12 sierpnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•     30 p.n.e. – Ostatnia królowa Egiptu z dynastii Ptolemeuszów Kleopatra VII popełniła samobójstwo.
• 1099 – I wyprawa krzyżowa: zwycięstwo krzyżowców w bitwie pod Askalonem.
• 1121 – Król Gruzji Dawid IV Budowniczy pokonał Turków seldżuckich w bitwie pod Didgori, zdobywając następnie Tbilisi, ostatnią turecką enklawę w Gruzji.
• 1164 – Walki Bizantyjczyków z muzułmanami: zwycięstwo władcy Syrii Nur ad-Dina w bitwie pod Harim.
• 1271 – Filip III Śmiały został koronowany na króla Francji.
• 1281 – Tajfun nazwany Kamikaze („boski wiatr”) zniszczył po raz drugi (poprzednio w 1274) flotę mongolską, która miała dokonać inwazji na Japonię. Na dno poszło prawdopodobnie 4 tys. okrętów, wraz z ok. 100 tys. żołnierzy.
• 1323 – Zawarto pokój w Nöteborgu pomiędzy Szwecją a Księstwem Nowogrodu.
• 1399 – (lub 16 sierpnia) Tatarzy pokonali w bitwie nad Worsklą wojska litewsko-ruskie pod wodzą księcia Witolda Kiejstutowicza.
• 1515 – Król Danii i Norwegii Chrystian II Oldenburg poślubił Izabelę Habsburżankę.
• 1530 – Papież Klemens VII bullą Ex Clementi zatwierdził i obdarzył duchowymi przywilejami karmelitańskie Bractwo Szkaplerzne.
• 1676 – Upadło powstanie indiańskie (tzw. wojna króla Filipa) na południu Nowej Anglii.
• 1686 – Simon van der Stel odkrył kometę C/1686 R1.
• 1687 – V wojna austriacko-turecka: zwycięstwo wojsk austriackich w bitwie pod Nagyharsány.
• 1746 – Wojna o sukcesję austriacką: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Rottofeddo.
• 1812 – John Blenkinsop wprowadził do ruchu na linii kolejowej Middleton-Leeds pierwszą na świecie lokomotywę kolei zębatej.
• 1821 – Założono uniwersytet w Buenos Aires.
• 1833 – Chicago otrzymało prawa miejskie.
• 1845 – W Neapolu odbyła się premiera opery Alzira Giuseppe Verdiego.
• 1847 – Charles Rogier został premierem Belgii.
• 1851 – Nowojorski mechanik Isaac Singer opatentował maszynę do szycia z napędem pedałowym.
• 1860 – Otwarto linię kolejową Wiedeń-Salzburg-Monachium.
• 1861 – W Aleksocie i Poniemoiu (obecnie lewobrzeżne dzielnice Kowna) odbyła się manifestacja jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zorganizowana z okazji rocznicy unii w Krewie z 1385 roku oraz wykazania wobec władz carskich jedności podzielonych granicą polityczną wzdłuż Niemna i Bugu Królestwa Polskiego i ziem wcielonych bezpośrednio do Imperium Rosyjskiego (ziemie zabrane).
• 1870 – Wojna francusko-pruska: francuski parlament utworzył Gwardię Narodowa Terytorialną.
• 1877 – Amerykański astronom Asaph Hall odkrył Deimosa, mniejszego z dwóch księżyców Marsa.
• 1879 – W Cesarstwie Austriackim powstał drugi rząd Eduarda Taaffego.
• 1881 – Spłonął doszczętnie Teatr Narodowy w Pradze.
• 1883 – W ogrodzie zoologicznym w Amsterdamie padła ostatnia kwagga właściwa (podgatunek zebry).
• 1896:
  • W Kairze uruchomiono komunikację tramwajową.
  • Założono holenderski klub piłkarski Willem II Tilburg (jako Tilburgia).
• 1898:
  • USA zaanektowały Republikę Hawajską.
  • Zawarto pokój kończący wojnę amerykańsko-hiszpańską.
• 1904 – Niemiecki fizyk Ludwig Prandtl przedstawił publicznie podczas Międzynarodowego Kongresu Matematycznego w Heidelbergu koncepcję warstwy granicznej z zakresu mechaniki płynów.
• 1914 – I wojna światowa:
  • Niemiecki okręt podwodny SM U-13 zatonął po wejściu na minę koło wyspy Helgoland wraz z całą, 25-osobową załogą.
  • Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom.
  • Zwycięstwo wojsk belgijskich nad niemieckimi w bitwie pod Haelen.
• 1915:
  • I wojna światowa: brytyjski bombowiec Short Type 184 przeprowadził pierwszy w historii atak torpedowy z powietrza, zatapiając turecki statek na Morzu Egejskim.
  • Philippe Sudré Dartiguenave został prezydentem Haiti.
• 1917 – I wojna światowa: niemiecki okręt podwodny SM U-44 został staranowany u wybrzeży Norwegii przez brytyjski niszczyciel HMS „Oracle”, w wyniku czego zginęła cała, 44-osobowa załoga.
• 1920 – Twórca pierwszej piramidy finansowej Włoch Charles Ponzi oddał się w Bostonie w ręce amerykańskich organów ścigania.
• 1923 – Otwarto Stadion Olimpijski w Kijowie.
• 1924 – W swym mieszkaniu w Los Angeles były zawodowy mistrz świata kategorii średniej i półciężkiej Kid McCoy zastrzelił swoją kochankę Teresę Mors.
• 1926 – 24 osoby zginęły, a 250 zostało rannych w wyniku eksplozji fabryki amunicji na wyspie rzecznej Czepel pod Budapesztem.
• 1928:
  • Odbył się pierwszy mityng lekkoatletyczny Weltklasse Zürich.
  • Zakończyły się IX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie.
• 1932 – W Berlinie rozpoczęły się międzynarodowe zawody lotnicze Challenge 1932, w których zwyciężyli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura na samolocie RWD-6.
• 1938 – Otwarto Port lotniczy Lugano w Szwajcarii.
• 1939 – Premiera filmu Czarnoksiężnik z Oz w reżyserii Victora Fleminga.
• 1941 – Prezydium radzieckiej Rady Najwyższej wydało dekret o amnestii dla obywateli polskich więzionych w ZSRR.
• 1942 – Rozpoczęła się druga konferencja moskiewska z udziałem Józefa Stalina, Winstona Churchilla i ambasadora do specjalnych poruczeń Franklina Delano Roosevelta, Averella Harrimana.
• 1943 – W zasadzce partyzantów z organizacji Balli Kombëtar na niemiecki konwój koło wioski Kurtës w południowo-wschodniej Albanii zginęło 30-35 żołnierzy.
• 1944:
  • Front zachodni: rozpoczęła się bitwa pod Falaise.
  • Klątwa Kennedych: Joseph P. Kennedy Jr., najstarszy syn Josepha P. Kennedy’ego Sr. i Rose Kennedy oraz brat późniejszego prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego, zginął w katastrofie lotniczej w trakcie służby wojskowej w Anglii.
  • Oddziały Waffen-SS dokonały masakry 560 mieszkańców (głównie kobiet i dzieci) wsi Sant’Anna di Stazzema we włoskiej Toskanii.
  • W pobliżu Seszeli brytyjska fregata HMS „Findhorn” i indyjski slup HMIS „Godavari” zatopiły bombami głębinowymi niemiecki okręt podwodny U-198 wraz z całą, 66-osobową załogą.
• 1947 – Rozpoczęła się seryjna produkcja samochodu osobowego Renault 4CV.
• 1949 – Przyjęto 4 Konwencje genewskie o ochronie ofiar wojny.
• 1950 – Założono islandzki klub piłkarski Breiðablik UBK.
• 1952 – W ZSRR przeprowadzono egzekucje najwybitniejszych pisarzy tworzących w języku jidysz, oskarżonych o żydowski nacjonalizm.
• 1953:
  • 476 osób zginęło w trzęsieniu ziemi o sile 7,2 stopnia w skali Richtera na greckich wyspach Zakintos i Kefalonia.
  • ZSRR przeprowadził pierwszą próbną eksplozję bomby wodorowej.
• 1961 – Zawodowy zabójca i oficer KGB Bohdan Staszynski oddał się w Berlinie Zachodnim w ręce Amerykanów.
• 1962 – Rozpoczęła się trzydniowa misja statku Wostok 4 z pierwszym kosmonautą narodowości ukraińskiej Pawłem Popowiczem na pokładzie.
• 1967 – W Montrealu otwarto Bibliotekę Narodową Quebecu.
• 1970:
  • Należący do China Airlines samolot NAMC YS-11 rozbił się podczas podchodzenia do lądowania w Porcie lotniczym Tajpej-Songshan na Tajwanie, w wyniku czego zginęło 14 spośród 31 osób na pokładzie.
  • W Bostonie po raz ostatni wystąpiła na scenie Janis Joplin.
  • W Moskwie ZSRR i RFN zawarły układ o wzajemnych stosunkach.
  • Założono klub piłkarski Paris Saint-Germain.
• 1972 – Otwarto Arrowhead Stadium w Kansas City.
• 1975 – Nowozelandczyk John Walker ustanowił w Göteborgu rekord świata w biegu na milę (3:49,4).
• 1976:
  • Premiera pierwszego odcinka czechosłowackiego lalkowego serialu animowanego Sąsiedzi.
  • Libańska wojna domowa: chrześcijańskie milicje zdobyły i zniszczyły obóz dla uchodźców Tal al-Zaatar w Bejrucie.
• 1977 – Pierwszy samodzielny lot pierwszego (testowego) wahadłowca Enterprise. Wahadłowiec został wyniesiony na grzbiecie Boeinga 747, a następnie lotem ślizgowym wylądował w bazie Edwards w Kalifornii.
• 1978:
  • ChRL i Japonia podpisały w Pekinie traktat o pokoju i przyjaźni.
  • Z przylądka Canaveral na Florydzie wystrzelono amerykańsko-europejską sondę International Cometary Explorer.
• 1980 – Powołano Stowarzyszenie Integracji Latynoamerykańskiej (ALADI).
• 1981 – IBM wprowadził na rynek swój pierwszy model komputera osobistego.
• 1985 – W najtragiczniejszej w historii (pojedynczego samolotu) katastrofie Boeinga 747 linii Japan Airlines pod Tokio śmierć poniosło 520 osób.
• 1988 – Premiera filmu Ostatnie kuszenie Chrystusa w reżyserii Martina Scorsese.
• 1994 – Rozpoczął się festiwal Woodstock’94.
• 2000:
  • Na Morzu Barentsa zatonął po eksplozji torpedy rosyjski atomowy okręt podwodny „Kursk”, w wyniku czego zginęło wszystkich 118 członków załogi.
  • Ronald Venetiaan został prezydentem Surinamu.
• 2002 – W Moskwie odsłonięto Pomnik Załogi Podwodnego Krążownika Atomowego „Kursk”.
• 2004 – Urodził się 9-milionowy obywatel Szwecji.
• 2005:
  • Minister spraw zagranicznych Sri Lanki Lakshman Kadirgamar został śmiertelnie postrzelony w swym domu w Kolombo przez snajpera z ugrupowania Tamilskich Tygrysów.
  • Z przylądka Canaveral na Florydzie wystrzelono sondę Mars Reconnaissance Orbiter.
• 2008 – Wojna w Osetii Południowej: prezydenci Rosji Dmitrij Miedwiediew i sprawującej prezydencję UE Francji Nicolas Sarkozy uzgodnili 6-punktowy plan pokojowy.
• 2009 – Brytyjscy astronomowie z Keele University w Staffordshire poinformowali o odkryciu nietypowej planety pozasłonecznej WASP-17b.
• 2010 – Dési Bouterse został prezydentem Surinamu.
• 2012 – W Londynie zakończyły się XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie.
• 2013 – 16 osób zginęło, a 35 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym na kawiarnię w mieście Balad w Iraku.
• 2014:
  • Konflikt na wschodniej Ukrainie: w nocy z 11 na 12 sierpnia z Naro-Fominska pod Moskwą wyruszył pierwszy tzw. „biały konwój” w skład którego wchodziło 280 przemalowanych na biało wojskowych ciężarówek, oficjalnie przewożących pomoc humanitarną dla ludności Donbasu.
  • Trzęsienie ziemi w Quito.
• 2015 – W serii eksplozji na terenie portu w chińskim Tiencinie zginęły 173 osoby, a 797 zostało rannych.
• 2018 – Z przylądka Canaveral na Florydzie wystrzelono sondę Parker Solar Probe.
• 2022:
  • Podczas spotkania z czytelnikami w mieście Chautauqua w stanie Nowy Jork brytyjski pisarz Salman Rushdie został zaatakowany nożem przez 24-letniego Hadiego Matara, zwolennika radykalnego ugrupowania Korpus Strażników Republiki Islamskiej.
  • 10 osób zginęło w strzelaninie w Cetynii w Czarnogórze; sprawca popełnił samobójstwo.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy