Малагасійская мова

Малагасійская мова (Fiteny malagasy) — родная мова малагасійцаў, дзяржаўная мова Мадагаскара.

Малагасійская
СаманазваFiteny malagasy
КраіныМадагаскар
РэгіёныМадагаскар
Афіцыйны статусМадагаскар
Арганізацыя, якая рэгулюе
Агульная колькасць носьбітаў15 млн. (2006)
Класіфікацыя

Аўстранезійская
 Малайска-палінезійская

  
Пісьменнасцьлацінскае пісьмо і Sorabe alphabet[d]
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97млг 418
ISO 639-1mg
ISO 639-2mlg
ISO 639-3mlg
Ethnologuemlg
IETFmg
Glottologmala1537
Вікіпедыя на гэтай мове
Малагасійская мова арабскімі літарамі

Гісторыя

Асаблівасці фарміравання сучаснай малагасійскай мовы шчыльна звязаны з гісторыяй саміх малагасійцаў.

Малагасійская мова не падобна на суседнія афрыканскія мовы. Паходзіць з Паўднёва-Усходняй Азіі і адносіцца да малайска-палінезійскай групы аўстранезійскіх моў. Найбольшае падабенства мае з мовамі, распаўсюджанымі на поўдні вострава Калімантан.

З эпохі сярэднявечча малагасійская мова зведала ўплывы арабскай і моў банту. У Новы час — еўрапейскіх моў, у першую чаргу партугальскай, англійскай і асабліва французскай. У 1658 г. быў складзены першы французска-малагасійскі слоўнік.

Сучасная адзіная літаратурная мова пачала фарміравацца ў XIX ст. з узнікненнем малагасійскай дзяржавы. У 1960 г. яна стала дзяржаўнай.

Дыялекты

Размоўная мова мае каля 20 дыялектаў, з якіх вылучаюць толькі 2 буйныя — усходні, характэрны для мерына, і заходні, распаўсюджаны ў тым ліку сярод сакалава. Яны адрозніваюцца галоўным чынам вымаўленнем некаторых гукаў і канчаткамі слоў.

Пісьмовасць

Малагасійская пісьмовая мова была складзена прыкладна ў XV ст. на аснове арабскай графікі. У асноўным на ёй пісаліся астралагічныя і рэлігійныя тэксты.

У 1823 г. быў зацверджаны малагасійскі алфавіт на аснове лацінкі. Ён налічвае 21 літару: a, b, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, v, y, z. У 1835 г. на ім была выдадзена першая кніга — Біблія. Зараз шырока выкарыстоўваецца ў дзяржаўных установах, сродках масавай інфармацыі, літаратуры і г. д.

Кароткі размоўнік

Малагасійская моваБеларуская мова
EnyТак
TsiaНе
ManahoanaПрывітанне
VelomaДа пабачэння
AsafadyКалі ласка
MisaotraДзякуй
Iza moa kay no anaranao?Як тваё імя?
Ny anarako dia MikalajМяне завуць Мікалай
Any Etazonia BelarosiaЯ з Беларусі
Tiako ianaoЯ цябе кахаю
Miarà amikoПайшлі са мной
Inona ity?Што гэта?
Miombon-kevitra aminao ahoЗгода!
Aza manahy!Не хвалюйся
Hoatrinona kay ito?Колькі гэта каштуе?
LafoДорага
MoraТанна
Mbola vao mijerijery!Мне трэба толькі паглядзець
Mila manao fampiharana fotsiny ahoТолькі хацеў паспрабаваць

Спасылкі