Дэлхийн улс орны жагсаалт

(Дэлхийн улс орны нэрс-с чиглүүлэгдэв)

2014 оны байдлаар Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн бүрэн эрхт 193, НҮБ-ын байнгын ажиглагч 2 улс байна. Гэгээн Ширээт Улс 1964 оноос, Палестин 2012 оноос хойш байнгын ажиглагчийн эрхтэй болсон бөгөөд олон улсын өргөн эрхтэй.

Дэлхийн газрын зураг
Дэлхийн газрын зураг, оросоор

Үүнээс гадна 10 гаруй орон тусгаар тогтносон боловч бусад улсаар бүрэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй, олон улсын эрх зүйн чадамжгүй гэж тооцогдсоор байна.

Улс орны жагсаалт

НҮБ-ын гишүүн улс болон Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улсууд

"НҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл" багана

  НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс

"Бүрэн эрхийн маргаан" багана

  Маргаангүй бүрэн эрх
  Маргаантай бүрэн эрх
Нийтлэг ба албан ёсны нэрНҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл[a]Бүрэн эрхийн маргаан[b]Бүрэн эрхийн статус, хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдлын талаарх нэмэлт мэдээлэл[d]
 Австрали – Австралийн Хамтын Нөхөрлөлийн УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАвстрали нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] бөгөөд муж, нутаг дэвсгэрийн аль алиных нь холбоо юм. Зургаан муж, гурван дотоод нутаг дэвсгэр, зургаан гадаад нутаг дэвсгэр, нэг нэхэмжилсэн Антарктидын гадаад нутаг дэвсгэр байдаг. Австралийн гадаад нутаг дэвсгэрүүд нь:
 Австри – Бүгд Найрамдах Австри УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Австри нь есөн мужийн холбооны улс юм.
 Азербайжан – Бүгд Найрамдах Азербайжан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАзербайжан нь Нахчыван хэмээх нэг өөртөө засах аймагтай.[f]
 Албани – Бүгд Найрамдах Албани УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Алжир – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Алжир Ард УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Америкийн Нэгдсэн Улс – Америкийн Нэгдсэн УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАмерикийн Нэгдсэн Улс нь 50 муж, нэг холбооны тойрог болон нэг нэгтгэсэн нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм. Нэмж дурдахад, АНУ-ын Холбооны засгийн газар нь 13 нэгтгээгүй нутаг дэвсгэрт бүрэн эрх мэдэлтэй байдаг. Эдгээр нутаг дэвсгэрээс дараах таван нутаг дэвсгэрт хүн оршин суудаг:
  •  Америкийн Виржинийн арлууд
  •  Америкийн Самоа
  •  Гуам
  •  Пуэрто-Рико
  •  Хойд Марианы арлууд

Тэрээр мөн хэд хэдэн хүн амгүй нутаг дэвсгэрт бүрэн эрхтэй:

  • Бэйкэр Арал
  • Вэйк Арал
  • Жарвис Арал
  • Жонстон Атолл
  • Кингмэн Шүрэн Арал
  • Мидвэй Атолл
  • Навасса Арал
  • Хаулэнд Арал

Мөн дараах хоёр нутаг дэвсгэрийн бүрэн эрхт байдлын маргаантай:

  • Бахо Нуэво Банк
  • Серранилла Банк

Гурван бүрэн эрхт улс Чөлөөт холбооны гэрээний дагуу Америкийн Нэгдсэн Улсын холбоот улс болсон:

 Ангол – Бүгд Найрамдах Ангол УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Андорра – Андоррын Гүнт УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАндорра нь төрийн тэргүүний албыг Францын Ерөнхийлөгч болон Гэгээн Ширээний зөвшөөрлөөр томилдог Ромын Католик шашны Урхелийн хамба лам[3] нар ex officio-гийн дагуу хамтран гүйцэтгэдэг хамтарсан засаглалтай юм.
 Антигуа ба БарбудаA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАнтигуа ба Барбуда нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба Барбуда гэдэг нэг өөртөө засах нутагтай.[4][f]
 Арабын Нэгдсэн Эмират УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАрабын Нэгдсэн Эмират Улс нь долоон эмиратын холбооны улс юм.
 Аргентин – Бүгд Найрамдах Аргентин УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАргентин нь 23 муж, нэг өөртөө засах хотоос бүрддэг холбооны улс юм.
 Армени – Бүгд Найрамдах Армени УлсA НҮБ-ын гишүүн улсПакистан хүлээн зөвшөөрөөгүй.Арцахын маргаанаас болж Арменийг Пакистан хүлээн зөвшөөрдөггүй.[5][6][7]
 АфганистанA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйДе-факто эрх баригч  Афганистаны Исламын Эмират Улсын засгийн газрыг ямар ч улс хүлээн зөвшөөрөөгүй. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага нь  Исламын Бүгд Найрамдах Афганистан Улсыг Афганистаны засгийн газар хэмээн хүлээн зөвшөөрсөөр байна.[8][9]
 Балба – Холбооны Бүгд Найрамдах Ардчилсан Балба УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйБалба нь 7 мужаас бүрддэг холбооны улс юм.
 Бангладеш – Бүгд Найрамдах Бангладеш Ард УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 БарбадосA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Бахам – Бахамын Хамтын Нөхөрлөлийн Улс[10]A НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйБахам нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Бахрейн – Бахрейны Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Беларусь – Бүгд Найрамдах Беларусь УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйМаргаантай 2020 оны сонгуулийн дараа олон улс орнууд Ерөнхийлөгч Александр Лукашенког хүлээн зөвшөөрөхөө больсон. Литва одоогоор Светлана Цихановскаягийн Зохицуулах зөвлөлийг Беларусийн хууль ёсны засгийн газраар хүлээн зөвшөөрч байна.[11]
 БелизA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйБелиз нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Бельги – Бельгийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Бельги нь гурван хэлний нийгэмлэг болон гурван бүс нутгаас бүрддэг холбооны улс юм.
 Бенин – Бүгд Найрамдах Бенин УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Болгар – Бүгд Найрамдах Болгар УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Боливи – Боливийн Олон Үндэстний УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Босни ба ХерцеговинаA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйБосни ба Герцеговина нь хоёр бүрэлдэхүүн хэсэгтэй:
  •  Босни ба Херцеговинын Холбооны Улс
  •  Бүгд Найрамдах Српска Улс

болон өөртөө засах захиргааны дүүрэг Брчко дүүрэг.[12]

 Ботсвана – Бүгд Найрамдах Ботсвана УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Бразил – Холбооны Бүгд Найрамдах Бразил УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйБразил нь 26 муж болон нэг холбооны тойргийн холбооны улс юм.
 Бруней – Бруней Даруссалам УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Буркина ФасоA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Бурунди – Бүгд Найрамдах Бурунди УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Бутан – Бутаны Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Вануату – Бүгд Найрамдах Вануату УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Ватикан – Ватикан Хот УлсA "Гэгээн Ширээт Улс" нэрээр НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс; гурван НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүнA Байхгүй183 улстай дипломат харилцаатай Гэгээн Ширээ захирдаг бүрэн эрхт улс. Энэ тоо нь НҮБ-ын 180 гишүүн улс, Күүкийн арлууд, Бүгд Найрамдах Хятад Улс (Тайвань), Палестин улсаас бүрдэнэ.[13] Нэмж дурдахад, Европын Холбоо болон Мальтын Бүрэн Эрхт Цэргийн Дэг Жаяг нь Гэгээн Ширээтэй дипломат харилцаатай байдаг. Гэгээн Ширээ нь гурван НҮБ-ын төрөлжсөн агентлаг (ITU, UPU, ба WIPO) болон ОУАЭА, бөгөөд НҮБ-ын байнгын ажиглагч ("Гишүүн бус улс" төрөлд)[14] болон олон НҮБ-ын тогтолцооны бусад байгууллагуудын гишүүн юм. Ватикан Хотыг Ромын Епархийн хамба лам болон Ватикан Хотын бүрэн эрхт эрх мэдэл бүхий Пап ламаас томилогдсон албан тушаалтнууд удирддаг.
 Венесуэл – Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйВенесуэл нь 23 муж, нэг нийслэлийн тойрог, болон холбооны хамааралын холбооны улс юм.
 Вьетнам – Бүгд Найрамдах Социалист Вьетнам УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Габон – Бүгд Найрамдах Габон УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Гайана – Хамтын ажиллагааны Бүгд Найрамдах Гайана УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Гамби – Бүгд Найрамдах Гамби Улс[15]A НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Гана – Бүгд Найрамдах Гана УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Гватемал – Бүгд Найрамдах Гватемал УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Гвиней – Бүгд Найрамдах Гвиней УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Гвиней-Бисау – Бүгд Найрамдах Гвиней-Бисау УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Герман – Холбооны Бүгд Найрамдах Герман УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Герман нь 16 мужийн холбооны улс юм.
 Грек – Бүгд Найрамдах Грек УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Грек Атос уул хэмээх нэг өөртөө засах бүсийг агуулдаг.[16]
 ГренадаA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйГренада нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 ГүржA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйГүрж нь Аджар болон Абхаз хэмээх хоёр өөртөө засах бүгд найрамдах улсыг агуулдаг.[f] Абхаз болон Өмнөд Осетид, де-факто улсууд байгуулагдсан.
 Дани – Данийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Данийн хаант улс 2 өөртөө засах нутаг дэвсгэртэй:

Дани, Фарерын арлууд, Гренланд зэрэг нь Хаант улсын гурван улсыг бүрдүүлдэг.[g] Данийн Хаант Улс бүхэлдээ ЕХ-ны гишүүн боловч ЕХ-ны хууль тогтоомж (ихэнх тохиолдолд) Фарерын арлууд болон Гренландад хамаарахгүй. Нэмэлт мэдээллийг Гренланд болон Европын Холбоо, болон Фарерын арлууд болон Европын Холбоо өгүүллээс харна уу.[17][18]

 Доминика – Доминикийн Хамтын Нөхөрлөлийн УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Доминиканы Бүгд Найрамдах УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Египет – Арабын Бүгд Найрамдах Египет УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Жибути – Бүгд Найрамдах Жибути УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Замби – Бүгд Найрамдах Замби УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Зимбабве – Бүгд Найрамдах Зимбабве УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Зүүн Тимор – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Зүүн Тимор УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Израил – Израил УлсA НҮБ-ын гишүүн улсХэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөөгүйПалестины нэхэмжилж буй газар нутагт Израил хүчтэй хяналт тавьдаг. Зүүн Иерусалимыг өөртөө нэгтгэсэн[19] үйлдлийг олон улсын хамтын нийгэмлэг хүлээн зөвшөөрөөгүй үйлдэл юм.[20] Израил нь Баруун эрэг орчмын бусад хэсэгт янз бүрийн түвшний хяналт тавьдаг бөгөөд Газын зурвас дахь иргэний болон цэргийн байнгын ажиллагаагаа зогсоосон ч олон улсын хуулийн дагуу эзлэн түрэмгийлэгч улс гэж тооцогддог хэвээр.[21][22][23][24]

Израилыг НҮБ-ын 28 гишүүн улс болон Бүгд Найрамдах Ардчилсан Арабын Сахар Улс хүлээн зөвшөөрдөггүй. НҮБ-ын гишүүн орнуудын дийлэнх нь Палестины ард түмний төлөөлөгч хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн Палестины чөлөөлөх байгууллага 1993 онд Израилыг хүлээн зөвшөөрсөн.

 Индонез – Бүгд Найрамдах Индонез УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйИндонез есөн өөртөө засах мужтай: Аче, Жакарта, Төв Папуа, Уулын Папуа, Папуа, Өмнөд Папуа, Баруун Өмнөд Папуа, Баруун Папуа, болон Иогякарта.[f]
 Ирак – Бүгд Найрамдах Ирак УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйИрак нь 19 мужийн холбооны улс[h][25] ба дөрөв нь өөртөө засах Курдистан аймгийг бүрдүүлдэг.[f]
 Иран – Исламын Бүгд Найрамдах Иран УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 ИрландA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Исланд – Бүгд Найрамдах Исланд УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Испани – Испанийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Испани нь 17 өөртөө засах нийгэмлэг болон хоёр тусгай өөртөө засах хотод хуваагдсан.[f][i]
 Итали – Бүгд Найрамдах Итали УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Итали 5 өөртөө засах мужтай: Валле-д’Аоста, Фриули-Венец Жули, Сардини, Сицили болон Трентино-Альто-Адиже.[f]
 Нэгдсэн Хаант Улс – Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйНэгдсэн Хаант Улс нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба дөрвөн бүрэлдэхүүн улсаас бүрддэг: Англи, Умард Ирланд, Шотланд, Уэльс. Их Британид дараах 13 далайн чанад дахь нутаг дэвсгэр болон нэг нэхэмжилсэн Антарктидын харьяат нутаг дэвсгэр байдаг:
  •  Акротири ба Декели
  •  Ангиль
  •  Бермуд
  •  Британийн Энэтхэгийн далайн нутаг дэвсгэр
  •  Британийн Виржинийн арлууд
  •  Гибралтар
  •  Гэгээн Елена ба Тристан да Кунья
  •  Кайманы арлууд
  •  Монтсеррат
  •  Питкэрний арлууд
  •  Өмнөд Жорж ба Өмнөд Сэндвичийн арлууд
  •  Төркс ба Кайкосын арлууд
  •  Фолклендийн арлууд
  •  Британийн Антарктидын нутаг дэвсгэр

Британийн хаан мөн гурван бие даасан титмийн хараат газарт шууд бүрэн эрх мэдэлтэй байдаг:

  •  Гернси
  •  Жерси
  •  Мэн арал
 Йемен – Бүгд Найрамдах Йемен УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Йордан – Йорданы Хашимитын Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Кабо-Верде – Бүгд Найрамдах Кабо-Верде УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Казахстан – Бүгд Найрамдах Казахстан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Камбож – Камбожийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Камерун – Бүгд Найрамдах Камерун УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 КанадA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйКанад нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба арван муж болон гурван нутаг дэвсгэрийн холбоо юм.
 Катар – Катар УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Кени – Бүгд Найрамдах Кени УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Кипр – Бүгд Найрамдах Кипр УлсA НҮБ-ын гишүүн улсТурк хүлээн зөвшөөрөөгүй.[26]Европын Холбооны гишүүн.[c] Арлын зүүн хойд хэсэг нь де-факто Умард Кипр улс юм.

Киприйн маргааны улмаас Турк улс Киприйг хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд Турк Умард Киприйг хүлээн зөвшөөрсөн.

 Киргиз – Бүгд Найрамдах Киргиз УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Кирибати – Бүгд Найрамдах Кирибати УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Колумби – Бүгд Найрамдах Колумби УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Коморос – Коморосын Холбооны УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйКоморос нь гурван арлын холбооны улс юм.[h]
 Конго, Бүгд Найрамдах Ардчилсан[j]A НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Конго, Бүгд Найрамдах[k]A НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Коста-Рика – Бүгд Найрамдах Коста Рика УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Кот-д'Ивуар – Бүгд Найрамдах Кот-д'Ивуар УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Куба – Бүгд Найрамдах Куба УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Кувейт – Кувейт УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Лаос – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Лаос Ард УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Латви – Бүгд Найрамдах Латви УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Лесото – Лесотогийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Либери – Бүгд Найрамдах Либери УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Ливан – Бүгд Найрамдах Ливан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Ливи – Ливи УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Литва – Бүгд Найрамдах Литва УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Лихтенштайн – Лихтенштайны Вант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Люксембург – Люксембургийн Их Гүнт УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Маврики – Бүгд Найрамдах Маврики УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйМаврики нь Родригес хэмээх өөртөө засах аралтай.[f]
 Мавритани – Исламын Бүгд Найрамдах Мавритани УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Мадагаскар – Бүгд Найрамдах Мадагаскар УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Малави – Бүгд Найрамдах Малави УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Малайз A НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйМалайз нь 13 муж ба гурван холбооны нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм.
 Мали – Бүгд Найрамдах Мали УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Мальдив – Бүгд Найрамдах Мальдив УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Мальта – Бүгд Найрамдах Мальта УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Марокко – Мароккогийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйМарокко өөрийн хэсэг гэж үздэг Баруун Сахарын зарим хэсгийг хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрсөн Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сахарын Араб Улс хянадаг.
 Маршаллын арлууд – Маршаллын Арлуудын Бүгд Найрамдах УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАНУ-тай байгуулсан Чөлөөт холбооны гэрээний дор.
 Мексик – Мексикийн Нэгдсэн УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйМексик нь 31 муж болон нэг өөртөө засах хотын холбооны улс юм.
 Микронези – Микронезийн Холбооны УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАНУ-тай байгуулсан Чөлөөт холбооны гэрээний дор. Микронезийн Холбооны Улс нь дөрвөн мужийн холбооны улс юм.
 Мозамбик – Бүгд Найрамдах Мозамбик УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Молдав – Бүгд Найрамдах Молдова УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйМолдав Гагаузи болон Днестрийн зүүн эрэг гэдэг өөртөө засах нутагтай. Бендер (Тигина) хот нь де-факто Приднестрийн хяналтад байдаг.
 Монако – Монакогийн Гүнт УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 МонголA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 МонтенегроA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Мьянмар – Мьянмарын Холбооны Бүгд Найрамдах Улс[l]A НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйВа улс нь Мьянмар дахь де-факто өөртөө засах улс. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага нь Мьянмарын де-факто эрх баригч засгийн газрыг буюу Төрийн Захиргааны Зөвлөлийг хүлээн зөвшөөрөөгүй.[9]
 Намиби – Бүгд Найрамдах Намиби УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Науру – Бүгд Найрамдах Науру УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Нигери – Холбооны Бүгд Найрамдах Нигери УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйНигери нь 36 муж болон нэг холбооны нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм.
 Нидерланд – Нидерландын хаант улсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Нидерландын хаант улс нь бие даасан байдалтай дөрвөн бүс нутгийг агуулдаг:

Эх газрын Нидерланд, Аруба, Курасао болон Синт Маартен нь хаант улсын дөрвөн бүрэлдэхүүн улсыг бүрдүүлдэг. Нидерландын хилийн чанад дахь гурван хэсэг (Бонэйр, Саба болон Синт Эстатиус) нь эх газрын Нидерландын тусгай захиргаа юм.[m] Нидерландын Хаант Улс бүхэлдээ ЕХ-ны гишүүн боловч ЕХ-ны хууль нь зөвхөн Европын хэсэгт бүрэн хамаарна.

 Нижер – Бүгд Найрамдах Нижер УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Никарагуа – Бүгд Найрамдах Никарагуа УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйНикарагуа нь Атлантико-Сур болон Атлантико-Норте хэмээх хоёр өөртөө засах нутагтай.[f]
 Норвеги – Норвегийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйНорвеги Европт хоёр нэгтгээгүй газар байдаг:
  •  Свальбард нь Норвегийн салшгүй хэсэг боловч Свальбардын гэрээний дагуу онцгой статустай.
  •  Ян Майен нь Норвегийн салшгүй хэсэг болох хүн амгүй арал боловч нэгтгээгүй.

Норвеги нь дэлхийн өмнөд хагаст нэг хараат нутаг дэвсгэртэй бөгөөд нэхэмжилсэн Антарктидын хараат гэсэн хоёр нутаг дэвсгэртэй:

  •  Бувье арал
  •  Күйн Модын газар
  •  Петр I арал
 Оман – Оманы Султант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Орос – Оросын Холбооны УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйОрос нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн 83 холбооны субъектээс (бүгд найрамдах улс, муж, хязгаар, өөртөө засах тойрог, холбооны хот болон өөртөө засах муж) бүрддэг холбооны улс юм. Холбооны зарим субъектууд нь угсаатны бүгд найрамдах улсууд юм.[f]
 Өмнөд Африк – Өмнөд Африкийн Бүгд Найрамдах УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Өмнөд Солонгос – Бүгд Найрамдах Солонгос УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйӨмнөд Солонгос нь Чэжү аймаг хэмээх өөртөө засах мужтай.[f][27]

South Korea is not recognised by North Korea, which claims to be the sole legitimate government of Korea.

 Өмнөд Судан – Бүгд Найрамдах Өмнөд Судан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйӨмнөд Судан нь 10 муж болон гурван засаг захиргааны нутгийн холбооны улс юм.
  • Абьей бүс нь 2005 онд байгуулсан Иж Бүрэн Энх Тайвны Хэлэлцээрээр байгуулагдсан "захиргааны тусгай статустай" бүс юм. Энэ нь де-юре Өмнөд Судан, Судан улсын кондоминиум боловч де-факто хоёр өрсөлдөгч засаг захиргаа болон НҮБ-ын захиргаатай юм.[28][29]
 Пакистан – Исламын Бүгд Найрамдах Пакистан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйПакистан нь дөрвөн муж болон нэг нийслэлийн нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм. Пакистан Кашмирын тодорхой хэсгийг хяналтдаа байлгадаг боловч албан ёсоор нэгийг нь ч өөртөө нэгтгээгүй,[30][31] маргаантай газар нутаг гэж үздэг.[32][33] Энэхүү газар нутгийг Пакистанаас тусад нь захирагддаг хоёр нутаг дэвсгэрт хуваагддаг:
  •  Азад Кашмир
  •  Гилгит-Балтистан
 Палау – Бүгд Найрамдах Палау УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйАНУ-тай байгуулсан Чөлөөт холбооны гэрээний дор.
 Палестин – Палестин УлсA НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс; хоёр НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүнХэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй.1988 онд тунхагласан Палестин Улсыг Израил нь улс гэж хүлээн зөвшөөрдөггүй ч 138 улс дипломат ёсоор хүлээн зөвшөөрсөн.[34] Палестин нь тунхагласан тохиролцсон хил хязгааргүй, тунхагласан нутаг дэвсгэрийнхээ ихэнх хэсэгт үр дүнтэй хяналт тавьдаггүй.[35] Палестины үндэсний засаг захиргаа нь Ослогийн хэлэлцээрийн үр дүнд байгуулагдсан, Палестины нутаг дэвсгэрт хязгаарлагдмал автономит эрх мэдлийг хэрэгжүүлдэг түр захиргааны байгууллага юм. Гадаад харилцааны хувьд Палестиныг Палестиныг Чөлөөлөх Байгууллага төлөөлдөг.[14] Палестин улс нь ЮНЕСКО,[36] НҮБАҮХБ болон бусад олон улсын байгууллагын гишүүн улс юм.[37]
 Панам – Бүгд Найрамдах Панам УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Папуа Шинэ Гвиней – Папуа Шинэ Гвинейн Тусгаар УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйПапуа Шинэ Гвиней нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба нэг өөртөө засах мужтай.[f]
 Парагвай – Бүгд Найрамдах Парагвай УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Перу – Бүгд Найрамдах Перу УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Польш – Бүгд Найрамдах Польш УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Португал – Бүгд Найрамдах Португал УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Португал нь Азор болон Мадейра хэмээх өөртөө засах хоёр нутагтай.[f]
 Руанда – Бүгд Найрамдах Руанда УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 РумынA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Сальвадор – Бүгд Найрамдах Эль Сальвадор УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Самоа – Самоагийн Тусгаар УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сан-Марино – Бүгд Найрамдах Сан-Марино УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сан-Томе ба Принсипи – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сан-Томе ба Принсипи УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСан-Томе ба Принсипи нь Принсипи хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Саудын Араб – Саудын Арабын Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сейшелийн арлууд – Сейшелийн Арлуудын Бүгд Найрамдах УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сенегал – Бүгд Найрамдах Сенегал УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сент-Винсент ба ГренадинA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСент-Винсент ба Гренадин нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Сент-Китс ба Невис – Сент-Кристофер ба Невисийн Холбооны УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСент-Китс ба Невис нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба Сент-Китс болон Невис хоёр арлын холбооны улс юм[h].
 Сент-ЛюсиA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСент-Люси нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Серби – Бүгд Найрамдах Серби УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСерби нь Воеводина болон Косово ба Метохи хэмээх хоёр өөртөө засах аймагтай.[f] Сүүлийнх нь Косовогийн де-факто хяналтанд байдаг.
 Сингапур – Бүгд Найрамдах Сингапур УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сири – Арабын Бүгд Найрамдах Сири УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйНҮБ-ын 20 гишүүн улс Сирийн ард түмний хууль ёсны төлөөлөгч хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн Сирийн Үндэсний Эвсэл нь Сирийн иргэний дайны үед босогчдын хяналтад байгаа газар нутгийг удирдах түр засгийн газар байгуулсан.

Сири нь өөрөө тунхагласан нэг өөртөө засах нутагтай: Рожава.

 Словак – Бүгд Найрамдах Словак УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Словени – Бүгд Найрамдах Словени УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Соломоны арлуудA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСоломоны арлууд нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Сомали – Холбооны Бүгд Найрамдах Сомали УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСомали нь зургаан мужийн холбооны улс юм. Пунтланд, Галмудуг хоёр нь өөртөө засах эрхээ зарласан бол нэг нь Сомалиланд де-факто тусгаар тогтносон улс юм.
 Судан – Бүгд Найрамдах Судан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйСудан нь 18 мужийн холбооны улс юм.
  • Абьей бүс нь 2005 онд байгуулсан Иж Бүрэн Энх Тайвны Хэлэлцээрээр байгуулагдсан "захиргааны тусгай статустай" бүс юм. Энэ нь де-юре Өмнөд Судан, Судан улсын кондоминиум боловч де-факто хоёр өрсөлдөгч засаг захиргаа болон НҮБ-ын захиргаатай юм.[28][29]
 Суринам – Бүгд Найрамдах Суринам УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Сьерра Леон – Бүгд Найрамдах Сьерра Леон УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Тажикистан – Бүгд Найрамдах Тажикистан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйТажикистан нь Уулын Бадахшан хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Тайланд – Тайландын Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Танзани – Бүгд Найрамдах Нэгдсэн Танзани УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйТанзани нь Занзибар хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Того – Бүгд Найрамдах Того УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Тонга – Тонгагийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Төв Африкийн Бүгд Найрамдах УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Тринидад ба Тобаго – Бүгд Найрамдах Тринидад ба Тобаго УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйТринидад ба Тобаго нь Тобаго хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 ТувалуA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйТувалу нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Тунис – Бүгд Найрамдах Тунис УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Турк – Бүгд Найрамдах Турк УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 ТуркменистанA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Уганда – Бүгд Найрамдах Уганда УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Узбекистан – Бүгд Найрамдах Узбекистан УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйУзбекистан нь Каракалпакстан хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 УкраинA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйУкраин нь Оросын удирдлага доор байгаа Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Крым Улс хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f] Украины Донецк, Херсон, Луханск, Николаев, Севастополь, Запорожье зэрэг бусад таван муж бүрэн эсвэл хэсэгчлэн Оросын хяналтад байна.
 Умард Македон – Бүгд Найрамдах Умард Македон Улс[n]A НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Умард Солонгос – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Солонгос Ард УлсA НҮБ-ын гишүүн улсӨмнөд Солонгос нэхэмжилсэнУмард Солонгосыг НҮБ-ын нэг гишүүн болох Өмнөд Солонгос хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд тус улс өөрийгөө Солонгосын цорын ганц хууль ёсны засгийн газар гэж үздэг.[38]
 УнгарA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Уругвай – Дорнын Бүгд Найрамдах Уругвай УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Фижи – Бүгд Найрамдах Фижи УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйФижи нь Ротума хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f][39][40]
 Филиппин – Бүгд Найрамдах Филиппин УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйФилиппин нь Бангсаморо хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Финланд – Бүгд Найрамдах Финланд УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
  •  Аланд нь Финландын төвийг сахисан, цэрэггүй өөртөө засах муж юм.[f][o]
 Франц – Бүгд Найрамдах Франц УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c] Франц таван далайн чандын нутаг/департаменттай; Францын Гвиана, Гваделуп, Мартиник, Майотт, болон Реюньон. Францад мөн далайн чанад дахь нутаг дэвсгэрүүд багтдаг:
  •  Клиппертон арал
  •  Сен-Бартелеми
  •  Сен-Мартен
  •  Сен-Пьер ба Микелон
  •  Уоллис ба Футуна
  •  Шинэ Каледони
  •  Францын Полинези
  •  Францын Өмнөд болон Антарктидын Нутаг[p]
 Хаити – Бүгд Найрамдах Хаити УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Хондурас – Бүгд Найрамдах Хондурас УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Хорват – Бүгд Найрамдах Хорват УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Хятад – Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс[q]A НҮБ-ын гишүүн улсХэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй. Бүгд Найрамдах Хятад Улс нэхэмжилсэнХятадад Гуанши, Өвөр Монгол, Ниншя, Төвөд, болон Шинжаан гэсэн таван өөртөө засах аймаг багтдаг.[f] Мөн Хятад нь Онцгой Захиргааны Бүс Нутгийн бүрэн эрхт эрхтэй:

Хятад улс өрсөлдөгч засаг захиргаа (Бүгд Найрамдах Хятад Улс) удирддаг Тайванийг нэхэмжилж байгаа боловч хянадаггүй.[r]

НҮБ-ын гишүүн 12 улс, Ватикан хот Хятадыг хүлээн зөвшөөрдөггүй бөгөөд Бутанаас бусад нь Бүгд Найрамдах Хятад Улсыг (Тайвань) хүлээн зөвшөөрдөг.[s]

 Чад – Бүгд Найрамдах Чад УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Чех – Бүгд Найрамдах Чех УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Чили – Бүгд Найрамдах Чили УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЧили улс Пасха арал хэмээх нэг онцгой газар нутагтай. [t]
 Швед – Шведийн Хаант УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Швейцар – Швейцарын Холбооны УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйШвейцар нь 26 кантоны холбооны улс юм.
 Шинэ ЗеландA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйШинэ Зеланд нь Хамтын нөхөрлөлийн орон,[e] ба нэг хараат нутаг дэвсгэр болон нэг нэхэмжилсэн Антарктидын хараат нутаг дэвсгэртэй:
  •  Токелау
  •  Россын хараат нутаг дэвсгэр

Шинэ Зеландын засгийн газар нь олон улсын бүх нөхцөл байдалд Шинэ Зеландын хаант улсын өмнөөс үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд энэ нь чөлөөт холбоотой хоёр улсыг хариуцдаг (гэхдээ хяналт тавих эрхгүй):

Күүкийн арлууд болон Ниуэ нь НҮБ-ын 49 болон 18 гишүүнтэй дипломат харилцаатай.[41][42] Тэд НҮБ-д гэрээ байгуулах бүрэн хүчин чадалтай,[43] бөгөөд НҮБ-ын зарим төрөлжсөн агентлагуудын гишүүн юм.

 Шри Ланка – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Социалист Шри Ланка УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Эквадор – Бүгд Найрамдах Эквадор УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Экваторын Гвиней – Экваторын Гвинейн Бүгд Найрамдах УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Энэтхэг – Бүгд Найрамдах Энэтхэг УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЭнэтхэг нь 28 муж болон найман холбооны нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм.
 Эритрей – Эритрей УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Эсватини – Эсватинийн Хаант Улс[u]A НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй
 Эстони – Бүгд Найрамдах Эстони УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЕвропын Холбооны гишүүн.[c]
 Этиоп – Холбооны Бүгд Найрамдах Ардчилсан Этиоп УлсA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЭтиоп нь 11 муж болон хоёр захиргаат хотын холбооны улс юм.
 ЯмайкаA НҮБ-ын гишүүн улсA БайхгүйЯмайка нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 ЯпонA НҮБ-ын гишүүн улсA Байхгүй

Бусад улс орнууд

"НҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл" багана

  НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс
  Гишүүнчлэлгүй

"Бүрэн эрхийн маргаан" багана

  Маргаангүй бүрэн эрх
  Маргаантай бүрэн эрх
Нийтлэг ба албан ёсны нэрНҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл[v]Бүрэн эрхийн маргаан[w]Бүрэн эрхийн статус, хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдлын талаарх нэмэлт мэдээлэл[x]
 Абхаз – Бүгд Найрамдах Абхаз УлсD ГишүүнчлэлгүйГүрж нэхэмжилсэнОрос, Науру, Никарагуа, Сири, Венесуэл, Өмнөд Осети, Приднестр зэрэг улсууд хүлээн зөвшөөрсөн.[44] Гүрж бүхэлдээ Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Абхаз Улс хэмээн нэхэмжилсэн.
 Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сахарын Араб УлсD ГишүүнчлэлгүйМарокко нэхэмжилсэнНҮБ-ын гишүүн 84 улс тодорхой үе шатанд хүлээн зөвшөөрсний 39 нь хүлээн зөвшөөрлөө цуцалсан эсвэл царцаасан байна. Африкийн Холбоо болон 2005 оны Ази-Африкийн бага хурлаар байгуулагдсан Ази-Африкийн стратегийн түншлэлийн үүсгэн байгуулагч гишүүн юм. Чөлөөт бүс гэгдэх түүний хяналтад байгаа газар нутгийг бүхэлд нь Марокко өөрийн өмнөд мужуудын нэг хэсэг хэмээн нэхэмжилдэг. Хариуд нь Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сахарын Араб Улс нь Мароккогийн хяналтад байдаг Мароккогийн хананы баруун хэсэгт орших Баруун Сахарын хэсгийг нэхэмжилдэг. Засгийн газар Алжирын Тиндуф хотод цөллөгт байрладаг.
 Косово – Бүгд Найрамдах Косово УлсD Хоёр НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүнСерби нэхэмжилсэнНэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Аюулгүйн Зөвлөлийн 1244 дугаар тогтоолын дагуу Косово улсыг 1999 онд Косово дахь НҮБ-ын түр захиргааны газрын захиргаанд оруулсан.[45] Косово нь 2008 онд тусгаар тогтнолоо зарлаж, НҮБ-ын гишүүн 114 улс болон Бүгд Найрамдах Хятад Улсаас дипломат байдлаар хүлээн зөвшөөрөгдсөн бол эдгээр улсуудын 18 нь Косовог хүлээн зөвшөөрч, дараа нь хүлээн зөвшөөрлөө эгүүлэн татсан юм.[46] Серби өөрийн Косовогийн бүрэн эрхт байдлын нэхэмжлэлээ хэвээр хадгалсаар байна. НҮБ-ын бусад гишүүн орнууд болон НҮБ-ын гишүүн бус орнууд Сербийн бүрэн эрхт байдлыг хүлээн зөвшөөрсөөр байгаа эсвэл энэ асуудлаар ямар ч байр суурь илэрхийлээгүй байна. Косово нь Олон Улсын Валютын Сан болон Дэлхийн Банк Группийн гишүүн орон юм. Бүгд Найрамдах Косово Улс нутаг дэвсгэрийнхээ ихэнх хэсгийг де-факто хяналтдаа байлгаж, Умард Косовод хязгаарлагдмал хяналттай байдаг.
 Күүкийн арлуудD Найман НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүнA Байхгүй
(Улс төрийн байдлыг харах)
Шинэ Зеландтай чөлөөт холбоотой улс, Күүкийн арлууд нь бусад 52 улстай дипломат харилцаатай байдаг. Күүкийн арлууд нь гэрээ байгуулах бүрэн хүчин чадалтай НҮБ-ын хэд хэдэн агентлагийн гишүүн юм.[43] Мөн Шинэ Зеланд улстай төрийн тэргүүн болон иргэншлээ хуваалцдаг.
 НиуэD Таван НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүнA Байхгүй
(Улс төрийн байдлыг харах)
Шинэ Зеландтай чөлөөт холбоотой улс, Ниуэ нь бусад 20 улстай дипломат харилцаатай байдаг. Ниуэ нь гэрээ байгуулах бүрэн хүчин чадалтай НҮБ-ын хэд хэдэн агентлагийн гишүүн юм.[43] Мөн Шинэ Зеланд улстай төрийн тэргүүн болон иргэншлээ хуваалцдаг.
 Өмнөд Осети – Бүгд Найрамдах Өмнөд Осети Улс–Алани УлсD ГишүүнчлэлгүйГүрж нэхэмжилсэнОрос, Никарагуа, Науру, Сири, Венесуэл, Абхаз, Приднестр зэрэг улсууд хүлээн зөвшөөрсөн де-факто тусгаар тогтносон улс.[47] Гүрж бүхэлдээ Өмнөд Осетийн түр засаг захиргаа хэмээн нэхэмжилсэн.[48]
 Приднестр – ᠌᠌Приднестрийн Бүгд Найрамдах Молдав УлсD ГишүүнчлэлгүйМолдав нэхэмжилсэнДе-факто тусгаар тогтносон улс,[49] зөвхөн Абхаз болон Өмнөд Осети хүлээн зөвшөөрсөн.[44] Молдав бүхэлд нь нэхэмжилсэн.[50]
 Сомалиланд – Бүгд Найрамдах Сомалиланд УлсD ГишүүнчлэлгүйСомали нэхэмжилсэнДе-факто тусгаар тогтносон улс,[49][51][52] өөр аль ч улс албан ёсоор дипломат байдлаар хүлээн зөвшөөрөөгүй;[y] Холбооны Бүгд Найрамдах Сомали Улс бүхэлд нь нэхэмжилсэн.[53]
 Тайвань – Бүгд Найрамдах Хятад Улс[q]D 1971 он хүртэл НҮБ-ын гишүүн орон байсан, одоо гишүүнчлэлгүйХэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй. Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс нэхэмжилсэн1949 оноос хойш Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс (БНХАУ)-тай Хятадын засгийн газар гэдгээ хүлээн зөвшөөрөхийн төлөө өрсөлдөж буй улс. Бүгд Найрамдах Хятад Улс (БНХУ) нь Тайвань, Пөнхү, Жиньмэнь, Мазү болон Пратас арлыг, мөн Спратлийн арлуудын Тайпин арал, Жунжоу хадыг хянадаг бөгөөд эх газрын эзлэгдсэн нутаг дэвсгэрийнхээ нэхэмжлэлээс татгалзаагүй байна.[54] БНХУ-ыг НҮБ-ын гишүүн 12 улс, түүнчлэн Ватикан хот хүлээн зөвшөөрдөг бөгөөд тэдгээрийн аль нь ч БНХАУ-ыг хүлээн зөвшөөрдөггүй. Нэмж дурдахад НҮБ-ын нэг гишүүн (Бутан) БНХУ болон БНХАУ-ыг хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзжээ.

Эдгээр харилцаанаас гадна БНХУ нь НҮБ-ын гишүүн 58 улс, өөрийгөө тунхагласан нэг улс (Сомалиланд), гурван газар нутаг (Гуам, Хонконг, Макао), Европын Холбоотой Нэг Хятадын зарчмын дагуу төлөөлөгчийн газар болон консулын газраар дамжуулан албан бус харилцаатай[55] байна. Тайвань нь 110 төлөөлөгчийн газартай, дэлхийн 31 дэх том дипломат сүлжээтэй.[56]

БНХУ-ын нутаг дэвсгэрийг бүхэлд нь БНХАУ нэхэмжилж байна.[r] БНХУ нь ихэвчлэн "Хятадын Тайбэй" гэсэн нэршлээр олон улсын байгууллагуудад оролцдог бөгөөд ДХБ-д "Тайвань, Пөнху, Жиньмэнь, Мазүгийн тусдаа гаалийн нутаг дэвсгэр" гэсэн нэрээр бүрэн гишүүнчлэлтэй байдаг. The ROC was a founding member of the UN and enjoyed membership from 1945 to 1971, with veto power in the UN Security Council. See China and the United Nations. БНХУ нь НҮБ-ыг үүсгэн байгуулагч гишүүн байсан бөгөөд 1945-1971 онд НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлд хориг тавих эрхтэй гишүүн байсан. Хятад ба НҮБ-ыг үзнэ үү.

 Умард Кипр – Умард Киприйн Бүгд Найрамдах Турк УлсD ГишүүнчлэлгүйБүгд Найрамдах Кипр Улс нэхэмжилсэнЗөвхөн Турк хүлээн зөвшөөрсөн. "Киприйн Турк улс" нэрийн дор Исламын хамтын ажиллагааны байгууллага болон Эдийн засгийн хамтын ажиллагааны байгууллагын ажиглагч улс юм. Умард Киприйг бүхэлд нь Бүгд Найрамдах Кипр Улс нэхэмжилж байна.[57]

Мөн үзэх

Тэмдэглэл

Эшлэл

Ном зүй