14 lipca

Święta

Wydarzenia w Polsce

• 1478 – Książę Wiktoryn z Podiebradów uzyskał tytuł prawny do księstwa rybnicko–żorsko–pszczyńskiego, którym rządził od 1474 roku z łaski króla Węgier i Chorwacji oraz antykróla Czech Macieja Korwina.
• 1479 – Biskup płocki Kazimierz III erygował parafię Trójcy Przenajświętszej w Grajewie.
• 1520 – Wojna pruska: załoga krzyżacka w Braniewie dokonała niespodziewanego wypadu na szaniec oblegających miasto wojsk polskich, które straciły 120 zaciężnych.
• 1792 – Wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Wojszkami.
• 1826 – Runęła wieża lwowskiego ratusza, niszcząc znaczną część obiektu i grzebiąc pod swymi gruzami 8 osób.
• 1831 – Powstanie listopadowe: zwycięstwo powstańców w II bitwie pod Mińskiem Mazowieckim.
• 1844 – Rozpoczęto budowę Dworca Wiedeńskiego w Warszawie.
• 1893 – We Wrocławiu uruchomiono pierwszą linię tramwaju elektrycznego.
• 1898 – Grekokatolików na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim uznano za wyznawców prawosławia.
• 1903 – Zakończyła się powódź w Krakowie i zachodniej Galicji (12-14 lipca).
• 1915 – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk niemieckich nad rosyjskimi w II bitwie przasnyskiej.
• 1920 – Wojna polsko-bolszewicka: oddziały polskie po walkach z Litwinami i bolszewikami zostały wycofane z Wilna.
• 1929 – W Warszawie rozpoczął się I Zjazd Polaków z Zagranicy.
• 1943 – W Kołodnie w powiecie krzemienieckim oddziały UPA zamordowały 496 osób, w tym prawie 300 dzieci.
• 1946 – Pierwszy kongres Stronnictwa Demokratycznego.
• 1961 – Sejm PRL przyjął ustawę wprowadzającą użytkowanie wieczyste.
• 1966 – Aresztowano seryjnego mordercę Karola Kota („Wampira z Krakowa”). 14 lipca 1967 roku został skazany na karę śmierci.
• 1969 – W Olsztynie oddano do użytku maszt radiowo-telewizyjny, obecnie druga najwyższa konstrukcja w Polsce (356,5 m).
• 1971 – W Warszawie otwarto nowo wybudowany gmach ambasady Francji.
• 1973 – W Raciborzu odsłonięto Pomnik Matki Polki.
• 1981 – Rozpoczął się IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR.
• 1983 – Sejm PRL przyjął ustawę o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów, legalizującą istnienie Służby Bezpieczeństwa
• 1984 – W Kiekrzu koło Poznania odbyły się pierwsze w kraju zawody triathlonowe.
• 2006 – Został zaprzysiężony rząd Jarosława Kaczyńskiego.
• 2011 – Nad powiatem opoczyńskim w województwie łódzkim przeszła trąba powietrzna.
• 2012 – Nad województwem pomorskim^[6] i kujawsko-pomorskim przeszły trąby powietrzne niszcząc około 400 ha drzewostanu, m.in. w Borach Tucholskich.

Wydarzenia na świecie

•   939 – Stefan VIII został papieżem.
•   982 – Zwycięstwo Saracenów nad wojskami cesarza Ottona II w bitwie pod Krotoną.
• 1021 – Metropolita kijowski Jan I ustanowił przy relikwiach świętych książąt rosyjskich Borysa i Gleba dzień ich czczenia.
• 1223 – Ludwik VIII Lew został królem Francji.
• 1420 – I krucjata antyhusycka: zwycięstwo husytów pod wodzą Jana Žižki w bitwie o Witkową Górę nad oblegającymi Pragę wojskami króla niemieckiego Zygmunta Luksemburskiego.
• 1455 – Wojna trzynastoletnia: decydujące zwycięstwo wojsk krzyżackich nad siłami Związku Pruskiego w bitwie o Knipawę (13 kwietnia-14 lipca).
• 1467 – Wojska biskupa wrocławskiego Jodoka z Rożemberka, sprzymierzonego z czeską i śląską szlachtą przeciwko królowi Czech Jerzemu z Podiebradów, zdobyły i zburzyły zamek Edelštejn w paśmie Jesioników.
• 1471 – Zwycięstwo wojsk moskiewskich nad wojskami nowogrodzkimi w bitwie nad Szełonią.
• 1500 – II wojna litewsko-moskiewska: wojska litewskie poniosły klęskę w bitwie nad Wiedroszą.
• 1535 – W trakcie ekspedycji militarnej hiszpańskich Habsburgów pod wodzą cesarza Karola V do kontrolowanego przez Osmanów Tunisu upadła twierdza La Golletta.
• 1540 – Założono miasto Buenaventura w Kolumbii.
• 1555 – Papież Paweł IV wydał bullę Cum nimis absurdum, w której określał warunki utworzenia w Rzymie getta żydowskiego.
• 1564 – Papież Pius IV erygował diecezję Orihueli (obecnie Orihueli-Alicante) w Hiszpanii.
• 1570 – Papież Pius V wydał konstytucję apostolską Quo primum ustanawiającą Wieczny Kanon Mszy Świętej, tzw. trydenckiej.
• 1581 – Pod zarzutem zdrady stanu został aresztowany angielski jezuita Edmund Campion.
• 1650 – Założono miasto Ejido w Wenezueli.
• 1677 – Wojna skańska: zwycięstwo wojsk szwedzkich nad duńskimi w bitwie pod Landskroną.
• 1683 – V wojna austriacko-turecka: wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Wiednia.
• 1691 – Kardynał Fabrizio Spada został sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej.
• 1700 – Zawarto turecko-rosyjski traktat pokojowy w Konstantynopolu.
• 1708 – III wojna północna: zwycięstwo wojsk szwedzkich króla Karola XII nad rosyjskimi w bitwie pod Hołowczynem.
• 1714 – III wojna północna: Rosjanie pokonali znacznie silniejszą flotę szwedzką w bitwie pod Aland.
• 1720 – Podpisano pokój we Frederiksborgu kończący konflikt między Szwecją a Królestwem Danii i Norwegii w ramach III wojny północnej.
• 1726 – Ukazem cara zniesiono pułki serdiuckie na Ukrainie.
• 1771 – W Kalifornii została założona misja św. Antoniego z Padwy.
• 1789 – Zdobycie i zburzenie Bastylii przez lud Paryża dało początek rewolucji francuskiej.
• 1790 – Rewolucja francuska: w Paryżu odbyły się pierwsze obchody Święta Federacji.
• 1794 – Rewolucja francuska: odbyło się pierwsze publiczne wykonanie Pieśni wymarszu z muzyką Étienne’a Méhula i tekstem Marie-Josepha Chéniera, będącej hymnem żołnierzy republikańskich wyruszających do walki, a w czasach I Cesarstwa Francuskiego francuskim hymnem państwowym.
• 1795 – Rewolucja francuska: Marsylianka została ustanowiona francuskim hymnem państwowym.
• 1797 – Napoleon Bonaparte utworzył we Włoszech marionetkową Republikę Liguryjską.
• 1798:
  • Pod francuską okupacją ukazało się pierwsze wydanie pierwszej w historii Wysp Maltańskich francusko- i włoskojęzycznej gazety „Journal de Malte”.
  • W USA pisanie, publikowanie lub rozgłaszanie fałszywych lub wrogich wobec rządu informacji zostało uznane za przestępstwo federalne.
• 1808:
  • 30-letnia Marie Paradis, jako pierwsza kobieta, stanęła na wierzchołku Mont Blanc.
  • Wojna fińska: zwycięstwo wojsk szwedzkich nad rosyjskimi w bitwie pod Lapua.
  • Wojna na Półwyspie Iberyjskim: wojska francuskie rozgromiły armię hiszpańską w bitwie pod Medina del Rio Seco.
• 1825 – Kamehameha III został królem Hawajów.
• 1832 – W USA zwolniono handel opium z podatków federalnych.
• 1845 – Wielki pożar Nowego Jorku.
• 1850 – W USA po raz pierwszy uruchomiono na skalę przemysłową produkcję sztucznego lodu. Dr John Gorrie wytworzył bloki lodowe o rozmiarach cegły. W 1851 roku opatentował już wdrożony proces.
• 1853 – W Nowym Jorku otwarto New York Crystal Palace.
• 1861 – Nieudany zamach na króla Prus Wilhelma I Hohenzollerna w Baden-Baden.
• 1863 – Rząd carski odrzucił noty rządów Wielkiej Brytanii, Francji i Austrii w sprawie amnestii i ustępstw dla Królestwa Polskiego w ramach Konstytucji z 1815 roku.
• 1864 – W Montanie odkryto złoża złota.
• 1865 – Brytyjski wspinacz Edward Whymper wraz z sześcioosobowym zespołem jako pierwsi zdobyli szczyt Matterhorn w Alpach Zachodnich.
• 1867 – Alfred Nobel zademonstrował działanie dynamitu.
• 1868 – Amerykanin Alvin J. Fellows opatentował taśmę mierniczą.
• 1874 – Christen Andreas Fonnesbech został premierem Danii.
• 1877 – W Martinsburgu w Wirginii Zachodniej rozpoczął się strajk kolejarzy, który rozszerzył się na wszystkie północne stany USA i został stłumiony po 45 dniach walk przez prywatne policje i wojska federalne.
• 1881 – Rewolwerowiec Billy Kid został zastrzelony w Nowym Meksyku przez szeryfa Pata Garretta.
• 1889 – W Paryżu powstała Druga Międzynarodówka.
• 1899 – Brazylijczycy zamieszkujący wówczas boliwijską prowincję Acre ogłosili powstanie niepodległej Republiki Acre. Została ona zlikwidowana przez wojska boliwijskie w marcu 1900 roku.
• 1900 – Powstanie bokserów: międzynarodowy korpus interwencyjny wylądował w Tiencinie.
• 1902 – W Wenecji zawaliła się dzwonnica św. Marka.
• 1908 – Tarō Katsura po raz drugi został premierem Japonii.
• 1909:
  • Na kanale La Manche zatonął po staranowaniu przez węglowiec „Eddystone“ brytyjski okręt podwodny HMS C11, w wyniku czego zginęło 13 spośród 16 członków załogi.
  • Theobald von Bethmann Hollweg został kanclerzem Niemiec i premierem Prus.
• 1913 – W brazylijskim mieście Cachoeirinha założono klub piłkarski EC Cruzeiro.
• 1914:
  • Amerykanin Robert Goddard otrzymał patent na napęd rakietowy na paliwo ciekłe. Jego rakieta miała 12,5 m wysokości.
  • Pod naciskiem USA prezydent Meksyku Victoriano Huerta podał się do dymisji.
• 1916 – I wojna światowa: na Morzu Północnym brytyjski okręt podwodny HMS H5 zatopił niemiecką jednostkę tej samej klasy SM U-51, w wyniku czego zginęło 34 spośród 38 członków załogi.
• 1917 – Georg Michaelis został kanclerzem Niemiec i premierem Prus.
• 1920 – Ukazało się pierwsze wydanie niemieckiego czasopisma sportowego „Kicker”.
• 1921 – Oskarżeni o zamordowanie w 1920 roku dwóch osób podczas napadu rabunkowego robotnicy i anarchiści pochodzenia włoskiego Ferdinando Sacco i Bartolomeo Vanzetti, mimo wątpliwych dowodów i posiadania alibi, zostali skazani przez sąd w Dedham w stanie Massachusetts na karę śmierci na krześle elektrycznym.
• 1925 – Dokonano oblotu prototypu litewskiego samolotu szkolnego ANBO-I.
• 1927 – Odbył się pierwszy komercyjny lot samolotowy na Hawaje.
• 1933 – W Niemczech zdelegalizowano wszystkie partie polityczne oprócz Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP).
• 1934:
  • Minister sprawiedliwości III Rzeszy Franz Gürtner odebrał przysięgę od sędziów Trybunału Ludowego.
  • W Brukseli emigracyjne środowiska Azerów, Gruzinów i Górali kaukaskich zawarły Pakt Konfederacji Kaukaskiej.
• 1938 – Benito Mussolini opublikował antysemicki Manifest Rasy.
• 1939 – Magadan nad Morzem Ochockim otrzymał prawa miejskie.
• 1940 – W Estonii, na Łotwie i na Litwie odbyły się wybory do proradzieckich parlamentów.
• 1942 – Holocaust: rozpoczęły się wywózki Żydów z Amsterdamu do obozu koncentracyjnego w Westerbork.
• 1943:
  • Operacja „Husky”: po zdobyciu lotniska pod Santo Pietro w południowej Sycylii amerykańscy żołnierze zamordowali 73 jeńców (71 Włochów i 2 Niemców).
  • W Londynie sformowano rząd Stanisława Mikołajczyka.
• 1944 – Front zachodni: w wyniku alianckiego nalotu bombowego w Kaiserslautern rozpętała się burza ogniowa.
• 1945 – Wojna na Pacyfiku: okręty amerykańskie po raz pierwszy ostrzelały główne wyspy Japonii.
• 1948 – I wojna arabsko-izraelska: propagandowy nalot 3 izraelskich bombowców na pałac króla Faruka I w Kairze.
• 1958:
  • Ostatni król Iraku Fajsal II został zamordowany wraz z rodziną podczas puczu wojskowego pod wodzą gen. Abd al-Karim Kasima.
  • Papież Pius XII ogłosił encyklikę Meminisse Iuvat.
• 1959 – Zwodowano krążownik USS „Long Beach”, pierwszy nawodny okręt o napędzie atomowym.
• 1960 – W pożarze szpitala psychiatrycznego w mieście Gwatemala zginęło 225 osób.
• 1961:
  • Martti Miettunen został premierem Finlandii.
  • Papież Jan XXIII ogłosił encyklikę Mater et Magistra.
• 1962 – Zakończono drążenie tunelu pod Mont Blanc.
• 1964 – Francuz Jacques Anquetil wygrał po raz piąty Tour de France.
• 1965 – Australijczyk Ron Clarke jako pierwszy osiągnął podczas zawodów w Oslo rezultat poniżej 28 minut w biegu na 10 000 metrów (27:39,4).
• 1966 – 24-letni Richard Speck zamordował 8 studentek pielęgniarstwa w internacie w południowej części Chicago.
• 1967 – Ukazał się album Bee Gees 1st brytyjskiej grupy Bee Gees.
• 1969:
  • Premiera filmu Swobodny jeździec w reżyserii Dennisa Hoppera.
  • Wojna futbolowa: wojska Salwadoru przekroczyły granicę z Hondurasem.
  • Wycofano z obiegu banknoty o nominałach 500, 1000, 5000 i 10000 dolarów amerykańskich.
• 1970 – Ukazał się debiutancki album brytyjskiego zespołu Supertramp pt. Supertramp.
• 1971:
  • Ólafur Jóhannesson został premierem Islandii.
  • Otwarto po odbudowie bazylikę św. Anny w Jerozolimie, która została poważnie uszkodzona w czasie wojny sześciodniowej w czerwcu 1967 roku.
• 1972:
  • Założono norweski koncern naftowy Statoil.
  • ZSRR przeprowadził podziemną próbę atomową.
• 1974 – Z plaży nad jeziorem Sammamish w stanie Waszyngton seryjny morderca Ted Bundy w odstępie czterech godzin uprowadził i zamordował dwie młode kobiety.
• 1976:
  • Gen. António Ramalho Eanes został prezydentem Portugalii.
  • Jimmy Carter uzyskał nominację Partii Demokratycznej do wyborów prezydenckich.
  • Zakończono budowę linii kolejowej łączącej Tanzanię z Zambią.
• 1978:
  • Henri Maïdou został premierem Republiki Środkowoafrykańskiej.
  • Obrońca praw człowieka Natan Szaranski (Anatolij Szczaranskij) został skazany za zdradę ZSRR na 13 lat ciężkich robót.
• 1980 – W pożarze domu starców w kanadyjskim mieście Mississauga w prowincji Ontario zginęło 21 osób, a 35 odniosło obrażenia.
• 1987:
  • W wyniku wybuchu dwóch samochodów-pułapek w pakistańskim Karaczi zginęły 72 osoby, a ponad 250 zostało rannych.
  • Zniesiono obowiązujący od 1949 roku stan wojenny na Tajwanie.
• 1992 – Zawarto gruzińsko-rosyjskie zawieszenie broni w czasie wojny w Osetii Południowej.
• 1997:
  • W zamachu bombowym w Algierze zginęło 21 osób.
  • Zawalił się tymczasowy most dla pieszych na rzece Jarkon w Tel Awiwie, w wyniku czego zginęło 4 członków delegacji australijskiej, a 60 innych sportowców (uczestników Olimpiady Machabejskiej) zostało rannych.
• 1999:
  • Mekere Morauta został premierem Papui-Nowej Gwinei.
  • Po 17 latach przerwy wznowiono komunikację lotniczą między Argentyną a Falklandami.
• 2002 – Podczas parady wojskowej w Paryżu doszło do nieudanego zamachu na prezydenta Jacques’a Chiraca.
• 2003:
  • W USA wybuchł skandal polityczny po ujawnieniu w prasie tożsamości agentki CIA (tzw. sprawa Plame).
  • Wikipedia węgierskojęzyczna zamieściła pierwszy artykuł o zespole muzycznym Omega.
• 2004 – Ahmad Nazif został premierem Egiptu.
• 2007 – Rosja wycofała się z Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie.
• 2009:
  • Jerzy Buzek został przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.
  • W afgańskiej prowincji Helmand talibowie zestrzelili śmigłowiec wiozący zaopatrzenie do brytyjskiej bazy wojskowej Sangin, w wyniku czego zginęła 6-osobowa ukraińska załoga.
  • W Zahedanie w południowo-wschodnim Iranie powieszono 13 członków rebelianckiego ugrupowania Jundullah.
• 2011 – Sudan Południowy został przyjęty do ONZ.
• 2012 – 18 osób zginęło, a 43 zostały ranne w samobójczym zamachu bombowym na uczestników wesela córki jednego z afgańskich ministrów w miejscowości Aybak na północy kraju.
• 2013 – W Indiach zamknięto ostatni na świecie system telegraficzny.
• 2015 – Rosyjski strategiczny samolot bombowy Tu-95 rozbił się na niezamieszkanym terenie w Kraju Chabarowskim, w wyniku czego zginęło 2 z 7 członków załogi.
• 2016 – Podczas obchodów Święta Narodowego Francji 34-letni obywatel Tunezji Mohamed Lahouaiej Bouhlel wjechał ciężarówką w tłum na Promenadzie Anglików w Nicei, w wyniku czego zginęło na miejscu lub zmarło w szpitalach 86 osób, a 202 zostały ranne. Sprawca zamachu został zastrzelony przez policję.
• 2022 – Inwazja Rosji na Ukrainę: w wyniku rosyjskiego ataku rakietowego na Winnicę zginęło 27 osób (w tym troje dzieci), a ponad 100 zostało rannych.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy