Platino

Fisikoak

Fisikoki, platinoa oso astuna, leuna, distiratsua, malgua eta harikorra da.^[6][7]Gainera, platinoa urrea, zilarra eta kobrea baino harikorragoa da^[8], hau da, presio aldaketengatik bere forma aldatu edo transformatzen duela. Honegatik, metal guztietatik harikorrena da. Beste aldetik, urrea platinoa baino malguagoa da, urrea moldatzeko errazagoa bilakatuz.^[9]

Metalak korrosioarekiko ikaragarrizko erresistentzia du, tenperatura altuetan finko mantetzen da eta propietate elektrikoak ditu. Platinoa oxidatu egiten da, PtO2 osatuz, 500 °C-etan^[10]. Fluorrarekin energetikoki erreakzionatzen du eta baita, kloro, bromo, iodo eta sufrearekin ere. Platinoa azido klorhidrikoan eta azido nitrikoan disolbaezina da. Baina, bi horien, azido klorhidriko eta azido nitrikoaren arteko nahastean (aqua regia),berriz, disolbatu egiten da eta ${\displaystyle {\ce {H2PtCl6}}}$ sortzen du.^[11]

Bere ezaugarri fisiko eta kimikoen balantzeak industrian oso baliagarria izatea eragiten du.^[12]

Kimikoak

Platinoaren oxidazio egoera ohikoena +2 eta +4 dira, +1 eta +3 ez dira ohikoeneetakoak. Bestalde, platino elementala orokorrean ez da erreaktiboa eta ,lehen esan bezala, aqua regia-n berotan disolbatzen da ${\displaystyle {\ce {H2PtCl6}}}$ sortuaz. Honen erreakzio kimikoa ondorengoa da:^[13]

${\displaystyle {\ce {Pt + 4 HNO3 + 6HCl -> H2PtCl6 + 4HNO2 + 4 H2O}}}$

Azido leun bat den heinean, platinoak afinitate bikaina du sufrearengan, hala nola, dimetil sulfoxidoan. Azken hori erreakzio batean erabiltzean kontu handia eduki behar da.^[14]

2007.urtean, Gerhard Ertil-ek Kimikako Nobel Saria irabazi zuen, karbono monoxidoaren oxidazio katalitikoaren mekanismoa zehazteagatik.^[15]

Isotopoak

Platinoak sei isotopo natural ditu: ¹⁹⁰Pt, ¹⁹²Pt, ¹⁹⁴Pt, ¹⁹⁵Pt, ¹⁹⁶Pt, eta ¹⁹⁸Pt. Hauetatik ugariena ¹⁹⁵Pt da, %33,83 platinoz osatuta dagoelako. Isotopo egonkor bakarra da bere spina 1/2 delako eta ez zero. ¹⁹⁰Pt ez da batere ugaria. %0,01 platino baitu. Isotopo naturalen artean, ¹⁹⁰Pt da ezegonkorrena, bere batazbeteko bizitza ${\displaystyle 6,25x10^{11}}$ urtekoa da eta gero, deskonposatu egiten da. ¹⁹⁸Pt-ak alfa deskonposiziopean jarri daiteke, baina bere deskonposizioa ez da inoiz begiratu (bere batazbestekoa ${\displaystyle 3,24x10^{24}}$ urtekoa da), hala ere, egonkorra kontsideratzen da. Platinoak beste 31 isotopo sintetiko ditu. Hauetatik ezegonkorrena ¹⁶⁶Pt da, bere batazbesteko bizitza 300µs baita. Egonkorrena, aldiz, ¹⁹³Pt da 50 urteko batazbesteko bizitzarekin. Platinoaren isotopo ugari, beta eta alfa deskonposizioaren konbinaketa baten ondorioz deskonposatzen dira. ¹⁸⁸Pt, ¹⁹¹Pt, eta ¹⁹³Pt elektroien antzemateagatik deskonposatzen dira. ¹⁹⁰Pt eta ¹⁹⁸Pt-ak energetikoki mesedegarria den beta deskonposizio bikoitza edukiko duela aurreikusi da.^[16]

Gertakariak

Platinoa oso metal arraroa da^[17]eta bere kontzentrazioa lurrazalean 0,05 pm-koa da^[18][19]. Batzuetan, zilarrarekin nahasten dute. Platinoa kimikoki jatorrizko platinoarekin bereizita aurkitzen da eta platinoaren taldeko metal eta burdinarekin aleatuta. Normalean, jatorrizko platinoa alubial depositoetan aurkitzen da. Alubial depositoak Ameriketako kolonizazioaren aurreko bertako jendeak erabiltzen zuten Chocó departamenduan. Kolonbia oraindik, platinoaren taldeko metalen iturri da. Beste alubial deposito handI bat Uraletan dago, Errusian eta oraindik meatzegietan metatuta.

Nikel eta Kobre depositoetan, platinoaren taldeko metalak sulfuro (Adib: (Pt,Pd)S) , telurio (Adib: PtBiTe) , antimonio (Adib: Pd,Sb) eta arsenikoetan (Adib: PtAs2) bezala agertzen dira eta bukaeran nikel eta kobrearekin. Platino arsenikoa, platinoaren iturri handienetakoa da nikelarekin elkartuta Sudburyko arroako depositoetan, Ontario, Kanadan. Alaskan 17.000kg platino metatu zen 1927 eta 1975.urtearen artean. Meatzeetako operazioek 1990an izan zuten bukaera^[20]. Sulfuro mineralak (Pt,Pd,Ni)S-ek, platinoaz gain, paladio eta nikela ditu. Azken mineral hau Hegoafrikan agertzen da.

1865ean, kromitak identifikatuak izan ziren Bushveld aldean, Hegoafrikan; platinoaren aurkikuntzarekin segidan, 1906an^[21]. 1924.urtean, Hans Merensky geologoak platinoaren hornidura handi bat aurkitu zuen Bushveld Igneous Counplex-ean, Hegoafrikan. Aurkitu zuen geruza espezifikoa, Merensky Reef deiturikoa, %75ko platinoz osatua dago^[22][23]. Norilsk, Errusian dagoen kobre-nikel depositoa eta Sudburyko arroan, Kanadan dagoena, beste bi deposito handienak dira. Nikelezko mea ekoizten duten kantitate handi bat, platinoaren 0,5 ppm-ko meaz osatuta daude. Erreserba txikiago batzuk Estatu Batuetan aurki daitezke, adibidez, Absaroka mendikatean, Montanan^[24]. 2010.urtean, Hegoafrika platinozko ekoizle nagusia izan zen, ia %77-ko banaketarekin, Errusiarekin jarraian %13-arekin. 2010ean, munduko ekoizpena 192.000kg (423.000lb) izan zen.^[25]

Platino deposito handiak Tamil Nadu estatuan, Indian daude.^[26]

Platinoa Ilargian eta meteoritoetan ugaritasun handiarekin agertzen da. Horrela, platinoa lurreko bolido inpaktuan aurkitzen delarik eta honek eragin positibo bat du, bolkanismoan eta ekonomikoki meatzetan metatu daitekeela. Honen adibidea, Sudburyko arroa da.^[27]

Halogenuroa

Goian aipatutako azido hexakloroplatinikoa ziur aski platinoaren konposatu garrantzitsuena da, beste platino konposatu askoren antzindari gisa balio baitu. Hainbat aplikazio ditu argazkigintzan, zink grabatuetan, tinta ezabaezinetan, xafla-lanean, ispiluetan, portzelanazko koloretan eta katalizatzaile gisa.^[28]

Azido hexakloroplatinikoa amoniako gatzarekin tratatzen da, esate baterako, amonio kloruroak, amoniako hexakloroplatinatoa ematen du, amoniako soluzioetan disolbaezina izanik. Hidrogenoaren presentziarekin amoniozko gatz hau berotzeak platino elementalean murriztea eragiten du. Potasio hexakloroplatinatoa ere disolbaezina da eta azido hexakloroplatinikoa potasioaren determinazioan erabili da.^[29]

Azido hexakloroplatinikoa berotzen denean, platino(IV)kloruroa eta platino(II)kloruroa, platino elementalean deskonposatzen dira, nahiz eta erreakzioak pixkana-pixkanaka gertatzen ez diren:^[30]

${\displaystyle {\ce {(H3O)2PtCl6.nH2O <<=> PtCl4 + 2HCl + (n+2)nH2O}}}$

${\displaystyle {\ce {PtCl4 <<=> PtCl2 + Cl2}}}$

${\displaystyle {\ce {PtCl2 <<=> Pt + Cl2}}}$

Hiru erreakzio hauek alderantzikagarriak dira. Platino(II) eta platino(IV)bromuroa ere ezagunak dira. Platino hexafluoruroa, oxigenoa oxigenoa oxidatzeko gai den oxidatzaile sendoa da.

Oxidoak

Platino(IV)oxidoa,PtO₂ "Adams" katalizatzaile gisa ere ezaguna dena, potasio hidroxidotan (KOH) eta azido kontzentratutuan disolbagarria den hauts beltz bat da. PtO₂ eta gutxigo,PtO, berotan deskonposatu egiten dira^[31]. Platino(II,IV)oxidoa, Pt3O4, ondorengo erreakzioan eratzen da:

${\displaystyle {\ce {2Pt^2+ + Pt^4+ + 4O^2- -> Pt3O4}}}$

Beste batzuk

Paladio azetatoa ez bezala, platino(II)azetatoa ez da komertzialki erabilgarria. Basea dagoen lekuan, halogenuroak sodio azetatoarekin batera erabili izan dira. Platino(II)azetilazetonatoaren erabilera ere jakinarazi da.^[32]

Hainbat bario platino sintetisatu dira, non, platinoak oxidazio-egoera negatiboak erakusten dituen, -1 eta -2 artean. Besteak beste, BaPt,Ba3Pt2 eta Ba2Pt^[33]. Zesio platinuroa, Cs2Pt, konposatu kristalino garden gorri-ilunak Pt2- anioiak dituela erakutsi da^[34][35]. Platinoak oxidazio-egoera negatiboak ere erakusten ditu elektrokimikoki murriztuak izan diren gainazaletan^[36]. Platinoak erakusten dituen oxidazio-egoera negatiboak ohikoak ez diren elementu metalikotzat hartzen dira eta 6s orbitalen egonkortzea egozten zaie.

Zeise gatza, etilen ligandoa duena, aurkitu zen lehenengo konposatu organometalikoetako bat izan zen. Dikloro(zikookta-1,5-dienoa)platinoa(II) komertzialki erabilgarria den olefineko konplexu bat da. Honek bakterioen ligak erraz desplazatu dezake. Bakterioen konplexua eta halogenuroak platinoaren kimikarako abiapuntuak dira.

Cisplatin, platino karratuen serieko lehenengoa da, platino(II)-az gain, kimioterapiako drogak ditu^[37]. Besteak beste, carboplatin eta oxaliplatin. Konposatu honek DNA berriz konektatzezko gai da eta kimioterapiako eragileak joaten diren antzeko bidetan zelulak hiltzeko gai dira^[38]. (Cisplatin-en albo-ondorioak, besteak beste, goragalea eta oka, ile-galera, entzumen-galera dira).^[39][40]

• 
  Dikloro(ziklookta-1,5-dieno)platino(II)
• 
  Zeise gatzaren anioa.
• 
  Hexakloroplatinato ioia.
• 
  Cisplatinoa.

Lehengo erabilerak

Arkeologoek 1200 k.a. bezain goizo erabilia izan zela diote, Antzinako Egiptoko ehorzketetan aurkitu zituzten urrezko bitxietan erabili zituzten eta. Haatik, egipziarrek metal honengan zeukaten ezaguera ez dakigu nolakoa zen. Nahiko posiblea izango litzateke bertakoek ez jakitea bereizten urrea eta horren barneko platino aleak.^[41]

Metal hau Ameriketako natiboengatik erabilia izan zen urre-platinozko aleaziozko artefaktu zuriak ekoizteko, gaur egun Esmeraldas (Ekuador) hiria denaren inguruan. Erlatiboki sofistikatua zen hauts metalurgia sistema bat erabitzen zute. Objetu hauetako platinoa elementu purua ez izan arren, platino taldeko beste elementuekin naturalki nahastuta zegoen platinoa izan ohi zen gehien ekoizten zena, paladio, rodio eta iridioarekin batera hain zuzen ere.^[42]

Europarren aurkikuntza

Platinoaren lehenengo aipamena 1557. urtean egindakoa da Julio Zesar Eskaligero humanista italiarraren idatzietan agertzen da. Darien eta Mexiko artean aurkitutako metal noble ezezagun bat bezala zegoen deskribatua "ez suak ezta egile Espainiarrek likidotu zezaketena". Beraien lehenengo aldietan, Espainiarrentzat urreak zuen ezpurutasun bat besterik ez zen platinoa. Orokorrean banandua izaten zen gehiago ez erabiltzeko. Hare gehiago, dekretu ofizial bat zegoen urrea platinoaren ezpurutasunekin faltsutzea debekatzen zuena.

1735ean Antonio de Ulloa eta Don Jorge Juan eta Santacilia Ameriketako natibo batzuk platinoa meatzatzen ari zirela konturatu ziren, beraien zortzi urteko bidaian Kolonbia eta Perutik. Ulloa eta Juanek pipita zurixka batzuk zeukaten harriak ikusi zituzten eta Espainiara ekarri zituzten. Antonio de Ulloak lehenengo mineralogiako laborategia jarri zuen martxan eta lehenengoa izan zen platinoa sistematikoki aztertzen, 1748an. izandako espediziotik jasotako txostenak deskripzio bat zuen platinoa metal banaezina eta kaltzinagaitza zela esanez. 1748ko artkulua argitaratu ondoren, Ulloak ez zuen metal honen ikerkuntzarekin jarraitu; honen ordez Huancavelicara bidali zuten merkurioaren minak ikuskatzera.^[43]

1741ean, Charles Wood metalurgialari britaniarrak Kolonbiako platinoaren hainbat lagin topatu zituen Jamaikan eta ondoren William Brownriggi bidali zizkion hauek hobeto aztertzeko^[44]. Brownriggek 1750. urtean platinoari buruzko xehetasun handiko txosten bat aurkeztu zion Royal Societyri, garbi utzitz inoiz ez zuela metalaren inolako aipamenik ikusi.^[45] Honez gain, garrantzia eman zion platinoaren fusio-puntu altuari eta boraxarekin zeukan elkartzeko zailtasunari. Handik gutxira europako beste kimikalariak hasi ziren platinoa ikertzen, hala nola, Andreas Sigismund Marggraf, Torbern Bergman, Jöns Jakob Berzelius, William Lewis eta Pierre Macquer^[46]. 1752an, Henrik Scheffer-ek metalaren deskripzio zientifiko zehatz bat argitaratu zuen, hau "urre zuri" batez joz, eta aipatuz nola artsenikoaren laguntzaz platino mea bat urtzea lortu zuen. Scheffer-ek, urrea platinoa baino xaflakorragoa deskribatu zuen baina biak korrosioarekiko erresistenteak ziren.^[43]

Malgutasuna

Carl von Sickingenek platinoa aztertu zuen jarraiki 1772an. Honek platinoa malgua bilakatzea lortu zuen, metala urrearekin aleatuz, aleazioa aqua regia berotan disolbatuz, platinoa amonio kloruroarekin hauspeatuz, amonio kloroplatinatoa sutan jarriz, eta azkenik ongi banatutako platinoa mailukatuz, hau atxikitzeko. Franz Karl Achardek, lehen platinoa arragoa egin zuen 1784an. Platinoa artsenikoarekin fusioz elkartu zuen eta ondoren artsenikoa lurrunduz.^[47]

Platinoa bere platinoaren taldetik lehenengoa aurkitu zuten elementua izan zelako, Scheffer eta Sickingenek bere gogortasuna zela eta (urre puruarena baino zerbait gehiago), platinoa erlatiboki malguezina, batzuetan haurkorra ere izango zela pentsatu zuten baina ez zeuden zuzen. Izan ere, urrearen harikortasun eta malgutasun antzekoak zituen. Beraien suposizioa saihestea ezinezkoa izan zen, esperimentuetako platinoa oso kutsatuta baitzegoen platinoaren taldeko best elementuez, osmioa edota iridioa esate baterako, eta hauek platinoaren aleazioa hauskorrasgoa egiten zuten. "Plioxeno" izeneko platinozko hondakin hau urrearekin aleatzea zen konposatu malgu bat lortzeko modu bakarra garai haietan, baina agaur egun, guztiz purua den platinoa eskuragarria da.^[48]

1786. urtean, Karlos III.a Espainiakoak liburutegi bat eta laborategi bat utzi zizkion Pierre-François Chabaneauri bere ikerkuntzan laguntzeko. Chabaneauk arrakasta izan zuen mineralaren hainbat ezpurutasun kentzen, urrea, merkurioa, beruna, kuprea eta burdina haien artean. Honengatik, metal bakar batekin lanean zebilela uste zuen baina oraindik ezezagunak ziren platino taldeko metalak zituen barnean. Ondorioz, esperimentuetan lortutako emaitzak ez ziren batere trinkoak. Batzuetan, malgua ematen zuen baina iridioarekin aleatzean, hauskorragoa zen. Beste kasuetan metala guztiz erregaitza zen, baina osmioarekin aleatzean, posible izango zen hau sutzea. Hilabete batzuen ondoren, Chabaneauk 23 kilogramo platino puru lortu zituen eta Joaquin Cabezasekin negozio bat hasi zuen. Honek Espainian "platinoaren aroa" hasi zuen.^[47]

Platinoa, platinoaren taldeko gainerako metalak bezala, nikelaren eta kuprearen deribatutzat bezala lortzen da komertzialki. Kuprearen fintze elektrolitiko prozesuan zehar, zilarra bezalako metal nobleak, urrea eta platinoaren taldeko metalak, baita selenioa eta telurioa elementuak, zelularen hondorantz joaten dira, "anodo lokatz" moduan, horrela hasiera emanez platinoaren taldeko metalen erauzketari.^[49]

Platino purua depositu plazeretan edo bestelako meatan aurkitzen bada, ezpurutasunak erauzteko hainbat metodo erabiltzen isolatzen da. Platinoa gainerako ezpurutasunak baino askoz dentsoagoa delarik, arinagoak direnak erraz banandu daitezke likido batez flotatuz eta kenduz. Platinoa metal paramagnetikoa da, nikela eta burdina ez bezala, bi hauek ferromagnetikoak izanik. Hori dela eta, bi ezpurutasun hauek elektroiman bat nahastetik pasatuz ken daitezke. Gainera, platinoaren fusio-puntua gehienena baino altuagoa delako, ezpurutasun ugari urtuak edo kiskalduak izan daitezke. Azkenik, platinoa azido sulfuriko eta klorhidrikotara erresistentea da, hala ere, beste substantzi askok momentuan erreakzionatzen dute hauekin. Ezpurutasun metalikoak beraz, bi azidoetako bat nahastea irabiatuz disolbatu daitezke eta horrela platinoa soilik lortu.^[50]

Platino puruaren purifikazio metodo egokienetako bat, urrea, platinoa eta platinoaren taldeko metalak erabiliz, aqua regiarekin prozesatzea da. Bertan, paladioa, urrea eta platinoa disolbatzen dira. Bestalde, osmioa, iridio rutenioa eta rodioa erreakzionatu gabe geratzen dira, alde batera. Urrea hauspeatzea lortzen da, Burdin (II) kloruroa gehituz. Behin hau lortu dela, platinoa hauspeatzea posible izango da amonio hexakloroplatinato moduan, amonio kloruroa gehitzen bazaio. Amonio kloroplainatoa berotuz platinoa lortzen da^[51]. Hauspeatu gabeko hexanokloroplatinatoa(IV) zinka erabiliz murriztu daiteke, eta antzeko metodo bat egokia da baita ere laborategietako platino hondarrak berreskuratzeko, eskala txikian^[52]. Platinoaren fintzeak eta meatzaritzak ondorioak ditu ingurumenean.^[53]

2014an saldu ziren 218 tona platinotatik, 98 tona ibilgailuen igortze kontroleko gailuetan erabiliak izan ziren (%45), 74,7 tona bitxigintzan (%34), 20 tona ekoizpen kimiko eta petrolioaren fintzean (%9,2) eta 5,85 tona aplikazio elektrikoetan, hala nola, disko gogorretan (%2,7). Geratzen ziren 28,9 tonak garrantzi gutxiagoko aplikaziotan erabili ziren, medikuntzan eta biomedikuntzan, elektrodotan, minbiziaren aurkako sendagaietan edota lambda (λ) zunetan, esate baterako.^[54]

Katalizatzaileak

Platinoaren aplikazio ohikoenetako bat, errakzio kimikoetan katalizatzaile bezala da, "platino beltza" zehazki. Katalizatzailetzat erabilia izan da XIX. mendetik. Garai haietan, platino hautsa hidrogenoaren sutzea katalizatzeko erabiltzen zen. Haatik, bere erabilera garrantzitsuena automobiletan da, bihurgailu katalitiko bezala. Honek, ihes-hodiko erregabeko hidrokarburoen errekuntza eragiten du, karbono dioxido eta ur baporetan bihurtuz. Baita ere, platinoa petrolioaren industrian asko erabiltzen da, prozesu ezberdinetan katalizatzaile bezala^[55], bereziki erreforma katalitikoetan. Erregai-piletan erabiltzen da honetaz gain, oxigenoaren erredukzioan katalizatzaile bezala^[56].

Estandarra

1889tik 1960ra arte, metroa, iridio-platino aleazio barra baten luzera (90:10) bezala definitzen zen, Metroaren Nazioarteko Prototipo barra bezala ezagutzen zena. Horren aurreko barra platinoz osatua zegoen 1799an. Kilogramoaren Nazioarteko Prototipoa oraindik 1879. urtean egindako platino-iridio zilindro aleazioa berberaren diametroaz jarraitzen du definitua izaten gaur egun.^[57]

Hidrogenoaren elektrodo estandarrak ere platinizatutako platinozko elektrodo bat erabiltzen du, korrosio eta erresistentzia delarik beste zenbaiten artean.^[58]

Inbertsiotzat

Platinoa metal oso preziatu bat da ekonomiaren munduan. Txanponak, barrak eta lingoteak negoziatuak edo kolekzionatuak izaten dira. Platinoa bitxigintzan aurki daiteke, gehienbat %90-95 aleazio bezala. Horrela erabiltzen da daukan ospeagatik eta lingotearen balioagatik.^[59][60]

Erlojugintzan, Vacheron Constantin, Patek Philippe, Rolex eta Breitling bezalako konpaniek platinoa erabiltzen dute edizio mugatuak diren erlojuak saltzeko. Erlojulariak platinoaren propietate paregabeak baloratzen dituzte, ez delako higatzen ezta histutzen.^[61]

Platinoaren prezioa, 2008an $2252-tik $774-ra jaitsi zen ontza bakoitzeko^[63], ia 2/3-ko galera bat eraginez. Egonkortasun eta hazkuntza ekonomikoko garaietan, platinoaren prezioa urrearena baino bi aldiz altuagoa izatera iritsi daiteke. Bestalde, ekonomia kolokan egotean^[64], prezioak asko jaitsi ohi dira, urrearena baino baxuagoa izan arte, gutxiago eskatzen delako konpania edo enpresen aldetik, nahiz eta urrea industrian erabilia izan, bere eskaera ez da horrenbestekoa orokorrean.

Gainerako erabilerak

Laborategian, platinozko kableak elektrodoetan erabiltzen dira; platinozko zartaginak edo ontziak analisi termograbimetrikoan erabiliak dira. Baita ere, platinoa aleazio agente bezala erabiltzen da beste metalezko produktuetan, hala nola, kable finak, korrosiboak ez diren laborategiko edukinontzietan, tresna medikuetan, hortzetako protesietan, kontaktu elektrikoetan, eta termoparetetan. Platino-kobaltoa, bi heren platino eta bat kobaltoz osatutako aleazio bat, erlatiboki indartsuak diren imanak sortzeko erabiltzen da^[55]. Platinoan oinarritutako anodoak itsasontzietan, oliobidetan eta altzairuzko zubietan erabiltzen dira.^[65]

Ospe sinboloak marketinean

Platinoaren urritasunak metal bezala, esklusibotasuna eta aberastasuna adierazten du iragazleen artean. Platinozko debitu eta kreditu txartelak, urrezkoenak baino garrantzi handiagoa lortu dute.^[66] Platinozko sariek bigarren postua dute, diamantearen atzetik izanik baina urrea, zilarra eta brontzea gaindituz. Adibidez, Estatu Batuetan, milioi bat kopia baino gehiago saldu dituen album bat, platinozkoa izango da izendatua. Haatik, 10 milioi kopia baino gehiago saltzen dituenean, diamantezko izango da, rankinean altuagoa^[67]. Platinoa metal preziatu bat kontsideratzen da, bere erabilera urrearena edo zilarrena ez bezain arrunta izan arren.

Platinoa metal gisa ez da oso arriskutsua, baina platinozko gatzek hainbat efektu eragin ditzateke, hala nola:^[68]

• DNA aldatzea
• Minbizia
• Azalean eta muki-mintzetan erreakzio alergikoak
• Organo, heste, giltzurrun eta muinetan kalteak
• Entzumen arazoak

Platinoak minbizi zelulen biderketa bizkortua gelditu egiten du. Horretarako, zelulen material genetikoaren adarrak elkartzen ditu, DNA deritzona. DNA beharrezkoa da zelulen hazkundea eta biderkaketa gertatzeko. Platinoak minbizi-zelulen barruan DNA kaltetzen du eta horrela, biderkatzea saihesten du.^[69]Horregatik, platinoaren antineoplastiko eragileak kimioterapian erabiltzen dituzte, tumore batzuen kontrako jarduera ona erakusten baitute.

Gaixotasunen Kontrolerako eta Prebentziorako Zentruaren arabera, platinozko gatzetan epe laburreko esposizio batek begietako, sudurreko eta eztarriko narritadura sor dezake eta epe luzeko esposizioak, berriz, arnas aparatu eta larruazaleko alergiak. Gaur egungo OSHA estandarra 2 mikrogramo inguruko aire kubiko bakoitzeko 8 orduko laneko bataz bestekoa da^[70]. Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak gomendatutako esposizio-muga platinoari dagokionez, 1mg/m³ eguneko 8 orduko lanegunekoa da. ^[71]

Platinoaren kapsulak osagai medikoetan (bularreko inplanteak, ordezko prosetikoetan...) silikonazko goma eta gel-aren osagaiak fabrikatzen dituen katalizatzailea da, platinoak gorputzera sartzeko eta kontrako efektuak eragin ditzakeela aztertua dago. Elikagaien eta Droga Administrazioak eta beste erakunde batzuek gaia berrikusi dute eta ez dute topatu toxikotasuna in vivo frogatu daitekeelarik.^[72][73]

• Urre
• Zilar