13 kwietnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   989 – W bitwie pod Abydos wojska cesarza bizantyńskiego Bazylego II Bułgarobójcy odniosły zwycięstwo nad wojskami uzurpatora do tronu Bardasa Fokasa.
• 1055 – Gebhard von Dollnstein-Hirschberg został wybrany na papieża i przybrał imię Wiktor II.
• 1059 – Papież Mikołaj II na synodzie laterańskim promulgował dekret In Nomine Domini, w którym przyznał prawo wyboru papieża kolegium kardynalskiemu.
• 1111 – Papież Paschalis II koronował króla niemieckiego Henryka V Salickiego na cesarza rzymskiego.
• 1180 – Na sejmie w zamku królewskim Gelnhausen dokonano rozbioru posiadłości księcia Saksonii i Bawarii Henryka Lwa.
• 1438 – Wojna stuletnia: wojska francuskie dowodzone przez Artura de Richemonta odzyskały okupowany przez Anglików Paryż.
• 1455 – Wojna trzynastoletnia: rozpoczęła się bitwa o Knipawę.
• 1598 – Król Francji Henryk IV Burbon ogłosił edykt nantejski.
• 1640 – Król Anglii Karol I Stuart zwołał tzw. Krótki Parlament.
• 1742 – W Dublinie odbyła się premiera Mesjasza Georga Friedricha Händla.
• 1749:
  • U południowo-wschodniego wybrzeża Indii zatonęły podczas cyklonu brytyjskie okręty HMS „Pembroke” i HMS „Namur”. Zginęło 850 osób, uratowało się 14.
  • Została poświęcona katedra we włoskiej Rawennie.
• 1759 – Wojna siedmioletnia: zwycięstwo wojsk francuskich nad brytyjsko-niemieckimi w bitwie pod Bergen.
• 1777:
  • Salamon II został cesarzem Etiopii.
  • Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Bound Brook.
• 1791 – Papież Pius VI zagroził ekskomuniką wszystkim francuskim tzw. księżom konstytucyjnym, którzy w ciągu 40 dni nie odwołają przysięgi złożonej na Konstytucję cywilną kleru.
• 1796:
  • Do Nowego Jorku przywieziono z Indii pierwszego słonia.
  • Kampania włoska Napoleona Bonapartego: zwycięstwo wojsk francuskich nad piemonckimi w bitwie pod Millesimo.
• 1813 – Wojna na Półwyspie Iberyjskim: zwycięstwo wojsk angielsko-hiszpańskich nad francuskimi w bitwie pod Castallą.
• 1823 – Tampico w Meksyku uzyskało prawa miejskie.
• 1824 – Została zawarta unia personalna pomiędzy Prusami Zachodnimi i Prusami Wschodnimi.
• 1829 – W Wielkiej Brytanii i Irlandii katolicy otrzymali prawa wyborcze.
• 1839 – Mariano Rivera Paz został po raz drugi prezydentem Gwatemali.
• 1841:
  • Jean-Baptiste Nothomb został premierem Belgii.
  • Otwarto operę w Dreźnie.
• 1842 – I wojna brytyjsko-afgańska: wojska afgańskie zakończyły nieudane, pięciomiesięczne oblężenie Dżalalabadu.
• 1865 – Wojna secesyjna: wojska Unii zajęły stolicę Karoliny Północnej Raleigh.
• 1872 – Amerykański lekarz George Huntington opisał po raz pierwszy w czasopiśmie medycznym chorobę nazwaną później pląsawicą Huntingtona.
• 1888 – Theodor Rosetti został premierem Rumunii.
• 1895 – Założono Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu.
• 1902 – Na Promenadzie Anglików w Nicei Francuz Léon Serpollet ustanowił, pojazdem własnej konstrukcji o napędzie parowym, rekord prędkości samochodu (120,8 km/h).
• 1903 – Otwarto dla zwiedzających Berliński Ogród Botaniczny.
• 1904 – Wojna rosyjsko-japońska: w pobliżu Port Arthur wszedł na japońską minę i zatonął rosyjski pancernik „Pietropawłowsk”.
• 1905 – Ukazało się pierwsze wydanie francuskiego czasopisma anarchoindywidualistycznego „L’Anarchie”, założonego przez Alberta Libertada.
• 1912 – W Wielkiej Brytanii utworzono Royal Flying Corps (obecnie Royal Air Force).
• 1919:
  • Brytyjscy żołnierze otworzyli ogień do indyjskich demonstrantów w Amritsarze, w wyniku czego zginęło 379 osób, a ponad 1100 zostało rannych.
  • Epitácio Lindolfo da Silva Pessoa wygrał przedterminowe wybory prezydenckie w Brazylii.
  • W Monachium proklamowano Bawarską Republikę Rad.
  • Założono hiszpański klub piłkarski UE Figueres.
• 1924:
  • 69,78% spośród głosujących w referendum mieszkańców Grecji opowiedziało się za likwidacją monarchii.
  • Założono klub piłkarski AEK Ateny.
• 1927 – Pierwsi badacze dotarli do miejsca katastrofy tunguskiej z 1908 roku.
• 1928 – W wyniku niewyjaśnionej do dzisiaj eksplozji w sali tanecznej w West Plains w stanie Missouri zginęło 37 osób, a 22 zostały ranne.
• 1931 – Rozpoczął się proces seryjnego mordercy Petera Kürtena („Wampira z Düsseldorfu”).
• 1932 – Luis Alberto Flores został premierem Peru.
• 1934 – Około 150 osób zginęło w wyniku runięcia, będącego w trakcie budowy, mostu kolejowego przez Wołgę w rosyjskim Saratowie.
• 1936 – Joanis Metaksas został premierem Grecji.
• 1939:
  • Francja i Wielka Brytania zagwarantowały niezawisłość Rumunii.
  • Premiera amerykańskiego dramatu filmowego Wichrowe Wzgórza w reżyserii Williama Wylera.
• 1940 – Kampania norweska: zwycięstwo Brytyjczyków w II bitwie morskiej pod Narwikiem; niemiecki okręt podwodny U-64 został wykryty i zatopiony przez załogę brytyjskiego wodnosamolotu Fairey Swordfish z pancernika „Warspite”, w wyniku czego zginęło 8 spośród 46 członków załogi.
• 1941:
  • Bitwa o Atlantyk: brytyjski krążownik pomocniczy HMS „Rajputana” został zatopiony u wybrzeży Islandii przez niemiecki okręt podwodny U-108. Zginęło 41 członków załogi, a 277 lub 283 zostało uratowanych przez niszczyciele HMS „Legion” i ORP „Piorun”.
  • Japonia i ZSRR podpisały układ o nieagresji.
  • W ZSRR przy ujściu rzek Mołoga i Szeksna do Wołgi otwarto Zbiornik Rybiński.
• 1942 – Gen. Władysław Sikorski przesłał premierowi Wielkiej Brytanii Winstonowi Churchillowi memorandum w sprawie szybkiego utworzenia II frontu w Europie i skoordynowania powstań narodowych w państwach okupowanych przez III Rzeszę.
• 1943 – W niemieckim ministerstwie spraw zagranicznych odbyła się konferencja prasowa w sprawie odkrytych w Lesie Katyńskim zwłok ofiar zbrodni katyńskiej. Radio berlińskie ogłosiło dodatkowe informacje, że dokonano już identyfikacji 150 zwłok i nie ma wątpliwości, że są to szczątki polskich oficerów zastrzelonych przed trzema laty.
• 1944 – ZSRR i Nowa Zelandia nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• 1945:
  • Armia Czerwona zajęła Wiedeń.
  • W pobliżu Gardelegen w Saksonii-Anhalt niemieccy strażnicy spalili żywcem lub zastrzelili ponad 1000 więźniów prowadzonych w marszu śmierci z obozu koncentracyjnego Mittelbau-Dora (głównie Polaków). 11 osób zostało następnego dnia odnalezionych żywych przez żołnierzy amerykańskich.
• 1948 – Wojna domowa w Mandacie Palestyny: Arabowie rozbili żydowski konwój medyczny jadący z Dajr Jasin do Jerozolimy, zabijając 75 osób.
• 1949 – W trzęsieniu ziemi o magnitudzie 6,7 z epicentrum koło miasta Olympia w stanie Waszyngton zginęło 8 osób, a co najmniej 64 zostały ranne.
• 1953 – CIA rozpoczęła ściśle tajny program badawczy MKUltra, dotyczący możliwości sterowania pracą ludzkiego mózgu.
• 1961 – Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 1598 potępiło politykę apartheidu w Południowej Afryce.
• 1962 – Ahti Karjalainen został premierem Finlandii.
• 1964 – Odbyła się 36. ceremonia wręczenia Oscarów.
• 1966 – W katastrofie lotniczej zginął prezydent Iraku Abd as-Salam Arif.
• 1967 – Pál Losonczi został prezydentem Węgier.
• 1975:
  • Prezydent Czadu François Tombalbaye został zamordowany podczas wojskowego zamachu stanu. Władze w kraju przejął płk Félix Malloum.
  • Wybuchła libańska wojna domowa.
• 1976 – W wyniku eksplozji w fabryce amunicji w Lapua w Finlandii zginęło 40 osób.
• 1979 – Yusufu Lule został prezydentem Ugandy.
• 1984 – Pochodzący z Australii seryjny morderca Christopher Wilder zastrzelił się podczas próby aresztowania na stacji benzynowej w amerykańskim stanie New Hampshire.
• 1986 – Jan Paweł II jako pierwszy papież od czasów św. Piotra odwiedził synagogę.
• 1987 – Podpisano portugalsko-chińskie porozumienie o zwrocie Makau w 1999 roku.
• 1988 – Ciriaco De Mita został premierem Włoch.
• 1990 – Podczas wizyty prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego w Moskwie, prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow przekazał pochodzące z radzieckich archiwów dokumenty dotyczące zbrodni katyńskiej, po raz pierwszy oficjalnie przyznając, że zbrodni dokonało NKWD.
• 1991 – Papież Jan Paweł II erygował archidiecezję mińsko-mohylewską i diecezję grodzieńską na Białorusi.
• 1992 – Miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 5,3 stopnia w skali Richtera z epicentrum koło holenderskiego miasta Roermond, odczuwalne w Holandii i północnych Niemczech.
• 1993 – Został aresztowany rosyjski seryjny morderca Siergiej Riachowski („Rozpruwacz z Bałaszychy”).
• 1995 – W Finlandii utworzono pierwszy rząd Paava Lipponena.
• 1999 – Amangieldy Muralijew został premierem Kirgistanu.
• 2001 – Premiera filmu Dziennik Bridget Jones w reżyserii Sharon Maguire.
• 2002 – Po nieudanym puczu wojskowym Hugo Chávez powrócił po dwóch dniach na urząd prezydenta Wenezueli.
• 2005 – Do Grot Watykańskich pod bazyliką św. Piotra wpuszczono pierwszych pielgrzymów mogących przejść obok grobu Jana Pawła II.
• 2006 – Siły rządowe odparły atak rebeliantów na stolicę Czadu Ndżamenę. W walkach zginęło 350 osób.
• 2008 – W przedterminowych wyborach parlamentarnych we Włoszech zwyciężył Lud Wolności Silvio Berlusconiego.
• 2009 – Prezydent Pakistanu Asif Ali Zardari zatwierdził porozumienie z talibami przywracające szariat (prawo koraniczne) w Dolinie Swat.
• 2011 – Były prezydent Egiptu Husni Mubarak i jego dwaj synowie zostali aresztowani na 15 dni.
• 2013 – Boeing 737 indonezyjskich linii Lion Air wodował około 200–300 m od pasa lotniska w Denpasar na wyspie Bali, po czym osiadł na płyciźnie i przełamał się na pół. Rannych zostało 46 spośród 108 osób na pokładzie.
• 2014:
  • Howik Abrahamian został premierem Armenii.
  • Rozpoczęła się ukraińska „operacja antyterrorystyczna” (ATO) wymierzona w prorosyjskich separatystów na wschodzie kraju.
• 2016:
  • Olivier Mahafaly Solonandrasana został premierem Madagaskaru.
  • Sooronbaj Dżeenbekow został premierem Kirgistanu.
• 2017 – Z pokładu samolotu Lockheed C-130 Hercules Amerykanie po raz pierwszy w celach bojowych zrzucili swoją największą bombę lotniczą z konwencjonalnym ładunkiem wybuchowym GBU-43/B MOAB, której celem był należący do Państwa Islamskiego kompleks tuneli w afgańskiej prowincji Nangarhar.
• 2019 – Amerykańskie przedsiębiorstwo Scaled Composites dokonało oblotu prototypowego samolotu transportowego (największego statku powietrznego na świecie pod względem rozpiętości) Stratolaunch, służącego do wynoszenia rakiet na dużą wysokość.
• 2022 – Inwazja Rosji na Ukrainę: rosyjski krążownik rakietowy „Moskwa” został trafiony i uszkodzony dwoma ukraińskimi przeciwokrętowymi pociskami manewrującymi Neptun, w wyniku czego zatonął następnego dnia.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy