12 kwietnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   238 – Współcesarz rzymski Gordian II poległ broniąc Kartaginy przed legionami pod wodzą Capellianusa. Współrządzący z nim ojciec Gordian I popełnił po śmierci syna samobójstwo.
•   467 – Antemiusz został cesarzem zachodniorzymskim.
•   769 – Papież Stefan III zwołał synod na Lateranie, który ustanowił nowy dekret dotyczący wyboru papieży.
• 1111 – W Ponte Mammolo został zawarty układ między papieżem Paschalisem II a Henrykiem V Salickim, na mocy którego w zamian za uznanie przez papieża prawa do inwestytury Henryk uwolnił go i kardynałów z niewoli oraz zmusił do abdykacji antypapieża Sylwestra IV. Następnego dnia Paschalis II koronował Henryka V na cesarza rzymskiego.
• 1204 – IV krucjata zdobyła i złupiła Konstantynopol.
• 1385 – Podwójne wesele w Cambrai: 20-letni Wilhelm II Bawarski ożenił się z 10-letnią Małgorzatą Burgundzką, córką księcia Burgundii Filipa II Śmiałego, a 13-letni Jan bez Trwogi, brat Małgorzaty Burgundzkiej, z 22-letnią Małgorzatą Bawarską, siostrą Wilhelma II.
• 1557 – Założono miasto Cuenca w Ekwadorze.
• 1606 – Union Jack został ustanowiony wspólną flagą połączonych unią personalną Anglii i Szkocji.
• 1633 – Rozpoczął się proces Galileusza, oskarżonego przez inkwizycję rzymską o herezję.
• 1638 – Powstanie na półwyspie Shimabara w Japonii: rozpoczął się decydujący szturm na ostatni punkt oporu powstańców w zamku Hara, który upadł 15 kwietnia.
• 1655 – Zwodowano angielski okręt liniowy HMS „Royal Charles”.
• 1665 – Zmarła pierwsza ofiara wielkiej zarazy w Londynie.
• 1671 – Filip Benicjusz, Franciszek Borgiasz, Kajetan z Thieny, Ludwik Bertrand i Róża z Limy zostali kanonizowani przez papieża Klemensa X.
• 1688 – Spłonęła doszczętnie zabudowa miasta Frydek na Śląsku Cieszyńskim (obecnie część miasta Frydek-Mistek).
• 1709 – Ukazało się pierwsze wydanie brytyjskiego czasopisma „The Tatler”.
• 1718 – Car Rosji Piotr I Wielki założył w Petersburgu pierwszy na świecie klub żeglarski.
• 1769 – James Cook odkrył Wyspy Pod Wiatrem na Pacyfiku.
• 1776 – Przyjęto Deklarację z Halifax w której domagano się wolności i niezależności Karoliny Północnej od Wielkiej Brytanii.
• 1782 – Nierozstrzygnięta brytyjsko-francuska morska bitwa pod Providien u wybrzeży Cejlonu.
• 1794 – W Paryżu został zgilotynowany konstytucyjny arcybiskup miasta Jean-Baptiste Gobel.
• 1796 – Zwycięstwo Francuzów nad sprzymierzonymi wojskami austriacko-piemoncko-sardyńskimi w bitwie pod Montenotte w ramach kampanii włoskiej Napoleona Bonaparte.
• 1798 – Na zjeździe w Aarau 121 deputowanych z 10 kantonów przyjęło uchwałę o rozwiązaniu Starej Konfederacji Szwajcarskiej i utworzeniu w jej miejsce Republiki Helweckiej.
• 1802 – Rosyjski generał Bohdan Knorring, pod groźbą użycia broni, zmusił gruzińską arystokrację i duchownych zebranych w katedrze Sioni w Tbilisi do złożenia przysięgi na wierność carowi.
• 1807 – W Forcie Ricasoli na znajdującej się wówczas pod brytyjskim protektoratem Malcie stłumiono po 8 dniach bunt żołnierzy.
• 1809 – Wojny napoleońskie: zwycięstwo floty brytyjskiej nad francuską w bitwie pod Basque Roads.
• 1834 – W szwajcarskim Bernie została założona międzynarodowa organizacja rewolucyjna „Młoda Europa“.
• 1849 – Włoski astronom Annibale de Gasparis odkrył planetoidę (10) Hygiea.
• 1850 – Po zlikwidowaniu przez wojska francuskie Republiki Rzymskiej powrócił do miasta papież Pius IX.
• 1859 – W kopalni koło Dogtown (dziś Magalia) w Kalifornii znaleziono największy wówczas samorodek złota o masie 20 kg.
• 1861 – Rozpoczęła się bitwa o Fort Sumter w Karolinie Południowej, pierwsze starcie wojny secesyjnej.
• 1862 – Wojna secesyjna: w Georgii miał miejsce udany pościg Konfederatów za lokomotywą uprowadzoną przez dywersantów Unii.
• 1864 – Wojna secesyjna: zwycięstwo Konfederatów w bitwie pod Fort Pillow w Tennessee.
• 1865 – Wojna secesyjna: wojska Unii zdobyły port i miasto Mobile w Alabamie.
• 1870 – W Cesarstwie Austriackim utworzono rząd Alfreda Potockiego.
• 1874 – Austro-węgierska wyprawa polarna odkryła przylądek Fligely na Wyspie Rudolfa w archipelagu Ziemia Franciszka Józefa, najdalej na północ wysunięty punkt Europy i całej Eurazji.
• 1877:
  • Wielka Brytania zaanektowała Transwal.
  • W mieście Villarrica zginął w zamachu prezydent Paragwaju Juan Bautista Gill. P.o. prezydenta został wiceprezydent Higinio Uriarte.
• 1896 – Założono niemiecki klub piłkarski Hannover 96.
• 1912 – Założono narodową organizację skautową na Ukrainie „Płast”.
• 1918 – Niemcy bałtyccy utworzyli samozwańcze Zjednoczone Księstwo Bałtyckie.
• 1921 – Premiera niemieckiego filmu niemego Dzika kotka w reżyserii Ernsta Lubitscha.
• 1925 – Założono klub piłkarski Club Bolívar.
• 1927:
  • Po wyrażeniu rządowi wotum nieufności przez większość sejmową litewski dyktator Antanas Smetona rozwiązał parlament, który nie zebrał się aż do 1936 roku.
  • Przewodniczący Kuomintangu Czang Kaj-szek zerwał współpracę z Komunistyczną Partią Chin, co doprowadzło do wybuchu wojny domowej.
• 1929 – W stoczni we francuskim Hawrze zwodowano okręt podwodny ORP „Wilk”.
• 1931 – Założono islandzki klub sportowy Knattspyrnufélagið Haukar.
• 1932 – Premiera melodramatu Ludzie w hotelu w reżyserii Edmunda Gouldinga.
• 1934 – Na Górze Waszyngtona w amerykańskim stanie New Hampshire zmierzono największą prędkość wiatru (w porywie) – 103 m/s (370,8 km/h).
• 1939:
  • Alberto Rey de Castro został po raz drugi premierem Peru.
  • Parlament albański przegłosował pod naciskiem włoskich wojsk okupacyjnych detronizację Zoga I i zjednoczenie kraju z Włochami, oferując koronę królowi Wiktorowi Emanuelowi III.
• 1941 – Kampania bałkańska: wojska niemieckie wkroczyły do Belgradu.
• 1944 – Wojna na Pacyfiku: na wschód od atolu Truk japoński okręt podwodny I-74 został zatopiony wraz z całą, 107-osobową załogą przez amerykański bombowiec B-24 Liberator.
• 1945:
  • Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-486 został zatopiony wraz z całą, 48-osobową załogą na Morzu Północnym przez brytyjski okręt tej samej klasy HMS „Tapir”.
  • Front wschodni: Erfurt został zniszczony w wyniku alianckiego nalotu dywanowego.
  • W trakcie sprawowania urzędu zmarł prezydent USA Franklin Delano Roosevelt. Nowym prezydentem został dotychczasowy wiceprezydent Harry Truman.
• 1947 – W opactwie Tre Fontane w Rzymie 33-letni tramwajarz Bruno Cornacchiola i troje jego dzieci byli świadkami objawienia maryjnego, które nie zostało uznane przez Kościół katolicki.
• 1948 – Zwycięstwo rebeliantów nad wojskami prokomunistycznego rządu w bitwie pod El Tejar-Cartago w Kostaryce.
• 1950 – Sa’id al-Mufti został premierem Jordanii.
• 1953:
  • Założono klub piłkarski Dynamo Drezno.
  • Zlikwidowano komunikację tramwajową w indyjskim Madrasie (obecnie Ćennaj).
• 1954:
  • Bill Haley wraz z grupą The Comets nagrał piosenkę Rock Around the Clock, uznaną za pierwszy utwór rockandrollowy.
  • Mustafa Ben Halim został premierem Libii.
• 1957 – Grupa 18 niemieckich naukowców (znana jako Göttinger 18) wydała manifest przeciwstawiający się planom uzbrojenia Bundeswehry w broń atomową.
• 1959 – Joachima De Vedruna i Karol z Sezze zostali kanonizowani przez papieża Jan XXIII.
• 1960 – W San Francisco otwarto wielofunkcyjny stadion Candlestick Park.
• 1961:
  • Jurij Gagarin odbył na statku Wostok 1 pierwszy w historii lot w przestrzeni kosmicznej, dokonując jednokrotnego okrążenia Ziemi w ciągu 1 godziny i 48 minut.
  • Kasai Południowe w Afryce zostało ogłoszone królestwem.
• 1962 – Premiera amerykańskiego thrillera Przylądek strachu w reżyserii J. Lee Thompsona.
• 1964 – Został wystrzelony radziecki satelita technologiczny Polot 2.
• 1967 - Został na rynek wprowadzony haloperidol - lek przeciwpsychotyczny
• 1970 – Na Zatoce Biskajskiej zatonął w czasie holowania uszkodzony radziecki atomowy okręt podwodny K-8, w wyniku czego zginęło 52 członków załogi.
• 1971 – Rozpoczęto budowę pierwszej linii seulskiego metra.
• 1973 – Należący do NASA samolot pasażerski Convair 990 Galileo zderzył się nad Sunnyvale w Kalifornii z morskim samolotem rozpoznawczym Lockheed P-3 Orion. W katastrofie zginęło łącznie 17 osób.
• 1975 – Z opanowanej przez Czerwonych Khmerów stolicy Kambodży Phnom Penh Amerykanie ewakuowali 276 pracowników swojej ambasady.
• 1978 – Uchwalono nową konstytucję Rosyjskiej FSRR.
• 1979 – Premiera australijskiego filmu science fiction Mad Max w reżyserii George’a Millera.
• 1980:
  • 55 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 linii Transbrasil w brazylijskim Florianópolis.
  • Chory na raka Terry Fox rozpoczął charytatywny bieg w poprzek Kanady.
  • W wojskowym zamachu stanu został obalony i zamordowany prezydent Liberii William Richard Tolbert Jr., a jego miejsce zajął sierż. Samuel Doe.
• 1981 – Rozpoczęła się pierwsza misja pierwszego wahadłowca kosmicznego Columbia.
• 1985:
  • 18 osób zginęło, a 83 osoby zostały ranne w zamachu bombowym dokonanym przez Hezbollah na restaurację niedaleko używanego przez Amerykanów lotniska wojskowego Torrejón de Ardoz pod Madrytem.
  • Rozpoczęła się misja STS-51-D wahadłowca Discovery.
• 1987 – Premiera filmu wojennego Ucieczka z Sobiboru w reżyserii Jacka Golda.
• 1990 – Lothar de Maizière z CDU został ostatnim premierem NRD.
• 1992:
  • Otwarto podparyski Disneyland.
  • W swym pierwszym oficjalnym meczu reprezentacja Rosji w hokeju na lodzie mężczyzn zremisowała w meczu towarzyskim w Moskwie ze Szwecją 2:2.
• 1993 – Wojna w Bośni: lotnictwo NATO rozpoczęło patrolowanie strefy zakazu lotów nad Bośnią.
• 1995 – W nocy grupa zamaskowanych mężczyzn pobiła deputowanych do Rady Najwyższej Republiki Białorusi z frakcji „Renesans”, którzy oskarżyli prezydenta Aleksandra Łukaszenkę o naruszenie konstytucji, ogłosili strajk głodowy i przebywali w sali owalnej Domu Rządowego w Mińsku.
• 1996 – Premiera filmu Zostawić Las Vegas w reżyserii Mike’a Figgisa
• 1997 – Papież Jan Paweł II rozpoczął podróż apostolską do Bośni i Hercegowiny.
• 2000 – Włoski seryjny morderca Donato Bilancia został skazany przez sąd w Genui na karę dożywotniego pozbawienia wolności.
• 2002 – 7 osób zginęło, a 104 zostały ranne w palestyńskim samobójczym zamachu bombowym na bazarze Mahane Jehuda w Jerozolimie.
• 2003 – Węgrzy opowiedzieli się w referendum za wstąpieniem kraju do Unii Europejskiej.
• 2004 – Alfred Maseng został wybrany w głosowaniu elektorów na urząd prezydenta Vanuatu.
• 2005 – Andrus Ansip został premierem Estonii.
• 2006 – Podczas napadu rabunkowego dokonanego przez dwóch nieletnich obywateli polskich narodowości romskiej na dworcu Bruxelles Central zginął 17-letni Joe van Holsbeeck.
• 2007 – W samobójczym zamachu bombowym na budynek parlamentu irackiego zginęło 8 osób, a 23 zostały ranne.
• 2008:
  • Otwarto Operę w Oslo.
  • W Szirazie na południu Iranu w wyniku wybuchu bomby w meczecie Szohada zginęło 14 osób, a 202 zostały ranne.
• 2009 – Snajperzy z US Navy zastrzelili 3 spośród 4 somalijskich piratów, przetrzymujących od 4 dni kapitana uprowadzonego statku „Maersk Alabama”.
• 2010 – 9 osób zginęło, a 30 zostało rannych w katastrofie pociągu w pobliżu Merano w północnych Włoszech.
• 2012:
  • W Gwinei Bissau doszło do wojskowego zamachu stanu przed planowaną II turą wyborów prezydenckich.
  • Zamach stanu w Mali: p.o. prezydenta został przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Dioncounda Traoré.
• 2014:
  • Odbył się chrzest amerykańskiego prototypowego niszczyciela USS „Zumwalt”.
  • Powstanie maoistowskie w Indiach: 14 osób zginęło w wyniku wybuchu dwóch bomb przydrożnych podłożonych przez rebeliantów w mieście Bastar w stanie Chhattisgarh.
• 2019 – W samobójczym zamachu bombowym na targowisku w mieście Kweta w zachodnim Pakistanie zginęły 22 osoby, a ok. 50 zostało rannych.
• 2024 – Hezbollah dokonał ataku przy użyciu rakiet i dronów na terytorium Izraela.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy