Ridge Boys nagrała po raz pierwszy piosenkę You Are My Sunshine.
  • W Obersalzbergu Adolf Hitler wygłosił przemówienie do dowódców Wehrmachtu dotyczące planowanej inwazji na Polskę, w którym miał się pojawić tzw. „cytat armeński”.
• 1940 – powstał 304 Dywizjon Bombowy „Ziemi Śląskiej im. ks. Józefa Poniatowskiego”/
• 1941 – Atak Niemiec na ZSRR:
  • W Białej Cerkwi na Ukrainie miejscowi milicjanci dowodzeni przez funkcjonariuszy Einsatzgruppen dokonali masakry ok. 90 żydowskich dzieci. Mord poprzedziła nieudana próba jego powstrzymania podjęta przez ppłka Helmutha Groscurtha, oficera Wehrmachtu, a zarazem członka konspiracji antyhitlerowskiej.
  • Wojska niemieckie zajęły Czerkasy na Ukrainie.
• 1942:
  • Brazylia wypowiedziała wojnę Niemcom, Japonii i Włochom.
  • Zwodowano amerykański lotniskowiec USS „Independence”.
• 1943 – Na duńską wyspę Bornholm spadła testowa niemiecka bomba latająca V1, której zdjęcia lub rysunki zostały przekazane Brytyjczykom. Była to pierwsza informacja wywiadowcza o wyglądzie tego pocisku.
• 1944 – Bitwa o Atlantyk:
  • Brytyjskie lotnictwo rozpoczęło operację „Goodwood” – serię zakończonych niepowodzeniem ataków na niemiecki pancernik „Tirpitz”, zakotwiczony w norweskim Kāfjordzie (22-29 sierpnia).
  • Niemiecki okręt podwodny U-344 został zatopiony na Morzu Norweskim bombami głębinowymi zrzuconymi przez samolot Fairey Swordfish z brytyjskiego lotniskowca eskortowego HMS „Vindex”, w wyniku czego zginęła cała, 50-osobowa załoga.
• 1946 – Założono Narodowy Uniwersytet Seulski.
• 1949 – Para amerykańskich seryjnych morderców, Raymond Fernandez i Martha Beck, została skazana na karę śmierci na krześle elektrycznym.
• 1950 – Szwajcarska wyprawa zdobyła po raz pierwszy siedmiotysięcznik Abi Gamin w Himalajach.
• 1953 – Amerykanin Fortune Gordien ustanowił w Pasadenie rekord świata w rzucie dyskiem (59,29 m).
• 1955 – Otwarto Port lotniczy San Sebastián w Hiszpanii.
• 1961 – 59-letnia Ida Siekmann została pierwszą śmiertelną ofiarą próby przekroczenia muru berlińskiego.
• 1962 – Na przedmieściach Paryża doszło do nieudanego zamachu OAS na jadącego limuzyną prezydenta Charles’a de Gaulle’a.
• 1963 – Joseph A. Walker na samolocie doświadczalnym North American X-15 poprawił własny rekord wysokości lotu (107,9 km).
• 1968 – Papież Paweł VI rozpoczął podróż apostolską do Kolumbii i na Bermudy.
• 1970 – Nieudana próba wystrzelania radzieckiej sondy wenusjańskiej Kosmos 359.
• 1972 – Z powodu prowadzenia rasistowskiej polityki Rodezja (obecnie Zimbabwe) została wykluczona przez MKOl z udziału w XX Igrzyskach Olimpijskich w Monachium.
• 1973 – Zamach stanu w Chile: koalicja Chrześcijańskich Demokratów i Partii Narodowej w parlamencie wydała skierowaną do sił zbrojnych Deklarację upadku demokracji w Chile, apelując o interwencję mającą na celu „jak najszybsze zakończenie licznych naruszeń konstytucji” i zmuszenie rządu socjalisty Salvadora Allende do przestrzegania prawa.
• 1978 – Po śmierci pierwszego prezydenta Kenii Jomo Kenyatty nowym prezydentem został dotychczasowy wiceprezydent Daniel Moi.
• 1981 – W katastrofie należącego do linii Far Eastern Air Transport Boeinga 737 na Tajwanie zginęło wszystkich 110 osób na pokładzie.
• 1983 – Luc Ayang został premierem Kamerunu.
• 1984 – Wojsko brutalnie spacyfikowało protestujących studentów na Uniwersytecie Liberii w stolicy kraju Monrovii.
• 1985 – W pożarze Boeinga 737 na lotnisku w Manchesterze zginęło 55 osób, a 15 zostało rannych.
• 1989 – Rada Najwyższa Litewskiej SRR ogłosiła za nielegalną aneksję republiki przez ZSRR.
• 1990 – Rozpoczęła nadawanie pierwsza w ZSRR prywatna stacja radiowa Echo Moskwy.
• 1993 – Były premier Algierii i rzecznik dialogu z rebeliantami islamskimi Kasdi Merbah został zamordowany wraz z rodziną.
• 1994 – Wim Kok został premierem Holandii.
• 1995 – Negasso Gidada został prezydentem Etiopii.
• 1996 – Wileński Uniwersytet Techniczny otrzymał imię wielkiego księcia Giedymina.
• 1998 – W angielskim Reading otwarto Stadion Madejskiego.
• 1999 – Na lotnisku w Hongkongu rozbił się podczas wichury chiński samolot MD-11, w wyniku czego zginęły 3 osoby, a 208 zostało rannych.
• 2000 – W amerykańskim stanie Wirginia Zachodnia uruchomiono największy na świecie w pełni sterowalny Radioteleskop Green Bank, będący jednocześnie największą na świecie lądowa konstrukcją ruchomą.
• 2003 – W wyniku eksplozji rakiety na brazylijskim kosmodromie Alcântara zginęło 21 osób.
• 2004 – Z Munch-museet w Oslo skradziono obrazy Edvarda Muncha Krzyk i Madonna.
• 2006 – W katastrofie należącego do rosyjskich Pulkovo Airlines samolotu Tu-154 pod ukraińskim Donieckiem zginęło 170 osób.
• 2007 – 14 amerykańskich żołnierzy zginęło w katastrofie śmigłowca UH-60 Black Hawk w północnym Iraku.
• 2008 – Wojna rosyjsko-gruzińska: zakończyła się rosyjska okupacja Gori.
• 2009:
  • We włoskiej grze liczbowej SuperEnalotto padła rekordowa wygrana (147,807,299.08 euro).
  • W finale konkursu rzutu młotem na berlińskich Mistrzostwach Świata w Lekkoatletyce zwyciężyła Anita Włodarczyk, ustanawiając rekord świata (77,96 m).
• 2010:
  • Katastrofa górnicza w Copiapó: po 7 nieudanych próbach ratownicy wydrążyli tunel komunikacyjny, którym dostarczono zasypanym 5 sierpnia 33 chilijskim górnikom tlen, wodę i pożywienie.
  • Kenijczyk David Rudisha podczas mityngu Internationales Stadionfest w Berlinie uzyskując czas 1:41,09 poprawił 13-letni rekord świata w biegu na 800 metrów.
• 2014 – Konflikt na wschodniej Ukrainie: rosyjski „biały konwój“ dotarł do Ługańska.
• 2015 – Zabytkowy myśliwiec odrzutowy Hawker Hunter spadł podczas pokazów lotniczych w hrabstwie West Sussex w południowo-wschodniej Anglii na drogę szybkiego ruchu, zderzając się z kilkoma samochodami, w wyniku czego zginęło 11 osób, a 16 (w tym pilot) zostało rannych.
• 2018 – Z Gujańskiego Centrum Kosmicznego został wystrzelony satelita naukowy Europejskiej Agencji Kosmicznej ADM-Aeolus, wyposażony w nowatorski instrument do badania wiatrów Ziemi.
• 2020 – 8 osób zginęło, a 1 została ranna w wyniku katastrofy samolotu towarowego w Sudanie Południowym.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy