9 sierpnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   480 p.n.e. – II wojna grecko-perska: rozpoczęła się bitwa pod Termopilami.
•     48 p.n.e. – Juliusz Cezar pokonał w bitwie pod Farsalos Pompejusza.
•   378 – Rzymianie ponieśli druzgocącą klęskę w bitwie z Wizygotami pod Adrianopolem, w której poległ cesarz Walens.
•   681 – Cesarz bizantyński Konstantyn IV zawarł pokój z Protobułgarami, którzy przekroczyli Dunaj i osiedlili się na terenie dzisiejszej Dobrudży – początek państwa bułgarskiego.
• 1136 – Pomorzanie pod wodzą księcia Racibora I zdobyli norweskie miasto Konungahela (dziś Kungälv w Szwecji).
• 1157 – Na „spotkaniu pojednawczym” w Roskilde spotkali się trzej współrządzący Danią: Swen III Grade, Kanut V i Waldemar I Wielki. W trakcie spotkania Kanut V został zamordowany, a Waldemar I zraniony.
• 1253 – Papież Grzegorz IX zatwierdził Regułę św. Klary Dziewicy.
• 1471 – Kardynał Francesco della Rovere został wybrany na papieża i przyjął imię Sykstus IV.
• 1500 – Wojska moskiewskie zdobyły Toropiec podczas wojny litewsko-moskiewskiej.
• 1570 – Zwycięstwo klanów Oda i Tokugawa nad klanami Azai i Asakura w bitwie nad rzeką Ane (Japonia).
• 1638 – Wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk francuskich nad cesarskimi w bitwie pod Wittenweier.
• 1644 – Wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk francuskich nad bawarskimi w bitwie pod Fryburgiem.
• 1680 – Reuniony: trybunał w Brisach przyznał królowi Francji Ludwikowi XIV prawo do części niemieckiej Alzacji, którą zajęto bez oporu.
• 1792 – Franciszek II Habsburg został koronowany na króla Czech.
• 1805 – Zawiązała się III koalicja antyfrancuska.
• 1814:
  • Podpisano traktat pokojowy w Fort Jackson kończący wojnę USA z Krikami.
  • Wojna norwesko-szwedzka: zwycięstwo Norwegów w bitwie o szańce pod Langnes.
• 1817 – Założono niemieckie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją maszyn drukarskich Koenig & Bauer.
• 1830 – Ludwik Filip I został królem Francuzów.
• 1832 – Król Belgów Leopold I Koburg poślubił swoją drugą żonę Ludwikę Marię Orleańską.
• 1842 – Podpisano traktat Webstera-Ashburtona – porozumienie pomiędzy rządami brytyjskim i amerykańskim, regulujące granicę pomiędzy Kanadą i innymi koloniami brytyjskimi, a USA.
• 1849:
  • Podpisano traktat pokojowy kończący wojnę austriacko-piemoncką.
  • Powstanie węgierskie: porażka powstańców w bitwie pod Temeszwarem.
• 1854 – Jan Wettyn został królem Saksonii.
• 1855 – Został obalony wieloletni meksykański dyktator gen. Antonio López de Santa Anna.
• 1862 – Wojna secesyjna: zwycięstwo Konfederatów w bitwie pod Cedar Mountain.
• 1876 – Amerykański astronom duńskiego pochodzenia Christian Heinrich Friedrich Peters odkrył planetoidę (165) Loreley.
• 1877 – Wojny z Indianami: rozpoczęła się nierozstrzygnięta bitwa pod Big Hole.
• 1884 – We francuskim Chalais-Meudon Charles Renard i Arthur Krebs na sterowcu La France pokonali trasę 7,6 km z prędkością niemal 20 km/h.
• 1890 – Wielka Brytania przekazała Niemcom wyspę Helgoland na Morzu Północnym.
• 1892 – Thomas Alva Edison uzyskał patent na dwukierunkowy telegraf.
• 1896 – W wypadku swego szybowca został ciężko ranny niemiecki pionier szybownictwa Otto Lilienthal. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia.
• 1898 – Wojna amerykańsko-hiszpańska: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie pod Coamo na Portoryko.
• 1902 – W Opactwie Westminsterskim w Londynie odbyła się koronacja króla Edwarda VII i jego żony Aleksandry.
• 1903 – Odbyła się koronacja papieża Piusa X.
• 1907 – Zakończył się zorganizowany przez Roberta Baden-Powella obóz na angielskiej wyspie Brownsea, który został uznany za początek skautingu.
• 1910 – Z Norwegii wypłynął statek „Fram“ z wyprawą polarną pod dowództwem Roalda Amundsena, której członkowie jako pierwsi dotarli na biegun południowy.
• 1912 – 216 osób zginęło, a 466 zostało rannych w trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,8 w północno-zachodniej Turcji.
• 1914:
  • Brytyjski lekki krążownik HMS „Birmingham” staranował i zatopił u wybrzeży Szkocji wynurzony z powodu awarii niemiecki okręt podwodny SM U-15. Był to pierwszy niemiecki tej klasy utracony w czasie I wojny światowej.
  • Po śmierci prezydenta Argentyny Roque Sáenza jego miejsce zajął dotychczasowy wiceprezydent Victorino de la Plaza.
• 1916 – W Kalifornii utworzono Park Narodowy Lassen Volcanic.
• 1919:
  • W czasopiśmie „All Story-Weekly” ukazała się pierwsza część powieści przygodowej „Zorro” amerykańskiego pisarza Johnstona McCulleya.
  • W Teheranie zawarto porozumienie potwierdzające niepodległość i integralność Iranu, jednak de facto ustanawiające nad nim protektorat brytyjski.
• 1920:
  • Jin Yunpeng został po raz drugi premierem Republiki Chińskiej.
  • Rząd Czechosłowacji ogłosił ścisłą neutralność w wojnie polsko-bolszewickiej.
• 1921 – Wojna o Rif: zwycięstwo wojsk Republiki Rifu nad hiszpańskimi w bitwie pod Annual.
• 1927 – Sisowath Monivong został królem Kambodży.
• 1938 – Premiera amerykańskiego filmu Cztery córki w reżyserii Michaela Curtiza.
• 1940:
  • Polskie statki „Śląsk” i „Cieszyn”, zagrożone przejęciem przez francuskie władze Vichy, uciekły z portu Kaolack we Francuskiej Afryce Zachodniej do Bathurst (Bandżul) w brytyjskiej Gambii.
  • W Ukraińskiej SRR utworzono obwód czerniowiecki.
• 1941 – Premiera amerykańskiego filmu kryminalnego Wysokie napięcie w reżyserii Raoula Walsha.
• 1942:
  • Ahmad Ghawam został po raz trzeci premierem Iranu.
  • Brytyjczycy aresztowali w Bombaju Mahatmę Gandhiego i cały Komitet Wykonawczy Indyjskiego Kongresu Narodowego.
  • Front wschodni: wojska niemieckie zdobyły Majkop.
  • Rozpoczęła się aliancka próba zaopatrzenia oblężonej Malty (operacja „Pedestal”).
  • Wojna na Pacyfiku: zwycięstwo Japończyków w bitwie koło Savo.
• 1944 – Front wschodni: zakończyła się operacja wyborsko-pietrozawodzka Armii Czerwonej przeciwko wojskom fińskim (10 czerwca-9 sierpnia), w wyniku której zajęła ona wschodnią Karelię i Wyborg.
• 1945:
  • O 11:01 czasu miejscowego amerykański bombowiec Boeing B-29 Superfortress zrzucił drugą (po Hiroszimie 6 sierpnia) bombę atomową na japońskie miasto Nagasaki na wyspie Kiusiu, w wyniku czego zginęło około 75 tys. osób.
  • W zderzeniu dwóch pociągów pasażerskich w Michigan City w Dakocie Północnej zginęły 34 osoby, a 303 zostały ranne.
• 1949 – Grecja i Turcja zostały przyjęte do Rady Europy.
• 1954 – Na wyspie Terceira w archipelagu Azorów krótko po starcie rozbił się o wzgórze, mający lecieć na Bermudy, Lockheed Constellation kolumbijskich linii Avianca, w wyniku czego zginęło wszystkich 30 osób na pokładzie.
• 1958:
  • Américo Tomás został prezydentem Portugalii.
  • W katastrofie należącego do Central African Airlines samolotu Vickers Viscount w Bengazi w Libii zginęło 36 osób, a 18 zostało rannych.
  • Założono Uniwersytet Medyczny w Grodnie.
• 1960 – Przyjęto flagę Gabonu.
• 1961:
  • Podczas podchodzenia do lądowania w norweskim Stavanger rozbił się, lecący z Londynu, samolot Vickers Viscount linii British Eagle, w wyniku czego zginęło wszystkich 39 osób na pokładzie, w tym 34 uczniów jednej z londyńskich szkół w wieku 13-16 lat.
  • Wielka Brytania złożyła pierwszy wniosek o przyjęcie do Wspólnot Europejskich, który został zawetowany przez Francję.
• 1962 – Przyjęto hymn Mali.
• 1965:
  • 53 osoby zginęły w wyniku pożaru w bazie wojskowej z atomowymi pociskami międzykontynentalnymi Titan II pod Searcy w amerykańskim stanie Arkansas.
  • Jordania i Arabia Saudyjska zawarły w Ammanie porozumienie o wymianie terytoriów, dzięki czemu Jordania zyskała 18 km wybrzeża.
  • Singapur odłączył się od Federacji Malezji i proklamował niepodległość.
• 1966 – Nadżi Talib został premierem Iraku.
• 1967 – Najsilniejsze w historii trzęsienie ziemi (5,5 stopnia w skali Richtera) nawiedziło Denver w stanie Kolorado, powodując jedynie straty materialne.
• 1968:
  • Lecący z Londynu do Innsbrucka samolot Vickers Viscount linii British Eagle rozbił się w pobliżu miejscowości Langenbruck w północnej Szwajcarii, w wyniku czego zginęło wszystkich 48 osób na pokładzie.
  • Prezydent Jugosławii Josip Broz Tito przybył z oficjalną wizytą do Czechosłowacji w celu poparcia reform „Praskiej Wiosny”.
• 1969 – Członkowie bandy Charlesa Mansona zamordowali ciężarną aktorkę Sharon Tate, żonę Romana Polańskiego oraz 4 inne osoby przebywające w willi Polańskiego w Beverly Hills.
• 1970:
  • 101 osób zginęło w katastrofie samolotu Lockheed L-188 Electra linii LANSA w Peru.
  • 33 osoby zginęły, a co najmniej 136 zostało rannych w czołowym zderzeniu dwóch pociągów w Plentzia w hiszpańskim Kraju Basków.
  • Założono klub piłkarski AD San Agustín Lima.
• 1971 – Konflikt w Irlandii Północnej: armia brytyjska rozpoczęła operację „Demetrius“, której celem było aresztowanie i internowanie osób podejrzanych o powiązania z IRA. W jej trakcie w serii incydentów w Ballymurphy (dzielnica Belfastu) zginęło w dniach 9-11 sierpnia 11 cywilów.
• 1973 – Została wystrzelona radziecka sonda Mars-7.
• 1974 – Afera Watergate: prezydent USA Richard Nixon jako pierwszy w historii zrzekł się urzędu. Dotychczasowy wiceprezydent Gerald Ford został zaprzysiężony na 38. prezydenta.
• 1975 – Został wystrzelony europejski satelita naukowy COS-B
• 1976 – Została wystrzelona sonda księżycowa Łuna 24, ostatnia w ramach radzieckiego programu „Łuna”.
• 1979 – W Los Angeles został zastrzelony założyciel ulicznego gangu Crips Raymond Washington.
• 1982 – W zamachu na żydowską restaurację w Paryżu zginęło 6 osób, a 22 zostały ranne.
• 1984 – Otwarto Miński Ogród Zoologiczny.
• 1986 – W angielskim Knebworth odbył się ostatni koncert grupy Queen z Freddiem Mercurym jako wokalistą.
• 1987 – W Melbourne 19-letni Julian Knight zastrzelił 7 i ranił 19 osób.
• 1989 – 105 osób zginęło po runięciu mostu pod pociągiem jadącym z Mazatlán do Mexicali w Meksyku.
• 1992 – Zakończyły się XXV Letnie Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie.
• 1993:
  • Albert II Koburg został królem Belgów.
  • Morihiro Hosokawa z Nowej Partii Japonia został premierem, kończąc 38-letni okres nieprzerwanych rządów Partii Liberalno-Demokratycznej.
  • Papież Jan Paweł II rozpoczął 60. podróż apostolską, podczas której odwiedził Jamajkę, Meksyk i USA.
• 1995 – 65 osób zginęło w katastrofie Boeinga 737 w Salwadorze.
• 1999 – Władimir Putin został premierem Rosji.
• 2001:
  • Były francuski lekkoatleta Jacky Boxberger został zadeptany przez słonia na terenie Parku Narodowego Tsavo w Kenii, kiedy próbował zrobić mu zdjęcie.
  • W samobójczym zamachu bombowym członka Hamasu na pizzerię w Jerozolimie zginęło 15 osób, 130 zostało rannych.
• 2005 – Wahadłowiec Discovery wylądował w bazie wojskowej Edwards w Kalifornii, kończąc misję STS-114, pierwszą od czasu katastrofy Columbii 1 lutego 2003 roku.
• 2006 – Wszedł w życie nowy statut autonomii Katalonii.
• 2007 – Kolumbia, Gwatemala, Honduras i Salwador zawarły w kolumbijskim Medellín porozumienie o wolnym handlu.
• 2008 – Wojna w Osetii Południowej: Gruzja na 15 dni wprowadziła stan wojenny.
• 2010 – Urzędujący prezydent Rwandy Paul Kagame został wybrany na II kadencję.
• 2014 – W Egipcie została zdelegalizowana islamska Partia Wolności i Sprawiedliwości.
• 2020 – Na Białorusi odbyły się wybory prezydenckie, w których (wg oficjalnych danych) zwyciężył urzędujący prezydent Aleksandr Łukaszenka.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy