Radon

86 zenbaki atomikoa duen elementu kimikoa

Radona[1] elementu kimiko bat da, Rn ikurra eta 86 zenbaki atomikoa dituena. Gas noble erradioaktiboa da, radioaren desintegrazioaren ondorioz sortzen dena. Gasik astunenetakoa da eta osasunerako arriskutsua da. Bere isotoporik egonkorrenak, 222Rn, 3,8 eguneko erdibizitza dauka eta erradioterapian erabiltzen da. Radonak etxe barruetako aire-kalitatean eragina duen kutsatzaile nabarmena da. Jatorri naturaleko gas hau etxeetan meta daiteke, eta birikako minbizi askoren eragile da.

Radona
86AstatoaRadonaFrantzioa
  
 
86
Rn
 
        
        
                  
                  
                                
                                
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaRadona, Rn, 86
Serie kimikoagas nobleak
Taldea, periodoa, orbitala15, 6, p
Masa atomikoa(222) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p6
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 18, 8
Propietate fisikoak
Egoeragasa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 101,325 - 9,73 g/L
Urtze-puntua202 K
(-71,15 °C, -96 °F)
Irakite-puntua211,3 K
(-61,85 °C, -79,1 °F)
Urtze-entalpia3,247 kJ·mol−1
Irakite-entalpia18,10 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 20,786 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa1101001 k10 k100 k
T/K110121134152176211
Propietate atomikoak
Kristal-egiturakubikoa, aurpegietan zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)0
Elektronegatibotasunadaturik gabe (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 1.037 kJ/mol
Erradio atomikoa (kalkulatua)120 pm
Erradio kobalentea145 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 3,61
Isotopo egonkorrenak
Radonaren isotopoak
isoUNSd-PDDE (MeV)DP
211RnSintetikoa14,6 oε2,892211At
α5,965207Po
222Rn%1003,824 eα5,590218Po

Ernest Rutherford eta Robert Bowie Owensek aurkitu zuten 1899. urtean[2].

Ezaugarri nagusiak

Tenperatura eta presio estandarretan, radona gas kolorgea da, baina izozte-puntutik behera hozten denean, fosforeszentzia distiratsua erakusten du, eta tenperatura jaitsi ahala hori kolorea hartzen du. Airea likidotzen den tenperaturatik behera, kolore laranja gorrixka dauka.

Erreferentziak

Kanpo estekak