Drogi wojewódzkie w Polsce
Drogi wojewódzkie w Polsce – sieć dróg publicznych uzupełniająca system dróg krajowych, stanowiąca własność właściwego samorządu województwa.
Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi stanowiące połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa i drogi o znaczeniu obronnym niezaliczone do dróg krajowych. Zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich oraz ustalenie ich przebiegu następuje w drodze uchwały sejmiku województwa[1].
Na drogach wojewódzkich ruchem zarządza marszałek województwa, z wyjątkiem dróg położonych w miastach na prawach powiatu, gdzie zarządza nimi prezydent miasta[2]. Sejmiki wszystkich województw powołały własne jednostki organizacyjne – zarządy dróg wojewódzkich, wykonujące obowiązki zarządcy dróg wojewódzkich na terenie danego województwa.
Drogom wojewódzkim w Polsce nadaje się jedną z dwóch możliwych klas: GP lub G.
Numerację dróg wojewódzkich prowadzi GDDKiA. Drogi wojewódzkie w Polsce oznacza się trzycyfrowym numerem drogi pisanym czarnymi cyframi na żółtym tle (znak E-15b)[3], choć na przełomie XX i XXI wieku posiadały oznaczenia nawet cztero- i pięciocyfrowe[4]. Do końca 2000 r. oznaczenia dróg wojewódzkich mogły mieć również taką samą kolorystykę, jak w przypadku dróg krajowych[5]. Drogowskazy wskazujące na drogi wojewódzkie mają zielone tło.
Najdłuższą drogą wojewódzką jest droga nr 835 (220 km), najkrótszą – droga nr 219 (55 m)[6].
Według stanu na dzień 31 grudnia 2015 w Polsce istniało 29 108,6 km dróg wojewódzkich, z czego 29 056,6 km stanowiły drogi o nawierzchni twardej, a 52 km – drogi gruntowe[7].
Według stanu na 31 grudnia 2020 sieć dróg wojewódzkich w Polsce wynosiła 29 164,2 km, z czego 29 126,7 km stanowiły drogi o nawierzchni twardej, a 37,5 km – drogi utwardzone[8].
Aktualnie obowiązujący wykaz dróg wojewódzkich ogłoszony został Zarządzeniem Nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim[9].
Historia dróg wojewódzkich
Drogi wojewódzkie wprowadzono w 1920[10], jako jedną z kategorii dróg publicznych. Kategoria ta obejmowała odcinki dróg mające znaczenie ekonomiczno-komunikacyjne dla województw. Za budowę nowej drogi, przeniesienie całej lub fragmentów do innej kategorii oraz zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich i zaniechanie odpowiadał wojewódzki związek samorządowy[10].
Drogi wojewódzkie funkcjonowały do sierpnia 1956 r.[11], kiedy to zostały włączone do kategorii dróg państwowych[12]. Ponownie wprowadzono je w 1985 r.[13], a rok później przypisano im pięciocyfrowe oznaczenia, z których pierwsze dwie cyfry stanowiły wyróżnik województwa[14][15] .
W latach 1999–2000 drogi wojewódzkie posiadały numery jedno-, dwu-, trzy-, cztero- oraz pięciocyfrowe[4]. Najniższy numer miała wtedy droga nr 2 z przebiegiem droga 719 – droga 7 (przejście przez Warszawę), zaś najwyższy był przydzielony do drogi 47842, łączącej Smolec z Mokronosem Dolnym[4] (następnie do 2019 r.[16] o nr 370).
Dopuszczalny nacisk osi
Do 13 marca 2021, na podstawie ustawy o drogach publicznych, na drogach wojewódzkich dozwolony był ruch pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej do 8 ton[17], z wyjątkiem wyznaczonych odcinków o podwyższonej nośności do 10 ton[18].
Od 13 marca 2021, na mocy ustawy z 18 grudnia 2020 r., na wszystkich drogach tej kategorii została podwyższona nośność do 11,5 tony z wyłączeniem fragmentów objętych zakazem wjazdu dla samochodów o nacisku pojedynczej osi przekraczającym 10 lub 8 ton[19], oznakowanych znakiem zakazu B-19. Wraz z wejściem w życie ustawy przestało obowiązywać rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 21 kwietnia 2017 r.
Wykaz dróg wojewódzkich
100 – 199
200 – 299
300 – 399
400 – 499
500 – 599
600 – 699
700 – 799
800 – 899
900 – 993
... – brak ciągłości drogi
Podstawa prawna wykazu dróg wojewódzkich
Po reformie administracyjnej Polski
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071) w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich
Po zmianie numeracji dróg w 2000
- Zarządzenie nr 10 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z 22 sierpnia 2000 r. w sprawie nadania numerów dróg wojewódzkich
- Zarządzenie Nr 9 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 12 czerwca 2001 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów dla dróg wojewódzkich
- Zarządzenie Nr 73 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 4 listopada 2002 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie Nr 3 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 12 lutego 2003 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów dla dróg wojewódzkich
- Zarządzenie Nr 16 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 1 grudnia 2003 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie Nr 18 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 19 lipca 2005 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 listopada 2005 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie nr 33 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 5 grudnia 2006 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie Nr 38 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 14 listopada 2007 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie Nr 74 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 grudnia 2008 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 78 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 11 grudnia 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 110 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 10 grudnia 2010 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 73 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 grudnia 2011 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 45 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 grudnia 2012 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 13 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 13 marca 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 61 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 20 grudnia 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie Nr 33 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 26 czerwca 2014 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie Nr 1 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 7 stycznia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie Nr 25 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 19 marca 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 61 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 23 grudnia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 12 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 22 lipca 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 26 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 sierpnia 2017 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 18 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
- Zarządzenie nr 49 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
- Zarządzenie nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim – tekst zarządzenia z załącznikiem w archiwum ZIP
Obowiązujące
- Zarządzenie nr 4 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
Rozdział 8
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 113 (...)
2. Do dnia 31 grudnia 2000 r.:
(...)
2) dopuszcza się stosowanie znaków E-15a i E-15b o tle barwy czerwonej i napisie barwy białej do oznakowania dróg, których zarządcą jest organ samorządu terytorialnego.
Art. 3. Do kategorii dróg państwowych należy zaliczać w szczególności:
(...)
2) drogi łączące ze sobą miejscowości będące siedzibami wojewódzkich rad narodowych
1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:
- 1. drogi krajowe,
- 2. drogi wojewódzkie,
- 3. drogi gminne oraz lokalne miejskie,
- 4. drogi zakładowe.
Art. 41. 1. Po drogach publicznych dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej
do 11,5 t, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Minister właściwy do spraw transportu ustala, w drodze rozporządzenia, wykaz:
1) dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczejosi do 10 t,
2) dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t
– mając na uwadze potrzebę ochrony dróg oraz zapewnienia ruchu tranzytowego.
3. Drogi wojewódzkie inne niż drogi określone na podstawie ust. 2 pkt 1, drogi powiatowe oraz drogi gminne stanowią
sieć dróg, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t.